No. 39.
ZATERDAG 28 November 1908.
8e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken ïoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk ïïoen dag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Aan de Postabounees
Aan de Stadsabonnees
Afdeelingsnieuws.
Ons nieuwe Tehuis.
De 10=urenmotie.
A B ONNEME NTS PRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj V00riatleiaUng.
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Rlioonsclies raat 7bo«n
AD VERTEN TIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke kortimg.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Beierlandsckestraat 1.
Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Te Vlaardingen: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Met 1 December begint het nieuwe kwartaal. Gij
zondt het werk der administratie verlichten, indien het
abonnementsgeld vóór 15 December opgezonden wordt
per postwissel. Na den 15 wordt per postkwitantie
over het abonnementsgeld beschikt.
De Administratie.
Met 1 December begint het nieuwe kwartaa1. De
volgende week zal de looper de kwitanties aanbieden.
De Administratie.
Gebouw gesloten. Maandag 30 November en
Dinsdag 1 December is „Constantia geslote.n.
Opening nieuwe gebouw. Woensdag 2 Dec.
'i> avonds opening van het nieuwe gebouw, Boterstraat 30.
De feestelijke opening zal Donderdag 10 December
plaats hebben met onzen partijvoorzitter Vliegen als
spreker. Het Bestuur.
Rentelooze leening. De afd. Schiedam van
den Bond van drankbereiders nam 10 aandeelen. Bravo
De bencodigde aandeelen zijn nog niet geplaatst; dns
aan *t werk gebleven, partijgenooten en geestverwanten,
en zooveel mogelijk aandeelen verkocht
Het Bestuur.
St. Nicolaasieest. De kaarten voor de kindei en
moeten afgehaald worden Zondag 29 Nov. 's nam. van
5—6 uur in „Constantia". Bij ieder groepje kinderen
van een gezin mag maar èèn geleider meekomen. Een
2e en meer geleiders kunnen tegen betaling van minstens
10 cent een toegangsbewijs krijgen. Hjj of zij die een
der ljjsten hebben geteekend, kunnen genoemd uur een
toegangsbewijs komen halen.
Bovenstaande maatregel moeten we toepassen omdat
we nog geld tekort komen naar verhouding van het
vorige jaar.
Wie heeft er nog wat over voor de kleinen
Alle leden der Commissie moeten Zondag op boven
vermeld uur in „Constantia" present zijn, hunne lijsten
en het bedrag meebrengende.
Wie wil er op het feestje voor St. Nicolaas fun-
geeren? Partijgenooten of geestverwanten er zal onder
U wel een ziju die bereid is deze functie dien avond
ie vervullen. Wie er lust in heett geve dit zoo spoedig
mogelijk op aan ondergeteekende.
Namens de Commissie,
J. VAN WaGTENDONK,
Secr.
Den 1 December 1901 besloot onze afdeeling tot het
huren van een eigen vergaderlokaal. Den 8 Maart 1902
werd „de roode zolder" aan de Hoogstraat ingewijd.
De Moker wijdde aan die gebeurtenis de volgende
beschouwing
Van avond wordt ors nieuwe gebouw ingewijd,
het eerste Tehuis voer onze ifdeeling. Nog geen
3 jaren geleden werd onze afdeeling opgericht, en
nu reeds zijn wij in staat, steunende alleen op
eigen kracht en werkzaamheid, een ilgen gebouw
te huren. Nu hoeven wij niet meer at te hangen
van vreemde zaalverht urders. Nu hoeven wij ons
niet meer in onze bijeenkomsten te beperken, om
dat de kas dat vereiseht, ot omdat de vereischte
zaal niet beschikbaar is op den verlangden dag.
Nu staat aan onze propaganda en onzen arbeid
niets meer in den weg dan de beperktheid van
ons arbeidsvermogen. Met vereende kracht en door
groote samenwerking hopen wij dat arbeidsver
mogen in korten tijd te vertienvoudigen. Daardoor
zullen onze propaganda en onze innerlijke kracht
opgroeien tot een hoopvolle belofte voor de toekomst.
