N amiddag-Concert
No. 39.
ZATERDAG 27 November 1909.
9e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM,
De Moker
Aan de Postabonnees
Aan de Stadsabornees
Muziekvereen. Kunst en Strijd
A fdeeüngsnieuws.
De Firma Smulders tegen de
arbeidersorganisatie.
REDACTEUR; Dr. J. VAN LEEUWEN.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j bij V00rmtbetaUn
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cënt.
Redactie-adres: St. Lid ui nasi raat 50.
Administratie-adres: Gebouw „Constantia".
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
By abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensda g a. s. 's middags 12 uur ln het bezit der Redactie zijn.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen W. de Gast, Callenburgstraat 58.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Met 1 December begint het nienwe kwartaal. Gjj
zondt het werk der administratie verlichten indien het
abonnementsgeld vóór 15 December opgezonden wordt
per postwissel. Na den 15en wordt per postkwitantie
over het abonnementsgeld beschikt.
De Administratie.
Met 1 December begint het nienwe kwartaal. De
volgende week zal de looper de kwitanties aanbieden.
De Administratie.
DOOR DE
ep Zondag 28 November te 5 nnr
in Constant!». Entree Vrij.
PROGRAMMA:
1. INTERNATIONALE, Marsch.
2. FRISCH-VORAN, Marsch.
3. MOULIN DANS LA VALLÉE,
(Paraphrase Mnsicale) Cu. de Carmont.
4. MARIE HENRIETTE,Ouverture. L. Montagne.
5. SOCIALISTEN-MARSCH.
'6. LE RETOUR AU PAYS,
Ouverture. O. Coqelet.
7. FINALE.
St. Nicolaas-Kinderfeest. (5 Dec. om 4 nnr).
De commissie voor dit feestje hondt Zondag 28 Nov.,
des nam. van 5Va-®Va oor, zitting in Constantia
voor het afhalen der kaarten voor de kinderen.
De leden der commissie zorgen dat ze allen dat nnr
present zjjn. De penningmeester neemt dan de gelden
in ontvangst. De Secr.
Cursus over het program der S. D. A. P.
Deze cnrsns zal gehondeü worden op 19 en 26
December, 's morgens te 10 ore, in Constantia, met
Van Leeuwen als inleider.
Entree vrjj. Het Bestnnr.
De Zaaier. Zondag 28 November om half 12
in Constantia ontwikkelingsbjjeenkomst met M. J. van
Djjk als inleider.
Entree vrjj. Het Bestuur.
Kachelcommissie. Evenals verleden winter
is er ook nu behoefte aan eenige partjjgenooten, die
zich kunnen belasten met het tjjdig aanmaken der
kachels, omdat de leden der Zaalcommissie te laat
werken om daarvoor te konnen zorgen. Indien zich
een flink aantal aanmeldt, dan heeft ieder slechts een
enkele week kacheldienst. Komt, partijgenooten, geeft
n na in voldoende aantal voor dit werk op.
A.s. Zondag om 10 nar worden zjj, die zich voor dit
werk beschikbaar stellen, in Constantia verwacht, om
met de Zaalcommmissie en een Afd. bestuurslid de
werkzaamheden te regelen.
Het Afd. Bestnnr.
De voorzitter en secretaris van de Afdeeling
Schiedam van den Alg. Ned. Metaalbewerkers-
bond z\jn door de flrma Smulders ontslagen,
omdat in „De Metaalbewerker", het orgaan
van dien bond, het jaarverslag der Schie-
damsclie afdeeling is gepubliceerd en in dat
verslag een en ander over de fabriek der
firma Smulders slaat, wat die firma niet
aanstond.
Om de beteekenis van dat ontslag goed te begrjjpen,
is het in de eerste plaats noodig te wetenlo. dat
het jaarverslag vastgesteld is door de geheele afdeeling
in een daarvoor bjjeengeroepeu hnishondelijke ver
gadering 2o. dat de publiceering van dat jaarverslag
niet geschied is door de Schiedamsche afdeeling of haar
bestnnr, maar door het Hoofdbestuur van den Bond, en
3o. dat het niet geschreven is om gepubliceerd te
worden, maar om te voldoen aan den organisatorischen
eiscb, het hoofdbestuur der vakvereeniging een jaarlijksch
systematisch overzicht over de werkzaamheden der
afdeeling en de arbeidstoestanden binnen ieder af-
deelingsgebied te verschaffen.
