No. 33.
ZATERDAG 17 October 1908.
8e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk ïïoeiudag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Uit de Partij.
De Zaaier,
Christen-Socialisme.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj v00ruithetaung,
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Bureau ran Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Riioonschestraat 7t>oven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bjj abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Beierlandschestraat 1.
Nienwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat
Te Vlaardingen: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abqp
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverande;
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Huishoudelijke Vergadering op Zondag 18 October,
'smorg. 10 uur in „Constantia".
Zie achterstaande agenda.
Aan partygenooten en geestverwanten.
Zooals u allen bekend zal zijn geeft de Brochuren-
handel der S. D. A. P. evenals het vorige jaar wederom
een scheurkalender uit.
Verleden jaar hadden wij een 150 inteekenaren op
deze kalender, nu moet het minstens 200 worden. Tot
nu toe evenwel ontbreken er nog heel wat aan dit
getal. Wij verzoeken daarom degene welke een kalender
wenschen (en iedereen onzer moet er zich een aan
schaffen) zich zoo spoedig mogelijk op te geven.
Voor 1 Nov. moet de opgave geschieden, na dien tijd
worden geen bestellingen meer aangenomen.
In „Constantia" hangen de inteekenlijsten.
Zijn er nog partijgenooten welke met lijsten willen
werken Zij zijn ter hunner beschikking.
Wanneer nu ieder partijgenoot zichzelf en nog een
inteekenaar aanbrengt hebben wij bovenstaand getal al
bereikt. Dit kan gemakkelijk wanneer wij allen eens
een klein beetje moeite voor de propaganda over hebben.
Zijn er nog liefhebbers voor „Klanken van
Stryd?" Ingen. f 1.—.
Voor den Brochurenhandel,
M. J. van Dijk.
Bond van jonge arbeiders(sters) in Nederland.
Afd. Schiedam.
H.H. Vergadering op Zondag 18 Oct., des 's namid-
te 5 uur in Constantia.
Agenda.
Opening.
Voorlezing der notulen.
Verslag controlecommissie.
Jaarverslag Secretaris en Penningmeester.
Verkiezing Bestuur.
Bespreking Propaganda.
Rondvraag en sluiting.
De Secr.
Het orgaan van den Bond van Christen-Socialisten
Opwaarts beantwoordt bjj monde van den redacteur
Daan van der Zee, ons artikel over Christen-Socialisme
in ons nummer van 14 dagen geleden. Onze plaats
ruimte laat niet toe, dat antwoord geheel over te nemen.
Wjj moeten dus volstaan met het weergeven daarvan
in 't kort.
Na nog eens nadrukkelijk te hebben gezegd, dat de
christen-socialisten de medestrijders der sociaal-demo
craten tegen het kapitalisme zijn, en dat in dezen strijd
de samenwerking tusschen beiden wel degelijk zoo zeker
is als 2 X 2 4, komt dan de heer van der Zee tot
de opmerking, dat „de formuleering van hun doel" voor
de christen-socialisten een andere is dan die der sociaal
democraten. H\j schrijft dan het volgende
Wel is onze bedoeling óók, de kapitalistische maat
schappij te vervangen door een socialistische, maar
toch hoofdzakelijk als middel om te komen tot een
christelijke gemeenschap, die thans door de kapi-
talische productie-wijze onmogelijk wordt gemaakt.
Feitelijk kruisen zich dus de wegen van sociaal
democratie en christen-socialisme scherphoekigze
ontmoeten elkaar in het kruispunt, waar het kapi
talisme is, maar gaan, na dit kruispunt, weer
langzaam uiteen, verder, steeds verder. De zaak
is dus nu alzoo, dat sociaal-democratie en christen-
socialisme bezig zp, elkaar te naderen, om straks,
na de vernietiging van het kapitalisme, weer wijd
uiteen te gaan.
En na de aanhaling van een stuk uit ons artikel
volgen dan deze zinnen
Om het nog eens te herhalenons einddoel is
de christelijke maatschappij, die slechts bereikt kan
worden over het kapitalisme heen. Als dit goed
begrepen wordt, dan begrijpt men tevens, dat wij
aan den strijd vóór het socialisme en tegen het
kapitalisme niet vastgeklonken hebben den strijd
vóór een socialistisch christendom. In hoogste in
stantie strijden wij voor het christendom als maat-
schappij-regeerende kracht, het christendom, dat
naar onze meening voor dezen t(jd het socialisme
eischt. Voor ons wordt het dus nooit de keus tus
schen christendom en socialisme, want voor onzen
strijd dekt het eene begrip het andere. Wél kan
de keus loopen voor ons tusschen „een geloovigen
kapitalistenknecht" en „een ongeloovigen sociaal
democraat". Maar onwaar is het, dat wij dan als
consequentie van onze stelling zouden moeten k>ezen
„den geloovigen kapitalistenknecht".
De christen toch, die zich stelt op het kapita
listisch standpunt, doet voor ons practisch
n i e t-c h r i s t e 1 ij k, de ongeloovige sociaal-demo
craat doet voor ons practisch christelijk.
En dit laatste standpunt behoeven we voor de
praktjjk.
We hopen, dat hiermee duidelijk gezegd is, wat
wij bedoelen, al is het natuurlijk óók waar, dat
wij het christelijk beginsel hooger stellen in 't alge
meen, dan het sociaal-democratisch beginsel.
Maar dat onze keus anders zou zijn, mag van
geen christen-socialist worden verwacht, die zich
niet slechts vermijdt in theoretische bespiegelingen,
en dan de sociaal-democratie tegenover zich ziet,
maar die ook wel degelijk practisch resultaat
wenscht op zijn werk.
