No. 37.
ZATERDAG 14 November 1908.
8e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn,
De Moker
Afdeelingsnieuws.
Uit den Gemeenteraad.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j vooruitJ)etaling.
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Rhoonschestraat 7boven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Beierlandschestraat 1.
Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Te Vlaardingen: Markgraatstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
De rentelooze leening van ons gebouw-
ameublement. Partijgenooten en geestver
wanten, over 3 weken betrekken wij ons nieuwe
gebouw. Dan moet het geld voor de meest noodzakelijke
meubels er zijn. Koopt en verkoopt dus de aandeelen
in onze leening bij tientallen en stelt dat niet uit want
de t'ijd dringt.
„Nieuw Leven" nam 10 aandeelen. Kannen andere
groepen dat voorbeeld niet navolgen?
Wij rekenen op Het Bestuur.
St. Nicolaasfeest. De Commissie houdt weder
om zitting tot het inschrijven van kinderen en het in
ontvangst nemen van gelden, Zaterdagavond Sy3 9l/3
nur en Zondagnamiddag van 5 6 uur in „Con
stantia". De leden der Commissie worden allen Zondag
op bovengenoemd nur in „Constantia" verwacht ter
verdere besprekingen. Een ieder brenge de lijsten mee.
De Secretaris.
Soc -Dem. Ceesclub. Den leden wordt ver
zocht hun controleboekje deze week eens aan den
penningmeester af te geven. Voor hen wier boekje ver
leden Zaterdag is gecontroleerd is dit niet noodig.
Het Bestuur.
De behandeling der Gemeentebegrooting stond dit
jaar sterk onder den invloed van de soc.-dem. critiek
en eischen. De Bruin was nu, na een groot jaar zitting
in den Baad, en na een jaar van veel studie in ge
meentelijke zaken, voor een principieele bespreking der
begrooting behoorlijk toebereid en heeft zich daarbjj
danig geweerd.
Reeds bij de algemeene beraadslagingen kwam dat
uit. Nadat de heer de Groot met eenige cijfers had
aangetoond, dat het gemeentelijk financieel beheer niet
nauwkeurig en zuinig genoeg was en dat tal van
(boogere) inkomens te laag in de gemeentelijke belasting
zijn aangeslagen, en de heer Goslinga een lans had
gebroken voor de eigenbouwers (wat zullen de christe
lijke huisjesmelkers hem dankbaar herdenken en voor
de voor de bewoners van het Singelkwartier, kwam
de Bruin met 3 hoofdgrieven voor den dag, nl. lo. dat
men nu weer de begrooting sluitend heeft gemaakt
door het uitbuiten der gemeentebedrijven (de gasfabriek
doet een uitkeering f 28000, de waterleiding een van
f 16500 aan de gemeente)2o. dat men in onderwijs
zaken zich aan klassebevoorrechting schuldig maakt,
zooals o. a. blijkt uit de gulle behandeling van het
gymnasium en de ellendige verwaarloozing van het
lager onderwijs dat nu al jaren op een nienwe school
wachten 3o. dat B. en W. voor de gemeente-arbeiders
nog steeds geen regeling hunner rechtspositie hebben
ontworpen.
Veel weerwerk kreeg de Bruin niet. De Voorzitter
verdaagde zijn antwoord naar de komende begrootings-
posten, waarbij dat te pas kon worden gebracht. En
de Raadsleden zwegen. Daarom stelde de Bruin toen
vast deze motie voor
De Raad, de noodzakelijkheid van de regeling
der rechtspositie van de Gemeente-ambtenaren en
-werklieden erkennende, noodigt B. en W. uit
voorstellen daartoe bij den Gemeenteraad in te
dienen.
Voor wie op de hoigte der zaken is was de aanne
ming dezer motie een succes. De geheimzinnigen com
missie, die deze zaak in onderzoek heette te hebben
maar blijkbaar steeds verzuimde iets uit te voeren, is
door deze motie eervol ontheven van haar werkloos
heid en vervangen door B. en W. Nu is de zaak
nog wel niet in orde, want B. en W. hebben nu wel een
opdracht, maar die moet nog worden uitgevoerd en de
vraag is, wanneer B. en W. daarmee klaar zullen zjjn
en hoe ze zullen werken en wat ze zullen voorstellen,
maar in elk geval is nu een bepaalde opdracht aan
een bepaald college gegeven, en dat kan gedurig eens
worden aangepord wanneer dat noodig is.
