Vlaardingsche Uzerkoekjes.
Schiedam goed zal worden georganiseerd en beheerd.
Als men daarmee vergelijkt den gang van zaken met
de Ambachtsschool.
De Ambachtsschool. De Yereeniging „De
Ambachtsschool" hield verleden Vrijdag een algemeene
vergadering. Behalve het bestnur waren er 25 leden
tegenwoordig De particuliere bijdragen bleken niet
meer dan ruim f 900.te beloopen. Alles op deze
paar honderd gulden na moet dus van rpk-, provincie-,
gemeente en schoolinkomsten komen. Duidelijker bewjjs
voor de rechtsgeldigheid van den eisch van gemeentelijke
exploitatie, op de eerste vergadering reeds door van
Leeuwen gesteld, kon niet worden geleverd. Dat am-
bachtsonderwijs te Schiedam hard noodig is, hebben wp
sedert lang betoogd. Wij zijn daarom verheugd, dat er
een ambachtsschool zal komen. Maar is het niet be
lachelijk, dat het „particulier initiatief' niet meer dan
f900 bjj mekaar kan brengen en nu mooi weer gaat
spelen met het geld van gemeente, provincie en rjjk
Wanneer zullen toch eindelijk de Schiedammers, die nog
wat willen aanpakken, eens gaan begrijpen, hoe en
langs welken weg dat moet gebeuren
Het belangrijkste dezer algemeene vergadering was de
behandeling van de inwendige inrichting der ambachts
school aan de hand van een ontwerp huishoudelijk re
glement en een ontwerp instructie voor den Directeur,
de leeraren en de bedienden der op te richten school.
Het bleek dat voor de bedienden nog een afzonderlijke
instructie zal worden gemaakt, zoodat alleen die van
directeur en leeraren overbleef.
De grondslag van het bestuursstelsel washet on
derwijs wordt opgedragen aan een directeur en 8 leer
aren de directeur moet in ontwikkeling enz.
boven de leeraren staan en krijgt daarom f 2500.
tegen f 1000.f1200.voor de leeraren; bij de
schoolregeling berust dan ook alle macht en gezag bij
den directeur, die naast zich Krijgt een „commissie van
onderwijs," door het bestuur uit zijn midden aan te wijzen.
Oppositie tegen dit stelsel werd voornamelijk gevoerd
door onzen partijgenoot van Leeuwen, die als onder
wijsman met kennis van zaken kon spreken. Hij stelde
tegenover het stelsel van het bestuur een ander, zooals
reeds praktisch in werking is aan verscheidene middel
bare scholen en reeds sinds lang geëischt wordt door
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers, n 1.dat
de regeling en leiding van alle school- en onderwijs
zaken, in overeenstemming met de wettelijke voor
schriften natuurlijk, bjj de gezamenlijke leeraren moet
berusten, waarvan één als voorzitter, desnoods met
den titel van directeur, optreedt. Daarom stelde van
Leeuwen een wijziging in de begrooting voor, neer
komende op een volkomen gelijke bezoldiging van 9
leeiaren en een som van b.v. f400.voor de admini
stratieve werkzaamheden van den directeur-leeraar.
Hoewel gesteund door alle aanwezige onderwijsmannen
met uitzondering van den middeleeuwschen gezagsmensch
Dr. Vinkesteijn, meenden de aanwezige leeken, het
bestuur incluis, wijzer te moeten zijn dan de mannen
van het vak en de voorstellen van Van Leeuwen te
verwerpen. Er zal dus een directeur uit „hoogeren
maatschappelijken kring" komen op een tractement van
f 2500 in staat om een maatschappelijke leefwijze
te volgen dubbel zoo ruim als de leeraar op zijn
maximum inkomen. Van den beginne af is aldus de
onderwijstoestand al bedorven. Het gaat treurig met
deze zaak. Eerst het verkeerde begin van een parti
culiere onderneming (f900.particuliere inkomsten!!!!)
en nu het nog veel ernstigere verkeerde begin in de
onderwijsregeling.
De hoofdzaak, een behoorlijke regeling van den al-
gemeenen onderwijstoestand, bleef aldus achterwege tot
eeuwige schande van het bestuur en de aanwezige leden,
die zooiets onmogelijk hebben gemaakt en vooral tot
schande van den heer Vinkesteijn wiens verderfelijken
invloed in schoolzaken opnieuw voedsel is gegeven tot
schade der op te richten ambachtsschool.
