J
No. 42
ZATERDAG 14 December 1907.
7e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stnkken ïoor 't eerstvolgend nimmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 unr in het bezit der Redactie zijn.
Afdeelingsnieuws.
Het goed recht der drankbestrijding.
Sociaal-Demokratisch werk in den
Gemeenteraad.
v.
-
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj v00ruitletalin
franco per post 30 cent j J
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
IS hoon seh est raat Tboven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zondag 15 Dec. 's morgens te 11 uur voortzetting
van den cursus over het „Erfurter Program" door
J. A. Bergmeijer in Constantia.
OnderwerpProletariërs en Kapitalisten.
Leden vry toegang, niet-leden 5 cent. Komt in
grooten getale deze vergadering bezoeken.
Het Bestuur.
De Jaarboekjes zijn verkrijgbaar in Constaniia en
bij den brochurenhandelaar. Prijs t
0.12V,.
Door de schnld van den Partij -Brochurenhandelaar
hebben wij ongeveer 50 scheurkalenders minder ont
vangen dan er zijn besteld.
Verscheidene partijgenooten hebben hun bestelde
kalender beschikbaar gesteld ten behoeve van de
geestverwanten. Maar allen geestverwanten kunnen
wij hun bestelde kalender nog niet gevendaarom
verzoeken wij die partijgenooten welke nog aanspraak
op een kalender hebben, deze voor de propaganda
af te staan aan de niet-partijgenooten. Wij vertrouwen
dat de nog ontbrekende voor de propaganda zullen
worden afgestaan. Mocht dit niet het geval zijn,
zoo zullen wij Zaterdagavond om 9 uur in „Constantia"
verkoopen zoolang de voorraad strekt.
Belanghebbenden gelieven hier nota van te nemen.
Voor den Broch. handel
Krenpelstraat 22. M. J. van Djjk.
De Bode bericht dat hg Zaterdagavond van 8 tot
10 uur zitting houdt tot het innen der contributie in
„Constantia".
De Zaaier (bond van jonge arbeiders en arbeidsters
in Nederland), afdeeling Schiedam.
Hnishondelijke cursusvergadering
op Zondag 15 December in „Constantia", 's namiddags
te 53/4 uurée voortzetting van de behandeling der
Ned. Staatsinrichting. De Secr.
Zangv. „Excelsior." Wegens den voordracht
avond van de vereen. „Kunst aan 't Volk" zal a.s.
Maandagavond geen repetitie plaats hebben. Die
leden, welke j.l. Maandag niet aanwezig waren, ge
lieven daarvan nota te nemen.
De Secr.
i.
De tijden, dat men voor de drankbestrijding slechts
een medelijdende glimlach over had zijn voorbij. Men
spot niet langer met de ridders van de blauwe knoop,
men lacht niet meer om hun ijver, men is gaan inzien
dat tegenover een groot kwaad, groote middelen noodig
zijn en energieke strijd gevoerd dient te worden.
De Redactie van de Moker is zoo welwillend geweest
ons eenige plaatsruimte af te staan, om het goed recht
der drankbestrijding aan te toonen.
Of dat dan nog noodig is Helaas, voor velen ja
Men stond wel toe dat door alcohol velerlei kwaad
wordt gebracht in de samenleving, men voelt wel dat
het niet aangaat dit kwaad kalm te laten doorwoekeren,
men heelt sympathie voor hen die met kracht er tegen
optreden, maar van een zélf meedoen, van een inzien
der noodzakelijkheid voor eene onophoudelijke propaganda
met alle middelen die ten dienste staan, wil men niet
weten.
Vroeger was dat verklaarbaar. Er werd toen ge
preekt, van bovenaf werd gewezen op „het slechte"
van alcoholmisbruik, op de zonde dergenen die zich
eraan overgaven, 't Heette toen, als de arbeiders hun
geld niet aan drank besteedden kon hun leven beter
zijn, zou veel armoede verdwijnen, 't Leek also! de
sociale kwestie was op te lossen door de geheelont
houding. Dat deze negatieve philantropie, die niet gaf,
maar goed wilde doen door het nalaten van kwaad te
prediken weinigen en speciaal de arbeiders niet voldoen
kon, onnoodig bijna het te zeggen.
De groote verdienste van die richting is en blijft de
zaak te hebben aanhangig gemaakt. Men kwam er toe
eens nauwkeurig wetenschappelijk na te gaan óf en
zoo ja hoè de alcohol schadelijk werkte en wat de
voordeelen waren, die er tegenover te stellen waren.