Na de algemeene beschouwingen kwamen de artike
len der begrooting aan de orde. Enkele besprekingen
daarbij gehouden zullen wij nader beschouwen, voor
zoover ze n.l. naar onze meening dat waard zijn.
B(j de post uitgaven voor presentiegelden aan de
leden van de Raad stelde de heer Wittkampf voor,
deze te schrappen omdat hjj het raadlidmaatschap als
een „eere-betrekking" beschouwt en niet tot een betaal
de betrekking wil verlagen. De Bruin kwam natuur
lijk tegen deze voorstellen in verzet. Antieker kan het
dan ook nietden heer Witikampf speelden herinne
ringen uit den ouden pruikentijd door het hoofd, toen de
rijke regenten op grond van hun rijkdom en hun fami-
lieatkomst alle macht voor zich hielden. Die tijd is
voorbij en met dien tijd zijn ook die oude regenten
voorrechten verdwenen. Nu is een raadslid niets meer
dan een lasthebber van de kiezers, aan wie hij volledige
verantwoording verschuldigd is en die hem als hij niet
naar behooren zijn last vervult gewoon niet herkiezen
zoodra zijn tijd van aftreding is gekomen. De
meeste raadsleden weigerden den ouden pi uikenregent
te volgen zoodat het voorstel-Wittkampt slechts 4
stemmen kreeg. (v. d. Schalk, Benkers, Nolet en Witt
kampf.).
Een oogenblik kwam het tot een scherp debat tns-
schen de Bruin en den Burgemeester, toen de Bruin
n.l. de benoeming van een 54-jarig persoon tot bevol
kingsagent aan critiek onderwierp en daarbij van een
„vriendjesbenoeming" sprak waarbij hij het tevens ver
oordeelde dat aan sollicitanten tegenwoordig de vraag
werd voorgelegd tot welke kerk zij behooren en of zij
geheel-onthouder zijn. De Burgeweester vatte dit als
een persoonlijke beleediging en een ergerlijke beschul
diging aan het college van B. en W. op, maar ver
zuimde daarbij op de vragen zelt, door de Bruin gesteld,
te antwoorden. Telkens komt de Burgemeester door
altijd en altijd zijn persoon er bij te betrekken tot een
tegenovergesteld resultaat van wat hij bedoelthij
versterkt daardoor den indruk dat hij zijn persoon te
veel laat overwegen.
Bjj de post „Volkshuisvesting" nam de Bruin mi',
von Briel Sasse even te pakken. De heer Gouka stelde
n.l. voor, dat de Raad zou beslissen f 100.000 aan
Volkshuisvesting te geven zoo deze er om vroeg. Mr.
von Briel Sasse ried aan de aanvrage van Volkshuis
vesting om een dergeljjk bedrag af te wachten maar
zeide tevens te meenen, dat de Raad zeker een der
gelijke aanvrage zou toestaan. Maar toen herinnerde
de Bruin hem eraan, dat hij nog pas kort geleden
gestemd had tegen het voorstel-Wittkampf om f 100.000
te geven. De heer von Briel Sa'se vond deze herin
nering zeer onaangenaim maar had er natuurlijk niets
tegen te zeggen. Binnen kort komt deze kwestie weer
in den Raad. Wat zal er dan geschieden
Over het slechte onderhoud der straten en de buiten
gewone schrielheid van den Raad tegenover Gemeente
werken klaagde de Bruin steen en been. Reeds zoo
dikwijls heeft De Moker op deze fout in onze gemeente-
huishouding gewezen. De heeren op 't stadhuis schijnen
nog maar steeds niet te wi'len inzien, dat het slechte
onderhoud der straten enz. voor de gemeente niets
dan nadeelen kan opleveren. De Bruin's voorstel om
de f 8500,- door de Commissie voor Gemeentewerken
voorgesteld maar door B. en W. geschrapt weer op
de lijst der uitgaven te brengen, maar kreeg slechts
6 stemmen er vóór (v. Westeudorp, Gouka, K-mpmaus,
Goslinga, Beukers en de Bruin). We zu'len dus weel
een jaar onze stad met haar meer dan onooglijke slechte
bestrating een toonbeeld zien zijn van verval en slecht
onderhoud.