In allerlei voor den onderwijsman belangrijke zaken
wist Van Leeuwen evenwel nog aanzienlijke verbete
ringen aan te brengen, zoodat aan de leeraren nu zelf
standigheid en vrijheid bij hun eigen onderwijs, invloed
op en aandeel in de samenstelling van het schoolpro
gramma en een niet te groote afhankelijkheid van den
Directeur en de Commissie van Onderwijs zijn ver
zekerd. Dat zijn allemaal verbeteringen, het bestuur
en zijn woordvoerder, den heer Vink-stepn, afgedwongen
door van Leeuwen, die aldus tenminste nog iets wist
te redden.
De lijdensgeschiedenis is hiermee natuurlijk nog niet
ten einde. Ze zal eerst eindigen zoodra de gemeente
de Ambachtsschool zal hebben overgenomen en mannen
met onderwijs-benadeelende opvattingen als Dr. Vinke
steijn geen invloed op onderwijs-zaken meer zal worden
toegekend.
S. L. Botterdam. Met genoegen voldoen wp
aan het verzoek van het bestuur van S. L. tot plaatsing
van het onderstaande
Bij voldoende deelname (rot een maximum van 100 per
sonen) geeft de heer F. van der Goes, Privaat-Docent
aan de Universiteit te Amsterdam, een Kursus over
Geschiedenis in zes voordrachten, op Vrijdag 14, 21 en
28 Februari en 6, 13 en 20 Maart, 's avonds 8y3 uur,
in het Nutsgebouw te Botterdam, Oppert No. 81.
1. De Levensbeschouwing van het Moderne Proletariaat
Marx en het Historisch Materialisme. De Klassenstrijd.
2. Het Primitieve Kommunisme. Het Eigendom. De Staat.
Het Gezin. De Bourgeoisie en Het Kapitalisme. 3. De
Kerkhervorming van de 16e eeuw. De Fransche Revo
lutie van 1789. 4. De Bourgeoisie in Nederland na 1813.
Eerste voordrachtDe Klasseregeering van Aristokratie,
Bureaukratie en Koningschap. De staatsinrichtingen van
1813 en 1815.. De Landsvaderlijke Monarchie (Willem I).
Zuid- en Noord-Nederland. 5. Tweede voordrachtDe
Klassetegenstellingen na 1830. Ekonomische grieven van
Handel eu Nijverheid. De Koloniale Kwestie. Het
Liberalisme. 6. Derde voordrachtDe Revolutie van
1848. De Grondwet van 1848. De Staatsinrichting der
Bourgeoisie.
Vóór 1 Febr. is de pry's der seriekaarten f 1.50.
Rotterdam, 17 Januari 1908. Voor het bestuur van S.L.
Botersloot 52 - Tel. 2465. H. A. Wakker.
W(j wekken partijgenooten en geestverwanten op,
dezen cursus zoo mogelijk te volgen.
Christendom en Socialisme. Over boven
genoemd onderwerp sprak onze partijgenoot Ds. van
der Heide, j.l. Vrijdag in het kerkgebouw van den
Protestantenbond.
Spreker ving aan met te zeggen, dat zijn onderwerp
Christendom en Socialisme een zeer belangrijk en in deze
dagen een zeer aktueel onderwerp was. Het socialisme
toch maakt belangrijke vorderingen, wint veld overal waar
het in het moderne bedrijfsleven haar intree doet. Pro
fessor Allard Pierson heeft gezegd: van al de belang
rijke zaken, die de wereld beroeren is het socialisme de
belangrijkste. Het openbaart zich in de politiek, dringt
in de Parlementen en Bestuurslichamen door en doet
maatschappelijk coöperaties ontstaan. Spreker wijst
inzonderheid op de socialistische coöperaties in België.
Ook op het gebied van de kunst maakt het socialisme
groote vorderingen. Spr. wees op Heyermans, Querido
en anderen, inzonderheid noemde spreker de sctiilder-
werken van Roland Holst in het gebouw van den A.N.D.B.
waar men de nieuwe socialistische maatschappij in kan
zien. Zoo laat het socialisme op elk gebied des levens
zijn invloed gelden.
Ook het Christendom heeft veel gedaan op het gebied
van kunst en beschaving spreker herinnerde aan prach
tige tempels en bouwwerken. Dat Christendomdat
leeft nog, is ook nog niet stervende en zal ook nimmer,
door welke bedrijfsvorm ook, verdwijnen.
