No. 32.
ZATERDAG 10 October 1908.
8e Jaargang.
Stukken ïoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
lie Moker
Uit de Partij.
Steeds nieuwe aanklachten.
De Stoommolen Nederland, de firma
Van der Eist Co. en L. van Eijk.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj v00ruitletalin
franco per post 80 cent j 9
Losse nummers 2 cent.
Bureau rap Redaktie
Gebouw „COVSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Rhoo»sfch**straat Tbovcn
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Beierlandschestraat 1.
Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Te Vlaardingen: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Huishoudelijke Vergadering op Zondag 18 October,
'smorg. 10 uur in „Constantia".
Zie achterstaande agenda.
Aan partggenooten en geestverwanten.
Zooals u allen bekend zal zijn geeft de Brochnren-
handel der S. D. A. P. evenals het vorige jaar wederom
een scheurkalender nit.
Verleden jaar hadden wij een 150 inteekenaren op
deze kalender, nu moet het minstens 200 worden. Tot
nu toe evenwel ontbreken er nog heel wat aan dit
getal. Wij verzoeken daarom degene welke een kalender
wenschen (en iedereen onzer moet er zich een aan
schaffen) zich zoo spoedig mogelijk op te geven.
Voor 1 Nov. moet de opgave geschieden, na dien tijd
worden geen bestellingen meer aangenomen.
In „Constantia" hangen de inteekenljjsten.
Zijn er nog partijgenooten welke met lijsten willen
werken Zij zijn ter hunner beschikking.
Wanneer nu ieder partijgenoot zichzelf en nog een
inteekenaar aanbrengt hebben wij bovenstaand getal al
bereikt. Dit kan gemakkelijk wanneer wij allen eens
een klein beetje moeite voor de propaganda over hebben.
Zijn er nog liefhebbers voor „Klanken van
Strijd?" Ingen. f 1.—.
Voor den Brochurenbandel,
M. J. van Dijk.
Wij leven weer in een tijd, waarin de aanklachten
tegen de burgerlijke maatschappij als een stortregen
onze dagbladen overstroomen Het eene krantenbe
richt spreekt van ellende waartegen ieder mensch op-
sputtert, het andere van rampen en leed die een ieder
't hart verscheuren. En steeds is daarbij de slotge
dachte dat men onmachtig is daar iets tegen te doen.
Onmachtig verklaart onze burgerklasse zich dagelijks,
onmachtig tegenover al die ellende en rampen, die alle
zonder onderscheid voortbrengselen zijn van het kapita
listische stelsel.
Zoo brachten de plaatselijke dagbladen de vorige
week een ingezonden stuk van het bestuur der Gezond
heidskolonie, dat wij in zijn geheel overnemen om zijn
barre kritiek op onze maatschappij en zjjn onverholen
erkenning van de onmacht der burgerklasse om te ver
beteren wat de door haar geschapen en door haar met
opzettelijkheid in stand gehouden maatschappij heeft
bedorven (de cnrsiveeringen zijn van ons)
Gezondheidskolonie.
Mijnheer de Redacteur.
Vrijdagavond 25 dezer keerden de kinderen, uitge
zonden door de Schiedamsche Gezondheidskolonie, uit
Voorthuizen terug.
Het verblijf in het Delftsch-Schiedamsche kolonie
gebouw aldaar duurde van 29 Aug. tot 25 September
en werd, behalve in de eerste week begunstigd door
bnitengewoon mooi weer, wat ter bereiking van het
doel, genieten van de buitenlucht, zoo zeer gewenscht is.
Het resultaat was b\j deze 38 kinderen goed merk
baar, hun gewichtstoename bedroeg van 23l/s K.G.
met een enkele uitzondering van slechts 3 ons, terwijl
hun uiterlijk getuigde van een maand goede voeding
en gezonde boschlucht zoodat ouders en onderwijzers
zich erover verbaasden, hoe zoo'n kort verblijf in Gel
derland van zoo grooten invloed kan zijn op het physiek
van dergelijke zwakkelingen, de teersten van de slum-
perds door geneesheeren en onderwijzers uit de kinde
ren onzer openbare- en bijzondere armenscholen g- kozen.
