4 V erkiezingsfonds.
■r vvv
Ditjes en Datjes.
Dampen uit het graf der burgerlijke
antithese
Voor den Middenstand.
Vlaardingsche IJzerktfekjes»
krjgt de arbeiders bjj te brengen, een ietsje meer besef
van wat voor en boven alles nattig en noodig voor
hen is. En werkelijk gelukte het ons nog eenige aan
dacht te krijgen en hadden wij het genoegen een half
nnrtje te improviseeren, en niet zonder eenige hoop,
dat het ons gelukken zou nog verder eenig licht in
deze duisternis te ontsteken en in de gelegenheid te
komen, nog wat spinrag uit de hoofden der arbeiders
weg te vagen, aanvaardden we u toezegging voor een
gecombineerde bestuursvergadering.
Dit tweede tconeeltje voor den lezer inleidende,
merken wij op dat het werd afgespeeld op 29 Mei.
Ook daar weêr geen ontkenning dat de omstandigheden
een sterke vereeniging meer dan noodzakelijk maken.
Slechts het feit dat nog een aantal arbeiders de vak
vereniging als uit den booze achtten en vooral de
vreesom als rood te te worden aangezien (voorhl door
den patroon zeker) waren oorzaak dat wij het ten
slotte niet verder konden brengen dan tot de toezegging
dat we in een eerstvolgende vergadering over den
grondslag der vakbeweging zouden kunnen spreken.
En dit derde tooneel speelde op Zaterdag 7 Augustus.
Plaats van handeling het Volkshuis, 's avonds 8 uur.
Er was tegengestribbeld. Er moest een nieuw
reglement worden behandeld enz., en dus zou er niet
veel tijd overschieten. Wij hielden ons echter aan de
afspraak en wenschten dat ons bij den aanvang der
vergadering gelegenheid zou worden gegeven om een
uur te spreken.
Met het bestuur onzer Afdeeling togen we er op uit.
Men was bezig den biertafel in orde te maken, de
glazen werden gesteld en een kist met 50 fleschjes
rukte aan om het effect der driemaandelijksche vergade
ring te verhoogen. Fiere strijders aan den biertafel.
We mochten niet eerst aan 't woord, maar de zaken
konden in e-n k «artier worden afgedaan (er was dus
zeker geen reglement te behandelen) en dan kon ieder
die dat verlangde, blijven om naar ons te luisteren.
Echter we behoefden niet te deuken aan de oplossing
van deze vereeniging in onzen bond omdat de contri
butie te hoog was.
Fiere strijders die aan de biertafel de contributie
voor de vakvereeniging te hoog vinden. En op onze
vraag of de vergadering ons wilde toestaan om eerst
te spreken, kregen we ten antwoord, dat als je 36 uren
aan een stuk gewerkt heb, er geen lust meer is om
naar een betoog over de vakorganisatie te luisteren.
Als er ooit ridders van de droevige figuur zijn geweest,
dan zjjn het deze wel. Zeuren en mopperen over lange
werkdagen en lage loonen en te lamlendig om aan de
verbetering daarvan mede te werken of zelfs te luisteren
naar een uiteenzetting van de middelen om daartoe te
komen.
Met bedrog en beschuldiging van indringerij ons
buiten de deu'- houden en vooral zorgen dat de patroon
niet wordt ontstemd.
Klagen over hooge contributie en onderwijl aan de
biertafel minstens voor hetzelfde bedrag naar binnen
slaan.
Ziedaar het beeld van strijders die door de werkgevers
met welgevallen worden gadegeslagen, maar waartegen-
over wij tot taak hebben er voor te zorgen dat ze
slechts zoo kort mogelijk den groei der beweging in
den weg staan.
En de goedwillenden onder hen hebben geen andere
taak dan deze janboel den rug toe te keeren en zich
aan te sluiten bjj de algemeene vakbeweging.
W. Drop, Secretaris.
Van alle zijden stroomen berichten over het over-
loopen van vrijzinnigen naar het clericale kamp en
dientengevolge van toenadering en samenwerking van
clericalen en vrijzinnigen. De antithese tusschen ge
loof en ongeloof wordt gewoonweg opgeborgen, en de
antithese tusschen kapitaal en arbeid er voor in de
plaats gesteld. Eenige der voornaamste berichten
nemen wjj hier op:
1. In Schoterland stelden alleen de vrijzinnigen en
sociaal-democraten een candidaatde kerkeljjken, die
in dat district niet de geringste kans hebben, stelden
er geende anti revolutionairen adviseerden onthouding,
d6 christeljjk-historischen rieden aan op den vrijzinnig-
democraat (Mr. Limburg) te stemmen bjj de stemming
volgden de christelijk-historischen het advies trouw op,
de anti-revolntionairen nietook zij liepen om 't hardst
naar de stembus en stemden voor 't groo'ste deel Mr.
Limburg.
2. In Rotterdam I werkten bjj de h<rstemming
tusschen den liberalen vrijmetselaar Visser en den
sociaal-democraat Spiekman de katholieken als ezels
voor den vrijmetselaar. Met name spanden zich de
geestelijken van de kerk aan den Goudschen rjjweg
geweldig in. Natuurlijkliever een vrijmetselaar mits
bjj het kapitalisme maar helpt handhaven dan een
sociaal-democraat die het kapitalisme bestrijdt.