Bij de post „kosten der havens enz.wees de
Bruin op den onhoudbaren dienst van het personeel
aan de Buitensluis, dat soms 36 uren achtereen dienst
moet doen. Hoeveel jaren geleden is De Moker al
begonnen de aandacht op de dienstregeling daar te
vestigen En nu nu is het nog even beroerd en
zeide de Burgemeester op de Bruin's opmerking niets
anders dan dat B. en W. de zaak zoud-n onderzoeken
en het rapport van den havenmeester vragen. Hoeveel
jaren zal deze toestand nu nog voortduren Het wordt
toch tijd, dat er eens andere menschen in den Raad
komen en dat de Bruin en Koopmans niet de eenigen
meer zijn om de belangen als van deze sluiswachters
ter sprake te brengen.
Nu wjj de verdere behandeling der begrootingsver-
gaderingen tot de volgende week moeten uitstellen,
willen wij vast het laatste deel van het verslag daar
over uit „Het Volk" overnemen, aansluitende aan de
stukken de vorige week geplaatst. Dit verslag luidt
aldus
Bjj de begrootingen van gasfabriek en waterleiding
kwam de heer Goslinga (a.-r.) terug op de uitlating
van De Bruin bij de algemeene beschouwingen, dat
hier bedrijfs-nitbuitiug plaats had. Hij verklaarde zich
tegen het stelsel van uitbuiting in 't algemeen, doch
waar hij ze hier niet aanwezig zag, vroeg hij onzen
partijgenoot z'n bewering te staven.
De Bruin meende dit gemakkelijk te kannen doen.
Voor de gasfabriek staat een vermoedelijke uitkeering
aan de gemeente van f'28000, voor de waterleiding een
dito van f 16500 aangegeven. Dat zijn de resultaten
der bedrjjfs-uitbuiting, welke plaats heeft ten koste dei-
verbruikers, die alzoo een extra en een hooge belasting
hebben te betalen,
Nu kwamen de tongen los. De heer Gouka (lib.) ge
voelde iets voor het standpunt van De Bruin, maar de
afschrijvingen konden wel eens blijken niet hoog genoeg
te zijn (speciaal voor de waterleiding) en in dat geval
was al die winst geen zuivere winst.
De heer Wittkampf' (kath.) kon zich de redeneering
van de Bruin indenken, en meende dat het verschil
liep over de waarde die men aan indirekte belastingen
toekent, welke hij zoo kwaad nog niet vindt. Indirecte
belastingen worden met meer pleizier betaald dan direkte.
D i heer Van der Schalk (lib.) begreep er niets van,
dat De Bruin zich interesseerde voor den middenstand.
Dat waren zjjn partijgenooten niet zoo gewend. En de
middenstand heeft niet zoo'n bezwaar tegen deze wijze
van betalen. Trouwens, de term uitbuiting acht spr.
misplaatst en kan dien alleen verwachten van De Bruin
en diens vrienden, die in elk bedrijf uitbuiting zien.
De Bruin stelde in z'n antwoord den heer Gouka
de vraag of uitkeering aan de gemeente nu naar zijn
meening het middel is om in 't geval van te lage af
schrijving te voorzien. Naar spr.'s overtuiging is ver
hooging der reserve hier meer preferent. (De heer
Gouka knikt.)
De Bruin is 't eens met den heer Wittkampf dat de
vraag maar is, hoe men over indirekte belastingen
belastingen denkt. Spr. denkt er niet gunstig over, en
deze ouderwetsche belastiDg-methode raakt meer en
meer inpopulair. De burgerjj gaat 't meer begrijpen dat
haar stiekum de centen uit den zak worden gehaald
vandaar de meerdere klachten over de prijzen der pro
ducten.
Den heer Van der Schalk antwoordt spr. dat de
sociaal-demokraten oog en oor hebbeu voor de belangen
van alle klassen der samenleving, ook voor die van den
middenstand, al geven zij zich niet s.eciaal uit voor
middenstandsbeschermers. Dat bewijs is geleverd met
deze bespreking.