No. 43,
ZATERDAG 21 December 1907.
7e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken roor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Aan Medewerkers en Inzenders.
N ieuwjaarsadvertenties.
Afdeelingsnieuws.
Stukj'es Klassenstrijd.
Koopt niets bij de firma C. Jamin.
Woningnood.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj vooruitletalin
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Rhoonschestraat Tboven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N. Z. 32.
Groote Markt 3.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Te Vlaakdingen: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonnes worden verzocht bjj adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Stukken voor het volgende nummer moeten
met het oog op de Kerstdagen uiterlijk
MAANDAGAVOND In ons bezit zijn.
Redactie.
De administratie neemt tot en met 30 December
Nieuwjaarsadvertenties aan voor 25 cent per stuk.
De Adm.
22 Dec., 's morg. 11 uur, 3e en laatste cursus
vergadering over het Erlurter Program door J. A.
Bergmeijer, in Constantia."
Partjjgenooten bezoekt toch deze vergadering, er is
nog zooveel te leeren, vooral voor de handarbeiders.
De vorige vergaderingen was uw opkomst treurig,
laat het nu beter zjjn.
Voor partijgenooten vry toegang, niet-partijge-
nooten 5 cent.
25 Dec. Huishoudelijke Vergadering,'s morg.
10 uur in „Constantia," Men ziet naar de belang
rijke agenda hierachter.
Aller opkomst noodzakelijk.
De Secretaris.
Scheurkalenders. De geestverwanten welke
een kalender besteld hebben, zijn allen voorzien. Nu
zijn er nog enkele over. Daar de liefhebbers er voor
veel meer zijn dan er kalenders zijn, zoo zullen wjj
Zondag na afloop der cursus door middel van het lot
aanwijzen, wie er een koopen kan. Dit is enkel geldig
voor partijgenooten welke er een besteld hebben, mits
zii, zoo zjj Zondag niet aanwezig zijn, een briefje tot
deelname in de bus van Constantia doen voor Zondag
morgen 12 uur.
Jaarboekjes. Nog enkele jaarboekjes voorhan
den. Wie er hebben moet, haaste zich.
Voor den Brochurenhandel,
M. J. van Dijk.
De Zaaier, (bond van jonge arbeiders(stersj in
Nederland, Afd. Schiedam. Huishoudelijke cursusver
gadering op Zondag 22 December des namiddags te
53/4 uur.
Voortzetting Staatsinstelling.
Laten wij toch allen aanwezig zjjn. L.l. Zondag
misten wjj een 6-tal leden, nu moet niet een wegblijven.
Secr.
Bureau voor Arbeidersrecht. Blijkens ach
terstaande advertentie, zal deze week de gewone zitting
inplaats van Woensdag- op Dinsdagavond plaats
vinden, op de bekende uren.
De strp te Krommenie.
De vennootschap Venver te Krommenie heeft door het
ontslag van den Handpersdrnkker B. W. Binnendijk
wegens zijn lidmaatschap van den gemeenteraad een
strijd uitgelokt. Kort te voren had die zelfde firma de
volgende dingen uitgehaald:
1. den drukker Jansen ontslagen omdat er inkrimping
van personeel zon plaats hebben, maar na zijn ontslag
had er uitbreiding plaats; Jansen staat nu met vrouw
en 4 kinderen aan gebrek bloot;
2. den lithograaf v. d. Vegt, die f 3.— meer bij een
andere firma kon verdienen, het weggaan belet, omdat
er tusschen die beide firma's was afgesproken, geen
werkkrachten van elkander aan te nemen, maar zijn loon
toen niet verhoogd
3. een drukker, die tengevolge eener ernstige operatie
een tijd had verzuimd, toen hij zich hersteld kwam aan
melden, terug gestuurd met de mededeeling: „Nu kan
je voor mijn pleizier nog eeos 14 dagen gaan wandelen,''
4. den lithograaf Voordewind ontslagen omdat aan
gename samenwerking met zijn principalen op den duur
onmogelijk was, hoewel V. in de bl/3 jaar dat hij bij de
firma werkzaam was, nooit iets met de directie te maken
had en zijn samenwerking met den afd.-chef uitmun
tend was;
5. den blikslager van der Linden ontslagen, omdat hij
in eigen vrijen tijd strooibiljetten voor een vergadering
van zjjn Vakbond had verspreid.