Schiedam en Delft zjjn in gunstige conditie met hun
doelmatig koloniegebouw in die heerlijke Geldersche
dreven, dezen zomer als het ware nog vergroof met
het aangrenzende bosch, waarvan een stadgenoot eige
naar geworden, goedgunstig het gebruik toestond.
Jammer, dat de exploitatie voor het gebouw voor
het beoogde doel in Schiedam met zooveel bezwaren
gepaard gaat.
lo. De proef om een betalende kolonie uit te zen
den is verleden jaar, voor Schiedam althans, mislukt.
Toch hoopt de commissie in het volgende jaar nog
maals een oproeping te doen voor die kinderen uit
den middenstand, die ook een verblijf buiten zoo hard
noodig kunnen hebben, maar niet in de termen vallen
met de kostelooze kolonie mee te gaan.
2o. Moeilijk, zeer moeilijk schijnt het ook in Schiedam
om degelyke hulp voor de kinderen te verkrijgen.
Weinige dames zijn er in onze stad, die lust hebben
zich uit liefde voor het ar \e kind een maand beschik
baar te stellen. Hoe dankbaar zouden aanbiedingen
voor belanglooze hulp door het bestuur worden aanvaard.
3o. Last not least de geldkwestie. De stichters en
edele beschermers van dit kostelijke kinderverblijf op
de Veluwe, moeten kunnen rekenen op voldoende jaar-
lijksche bijdragen om het gebouw steeds te kunnen
bevolken. Door vertrek en overlijden daalt het aintal
donateurs, met groote moeite worden de kosten bestreden
voor éêne uitzondering en wat beteekent dan een getal
van 38 kinderen op de ruim 2500 leerlingen onzer
Schiedamsche armenscholen. Waar de inrichting geen
enkele subsidie geniep do t het bestuur by deze een
beroep op alle invloedrijke en welwillende stadgenooten
van elke richting of stand om propaganda te maken
voor de Schiedamsche Gezondheidskolonie en aan te
sporen tot het geven van jaarlijksche bijdragen.
Opgaven voor donateurs kunnen geschieden by de
bestuursleden de damesA. van der Stadt, Van Has-
selVan Rees en Nolet en by de heerenM. Horn,
N. J. Elzevier Dom, Th. A. J. Zoetmulder en Jb. Hage.
Hoort de aanklacht, die er ligt in de mededeeling
dat slechts één enkele maand „goede voeding en ge
zonde boschlucht" die „teersten van de stumperds"
zóó kan doen veranderen, dat ouders en onderwijzers
zich erover verbaasden." Hoort in dat bericht de aan
klacht van dagelijksche ontbering van honderde arbei
derskinderen in Schiedam en daarbij de aanklacht van
dagelijksche wanhoopsleed bij de ouders dier arme
„stumperds" die hun kinderen moeten laten gebrek
lyden en verschrompelen, omdat de kapitalistische
maatschappij van de schatten der aarde niets voor hen
beschikbaar stelt
En let op den klassetrots en de klasse-onverschillig
heid by de „meergegoede" dames, die sprektn uit de
mededeeling dat zich zoo „weinige dames" beschikbaar
stellen„Uit liefde voor het arme kind," zegt het
ingezonden stuk. Welk een grenzelooze onkunde ligt
er in de neerschryving van die woordenWeten die
dames en heeren dan niet, dat het kapitalisme de liefde
en de genegenheid zelfs afhankelijk heeft gemaakt van
het geld dat de reine heerlijke ontwikkeling van het
gevoels- en gemoedsleven door het kapitalisme onmo
gelijk is gemaakt en nog slechts in enkele uitzonde
ringen mogelijk is En weten die dames en heeren
niet, dat de regel in onze „meergegoede en rijke" bur
gerklasse is, dat men met een gevoel van tegenzin en
afschuw of hoogstens met liefdadigheidsmidelijden op
de „armen" neerziet?
En merkt dan op, dat het bestuur der Gezondheids
kolonie niet dan met groote moeite de kosten bestrijden
kan van uitzending gedurende 1 maand van 38 der
2500 leerlingen „onzer Schiedamsche armenscholen".
