pïo. 7. ZATERDAG 17 April 1909. 9e jaargang. ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stukken yoor 't eerstïolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn. De Moker Een ernstig praatje met onze lezers Welkom. Tien jaar. Ons Congres. Afdeelingsn'euws. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal j Uj v00ruitbetaU franco per post 30 cent j J y Losse nummers 2 cent. Bnrean van Redaktie Gcbonw „CONSTANTIA", Boterstraat 30. Bureau van Administratie Rhoonschestraat 7boven ADVERTENTIEN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. is eiken Zaterdag verkrijgbaar Te Schiedam Nieuwsticht N. Z. 32. ^Zalmstraat 22. ^Constantia", Boterstraat 30. Te Vlaardingen W. de Gast, Callenbnrgstraat 56. Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De abonné's worden verzocht bij adresverandering daarvan kennis te geven aan de Administratie. De inkomsten van „De Moker" zijn niet voldoende om de uitgaven te "dekken. De stennpenning levert niet genoeg op om in dat tekort te voorzien. Wij moeten dus zorgen voor verhooging der inkomsten op andere wpe. En daarvoor roepen wij de medewerking in van onze abonné's en lezers. Wie wil vrijwillig zijn abonnementsgeld verhoogen Er zijn er onder onze abonné's en lezers, die dat niet kunnen, maar er zijn er ook genoeg die dat wel kunnen. Deze laatsten wekken wij op, hun abonnementsgeld te verhoogen tot 40 of 50 cent per 3 maanden (per post 45 of 55 cent), en daarvan mededeeling te doen aan de administratie of aan den colporteur. Voorts wekken wij onze lezers op, in hun omgeving voor nienwe abonné's en lezers te zorgen en die eveneens aan de administratie of den colporteur op te geven. En dan verzoeken wij onzen lezers dringend, de advertentie-rubriek niet te vergeten. Onze adver tentieprijzen zijn laag. Ons lezersaantal is zeer groot. Komt, abonné's en lezers, legt deze dringende aan maning nu eens niet ter zijde maar handelt naar ons verzoekEn zorgt ervoor, dat wjj het nienwe kwartaal knnnen ingaan met vel6 verhoogde abonnementsgelden, vele nieuwe abonné's en een flink getal advertenties De arbeidersbeweging groeit heerlijk te Schiedam. Dat moet ook blijken uit een groeiende belangstelling voor ons arbeidersblad. De Redactie en Administratie. Een hartelijk woord van welkom roepen wij den „Bond van miliciens, oud-miliciens, reservisten en land weermannen" toe te Schiedam, temeer nu deze Bond zijn Congres zal houden in het gebouw van de georga niseerde arbeiders van Schiedam, in Constantia. In het leven geroepen door het kazernestelsel van den tegenwoordigen burgerlijken staat, is de Bond van mili ciens enz., reeds spoedig gestooten op machten buiten de kazerne en buiten het leger, machtenjdie de verlangens van den Bond ten opzichte van den dienst en het leger bestreden. Toen bleek, dat de staat en de staatkunde over het leger beschikten. En het kon niet anders of ook de leden van dezen Bond moesten toen inzien, dat bun Bondsbelangen geen zelfstandige waren, maar ten nauwste samenhingen met de groote staatkundige, maatschappelijke en economische kwesties. Een wilde golf van solidariteit met de klassestrijdende arbeiders sloeg over de dammen, waartusschen de Bondsstroom liep. En de Bond zag toen tegenover zich een anti socialistische miliciensbond oprichten en daarna een katholieke. Het kon niet anders of de Bond meende nu door „neutraliteit" zich te moeten staande houden, en dan weer alle miliciens te zullen kunnen vereenigen. Deze meening is gebleken onjuist te zjjn. En een ander resultaat was ook niet bestaanbaar, omdat niet het een of ander theoretisch standpunt of de een of andere idee den Bond in 't leven riep, maar de werkelijkheid van bet burgerlijk militarisme. De Bond staat nu voor de taak, zijn richting voor de toekomst te bepalen en zijn taktiek vast te stellen. Het Congres zal a.s. Zondag die taak moeten vervullen. Wjj