Oranjelol.
I
I
Metaalbewerkers
Leve het Algemeen Kiesrecht!
Ditjes en Datjes.
werkend onderdeel van de groote proletariërsmassa,
waarin hij zich thnis voelt en die hij door zijn onver-
moeiden arbeid mee helpt vooruitkomen op den langen
en moeiljjken weg naar het socialisme, omdat in
zjjn leven en zijn werk zich zoo trouw de werkeljjke
ontwikkeling van den strjjd van het proletariaat weer
spiegelt.
Wij wenschen "Vliegen en onze partij toe, dat nog
lange jaren beiden op elkander znllen kunnen rekenen
en in krachtige harmonie zullen samenwerken.
De katholieke Nieuwe Schiedamsche Courant heeft
een paar merkwaardige stnkken over het laatste feest
der OraDjevereeniging geplaatst. Een zekere S. vond
het noodig de OraDjevereeniging een pluim op den
hoed te zetten door een ingezonden stuk vol ophemelarij.
Maar daar kwam A. tegen op in een ingezonden stuk
dat wjj voor het belang der kwestie in zjjn geheel
overnemen. Het komt voor in de N. S. Crt. van I Sept.
en luidt aldus
Mijnheer de Redacteur,
Alhoewel ik het met den verslagge\er geenszins
eens ben, dat door „Schiedam op zoo waardige groot-
sche wjjze feest was gevierd," was ik toch van plan
te zwjjgen en deze waardeering aan een al te ver door
gedreven welwillendheid toe te schrjjven.
Nu S. echter wederom aan dit feest herinnert en
zelfs voorstellen doet voor 't volgend jaar, verzoek ik
U vriendelijk mjj in uw blad gelegenheid te geven even
mijne meening te zeggen.
S. moet wèl een onverbeterlijk optimist zijn, anders
kan ik onmogelijk verklaren hoe hij spreken durft van
„dit goed geslaagde feest,van „een genoegeljjken dag
aan Schiedam's ingezetenen bezorgd."
Dat een groot deel der burgerij verstoken is geweest
om mede feest te vieren is hem een reden van teleur
stelling ik daarentegen verheug mjj ten zeerste dat
een groot deel der fatsoenlijke burgerij zulk een f. est
niet kon en gelnkkig ook niet wilde genieten.
Opgeschoten knapen en meiden slenterden 's morgens
vroeg reeds, (of beter nog, want hün feest begon reeds
Zaterdagavond), dronken langs de straten.
De niet onverdienstelijke muziek werd door een zin
loos uitbulderen van afgezaagde straatdeunen geheel en
al overstemd.
Het uitslaan van godslasterlijke, vuile, vieze taal,
verhinderde ook, dat verstandige ouders en fatsoenlijke
kinderen van den gondeltocht konden genieten.
De ergerlijke, onzedelijke tooneelen, die vooral buiten
het officieele feesi terrein hebben plaats gehad, kunnen
wij natnurlijk niet nader beschrijven. Maar wat ik
met eigen oogen gezien heb en wat ik van ooggetuigen
vernam, is meer dan genoeg om een feestviering, die
aanleiding geeft tot dergelijke onbeschaamde uitspat
tingen, streng te veroordeelen. Is dat feestvreugde?
Is dat veredeling van ons volk Moet zich de lietde
voor onze geëerbiedigde Koningin zóó openbaren
Van fatsoenlijke burgers ik sprak er zeer velen
heb ik nog niets dan afkeuring over dezen dag
gehoord.
Ik hoop dan ook, dat de gemeente 't volgend jaar
niet alléén geen snbsidie zal schenkenmaar ook alles
in 't werk zal stellen om de herhaling van zulk een
feest te voorkomen.
Wjj gelooven gaarne, dat het bestuur der Oranje-
vereeniging zjjn uiterste best heeft gedaan en met de
edelste bedoelingen bezield was, doch zijn pogingen om
de volksvermaken te veredelen, hebben jammerlijk
schipbreuk geleden.