En toen bleek, dat het aantal nadeelen zoo groot,
daarentegen de voordeelen zoo uiterst gering zijn, dat
men ten voilé berechtigfi was ieder het gebruik van
alcohol met klem te ontraden. Op die zaken kunnen
we hier niet nader ingaan, wellicht hebben we gelegen
heid daarop later terug te komen.
De geheelonthouders hadden daarmede een gedu -.ht
wapen in handen gekregen. Men kon nu werken op
het egoïsme der menschen, door hun de schade van
hun eigen lichaam zonneklaar aan te toonen. In huu
overigens pryzenswaardigen ijver gingen de stryders voor
nuchterheid zelfs wel eens te ver en vervielen nu en
dan in de fout die elke beweging schaadtde overdrijving.
Tegenover de eerste richting die zuiver ethisch was,
geheel een zaak van 't hart, zouden we deze richting
kunnen noemen de hygiënische. Zij richtte zich voor
namelijk tot het verstand.
Mast, neen boven deze beide stroomingen staat de
soejale drankstrijd. Deze is gaan opsporen de oorzaken
en gevolgen van het alcoholisme.
Niet uitgaande in hoofdzaak van de individu heeft
men ontdekt dat de gevolgen van alcoholisme voor de
samenleving schrikbarend nadeelig zjjn. Een zee van
jammer en ellende van geestelijke en materieele schade
bleek haar bron te hebben in het alcoholisme. Dat een
maal geconstateerd, werd deelnemen aan den strjjd tegen
deze geluksverwoester niet langer daad van philantro
pie, maar daad van plicht, plicht tegenover de samen
leving. Daarom noemden wij deze richting hooger dan
de beide vorige, die zuiver individueel, de eerste meer
ethisch, de tweede hygiënisch en daarbjj egoïstisch te
noemen is.
Deze derde vorm van drankbestrijding verdient zon
der twijfel aller belangstelling, maar zeker die van
sociaal-democraten. Bjj hen toch geschiedt er beroep op
den gemeenschapszin nooit vergeefs, behoort het althans
niet te zijn. Doel van dit en volgende artikelen is
juist het goede recht der drankbestrijding door en on
der sociaal-democraten te bepleiten, we krijgen dus van
zelf gelegenheid meerdere gronden voor onze bewering
aan te voeren, n.l. dat de drankstrijd meer dan tot nu
het geval is door de arbeidersbeweging moet worden
ter hand genomen en krachtig gevoerd.
Vragen we eerst, waarom is tot dusverre niet ge
noeg gedaan, waarom zien nog zoovelen niet het
groote belang in van een krachtige anti-alcoholbeweging?
dan vinden we als eerste antwoordOmdat nog velen
door onbekendheid met den tegenwoordigen vorm van
strijden meenen, dat er nog steeds gepreekt wordt tegen
het kwaad, zonder notitie te nemen van de middelen
die de oorzaak zullen wegnemen. Maar daarnaast als
gewichtigen reden de leuzeHet alcoholisme zal pas
verdwijnen met het kapitalisme en nooit vóór dien tijd,
strijdt dus tegen het kapitalisme en ge strijdt daarmee
tevens op de beste wijze tegen het alcoholisme.
In het vervolg zullen we gelegenheid hebben onze
bezwaren daartegen uiteen te zetten, voor heden willen
we eindigen met er op te wjjzen dat tegenwoordig elke
ernstige drankstrijd wel degelijk rekening hou It met de
oorzaken en er naar streeft voor zoover die niet nu
reeds zijn weg te nemen, hun werking tegen te gaan,
door het pleiten van geheelonthouding niet alleen, maar
door het meewerken tot het verkrijgen van betere sociale
toestanden, waardoor langzaam maar zeker de propa
ganda voor nuchterheid vruchtbaarder zal kunnen worden.
We kunnen u dan wijzen op het feit dat b.v. deNe-
derlandsche Vereeniging tot afschaffing van alcoholische
dranken er steeds op uit is door aandringen op wette
lijke maatregelen het drankgebruik te doen afnemen,
hoe verscheidene afdeelingen van die vereeniging deel
nemen aan Kiesrechtmeetings, aan Meibetoogingen, daar
mee ten duidelijkst aantoonden dat zjj gevoelt dat de
beste strijd is, het wegnemen of verminderen der oor
zaken van de drankellende.