Het artikel van den heer Van der Zee eindigt met
deze woorden
Moge de afdeeling RotterdamSchiedam mede
werken tot het doen doordringen der socialistische
ideeën, ook in de bewoners van Schiedam, waar
de sociaal-democratie in luttele jaren van werk
zaamheid reeds zooveel vermocht te bereiken.
Tegen het kapitalisme de handen ineenWjj
voor ons zeggen daarbij God zegene ons werk
Wanneer men zich goed indenkt in de rede
neering van den heer Van der Zee, dan komt deze
hier op neer
Zeker, sociaal-democraten en christen-socialisten
zijn in hun strijd tegen het kapitalisme per se
bondgenootenhet chiisten-socialisme beschouwt
zelfs het kapita'isme als een zoo grooten vijand,
dat het de „geloovige" verdedigers van dat kapi
talisme als „practisch niet-christelgk" beschouwt
en dus evengoed bestrijden zal als de „ongeloovige"
kapitalistendienarenmaarhet einddoel van
het christen-socialisme is een onder dan het eind
doel der sociaal-democratiede sociaal-democraten
en christen-socialisten volgen dus verschillende
wegenen dan moet de slotsom luiden
daaarom is een aansluiting van de christen-socia
listen bij de sociaal-democraten onmogelijk.
Wij meenen, in deze pnkele zinnen den leidenden ge-
dachtengang van het behandelde artikel in Opwaarts
te hebben weergegeven.
Over het „einddoel" der christen-socialisten zullen
wij opnieuw net zwjjgen bewaren. Een bespreking
daarvan is ongetwijfeld de moeite waard. Maar wij
meenen dat een dergelijker'besprekR g alleen theoretische
waarde heeft en dat het door opgeworpen twistpunt
van zuiver practischen aard en van onmiddellijk belang
is. Later zullen wij zeker ook het „einddoel" der
christen-socialisten eens bespreken.
Het komt ons bovendien voor, dat de tijd waarin
wfl leven daden vraagt. De industrieele crisis die de
wereld teistert, het onvermogen der regeeringsklasse
om iets tegen de werkloosheid te doen en om een
sociale wetgeving tot stand te brengen, het onvermogen
der regeeringsklasse om geld te vinden voor het lands
bestuur en het gemeentelijk huishonden, en de groeiende
kracht der arbeidersbeweging hebben een groot gevoel
van onbehagen, onzekerheid en onrust over de regee -
ders gebracht. Dezen trachten dat gevoel te onder
drukken door geweld-maatregelen en gewelddaden.
Maar dergelijke maatregelen en daden maken het revo
lutionair gevoel en het revolutionair bewustzijn in de
arbeiderswereld wakker en vinden daar, mede tenge
volge der crisis, een groote massa sluimerende revolu
tionaire krachten. De kapitalistenklasse zal daar natuur
lijk nog weer geweldadiger tegen in gaan. Het antwoord
der arbeiders zal dan in verhouding pok weer krasser
en machtiger zijn. En zoo voort
Vooral in zulk esn tijd moet men zich voorbereiden
op daden en niet te veel praten maar zijn tijd besteden
aan de versterking der organisatie alleen. Dan moet
bijeen komen wat in zulk een strijd bijeen hoort. In
Amsterdam kwamen aldus de ambtenaren en werklieden
bijeen na de gewelddaad van het gemeentebestuur tegen
3 vakvereenigingsleiders, die het zonder zich te storen
aan de reglementen op straat smeet. Overal moet iets
dergelijks geschieden. En men moet niet wachten tot
de aanval van de regeeringsmachten komt. Men moet
vereenigd en voorbereid zijn, vóórdat die aanval wordt
gedaan.
Ook om deze redenen vermijden wjj thans een the-
orethische uiteenzetting tegenover de Dhristen-socialisten
en roepen wij hun toe: sluit u aan bij de o ganisatie
der klassenstrijdende arbeidersbepaalt u niet tot de
prediking van den klassenstrijd en de critiek op het
kapitalisme, maar voert dien strijd pracDsch mede,
door mee te werken aan de versterking onzer organi
satie Het is niet voldoende, dat de Christen-socialisten
zeggen: wij zijn jullie medestrijders tegen het kapita
lisme. Zij moeten den praktischen strijd mee voeren.
En dat kan niet in afzonderlijke clubjes. Daarom is
algemeene aaneensluiting noodig.
In de redeneering van den heer Van der Zee schuilt
trouwens een fout, naar onze meening. De logische
gevolgtrekking, voortvloeiende uit de erkenning dat
soc.-dem. en chr.-soc. in het kapitalisme hun gemeen-
schappelijken vijand hebben, en uit de verklaring dat
door de chr.-soc. deze vijand als zoo machtig wordt
beschouwd dat zij bondgenooten willen zijn en moeten
zijn zelfs van de ongeloovigen onder de kapitalisten
bestrijders en mét die bondgenooten zelfs de geloovigen
onder de verdedigers van het kapitalisme willen en
moeten bestrijden, de logische gevolgtrekking daaruit
isaansluiting van de chr-soc. bij de soc.-dem.. Deze
aansluiting wordt geboden door de kracht en de be-
teekenis van het kapitalisme. Deze aansluiting wordt
ook geboden door de erkenning der chr.-soc., dat in
den strijd van kapitaal tegen arbeid de verdeeling van
de menschen in geloovigen en ongeloovigen niet mee
mag tellen voor de praktijkde heer Van der Zee
zegt het met evenzooveel woorden.
De christen-socialisten weten ten overvloede, dat in
de S. D. A. P. plaats is voor menschen met de meest
uiteenloopende opvattingen over het geestelijk leven.
De sociaal-democraten nemen het leven waar zooals
zich dat aan hen vertoont. Zij zoeken naar den onder-
lingen samenhang dier verschijnselen. En voor zoover
I