En na de beteekenis van het bezit van een eigen
gebouw voor vrienden en vijanden te hebben uiteengezet,
eindigt De Moker haar artikel aldus:
In ons eigen gebouw, partijgenooten, daar kunnen
wpj elkander sterkeD, daar kunnen wij ons gemeen
scha pelijk onttrekken aan den ontmoedigenden
invloed van een gedwongen leven in een ellendige
maatschappij. Daar kunnen Wij de grondslagen
leggen van een eigen nieuwe maatschappij, het
pprsip begin maken met de vorming van nieuwe
betere toestanden.
Dat gebouw, partijgenooten, het ligt aan ons
om er het middelpunt van een onafgebroken krach
tige propaganda naar buiten van te maken, en
het ligt aan ons, om er voor ons zelf een reinigende
hoogophefiende kracht van te doen uitgaan, die het
leven in de beroerde maatschappij van thans dra
gelijker kan maken.
Juist 7 jaren nadat onze afdeeling besloot tot het
huren van een eigen vergaderlokaal, den 1 December 1908,
zal zö „den rooden zolder" aan den Hoogstraat ver
laten en een ruimer, grooter gebouw betrekken aan
de Boterstraat.
Zes jaar en negen maanden is die toode zolder het
tehuis onzer partij geweest. Wat is er in dien tjjd
veel veranderdWat „De Moker" van 8 Maart 1902
het doel noemde van ons eigen gebouw, is bereikt ge
worden.
De vakbeweging zich plaatselijk samentrekkend in
den Beetnurdersbond, heett in „Constantia" een veilige
woning gevonden. Regelmatig is de vakorganisatie
vooruitgegaanvoortdurend werden nieuwe vakken ge
organiseerd het bezit van „Constantia" maakte dat
mogenlijk zelfs de kleinste vakvereeniging vond daar
haar tehuis en vond daar den nuttigen omgang en
en vaak zoo nocdigen steun van de klassestrijders uit
andere vakken.
De politieke arbeid rsbeweging heeft in „Constantia"
een smidse gevonden, waar zjj de wapenen smeden kon,
noodig ter bestrijding barer tegenstanders, een
school, waarin zij de krachten vormen en ontwikkelen
kon, noodig om haar taak behoorlijk te vervullen,
een tribune ook vanwaar z'\) haar meeningen en eischen
kon ontvouwen en verdedigen voor het pnbliek.
En dan is in dien tijd „Excelsior" ontstaan, onze
kranige afdeeliDgszangvereeniging, die regelmatig in
ledental en innerlijke kracht is vooruitgegaan en gelei
delijk opgroeit tot een der beste koren van Schiedam.
Na „Excelsior" kwam „Kunst en Strijd". Ondanks
de zeer groote financiëeele moeilijkheden van de maan-
deljjksche afbetaling der instrumenten, heeft „Kunst en
Strijd" steeds het h ofd boven water weten te houden.
Het heeft daarmede levenskracht getoond te bezitten,
en door ijverige studie kon het steeds beter werk leve
ren. Ook voor deze onderafdeeling is in onze bewe
ging een mooie rol weggelegd.
Ten slotte kwam ook „Nieuw Leven," onze afdeelings-
tooneelclub, waarin groote geestdrift en werklust zit,
maar die op ons ongelukkig tooneeltje aan de Hoog
straat een slecht werkte: rein had. In ons nieuwe ge
bouw zal dat beter zijn. Onder bekwame leiding voort-
werkende, zal ook deze onderafdeeling het hare kunnen
bijbrengen tot den vooruitgang onzerbeweging, welk
een kracht zit er niet in een mooi propagandistisch
tooneelstuk.
