Ditjes en Datjes.
Uit de Vakvereenigingen.
Behandeld zjjn
1907. 1908.
Ie Kwartaal37 71 Zaken.
2e 41 49
3e 98 94
4e 5750
Totaal 233 265 Zaken.
Ze waren ditmaal verdeeld als volgt
Loonvorderingen52
Ongevallenwet26
Burgerlijke Zaken38
Belastingen133
Militie
Hnnrgeschillen3
Strafvervolging
Schuldvordering1
Erfenis2
Totaal 265
Over de Samenstelling.
Het Bestuur bestaat uit A. Brand, voorzitter en W.
Verdijsseldonk, secretaris-penningmeester. Beide bestuurs
leden zijn, tenzij door werkzaamheden verhinderd, ge
regeld op de zittingen aanwezig. Als ambtenaar is
nog steeds P. de Bruin werkzaam. Een zeer gewaar
deerde hulp heeft het Bureau in den gedelegeerde van
de afd. Schiedam v. d. Bond voor Nederl. Onderwijzers,
de heer A. van Wagtendonk. Over de huisvesting.
Nog steeds is het Bureau gevestigd Nieuwstraat 28,
ten huize v. d. heer Dr. J. van Leeuwen, welke gele
genheid bjj de oprichting welwillend werd aangeboden
en dankbaar aanvaard, kosteloos wordt genoten, 't Is
niet noodig erop te wijzen welk een belangrijke uit
gave het bureau daardoor is bespaard gebleven. Een
woord van hartelijken dank aan den heer van Leeuwen
is ook in dit 2e jaarverslag zeker niet overbodig.
{Wordt vervolgd.)
Yacantiedagen. De Kamers van Arbeid te
Schiedam richtten het volgende schrijven tot de werk
gevers te Schiedam.
„Reeds meermalen hebben wjj aan U het verzoek
gedaan aan Uw personeel zooveel mogelijk een paar
vrjje dagen toe staan in de zomermaanden, opdat ook
zij, die dag in dag uit in uwe fabrieken en werkplaatsen
doorbrengen, iets van den zomer kunnen genieten en
nieuwe krachten kunnen vergaren voor hunnen dage-
ljjkschen arbeid.
„Velen Uwer hebben toen aan ons verzoek gevolg
gegeven en getoond dat zij ook iets voor den werkman
gevoelden. Het toekennen van enkele vacautiedagen
werd voor velen een vaste gewoonte, het werd een aan
den werkman toegekend recht waarop hij reeds vooruit
kon rekenen en dat is het juist wat wij met ons ver
zoek willen bereiken.
„Wij hebben reeds in vorige circulaires de noodzake
lijkheid betoogd van vacantiedagen met behoud van
loon, en achtten het daarom onnoodig dat nogmaals te
doen. Maar toch blijkt het ons nog steeds, dat vele
patroons van die noodzakelpgeid nog weinig zijn door
drongen en het beslist onnoodig schijnen te achten hunne
werklieden enkele vacantiedagen toe te staan. Zij
meenen dat hun bedrijf er onder zal lijden maar zij
vergeten dat dit juist het geval zal zijn wanneer zij
hun personeel die vrije dagen onthouden. Immers dat
personeel zal na het genot van zoo'n paar vrjje dagen,
opnieuw met lust en opgewektheid aan den at beid
kunnen gaan, het gevoelt zich als met nieuwe krachten
aangegord en betuigt door vernieuwde werklust zijne
erkentelijkheid jegens den patroon. Spreekt het dan
haast niet van zelf, wanneer gij hun die dagen ont
houdt, dat zelfs de beste werkman de lust voor zjju
arbeid gaat verliezen en op het laatst niets meer ver
richt dan hem is opgedragen? Moogt gij zoodoende
altijd flver en toewijding voor Uwe z ken van hem
verwachten
„Zonder het zelf te weten schaadt gij daardoor niet
alleen uw bedrijf maar de goede verstandhouding tus-
schen U en Uwe werklieden wordt er niet door be
vorderd.