Ongeloovigeu beweren wel, dat als de natuurkunde
zoover gevorderd zal zpn, dat zij de mysteriën der
natuur zal hebben onthuld, de mensch niet meer geloo-
ven zal, maar sprekers oordeel is, dat memdat nimmer
doorgronden, noch het eenvoudig boterbloempje, noch
den sterrenhemel.
Van de zpde der Gereformeerden en Katholieken is
men er altijd op uit het Socialisme voor te stellen als
demonisch, d. w. z. duivelsch. Van die zijde is men er
echter nog al gauw bij om alles voor demonisch te
verklaren, denk maar aan Dr. Kuyper bp de Deputa-
ten-vergadering over het kiesrecht, waar hij prof. Fabius
verweet onder demonische invloeden te staan.
Van die zijde stelt men twee machten, n.l. Christus
en Marx tegenover elkaar.
Ds. Wisse vergelijkt het socialisme bp de slang die
de vrouw verleidde in het Paradijs, Ds. Rudolf bjj het
Groote Beest uit de Openbaring van Johannes. Zoo zijn
achtereenvolgens door hun tegenstanders als het Groote
Beest voorgesteld Nero, Luther, Napoleon. En thans is
Marx dat Groote Beest.
Spreker zegt echter, dat die vergelijkingen niet opgaan
en zegt dat in Engeland veel ware Christenen tevens socia
listen zpn en ook hier te lande, denk aan Enka en Dr.
J. van den Brink. Spreker wjjst ook op een groep pre
dikanten, die het socialistisch blad „De Bljjde Wereld"
uitgeven.
Spreker zegt, het komt hier op neeris dat wat de
socialisten willen, in strjjd met de leer van Christus? En
dan zegt spreker neen. De bpbel zegt omtrent de ma
nier waarop geproduceerd moet worden niets bindends
het schrijft geen privaatbezit, maar ook geen gemeen
schappelijk bezit voor.
Bjj de invoering van de stoom werd de arbeider van
zjjn gereedschap gescheiden en werd hp van zelfstandig
bedrjjfsuitvoerder een bezitlooze, die alleen te beschik
ken had over zijn arbeidskracht, waarmede hjj in zijn
onderhoud moest voorzien voor zich, zpn vrouw en
kinderen. Door het stelsel van vrpe concurrentie ont
stonden dan ook de verschrikkelijkste toestanden. Vooral
vóór 1874, toen de eerste arbeidswet werd afgekon
digd, was de kinderarbeid verschrikkelijk. Dit kapita
listische stelsel is onchristelijk, omdat het recht van
den sterke er zegeviert. Niet de eerlijkste, niet de beste,
niet hjj die met zjjn geweten rekening houdt, komt
boven in dezen strjjd, maar de meest gewiekste, de
meest gewetenlooze, de kapitaal-krachtigste wint het
en dat is immers niet Christelijk Het stelsel deugt
niet en wjj socialisten willen een ander stelsel. Er wordt
nu geproduceerd om ivinst te maken, niet om de be
hoefte van het product zelf.
Als er vroeger hongersnood of crisis was, dan kwam
dit omdat er te weinig product, thans is er honger en
werkloosheid omdat er te veel vervaardigd is. Omdat
er te veel is, lijden /.ij, die die voorraden
maakten, honger en ellende. Vol verontwaar
diging roept spreker uit: wat nemen zij, die deze
maatschappijvorm verdedigen toch een hoog standpunt
in; wat is onze maatschappij toch heerlijk beschaafd
te veel en toch honger, wat zijn zij verstandig!
Spreker vergelijkt het kapitalistisch stelsel bij een pomp
waaraan een groot lek is, dat lek is lager dan de
eigenlijke uitgang en daaruit vloeit het opgepompte in
de zakken der bezitters der pomp. De pompers krijgen
niet meer dan zooveel, vaak nog minder, dan dat zij
in staat zpn door te pompen. Spreker vraagt of dat
Christelijk is. De Soc.-Dem. willen een stelsel, waar
een ieder geeft naar kracht en ontvangt naar behoefen
Is dat in strijd met het Christendom? Als men inter
nationaal overeenkomt om elkaar te vermoorden, zooals
op de Haagsche Vredes(?)couferentie, kan men dan ook
niet internationaal overeenkomen, hoe men elkaar in
het leven zal houden? En dat willen de Soc.-Dem.,
zij willen regeling van den arbeid en van de consumptie.