Wat gaat mij het arme, het arbeiderskind aan? Ben
ik mijn broeders hoeder? Maar dwazen die gij zijt,
weet ge dan nog niet, na eenige jaren van bestuur
dezer Gez indheidskolonie, dat in onze maatschappij niet
te bereiken is wat ge wiltde voldoende zorg voor
het kind der armenschool Dat weet ge niet omdat ge
zelf een stuk zijt van die burgerklasse die het bestaande
maatschappelijk stelsel op zijn hoogst hier en daar wat
wil opknappen maar in hoofdzaak wil handhaven
daarom schrijft ge in onze dagbladen stukken vol hard
vochtige aanklacht tegen uw eigen klasse zonder te
begrijpen dat ge als medeverdedigers der kapitalistische
maatschappij zeiven medeschuldig zijt aan uw gemis
aan succes
Als wy nu eens de kracht hadden, dat wankelende,
scheurende gebouw der burgerlijke kapitalistische maat
schappij in een te rameien en ons socialistische maat
schappelijk gebouw in de plaats daarvan op te bouwen
Arbeiders, haast u dan toch en sluit u aaneenHet
is voor een groot deel uw eigen schuld, dat deze
ellendige doemwaardige toestanden nog zoo lang kunnen
voortbestaan
In no. 563 van Themis behandelt de redacteur Frans
Schaap Jr. de faillietverklaring van den aannemer L.
van Eijk. Zijn verhaal luidt in 't kort aldus:
Eenige jaren geleden brandde de stoommeelmolen
Nederland (eigenaar de heer J. A. M. Jansen) af. Van
Eijk en zijn schoonvader namen den opbouw aan, maai
de heer Jansen bleef hun op hun vordering f 18.000
schuldig. Toen de heer Jansen die som weigerde te
betalen, droeg van Eyk de advokaten Knottenbelt en
Fruin op, langs gerechtelijken weg dien som op te
vorderen. Voor den heer Jansen trad de advokaat Jos.
van Raalte op. Dit proces werd „op een zeldzame wijze"
door die heeren gerekt en was nog niet ten einde toen
de heer Jansen met zijn molen failliet werd verklaard.
Van de f 18.000 kwamen nog geen f 2700 terecht en
die verdwenen op „enkele bankjes van honde d gulden"
na in de zakken der advocaten. Voor van Eijk was dit
verlies „een formeele ramp" en na de oplevering van
de verbouwing van het nieuwe kantongerechtsgebouw
te Schiedam bleek zijn toestand onhoudbaar. Alle
schuldeischers namen genoegen met het voorstel, door
den heer Frans Schaap Jr. namens van Eijk gedaan,
met uitzondering van de firma van der Eist, die op van
Eijk een vordering had van f 4000. Hoewel deze firma
in de vele jaren, waarin zij voor duizenden guldens
zaken had gedaan met van Eijk, nooit een cent tekort
was gekomen, en ook nu „goed beschouwd de firma
v. d. Eist bij verstandig optreden geen schade behoefde
te lijden", stelde de heer van Waas, „die de zaken dier
firma beheert", hare vordering in handen van den Rot-
terdamschen advokaat V. van Peski. Deze dreigde met
faillissements-aanvrage indien niet binnen een week
betaald was maar deed die aanvrage reeds vóór het
verstrijken van die week. De firma van der Eist ver
klaarde zich toen op aandringen van den heer Schaap
bereid tot een uitstel van 8 dagen, maar des ondanks
weigerde de rechtbank te Rotterdam het verzoek
om 8 dagen uitstel, nota bene door den faillisse
mentaanvrager zelf gedaan, in te willigen. Alle
bezittingen van Van Eijk, met uitzondering van eenig
beddegoed en kleeren, zullen dus worden verkocht.
Maatschappelijk is hij dus met zijn gezin vernietigd. En
de firma van der Eist zal blij mogen zijn als zij een
tiende van haar vordering binnen krijgt.
Tot zoover Themis". In hoever de heer van Eijk
nog aan andere omstandigheden (met of zonder schuld)
dan dit verlies van f 18000 zijn ondergang te danken
heeft, kunnen wij niet beoordeelen. Maar vast te stellen
is toch wel, dat dit verlies van f 18000 een allesover-
wegenden invloed heeft gehad op zijn lot. In dat ver
band wijzen wy op de verachtelijke opvattingen over