„En daarom doen wjj nogmaals een beroep op de
welwillendheid van hen, die tot heden aan ons ver
zoek geen gevolg gaven. Wel is de toestand in alle
bedrijven niet even rooskleurig maar het personeel kan
daarvan geen verwijt treffen en de noodzakelijkheid van
vacautiedagen wordt er niet minder om.
„Volgt daarom het loffelijk voorbeeld na van de vele
werkgevers die reeds aan ons verzoek voldeden en
daaraan, ongeacht welke omstandigheden, zjjn blijven
voldoen.
„Wij zijn overtuigd dat gij Uw besluit niet zult be-
klaeren en de verkregen resultaten niet zult betreuren."
Wij juichen iedere poging toe om in het slavenleven
der arbeiders eeige verbetering te brengen en dus ook
deze van de Schiedamsche Kamers van Arbeid. Maar
wat blijkt uit zulk een circulaire als de afgedrukte
weer duideljjK, met welk een verregaande onverschil-
liggeid het werkbeest „arbeider" wordt behandeld en
hoe ontzettend onbeduidend de menschelijke arbeids-
machine in haar hoedanigheid als mensch voor de
werkgevers is. Werken als er werk is, leegloopen als
er geen werk is, eten als het kan, hongeren als het
moet, en verder geen drukte.
Arbeiders, arbeiders, hoe lang nog zult ge deze
slavernij verdragen
Glasblazers. De afd. Schiedam van de Ned.
Ver. van Glas- en aardewerkers heeft tegen Zondag
12 Juli om 10 uur in Constantia een openbare verga
dering belegd, waarin onze partijgenoot A. W. Heykoop
spreken zal over „de wet op het arbeidscontract en
wat de arbeidersbeweging daa-aan heeft". De toegang
is vrjj.
Bravo, glasarbeiders, moedig doorgezet! De arbeid in
de glasfabrieken is wel buitengewoon afmattend en neer
drukkend maar zonder de organisatie en de machts
ontwikkeling der arbeiders zelf is iedere kans op een
beteren toestand toch uitgesloten.
Wjj wekken alle arbeiders deze vergadering te be
zoeken. Niemand kan te sterk overtuigd zijn en te
goed inzien dat de burgerlijke partijen bewust en onbe
wust zelfs de wetgeving gebruiken, om hun klassemacht
te versterken. En dit inzicht en deze overtuiging zijn
noodig om de arbeiders tot steeds volhardender klas
senstrijd te brengen.
Gemeentewerklieden. Het zooeven door ons
ontvangen Jaarverslag van den Gemeentewerklieden-
bond, waarop wij nog nader terug komen, bevat het
volgrnde over de Schiedamschen afdeeling van dien
bond.
Schiedam. Van deze jonge, levenskrachtige af
deeling kunnen wij niets dan goeds vermelden. Wij
willen beginnen met mede te deelen, dat het ledental
ferm vooruit is gegaan en dat onze afdeeling daardoor
steeds aan invloed wint. Was het vroeger een plaat
selijke vereeniging, een zoogenaamd neutrale (in werke-
kelijkheid eeD met kerkelijke allures) die de lakens
uitdeelde, op 't oogenblik kan worden gezegd dank zij
het ijverig werken van onze bondgenooten, dat onze
afdeeling den toon aangeeft en „Ons Belang" ten doode
is opgeschreven.
Is er dus op dit gebied reden tot tevredenheid, niet
minder is dit het geval met de gevoerde actie. Het
„eigen beheer", in een openbare vergadering door Schoon-
derwoerd bepleit, is een stapje vooruit gebracht, terwijl
met de invoering van een werklieden- eglement niet
zoo lang meer zal worden gewacht, althans wanneer
wij de woorden van den wethouder Honnerlege Grete
ernstig kunnen opvatten en wjj twijfelen daar niet aan.
De wethouder deelde in een openbare vergadering, waar
Van Hi t-i sprak over de bepalingen die in een werk
lieden-reglement dienen voor te komen, mede, dat een
commissie was benoemd om een aanvang met de samen
stelling van een werklieden-reglement te maken.