hopen en verwachten ook, dat dit op zóó kranige wijze geschieden zal, dat dit Schiedamsche Congres in de geschiedenis van den Bond eene eereplaats zal in nemen. Dinsdag 13 April was het 10 jaar geleden dat de afd. Schiedam der S. D. A. D. werd opgericht. In een achterkamertje in het oude Volkshuis hadden de eerste huishoudelijke vergaderingen plaats. En zooals overal werd de geboorte dezer sociaal-democratische afdeeling ook t$ Schiedam met spotternij en minachting bejegend. Reeds in Maart 1901 begon de jonge woelige afdeeling met de uitgave van De Moker. In datzelfde jaar nam zij deel aan de Kamerverkiezing en de Raadsverkiezing. Maar toen gevoelde z\j ook reeds spoedig het gemis van een vrij vergaderlokaal. En kort daarna nam zij haar intrek in „Constantia" aan de Hoogstraat. Wat het bezit van dit „Constantia" waard is geweest, is niet te begrooten. Wjj willen alleen hiervan melding maken: dat daar, op dien rooden zolder, de onder- afdeelingen Excelsior, Kunst en Strijd en Nieuw Leven zjjn geboren, dat daar, in dat roode pakhuis, de moderne vakbeweging haar veilig toevluchtsoord heeft gevonden en het leven heeft gegeven aan een aantal, nu krachtige, afdeelingen van vakbonden en aan den Schiedamschen Bestuurdersbcad, - en dat daar, in dat ten slotte onoogflljjk geworden gebouwtje het partijleven zich op een bewonderenswaardige wijze heeft ontwikkeld. Geheel in overeenstemming met dien inwendigen groei was de toeneming van den invloed der afdeeling naar buiten. En deze invloed bepaalde zich niet tot een uiterlijken, tot een invloed op stemmingen bij verkie zingen. Deze invloed was er voor alles een van geeste lijken, zedelijken en organisatorischen aard. Toen de S. D. A. P. afdeeling hier werd opgericht, leefden de arbeiders in doffe onverschilligheid onder den ontaar denden druk van het jeneverkapitaal. Thans, na 10 jaar, is in wjjde kringen die onverschilligheid jgeweken en bestaat er onder de arbeiders geestdrift voor orga nisatie en ontwikkeling. En door Constantia onmiddellijk in dienst der geheelonthouding te stellen, kon de op komende arbeidersbeweging ook van meet af praktisch den strjjd voeren tegen den jenever en den alcohol in welken vorm ook. Dat werd in den beginne wel eens overdreven en onnoodig geacht. En menigmaal werd ons verteld, dat het veel „beter" met Constantia zou gaan als wjj niet zoo „steil" waren. Maar gelukkig, onze mannen hielden voet bij stuk en hielden den vaan der geheelonthouding hoog in ons gebouw. Voor 10 jaar met een paar man begonnen, he ft de klassenstrijdende arbeidersbeweging nu eenige honderden in haar gelederen georganiseerd en een minstens even groot aantal daar buiten wakker geschud en de warmte en loutering doen gevoelen van den opgeganen zon van het socialisme. Voor 10 jaar lag de arbeidersbevolking van Schiedam in den dommel van de demoralisatie. Thans klinken onder haar de opwekkende liederen van den vrijheids strijd der arbeiders. Toen heerschten de ontmoediging en verdierljjking van het jeneverkapitalisme. Nu straalt uit hun oogen de hoop van het socialisme en is hun hart vol van liefde voor den strjjd hunner klasse. Dat hebben wij gedaan, wjj de leden der S. D. A. P. Wat geen katholiek en geen protestantsch Christendom kon, hebben wij gedaan Wat geen liberalisme of cle- ricalisme kon bereiken, is door ons bereikt. Neen, sterker nog. Het katholieke en protestantsche Christendom, het liberalisme en clericalisme, hebben ons in onzen beschavingsarbeid zoo veel mogelijk tegenge werkt en den voet dwars gezet. Het heeft hun niets gebaat. Als een onoverwinnelijke macht schrijdt ook te Schiedam de sociaal-democratie voorwaarts, ten zegen voor de arbeidersklasse. Dat wij in den korten tijd van 10 jaar zulk een ommekeer hebben kunnen te weeg brengen, daar zjjn wjj trotsch op. We zullen verder werken. Het Congres in Rotterdam heeft ons zelf en de