De wjjze, waarop deze beide laatste jaren het Oranje
feest is gevierd, bewees allerduidelijkst dat men het
voorgestelde doel langs dezen weg nooit zal bereiken.
Ofschoon ik de bedoeling van het bestuur apprecieer,
kan ik het onmogelijk, zooals de inzender S
bedanken voor een genoeglijken dag, om de doodeen
voudige reden dat znlk een feest voor fatsoenlijke, ver
standige menschen, geen genoeglijken dag is.
A.
De heer S. trachtte in een tweede ingezonden stuk
zichzelf uit den brand te redden, maar erkende daarbij
dat de beschuldigingen van A. feitelijk waar zijn, al
trachtte hij ze ook goed te praten. De heer A gaf
den hepr S. dat dan ook op zijn brood en eindigde
zijn repliek met deze zinnen
Ik blijf dan ook vierkant volhouden, dat de beste
pogingen en edelste bedoelingen der OraDje-Ver-
eeniging jammerlijk schipbreuk leden en blijf hopen
dat fatsoenlijke, verstandige belastingbetalende
burgers 't volgend jaar geen snbsidie of bijdragen
zullen schenken voor zulk een feest.
A.
De redactie sprak met geen enkel woord de beschul
digingen van den heer A. tegen.
Toen verleden jaar De Moker hetzelfde feit consta
teerde, was ieder het er mee eens, maar dit jaar liet
men toch dezelfde zwijnerijen weer toe.
Nu heeft de katholieke Schiedammer, zij het ook in
ingezonden stukken, eveneens op deze ergerlijkheden
gewezenzou men nu tot het besluit durven komen,
in 't vervolg niet meer zulk soort „nationale" feesten
in te richten?
Wij durven 't antwoord wel geven op deze vraag.
De „Christelijke" Raadsmeerderheid en de „Christelijke"
Oranjevereeniginasleiders zullen voortgaan met hun
inrichting en ondersteuning van „nationale" Oranje
feesten ondanks de ergerlijkste zwijnerijen die in Neder
land b\j zulke feesten thuishoorenwant het ligt in de
lijn van hun conservatieve politiek zich veiligheidshalve
op te bergen achter de „koninklijke" geweren en
kanonnen die de heerschappij moeten beschermen van
de regeerende burgerpartijen (liefst de „Christelijke"
En met het oog daarop, sluiten zjj hun Christelijke
oogen zelfs voor de meest ergerlijke zwijnerijen op
„nationale" feestdagen. Maar in de modder en den
stank van deze zwijnerijen zullen toch ten slotte de
zich aldus onteerende Christelijke politiek en de zich
eveneens daardoor besmettende Oranjepolitiek een roem-
loozen modder- en stankdood moeten sterven. Wat wjj
zonder tranen zullen aanzien.
ALLEN op naar de Meeting in
Den Haag. Zorgt, dat gij om elf
uur a.s. Zondag in „Constantia"
zijt, om gezamenlijk voor Uw
recht te manifesteeren.
Een zonderlinge benoeming. Als concierge
van de Ambachtsschool is benoemd geworden een Alk-
maarsche politieagent.
We stonden van die b noeming eenigszins vreemd
te kijken. Want we begrijpen het maar niet, dat uit de
honderden Schiedammers die solliciteerden naar het be
geerde baantje, er niet één te vinden zou zijn, die in
concierge-kundigheden met de Alkmaarsche diender kan
wedijveren.
De Schiedamsche burgerij mag de onderneming voor
een goed deel over de gemeentekas bekostigen; waarom
nu niet een der ingezetenen genomen voor zulk een
betrekking
Werkeloosheid-verzekering. In de Zaterdag
avond gehouden bestuursvergadering van den Schied.
Bestuurdersbond had een bespreking plaats over de
verzekering tegen werkloosheid.