Dat lijkt niet veel meer op het oude gepreek tegen
de drankzonde, op de beweging die den arbeider zijn
borrel misgunde om daardoor zijn sociale positie te ver
beteren, beter hoogere motieven voeren ons tegenwoor-
drankbestrjjders, gaat dan uwerzijds meer belangstelling
toonen, wij zijn overtuigd dat een beter weten, ook hier
een beter willen zal ten gevolge hebben.
De Waterleiding. Verontreinigd water.
Reeds gedurende eenige jaren is het water hier ter
stede verontreinigd door de bacterie crenotrix. Dit is
een bacterie die langzamerhand in het buizennet is
gedrongen en (naar men althans veilig kan aannemen)
thans in dichte vlokken in de buizen hangt. Het „bruine"
water komt dus niét in die kleur uit de Maasneen,
al wordt dit vaak gemeend, het is zoo niet. Ook de
veronderstelling dat de bestaande watertoren een tekort
aan produktievermogen zou hebben is onjuistin den
toren is alles in de volmaakste orde en de machines
hebben méér capaciteit dan momenteel noodig is.
Er is een andere oorzaak voor het „bruine" water.
De wijdte van het buizennet
is onvoldoendeal kan de watertoren ook zoo ruim
mogeljjk het water opbrengen, het water kan niet
geregeld gedistribueerd worden. Hiermede gaat
onmiddellijk samen dat
de druk ongelijkmatig is.
Dus is de toestand eenvoudig zooal wie in den
omtrek van den watertoren woont, waar de buizen vol
staan en er geregelde persing achter 't water zit, zal
geregeld water kunnen hebben. En ook goed water.
Maar in de uiteinden der stad bestaat de persing
niet meerdeze gaat van lieverlede verloren en nu
komt 't, dat als op sommige oogenblikken onverschillig
op welke dagen toevallig veel water gebruikt wordt,
het niet meer geleidelijk door de buizen stroomt, want
daarvoor ontbreekt de noodige druk, maar het water
gaat zoogenaamd schieten. Men lette maar op
de kraan staat wijd open en levert toch maar een dun
straaltje, dat soms, omdat op andere plaatsen de kraan
dan wordt gesloten, ineens sterker wordt.
Indien het water g e 1 e i d e 1 ij k door de buizen
stroomt, buigt de crenotrix zich met den stroom mede
als het water gaat schieten, laat de crenotrix los.
Dus waar men weinig water verkrijgt, is 't water
ook bruin.
Hoe kan de crenotrix in het buizennet gekomen
zijn 't Is een bacterie die uit de Maas voortkomt,
maar, zal menigeen (en met recht) zeggenal het
mogelijke had moeten geschieden om hem uit het bui
zennet te houden.
De vraagwat tegen 't euvel te doen is, is zeker
reeds sinds lang in de Commissie van Beheer besproken.
Het is bekend, dat herhaalde malen geprobeerd is iets
te vinden, waardoor het kwaad tot geringer proportie
kan worden teruggebracht.
Tot nog toe was alles tevergeefs.
Zoo van lieverlede wordt dus de vraag gewettigd
is (en was) men wel op den goeden weg?
Zietdaar de vraag, door de Bruin bij de begrootings-
debatten opgeworpen, toen hij de kwestie besprak. En
het kon wel eens waar zijn, dat de oorzaak
veeleer voor de hand lag
zooals de Bruin vermoedde, dan men meent.
Want wat is het geval
De „prise d'e a u" voert het water vanuit de Maas
in den z.g.n. „ontvanger", een groote put, van
waaruit het water gepompt wordt naar de z.g.n.
„b e z i n k b a k k e n", van waaruit het door zgn.
overstorten komt in de 2 „v o o r f i 11 e r s" en
daarna in de 3 n a f i 11 e r s. De bezinkbakken liggen
het hoogst, de nafilter het laagst. Het zijn bij elkaar
de 8 wateroppervlakten die men bij den watertoren
ziet. In primitieve teekening gebracht ziet men 't
volgende
Nafilter
Voorfilter
Bezinkbak
Nafilter
Voor filter
Bezinkbak
Nafilter
Bezinkbak
f Water
ig toren
Men begrijpt dat er ondergrondsche verbindingen zijn
tusschen de Bezinkbakken en de Voorfilters. De ver
bindingen tusschen voor- en nafilters bevinden zich in
de steenen buisjes, terwijl ten slotte het water uit de
nafilters door een overstor in de huisjes per buis wordt
afgevoerd naar den rein waterkelder welke zich onder
den watertoren bevindt.
4!