3. In Amsterdam VI had Dinsdag 10 Aug. een
stemming plaats voor den Gemeenteraad. Bjj de Kamer-
herstemming op 23 Juni won de oud-liberaal Mr. W.
H. de Beaufort met 2376 stemmen op den christelijk-
historischen Mr. H. Verkouteren met 2188 stemmen.
Nu werd voor den gemeenteraad in eens gekozen de
anti-revolutionair Mr. S. de Vries met 2137 stemmen,
terwijl de gezamenlijke 3 tegencandidaten slechts 1529
stemmen haalden. „Een belangrijk contingent liberale
kiezers", zegt de Amsterdamsche correspondent der
„Nieuwe Rott. Courant", toonde „op actieve of passieve
wijze", dat zjj den bekenden liberaal Jac. Polak minder
graag hadden dan den anti-revolutionair, m. a. w.
dat zjj den reactionairen Mr. de Vries voortrekken
boven den min of meer vooruitstrevenden liberaal Polak.
4. Voor het district Breukelen, dat vacant komt
door het optreden van den afgevaardigde voor dat
district, den Heer J. H. de Waal Malefijt, als minister
van koloniën, wordt van katholieke zjjde (o a. door
„Het Huisgezin") voorgesteld, den oud-liberaal Mr. Roëll,
die door de clericale partjjen uit Utrecht II is ge
knikkerd, weer in de Kamer te brengen. Nu mogen
de R tomschen daarmee het nevendoel hebben, nu zjj
geen hunner geloofsgenooten voor Voorzitter der
Tweede Kamer kunnen beschikbaar stellen, door de
verkiezing van Mr. Roël, den ond-voorzitter der
Tweede Kamer, het voorzitterschap uit handen van een
anti-revolutionair of een christelijk-historischen te houden.
Zjj bergen er de antithese toch maar netjes mee op.
Tot zoover is de antithese tusschen „geloof en
ongeloof" al op zjjde gezet in de praktjjk der Neder-
landsche politiek, dat
anti-revolutionairen en christelijk-historischen een
Israëlitisch vrijdenker als Mr. Limburg door hard mee
werken helpen kiezen tegenover den vertegenwoordiger
van het proletariaat
katholieken, met hun geestelijken voorop, zich de
zolen van de schoenen loopen om een bekend liberaal
vrijmetselaar gekozen te krjjgen tegenover den ver
tegenwoordiger van het proletariaat
en vrijzinnigen de voorkeur geven aan een reactionairen
anti-revolutionair boven een vooruitstrevend liberaal.
Nog een korten tpd en het bedrog met de burgerlijke
antithe-e tusschen „geloof en ongeloof" zal niet meer
mogeljjk zjjn I
A VERKIEZINGSFONDS Wij moeten niet
door geldgebrek belemmerd kunnen worden
^1 in onzen strjjdNiets deden de burgerpar
tijen tegen de werkloosheid. Wel knevelden
zjj de arbeiders nog sterker door de Wet
g op het Arbeidscontract. Vergeet dat niet
één oogenblik en steunt ook ons
Samenstelling Bestunrdersbond. De „Vak
beweging" neemt in zijn laatste nummer de motie van
den S. B. B. op en voegt daaraan dan toe
Het bljjkt uit deze motie, hoe goed het geweest
is, dat h-t N. V. V. die zaak beslist heeft zonder
de tegenwoordigheid der Bestuurdersbonden. Immers
in Schiedam (en wellicht ook elders) heeft men
bljjkbaar de opvatting, dat wjj een besluit genomen
hebben ter bevordering der plaatselijke centrale
organisatie. En wjj hebben een besluit moeten
nemen ter bevordering der vakbeweging in het
algemeen.
De S. B. B. keurde juist dit besluit van het N. V. V.
als zjjnde in strjjd met het belang der vakbeweging af.
Het schjjnt het Bestuur van het N. V. V. moeite te
kosten om dat te begrjjpen. En het Bestuur van het
N. V. V. schjjnt evenmin te willen erkennen, dat het
anti-organisatorisch en anti-democratisch handelde door
over de Bestunrdersbondensamenstelling te beslissen,
zonder eerst de Bestuurdersbonden te hebben gehoord.
Wjj ontkennen dat dit „ter bevordering der vakbe
weging" kan dienen.
Kapitalistische roofdieren. Een zekere
meneer James Patten, te Chicago, begon in het najaar
von 1908 enorme voorraden tarwe op te koopen. Op
een gegeven oogenblik beschikte hij over 10 millioen
mud. Het is ruim vjjfmaal zooveel als in Nederland in
1907 de geheele tarwe-oogst heeft bedragen (1.876.000
mud). Zoo dreef hij den prijs op de Amerikaansche
markt naar bovendoch op de Amerikaansche markt
niet alleen. Want men hield de voorraden in eigen land
vast, de uitvoer naar Europa verminderde met 1/$ en
zoo kwam schaarschte ook in ons land.