Naar' aanleiding van het feit dat de schildersge
zellen samenwerking hadden verzocht met de timmer
lieden, om tot het oprichten van een spaarkas te
gerakeD, verklaarde de voorzitter dit niet den juisten
weg te vinden. Aanbeveling verdient beslist het op
richten van aparte fondsen. De risico der verschil
lende bedrijven valt niet gemakkelijk te bepalen en
men kan den een niet den risico laten dragen van
den ander. Daarom is 't noodig, dat elk bedrjjf zich
zelf tegelt. De verzekering verdient aanbeveling boven
't oprichten van een spaarkas, terwijl ze tevens een
krachtige steun kan zijn voor de vakbeweging. Afge
wacht moet worden of er gemeentelijke bijslag wordt
verstrekt, dan kunnen de organisaties in geval van
werkloosheid hiervan profiteeren. Elke vakvereeniging,
welke geen werkloozenkas bezit, moet beginnen met
de werkloozenverzekering en indien deze niet tot stand
komt, dan kan het oprichten eener spaarkas worden
overwogen.
Ten slotte ging de vergadering accoord met de
meening, dat het oprichten van spaarkassen als een
noodmaatregel beschouwd moet worden.
Metselaars en Opperlieden. Zondag 6 Sep
tember sprak Muller voor de Metselaars en Opperlieden
over het „Arbeidscontract." Spreker verklaarde, dat de
wet eigenlijk gemaakt heette tot bescherming der arbei
ders, maar als wjj de wet goed napluizen, dan is er
van bescherming geen sprake meer, doch veeleer een
verslechtering te constateeren. Het was dan ook goed
gezien van de S. D. A. Pers in de Tweede Kamer,
dat zjj tegen deze wet in haar geheel stemden. De
geheele pers liep te hoop en stond verbaasd en raasde:
„Ziet nu eens die arbeidersvrienden, die stemmen nu
tegen een wet, die zooveel goeds voor den arbeider
bevat." Jawel, wanneer er geen achterdeur was, waar
door al dat goeds kon ont-nappen. Sinds de aanneming
zjjn er reeds veel contracten aangeboden, maar spr.
kende er slechts één, waarin ook de goede bepalingen,
vervat in art. 1638 c en d, voorkomen. Spreker giog
alle plichten na, door het contract, den arbeiders opge
legd en verzuimde ook niet al de rechten die de
arbeiders zouden kunnen krijgen, op te sommen.
Ook voor de metselaars en opperlieden is een con
tract verschenen. Natuurlijk hebben ook die brave
patroons, het allereerst gedacht aan de rechten van de
arbeiders. Hoor maar! Art. 1 bepaald alreeds dat de
arbeider elke werkzaamheid in verband met het bedrijf
moet verrichten. Dit art. dwingt dus de arbeiders ook
in tijden van staking, onderkruipersdiensten te verrichten.
Art. 3 b. v. bepaalt dat de arbeiders van alle rechten
vervat in art. 1638 c en d, afstand doen. Men ziet, het
contract der metselaars en opperlieden, is op dezelfde
leest geschoeid als de andere aangeboden contracten,
Spr. hield verder nog een pittig betoog tot de ar
beiders, bracht hen onder 't oog, dat de regeering
kapitalistisch is in merg en been, dat daar slechts 1
vertegenwoordigers zitten van de arbeiders, en wekte
hen op, stevig, de economische en politieke actie te
voeren opdat er voor de arbeiders, een betere toekomst
moge aanbreken.
Van de gelegenheid tot debat, werd geen gebruik
gemaakt.
De afd, ging daarna over in h.h. zitting, teneinde
het contract door het H.B. der metselaars en oppeil.
saamgesteld, te bespreken.
Kaarsenmakers. Zondag, 6 September, hield
de kaarsenmakers-ver, „De Eendracht" een openbare
verg. waar partijgenoot De Bruin sprak over het onder
werp „Is organisatie noodig?"