In de tweede plaats is het ter beoordeeling van dat
ontslag noodig te weten, dat door de firma Smulders
met ronde woorden tot den ontslagen afdeelingsvoor
zitter is gezegd: dat de arbeid en de gedragingen der
ontslagen bestuursleden van dien aard waren, dat daarin
geen enkele reden voor ontslag gevonden kon worden,
maar dat zij ontslagen zijn op grond van de publi
ceering van het genoemde jaarverslag en daarin voor
komende, de firma mishagende, uitingen. Door de firma
is dns ronduit erkend, dat het ontslag niet twee van
haar arbeiders, maar de ofücieele vertegenwoordigers
der vakorganisatie geldt.
En in de derde plaats is het noodig te weten, wat
in het bewnste jaarverslag over de firma Smulders
wordt gezegd. Wjj nemen dat stuk dus in zjjn
geheel op
B\j het in werking treden van 't arbeidscontract
ging het er kalmpjes toe, doordat een deel van
't personeel tevens verhooging van loon kreeg en
bet personeel zoo slecht georganiseerd was, dat
het ons onmogelijk was daar in te grjjpen. Het
eenige wat ons overbleef was de werklieden hun
laksheid eens goed onder het oog te brengen, wat
dan ook doer middel van een manifest onder de
werklieden te verspreiden is geschied. In de maanden
Maart en April werden eenige van onze leden uit
de gieterjj wegens slapte ontslagenhoewel er nog
verscheidene jonger in dienstjaren, ja zelfs nog
verscheidene ongehuwden waren, moesten onze leden
toch mimen, hoewel het onbillijke van dit ontslag
de directie onder het oog was gebracht. In Augustus
werd ons l d Broere op willekeurige wijze ontslagen,
waarop Dekkers bij den baas op conferentie ging
om te trachten dit ontslag ongedaan te maken.
Hoewel de baas ten volle toegaf dat het ontslag
te zwaar was en beloofde zijn best te zullen doen
om dit ontslag ingetrokken te krijgen, bleef het
evenwel gehandhaafd.
Door de fi ma Smulders werd op de 2 laatste
Zaterdagen van Augustus en de 2 eerste van
September de fabriek om 1 uur stop gezet en
evenwel den vollen dag uitbetaald. Door welke
oorzaken de heeren Smulders daartoe gekomen zijn,
weet men niet, het lijkt ons wel wat vreemd, als
men weet dat verleden jaar op 31 Augustus het
geen heelen dag verlof kon lijden, ja zelfs met
groote moeite een halven dag. Deze daad van de
firma mocht niet onb loond blijven, dachten eenige
werklieden en nog voor zij het eerste verlof uit
betaald gekregen hadden, was er fluks een dank
betuiging opgemaakt, op een zoo kruiperige manier,
als maar denkbaar is. Er kwam o. a deze zin in
voor: Uit dit feit (de vrije middagenblijkt
alweer dat het niet is, zooals vele werklieden zeggen,
dat Smulders zijn volk uitzuigtmaar dat dit een
grove onwaarheid is." Is er nog iets huichelachtiger
denkbaar, om op kosten van een ander zich op den
voorgrond ie dringen bij zijn patroon. 1En dan
moet men weten dat vele, men kan wel zeggen
alle, werken 25 pCt., 50 pCt., ja sommige meer
dan 100 pCt. verlaagd zijn in den tijd dat hier
deze fabriek bestaat. Als men weet dat voor de
eerste hopper de scheepbouwers f 13, en nn f 5
a, f 6 van een plaat hebben, enz. enz..
Het door ons' gecursiveerde gedeelte is volgens de
mededeeling der firma aan den ontslagen afdeelings-
voorzitter de onmiddellijke oorzaak van het ontslag.