En het gevolg daarvan is, dat de broodprijzen reeds
een paar maal zjjn opgeslagen, voornamelijk tot schade
der misdeêlden, der arbeiders en met hen geljjkstaan-
den. Maar ook tot schade der bakkers, vooral der
kleinere
In onze „christelijke" maatschappij wordt zoo'n „han
dige speculant" toegejuicht en benijd.
Want god Mammon wordt door „christenen" en anderen
het meest en het innigst aangebeden.
En dat zal niet anders worden, voordat het georga
niseerde proletariaat sterk genoeg zal zijn om aan zulke
praktijken voor goed een einde te maken.
De winkeliers en kleine handelaren meenen vaak,
dat hun achteruitgang te wjjten is aan het socialisme.
En toch is niets minder waar dan dat. Wjj zullen
telkens wanneer de een of andere gebeurtenis ons daartoe
de gelegenheid biedt met de feiten bewijzen, dat de
druk waaronder de middenstander leeft door het kapi
talisme op hem wordt uitgeoefend. Thans geven wij een
paar van de allerlaatste voorbeelden uit Amerika.
Onlangs is onder leiding van het bankiershuis J. P.
Morgan Co., een der leiders bij de oprichting van
de staaltrust, van de stoomvaarttrust (Mercantile Marine
Co.) enz. enz., een ontzaggelijke aaneensluiting tot stand
gekomen in het winkelbedijjf. Het is de „United Dry
Goods Company" met een kapitaal van 130 millioen
gulden. De naam wjjst op een vereenigde manufac-
turenhandel. Doch de maatschappij strekt haar gebied
veel verder uit. Zjj is begonnen met, behalve de grootste
maatschappij in den mannfacturenhandel, een aantal
groote warenhuizen in een aantal groote steden als
New-York, Boston, Baltimore, Buffalo, Louisville, St.
Paul enz. in zich op te nemen. Daar worden behalve
manufacturen ook schoenen, hoeden, galanteriën, huis
houdelijke artikelen, meubelen, glas- en aardewerk,
ijzerwaren, specerijen, boeken, schrjjfbenoodigdheden
enz. enz. verkocht. Reeds het oprichtingskapitaal ech
ter reikt verder. De bedoeling is om nog zeer veel
meer groote magazijnen en winkelzaken in den kring
te betrekken, of over het geheele groote land nieuwe
te stichten. Zoo wordt deze ontzaggelijke maatschappij,
wier kapitaal nog naar behoefte kan worden vergroot,
een reuzen-winkelbedrijf, werkende over het geheele
land, met overal filialen.
Doch het zijn niet enkel veel vroeger „zelfstandige
winkeliers" die aldus tot loontrekkende beambten der
groot-onderneming worden gemaakt. De „melkboeren"
rak-n hoe langer hoe meer ook aan de beurt om be
ambten van een melktrust te worden. De melkvoor-
ziening is reeds in een aantal steden van Amerika in
handen van enkele groote maatschappijen. Zoo is de
melkvoorziening van New-York met zijn 800.000 gezinnen
voor het overgroote deel in handen van vier groote
maatschappijen. Zij beschikken over een leger van
personeel en over een ontzaggelijke organisatie voor de
inkoop op het land en de bezorging aan huis. Hebben
bovendien door heel de stad winkels van boter en
kaas enz.
Het maken en leveren van suikerwerk is ook nog
een bedrijf met veel „zelfstandige* kleine fabrikanten
en handelaars. Doch in dit vak is in de Ver. Staten
ook een ontzaggelijke organisatie in den maak, die door
beheersching van de voornaamste grondstoffen (o.a.
ook glucose) en door het vestigen van groote en kleine
winkels in alle groote en kleine steden deze voorziening
geheel in handen wil gaan nemen.
Al deze feiten toonen aan, dat het kapitalieme steeds
vollediger het geheele terrein der voortbrenging en
warenverdeeling aan zich onderwerpt en daarmee ge
leidelijk de zelfstandige middenstand opheft. Het is het
kapitalisme, dat dit 'doet, en dat om niets anders doet
dan om alle kapitaal winst iu handen te brengen van de
kapitaal-bezitters.
Flardinga's Vaktentoonstelling. Zoo be
hoort Flardinga's Vaktentoonstelling weer tot het ver
leden en is Vlaardingen weer een groot amusement
armer geworden.
O, arme „neutraliteit", wat zjjt gjj ook ditmaal weer
bitter veronachtzaamd
De groote goden van het „Fiardinga"-bestuur konden
ook deze gelegenheid weer niet voorbjj laten gaan om
met hun „geliefd vorstenhuis* en wat dies meer, zjj op
de proppen te komen.
Zoo sprak de grootste der goden, de voorzitter Mulié,
bjj de opening
„Het is evenwel eeD veredeling van den mensch
en van het menscheljjk streven, wanneer men den
arbeider in het algemeen wjjst op een wedstrijd,
waar hjj door zjjn goede kwaliteiten in de gele
genheid wordt gesteld het hoogste te bereiken, wat