Ook het kleine werk werd niet vergeten. Krachtig
werd opgekomen om den brugwachters wat meer loon
te gev n. Onze eisch werd verdedigd door het soc.-dem.
raadslid De Bruin en een verhooging van 25 gulden
per jaar werd verkregen. Aan de reiniging werd door
bemiddeling van ons bestuur een verkorting van werk
tijd er doorgehaald.
Ten slotte zij hier nog vermeld, dat de algemeene
arbeidersbeweging op *elk gebied, hetzij demonstratief
hetzij op een andere wijze door financieel te steunen,
trouw werd gediend.
Onze Schiedamsche vrienden hebben wel succes vau
hun werk.
Ze zitten er mee in hun maag. De Katho
lieken zitten met het vonnis der rechtsche Raadsleden
over de arbeidersvakvereenigingen, geveld bij het werk
loosheidsdebat, leeljjk in hun maag. Immers Patrimonium
en de R. K. Volksbond zijn voorstanders van de
arbeidersvakvereenigingen, al hebben zij daarover ook
audere opvattingen dan wij. Patrimonium en de R. K.
Volksbond waren in het Werkloosheidcomité vertegeu-
w ordigd en hadden vóór de aanvrage aan den
Gemeenteraad gestemd. En de voorzitter van het aan
vragende Werkloosheids-comité was de bekende Katho
lieke voorman, het raadslid Smit. Toch durfden de
rechtsche raadslieden onder leiding van de gangmakers
der reactie mr. Jansen en Hobbe van der Laan de
arbeidersvakvereenigingen in een hoek trappen, zooals
zjj dat in de laatste raadzitting deden.
De Katholieke Nieuwe Schiedammer zat er zelfs zóó
leeljjk mee in haar redactioneele maag, dat ze in lijn
rechten strjjd met het gebeurde en beslotene durfde
schrijven
Uit de gevoerde discussies mogen de vakver
eenigingen wel afleiden dat de Raad zich niet zal
onttrekken als zij met een verzoek tot bijslag op
het werkloozenfonds aankloppen.
De redactie weet beter. Op den heer Smit na stemden
alle kerkeljiken tegen het Gentsche stelsel. Alle kerke-
ljjken stemden eveneens tegen het voorstel van uitkeering
aan de vakvereenigingsfondsen, ook de heer Smit.
In plaats dat nu de Katholieke Nieuwe Schiedammer
eens behoorlijk van leer trekt tegen haar arbeiders-
vijandige geloofsgenooten onder de raadsleden en eens
krachtig opkomt voor de belangen der arbeiders, ver
draait ze de gevallen besluitenEen echt kapitalisten
knechtje is ook deze Katholieke courant.
Bespottelijk en ergerlijk. De afd. Schiedam
van den R. K. Volksbond heeft zich tot den Gemeente
raad gewend met het verzoek vast te stellen, „volgens
welk stelsel de Werkloosheid verzekering in deze Ge
meente zal worden geregeld* en beveelt dan het Gentsche
stelsel aan.
Nu heeft de Gemeenteraad pas in zijn laatste zitting
uitgemaakt met meerderheid van stemmen
le. dat hij van het Gentsche stelsel op dit oogenblik
niets weten wilde meerderheid bestond uit alle leden
der rechtsche partijen, met uitzondering van den heer Smit;
2e. dat hij van uitkeering aan vakvereenigings-
werkloozenfondsen evenmin weten wilde meerderheid
bestond uit alle leden der rechtsche partijen.
Nu vinden wij iedere krachtige, goede vakvereenigings-
actie uitmuntend. Maar wat de Volksbond met dit adres
uithaalt, kan niet door den beugel.
De Volksbond is aangesloten bij het Werkloosheids-
Comité, stemde vóór de besluiten van dat Comité et
was dus zedelijk verplicht met verdere actie in zake
Werkloosheid te wachten totdat dit Comité had verga
derd. Dit afzonderlijk optreden van den Volksbond wijst
weer op echt-Volksbonderige scheuringspogingen. Wat
kan den Volksbond de arbeiderszaak schelen, als het
den Volksbond maar goed gaat
Ten opzichte van den Raad is het adres bespottelijk.