Ja, zegt men, maar Marx heeft gezegd, dat, als het
socialisme eenmaal de wereld beheerscht, voor het
Christendom geen plaats meer zal zijn. Dit is echter
Marx' persoonlijke meening en is volstrekt geen gevolg
van het socialisme. Spreker is van een tegenover
gestelde meening en gelooft, dat in de socialistische
maatschappij de menschen even goed behoefte zullen
hebben aan iets hoogers, aan de Godheid, dan nu.
Evenmin als de gereformeerden elke uitlating en
handeling van Calvijn voor hun rekening nemen, evenmin
hoeven de socialisten elke uitlating van Marx voor hun
rekening te nemen.
De bezitters van Vlaardingen, leden van den Protes
tanten bond, schitterden in hoofdzaak door afwezigheid.
Ook zjj, die aanmerkingen hadden gemaakt op het
bestuur dat het onzen Partijgenoot hal uitgenoodigd,
waren niet aanwezig.
Onder ademlooze stilte werd deze 2 uur lange rede
aangehoord. Zichtbaar onder den invloed van sprekers
machtig woord verlieten de aanwezigen het kerkgebouw.
Kindervoeding. Sedert een paar weken is de
commissie voor kindervoeding weder begonnen aan haar
jaarlijksche taakhet verstrijken van een warm maal
aan behoeftige schoolkinderen. Dat vooral in dit jaar
van buitengewone werkloosheid de commissie een zeer
groot aantal aanvragen tot deelname bereikten, is niet
te verwonderen. En men behoeft slechts even een kijkje
te nemen in zoo'n lokaal, waar „de eters" zitten", om
de overtuiging te krjjgen, dat hier werkeljjk in een nij
pende behoefte voorzien wordt. Met bleeke, doorschijnende
gezichtjes, de oogjes verlangend gericht naar de tafels
met dampende borden, wachten zp reikhalzend tot de
porties worden uitgedeeld. En dan de dienst
doende onderwpzer of onderwijzeres snapt soms niet
waar in enkele minuten de hoeveelheid erwten met spek
gebleven is, zoo vlug weten sommigen ze naar binnen
te werken.
De pot schaft afwisselend bruine boonen of capucijners
beide met spek en éénmaal iu de week pap met suiker.
Vooral dit laatste kostje is een traktactie. 't Is te
hoopen, dat de geldelijke bpdragen bij de commissie in
zoo ruime mate inkomen, dat zp nog vele weken haar
mooi werk zal kunnen volhouden, 't Is een schoone
taak kinderleed te verzachten
Tevens willen wp hier den wensch uitspreken, dat
binnen niet al te langen tijd kindervoeding een zaak
van Gemeentezorg zal worden Dan eerst zal een.
commissie haar doel geheel kunnen bereiken, wanneer
zp niet meer te kampen heeft met onvoldoende of wat
op 't zelfde neerkomt zeer schrale geldmiddelen.
Afdeelingsnieuwg. Zondag j.l. vergaderde de
afdeeling, welke vergadering een geanimeerd verloop
had. Door den secretaris, penningmeester en brochure
handelaar werden respectievelijk hunne jaarverslagen
uitgebracht, welke werden goedgekeurd. O.m. werd ook
besloten een paar cursusvergaderingen te houden, met
recht van introductie voor de leden en werden eenige
maatregelen getroffen tot het.kweeken van nieuwe kiezers.
Het begint weerDe vorige maand maakten
we de balans op van de zittingen die de heer P. van
Gelderen, in zpn kwaliteit van raadslid, al of niet bij
gewoond had. Van de 15 had hp er maar 10 verzuimd.
Het nieuwe jaar zet al weer niet beter in. In de
zitting van verleden week Woensdag was de heer P.
van Gelderen afwezig.
Dat is dus weer een mooi begin. Maar, wie weet,
of de zondaar zich nog bekeere, gedachtig aan het
Eind goed, al goed.
De Hanze. De vorige week hield de adviseur
van dezeRoomsch-Katholieke middenstanders-vereeniging,
voor die vereeniging een referaat over het noodzakelijke
dat de middenstanders zich moeten vereenigen, om
oneerlpke concurrentie en „Zondagsschenning tegen
te gaan, maar niet het minst om door coöperatie weer
stand te kannen bieden aan groote magazijnen en