6. de drukkers met ontslag bedreigd indien zij zich
nog langer met hun vakorganisatie bemoeien.
En toen kwam daar boven op het ontslag van Binnen
dijk, kort te voren tot raadslid gekozen. De firma Verwer
weigerde alle aanbiedingen van bemiddeling en onder
handeling. Toen legden de handpersdrukkers het werk
neer. Daarop sloot de firma haar fabriek voor alle arbei
ders, 350. Een gedeelte daarvan is weer aan 't werk
gegaan, nadat de firma veiklaard had, de werkwilligen
weer te zullen terugnemen en bij niet terugkomst der
arbeiders dus niet van een uitsluiting maar van een
staking sprake zou zijn. Met dat al staan er nog een
groote 70 man op straat.
De Ned. Litho-fotografische bond, de Alg. Ned. Metaal-
bewerkersbond, het R.-K. Secretariaat voor Metaalbe
werkers en de Onafh. Plaats. Vereeniging van Metaal
bewerkers hebben zich nu vereenigd tot inzameling van
steun voor de arbeiders, slachtoffers van den onderdruk-
kingsstrijd der firma Verwer (leerzaam is ook, dat de heer
Verwer wethouder en een der liberale kopstukken te
Krommenie is). En het Ned. Vakverbond steunt de be
weging.
De Sehiedamscke Bestuurdersbond heeft alhier de
steunbeweging ter hand genomen. Lijsten zullen overal
worden aangeboden. Teekent daar allen op, ieder naar
vermogen. En wie geen ljjst tegenkomt, sture zijn bij
dragen aan den penningmeester van den S. B. B.
J. Winkelman, Hoofdstraat 171 4.
Arbeiders, steunt uw vervolgde medearbeiders te
KrommenieToont, dat gjj pal staat voor de rechten
en de vrijheid van den arbeider tegenover iedere
aanranding daarvan door welken patroon ook
Steunt allen krachtig!
De firma C. Jamin. Door den Ned. Bond van
Cacao-, Chocolade- en Suikerbewerkers, Koek- en Ban
ketbakkers en den Algemeenen Bond van Handelsper-
soneel in Nederland is de boycot uitgesproken over
de firma C. Jamin. Het Nederlandsch vakverbond on
dersteunt de boycot.
Ook te Schiedam heeft deze firma een filiaal; de
Schiedammers kunnen dus zeer veel meewerken aan het
slagen van den boycot. Schiedamsche arbeiders, steunt
uw medearbeiders, die in dienst van de firma Jamin
mishandeld worden zoo als in onderstaand manifest
wordt medegedeeldsteunt ze door niet te koopen
by de firma Jamin.
Mannen en Vrouwen
Jamin zet zonder eenige reden in den winter menschen
op straat, die hem jaren lang trouw gediend hebben.
Jamin ontslaat menschen, vaders van 8 kinderen, in
het barre jaarget(jda, omdat hij niet wil, dat de men
schen zich vereenigen.
Jamin onderwerpt zijn personeel aan de meest geraf
fineerde hongerkuur, die. men zich denken kan, alleen
om de arbeiders te noodzaken hunne vereeniging den
rug toe te keeren.
Als Jamin bemerkt, dat iemand fid zijner vakver-
eeniging geworden is, dajn gelast h\j hem de eerste
week 1 dag, de tweede .week 2 dagen, de derde week
3 dagen minder te werken én zoo voort, totdat de man
eindelijk 1 dag om te arbeiden overhoudt per week en
door den honger gedwongen wordt zijn organisatie den
rug toe te keeren.
Zijn deze handelingen van Jamin niet wreed?
Kunt gij zulk een man steunen door van hem te koopen?
Wat zult gij gevoelen, als uwe kinderen de .lekker
nijen, bij Jamin gekocht, in den mond steken, nu gij
weet, dat de vervaardigers met hunne gezinnen moed
willig aan den honger worden prijsgegeven?
MEDEBURGERS!
''De feiten hierboven genoemd zijn juist en door de
firma niet weerlegd. Eenigen uit haar personeel hebben
den schijn gewekt, alsof ze weerlegd zouden zijn, doch
in hun schrijven wordt van deze schandelijke feiten met
geen woord gerept.