Juist de rechtsche partijen verklaarden zich tegen het
Gentsche stelsel (de heer Smit alleen stemde voor) en
tegen uitk.eeriug aan vakvereenigings-werkloozen fond
sen. Wat voor zin heeft na dit besluit een adres van
partjjgenooten d-r tegenstanders? i
Of zit daar weer een stukje van de meest duistere
partijpolitiek achter? Zullen de rechtsche heeren nu hun
draai nemen en den Volksbond toestaan wat zij het
Werkloosheids-comité weigerden? Zullen ze wellicht hnn
partijpolitiek nog een eindje verder uitstrekken?
Nu, ons is alles goed, hoe brutaler die heeren hun
partijpolitiek drijven, hoe eerder het met hun macht uit
zal zijn.
Een hoofd van een school. De benoeming
van een hoofd eener school heeft verleden week heel
wat voeten in de aarde gehad. Bij lezing van het ver
slag krijgt men den indruk, dat onze vroede vaderen
ee st na nauwgezette overweging tot benoeming over
gaan. Doch gaat men tot vergelijken over, dan bljjft
van al die nauwgezetheid bitter weinig over. Al is geen
naam genoemd, ons raadslid de Bruin had heel goed in
de gaten, dat er in dit geval een bepaald onderwijzer moest
geprotegeerd, een onderwijzer van de kleur. Ons laat
het benoemen van een bepaald persoon volkomen kond,
omdat bij het bestaande stelsel de beste onderwijzer bij
zijn benoeming tot hoofd bederft. Maar nu de raad zoo
beslist, ook zonder stemmiog sver de motieGouka, te
kennen gaf, dat een Schiedamsch onderwijzer de uitver
korene moest zijn, nu is het zeer wenschelijk, dat ook
eens iets over de benoeming van een hoofd aan de
meisjesschool wordt medegedeeld. Daar is vanaf 15 Mei
als hoofd mejuffrouw van Andel, tot dien datum te Goes.
Het jaarboekje voor 1908 van den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers vertelt ons
„Kollega van D. werd te G. benoemd als onder-
„wijzeres aan de meisjes chool. Toen ze in fnnctie
„trad, (ze was benoemd zonder proefles te geven),
„bleek haar, dat aan haar enkel het onderwijs in
„het Fransch werd opgedragen in alle klassen.
„Hoever men met dit vak ging, blijkt wel hierni',
„dat een deskundige aan Peerlkamp, Hoofdbestuurs
lid van den B. v. N. O., verklaarde„de Raad
„heeft een onderwijzeres met lager akte opgeroepen,
„maar dit had een leerares met akte B. moeten
„zijn, want zoo iemand kan alleen de lessen geven."
„Kollega van D. was er dus eigenlijk ingeloopen
„en geen wonder, dat haar onderwijs niet was,
„zooals men 't verlangde.
„Begin Februari 1907 werd de tusschenkomst
„van 't Hoofdbestuur ing.-roepen. Aanleiding was
,'t dwaze ergerlijke optreden van 't hoofd, dat
„op zekeren dag kollega van D. beval ontslag te
„vragen, „ik geet u beraad tot Woensdag!" De
„hoofdenwaan bij deze dame was zoo groot, dat
„ze zich beschouwde als de eigenares van een
„zaak, die de „knechts" naar willekeur gedaan
„kan geven.
„Bjj 't eerste onderhoud bleek, dat 't hoofd,
„daarin krachtig geholpen door de onderwijzeres,
„mej. I., die mee „hoofdje speelde," zich dingen
„veroorloofde, die 't prestige van eiken onderwijzer
„moesten schaden. Zoo informeerde 't hoofd bj
„de leerlingen, hoe 't nu ging met de lessen van
„mej. van D. Zoo beval ze, strafwerk, door mej.
„van D. opgegeven, niet te maken, enz. Mej. I,
recommandeerde de kinderen, wanneer er een
werd weggezonden om praten, dat ze dan allen
„als protest mee weg zouden gaan.
Peerlkamp stelde de schoolkommissie
met de
zaak in kennis. De kommissie stelde een uitvoerig
,en onpartijdig onderzoek in en rapporteerde aan
J)