buitenwereld het bewijs gebracht van de onverzwakte kracht onzer partij. Als een benauwde-droom-herinne- ring kwam soms de gedachte aan een strjjd iu eigen gelederen zich nog aanmelden. Maar reeds nu, zoo koit na het Deventer-Congres, bleek de wond, door het af scheuren van een deel der partij ontstaan, volkomen genezen en de S. D. A. P. op nieuw in het bezit te zijn van haar oude ontembare levenskracht. Twee gebeurtenissen deden dat al heel duidelijk uit komen. Toen Van der Goes de overeenkomstigheid van zijn „Marxisme" en dat der Tribunisten wilde doen gelden als reden van vriendschap met de S. D. P., gaf de houding der Congresleden de onuitgesproken ge dachte weer„liever een krachtige eenswillende partij zónder Van der Goes dan een onderling verdeelde partij mèt hem". En toen Troelstra zich tegen Gerhard richtte, omdat hij in eenige uitlatingen van Gerhard de aankondiging van een nieuwe sectarische oppositie had gevoeld, kwamen de Congresleden onder dezen indruk„dat Troelstra's vrees misschien in de vóór- Deventer-periode op haar plaats was geweest, maar thans niet meer". De aanwezigheid van een door en door gezond en zeldzaam veerkrachtig leven in onze partij blijkt uit een zoo spoedig en zoo volledig herstel na een ver deeldheidsziekte van eenige jaren en een zoo hevige crisis als het Deventer Congres. Voor ons is dit de hoofdbeteekenis van het Congres te Rotterdam. Maar hiermee is toch nog alles niet gezegd. De aanwezigheid van Huysmans als afgevaardigde van het Internationaal Socialistisch Bureau en zijn officieële verklaring namens dat Bureau dtukten op dit Congres in het oog loopend het stempel van onze bijeenhoorig- heid met de internationale sociaal-democratie en spraken over de beschuldiging, dat de S. D. A. P. afwijken zou van het internationale sociaal-democratische standpunt, het vonnis uit van een vunzige leugen te zijn. De scherpe krachtbewuste formuleering van ons ver kiezingsprogram met zijn eischen ontleend aan den snel fellerwordenden klassenstrjjd was een prachtige inzet van den verkiezingsstrjjd, een direkte aanval op de ge- heele burgerlijke regeer ingsklasse. De crisis met al kaar gevolgen waarvan dat der werkloosheid voor de arbeiders klasse het belangrijkste is, en de onwil en onmacht der burgerpartijen om iets daartegen te doen, openen duizenden de oogen voor den klassenstrijd van onze dagen en de geschiedkundige taak der sociaal-demokratie. De politieke verwording van alle burgerpartjjen en de voortgaande splijtingen in die allen, het gevolg van den economische ontwikkeling die in het teeken staat van een eerste bankroet van het kapitalisme en de overgang naar het socialisme, drijft de sociaal-demokratie ook op politiek terrein naar voren. De uitspraken van ons Congres waren de zelfbewuste formuleering van dezen vooruitgang in beteekenis der S. D. A. P. En nu aan den arbeid, partjigenooten. Het Rotter- damsche Congres heeft met helderen doordringenden toon het „verzamelt u voor den aanval" geblazen; nu wijd en hoog overal den rooden vaan ontplooid en tot den aanval overgegaan met al de geestdrift en de hartstocht van het bewuste klassenstrijdende proletariaat 1 Ons Kinderkoor. L. 1. Zondag zijn de kleintjes voor het eerst bjj elkaar geweest, doch zooals wjj reeds van te voren vermoeden, van de zestig opgegeven kin keren was slecht even de helft opgekomen. Voor 'n groot deel schijnt de tijd van repetitie niet geschikt gekozen te zijn. Het dan ook juist het uur waarop door velen de Zondagschool wordt bezocht. Om daarin nu tegemoet te komen, hebben we, in overleg met den directeur, 'n beter uur gevonden, n.l. Zondag 's mor gens 10 nnr. Maar ook hoorden we van een meisje, dat nauwelijks de schoolbanken heeft verlaten, en dolgraag tot het koor wenschte te worden toegelaten maar geen andere gele-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1909 | | pagina 1