De Kamer van Arbeid te Rotterdam heeft openlijk
hare afkeuring uitgesproken over de schandelijke
houding der firma Jamin
Dat zijn woorden! Van u verwachten wjj daden!
Koopt onder geene omstandigheden bij Jamin.
Als ge bij vrienden of kennissen komt gebruikt daar
niets als ge weet, dat het van Jamin afkomstig is.
Gy Vrouwen en Mannen, spreekt over deze onmensche-
lijke firma met ieder, die er naar luisteren wil en wekt
ieder op:
niets te koopen of. te gebruiken van Jamin!
Het Bestuur van het Nederlandsch Verbond van Vak-
vereenigingen noodigt de 30.000 daarbij aangesloten
arbeiders uit hunne Vrouwen, Moeders en Meisjes goeff
in te lichten aangaande deze zaak, opdat zij niet koo
pen bjj Jamin, en krachtig mede te werken om deze
boycot te doen slagen.
Een georganiseerd arbeider in Nederland mag
niets proeven, dat van Jamin afkomstig is.
De Woningwet dagteekeut van den 22 Juni 1901 en
is de laatste belangrijke wet, door het ministerie Pierson-
Goeman Borgesius in het Staatsblad gebracht. De
eigenlijke titel ervan is „wet houdende wettelijke bepa
lingen betreffende de volkshuisvesting".
De bedoeling dier wet was, door bindende voorschriften
,het bouwen en exploiteeren van voor de gezondheid
schadelijke menschenwoningen te beletten, den weg te
openen voor het opruimen van dergelijke woningen, en
voor de gemeenten de wettelijke mogelijkheid open te
stellen zelf den woningbouw ter hand te neaien.
Uit de Memorie van Toelichting drukken wij nog
eens de volgende stukken af (de cursiveeringen zijn
van ons)
„Voor een richtige uitvoering der ivet kan het
onvermijdelijk zijn, dat de aankoop, aanbouw of
verbouw van woningen geschiedt voor rekening der
gemeente. In laatste instantie behoort daartoe te
worden overgegaan, indien langs andere wegen het doel
niet te bereiken is. 1) Niet altijd echter zal het parti
culier initiatief kunnen of willen optreden, niet altijd
zullen er soliede vereenigingen zijn, bereid om met
geldelijke hulp in den woningnood te voorzien. En toch
kan die nood zoo groot zijn, dat onthouding onverant
woordelijk zou wezen. In sommige gemeenten zal een
onbewoonbaarverklaring op groote schaal niet te ontko
men zijn, zonder de wet te ontduiken. Wel maakt de
wet het mogelijk die onbewoonbaarverklariug geleidelijk
te doen plaats hebben, maar over eenige jaren staat
men toch voor het feit, dat tal van perceelen vroeger
voor woning bestemd, niet meer als zoodanig mogen
worden gebezigd en ontruimd moeten worden. Naar
alle waarschijnlijkheid is intusschen de bevolking nog
toegenomen en daardoor de behoefte aan woningen nog
grooter geworden. Werd in die behoefte aan woningen niet
voorzien dan zou men voor onoverkomelijke moeilijkheden
komen te staan, In de meeste gevallen zal zeker het parti
culier initiatief zich krachtig doén gelden, temeer daar ook
de bouw van nieuwe woningen minder risico oplevert
naarmate de behoefte grooter is. De wet mag er echter
niet op rekenen dat dit initiatief onder alle omstandigheden
voldoende zal zijn. Naarmate de ingezetenen, die de
afgekeurde woningen moeten verlaten, meer zullen be-
hooren tot dé laagste maatschappelijke kringen en minder
in staat zullen zijn voor egn goede woning eene met de
kosten overeenstemmende huur te betalen, zal de behoefte
aan voorziening; grooter en de lust van bouwver-
eeniyinaen om voor het doel kapitalen beschikbvar te
stellen kleiner worden. Alsdan kan zich het geval voor
doen, dat de gemeente door den nood gedwongen ivordt,
zelve te gaan bouwen."
Uit deze aanhaling uit de Memorie van Toelichting
blijkt ten duidelijkste, dat de wetgever in bepaalde ge
vallen de gemeente heeft willen dwingen zelve te gaan
1) Het door ons de vorige week vermelde adres der Gezond
heidscommissie bewijst, dat voor Schiedam „de laatste instantie"
gekomen is.