Heen onze afdeeling in Maart 1902 haar rooden zol
der betrok, telde ze slechts een paar tientallen leden
en beschikte de georganiseerde vakbeweging over slechts
eenige tientallen. Nu is dat aantal tot evenveel hon
derdtallen opgegroeid.
Van een klein groepje gegroeid tot een flinke macht
van eenig* honderden dat wil ook zeggen, dat er
groote verandering in de organisatie is gekomen. De
oude gemoedelijke onderonsjes, waar sommigen het
ideaal in zagen en soms nog zien, zijn verdwenen. De
souvereiniteit der organisatie heer.-cht, de „leiders" dei-
organisatie zijn haar „vertrouwensmannen" maar ook
tevens haar dienaren en niets meer. Dat deze overgang
van het kleine onder-onsje naar de groote organisatie,
van de overheersching van den enkelen persoon naar
de souvereiniteit der organisatie, niet geheel zonder
moeielijkheden is gegaan, spreekt van zelf. Ook onze
afdeeling heeft die moeielijkheden doorgemaakt, maar
die strubbelingstjjd, die periode van overgang, duurde
slechts kortmet jeugdige kracht kwam zij er spoedig
doorheen. En met onverholen .trots wijzen wij op den
geest van broederschap en eensgezindheid en op den
hoogen adel, die onze beweging kenmerken.
Toegerust met den wetenschap der sociaal-democratie,
levende in een stad die bijna geheel een stad van
arbeiders is, en gedragen door onderlinge broederschap
en hooge edele begeerten, gaat onze beweging in haar
nieuwe gebouw een heerlijke periode van groei en voor
uitgang tegemoet.
Vrienden, waakt ervoor, dat er niets onder u komt,
dat belemmerend kan werken op den vooruitgang in
macht, den vooruitgang in kennis en de vooruitgang in
gemeenschapsbewustziju Laten wij met steeds toene
mende kracht en kennis, en met steeds groeiende eens
gezindheid en broederschap ook in ons nieuw gebouw
den strijd voeren, die op „den rooden zolder" de be
zieling gat aan onzen arbeidden strijd voor de be
vrijding der arbeidersklasseHoog de vaan van den
klassenstrijd
Bovenstaande motie werd den 24sten December 1906
door mij, in overleg met de soc.-dem. Kamerfraktie,
ingediend.
Twee jaren zijn dus ongeveer sedert de indiening
verstreken, en eenig ongeduld is ten aanzien van het
tijdstip der behandeling gewettigd. Toch moet erkend,
dat er motiën zijn, die véél ouder zijn en toch nog
nimmer zijn behandeld. Dat de Kamer onze 10-urenmotie
reeds ééns op de agenda plaatste, waarvan ze echter
weer onafgehandeld verdween wegens de uitgebreidheid
van het werkloosheidsdebat, bewijst, dat in het Parlement
het gewicht van het onderwerp wordt beseft.
In December e.k. zouden wij waarschijnlijk dit voorstel
hebben kunnen behandelen, daar de voorzitter hiertoe
den stoot had gegeven. Evenwel is met onze toestemming
nog tot eenig uitstel besloten. Van meer dan eene zijde,
ook van den kant dergenen, die voor de zaak waar het
om gaat gevoelen, was ons aangeraden om de motie
niet te doen behandelen bij de behandeling van een
hoofdstuk der Staatsbegrooting. De gejaagdheid der
begrootings-discussiën zou aan den ernst der beraadsla
gingen over deze belangrijke kwestie afbreuk doen.
Wij konden niet anders dan dezen raad opvolgen, in
het belang onzer eigen zaak. In het voorjaar van 1909
zal nu de behandeling naar wij hopen volgen.
„De Kamer,
van oordeel dat, naast de grootst
mogelijke beperking van den nachtar
beid en betere bescherming van kin
deren en jeugdige personen, de wette
lijke beperking van den arbeidsduur
voor alle volwassen arbeiders, en wel
tot tien uren per etmaal, gewenscht is,
gaat over tot de orde van den dag."