Spreker zette op bevattelijke wjjze uiteen, hoe de
revolutie van onze productie-wijze een steeds grooter
wordend proletariaat schept, terwjjl de productie
middelen in handen komen van slechtp weinigen. Hoe
aan den eenen kant staat het onïernemersdom, dat
tracht de waren zoo goedkoop mogelijk te fabriceeren,
en aan den anderen kant tracht, het geproduceerde,
zoo duur mogelijk van de hand te zetten. Het doel is
dus winstmaken. De arbeider tracht van zjjn kant, de
levensvoorwaarden voor zich en de zijnen zoo gunstig
mogelijk te maken hjj wil hooger loon, korter arbeids
tijd, beter geregelde rusttijden enz. enz. Om echter
met gunstig gevolg verbeteringen te verkrijgen, is'
noodig, dat er organisatie onder de arbeiders zij. De
organisatie is het aangewezen lichaam, om de belangen
der arbeiders te behartigen. Zij heeft niet alleen te
jjveren voor een verhooging van het loon, neen, ook
op het gebied van onze wetgeving valt voor haar veel
te doen. De sociale wetgeving in ons land, is beroerd.
Er wordt voor de arbeiders niets gedaan, het is dus
de taak der organisaties, bij die heeren, welke de
Volks-vertegenwoordiging vormen, aan te dringen, de
kapitalistische belangen op zij te zetten en wat beter
de arbeidersbelangen, te behartigen.
Een plaatselijke organisatie is daar echter minder
voor geschikt. Ongeveer altijd bemoeit men zich alleen,
met gevalletjes, die op of in de onmiddeljjke nabijheid
van de fabriek plaatsvinden.
Spreker geeft de organisatie, den vriendenraad zoo
spoedig mogelijk aansluiting te zoeken bij den landeljjken
vakbond.
Als voorbeeld van wat organisatie vermag, haalt
spr. de Diaraantbew. aan, deze organisatie heelt in de
dagen van deze crisis, niet alleen hare werkelooze leden
en dat was meer dan de helft, ondersteund, maar ook
het loon, ondanks de vele pogingen om het te vei lagen,
op peil weten te houden.
Spr. wjjdde nog eenige woorden aan het Arbeidscon
tract, hoe de patroons weldra zullen komen met een
contract, dat zij natuurlijk de goede bepalingen wel zullen
laten vervallen en alle slechte bepalingen wel van kracht
zullen laten. Alleen een goede organisatie is bjj machte
een goed contract af te dwingen. Spr. besloot zijn rede
met een opwekking, de propaganda voor de organisatie
zoo krachtig mogelijk ter hand te nemen, opdat zij groeien
en de belangen der arbeiders kan behartigen waar en
wanneer zulks noodig is.
De voorz. bracht den spreker dank voor zijn leerzame
rede, en hoopte dat de woorden hier gesproken, her
haald zouden worden op de fabriek. Daarna werd de
verg. gesloten.
Brandersknechts. In het vakblad der Bran
dersknechts vonden wij de volgende correspondentie:
Aanval op de Organisatie.
Er schijnt bjj enkele onze branderspatroons een nei
ging te bestaan, om de vakorganisatie een gevoelige
klap toe te brengen.
Althans er zijn binnenkort reeds vier onzer beste
leden zonder eenige reden die billijk zjjn te noemen,
ontslagea. Twee bjj den heer Kranen en twee bjjden
neer Windhorst.
Bjj eerstgenoemden patroon zijn alle pogingen al aan
gewend, om hun werklieden bjj name Rodenberg enP.
v. Gulik in hun positie te herstellen, maar tot heden
vruchteloos. Bjj het onderhoud, dat hij met het afd.-
bestuur toestond, gebruikte hjj zulke verdachte argu
menten, die door de desbetreffende werklieden met feiten
konden weerlegd worden, dat ons hoofdbestuur intus-
Het Bestuur v. d. Afd. Schiedam
Algem. Ned. Met. Bond.