1) Cursiveering van ons. Red. „De Moker."
Zaterdag 13 November werd den ontslagen voorzitter
en secretaris op hun loonbriefje meegedeeld, dat zp met
een week gedaan kregen. Opgave van de reden van het
ontslag ontbrak. De betrokken bazen konden evenwel
meedeelen, dat het „direkt van het kantoor" afkwam.
De firma Smulders, die steeds geweigerd heeft, de
organisatie te erkennen en vertegenwoordigers der
organisatie te ontvangen, weigerde ook nn, .tot 2 malen
toe, eerst mondeling, later schriftelijk, het hoofdbestuur
te woord te staan. Langs organisatorischen weg was
dus niets aan het ontslag te doen.
Daarentegen stond de firma den afdeelingsvoorzitter
wel een onderhond toe. Eu het was in dat onderhond,
dat de firma erkende, op den arbeid en de gedragingen
der beide bestuursleden hoegenaamd niets aan te merken
te hebben, doch het ontslag alleen verleend te hebben
om de beleedigingen, in de door ons gecursiveerde zinnen
van het jaarverslag aan het adres der firma Smulders
voorkomende. De afdeelingsvoorzitter trachtte den heeren
toen aan het verstand te brengen, dat zij zich in de
beteekenis dier zinnen vergisten, maar de heeren bleven
bjj kun bewering, dat zjj in het jaarverslag in de be
wuste zinnen van de grootst mogelijke huichelachtigheid
werden beticht en handhaafden „dus" het ontslag.
Wij zullen aan de feiten en gegevens, door ons zoo
kalm en zakelijk als mogelijk is meegedeeld, niet heel
veel toevoegen. Ze spreken te duidelijk voor zichzelf
dan dat er veel over hoeft te worden gezegd. Slechts
een paar opmerkingen willen wjj niet achterwege laten.
In de eerste plaats wijzen wjj er op, dat de firma
Smulders begonnen is met het innemen van dit standpunt
wjj hebben alleen met onze eigen arbeiders te
makeneen organisatie van arbeiders erkennen wjj
niet en bestaat voor ons niet.
Zelfs verdedigde de firma Smulders in een onderhond,
dat Van Leeuwen als voorzitter van het werkloosheid
comité met haar had, de stelling:
wat de arbeiders buiten de fabriek doen, gaat ons
niet aan; daar bemoeien wij ons niet mee; wij
laten hen vrjj te doen, wat ze willen; als ze in
de fabritk maar goed werken en zich naar de ge
stelde reglementen en voorschriften gedragen.
Dat standpunt nam de firma in, toen de organisatie
der metaalbewerkers nog in haar eerste opkomst te
Schiedam was. De firma meende den vooruitgang van
die vakorganisatie door haar negeeren ervan te kunnen
belemmeren en tegenhouden.
Maar de vakorganisatie der metaalbewerkers ont
wikkelde zich flink en kreeg zelfs in de fabriek van
de firma Smulders een aantal flinke aanhangers. Zelfs
waren de Voorzitter en Secretaris der afdeeling bjj die
firma werkzaam. Het succes dezer organisatie aan de
kettingfabriek en by de firma Landman tijdens de in
voering van de wet op het arbeidscontract bewees ook
de firma Smulders dat er flinke organisatorische kracht
in de Schiedamsche metaalbewerkers-vakvereeniging zit
en dat ook de firma Smulders daarmee te rekenen had.
Volgens den ouden beproefden regel, dat men, zoolang
men de sterkste is, beter zelf den aanval kan doen
dan dat men dien afwacht, begon de firma Smulders
zelve zoo den strjjd tegen die arbeidersorganisatie door
het ontslag van den Voorzitter en den Secretaris daarvan.
Nn wist de firma Smulders plotseling wèl, dat er een
organisatie van arbeiders bestaat. Nu vond zjj het
op eens wèl noodig, rekening te honden met die organi
satie en haar te erkennen, zij het dan ook alleen door
een heftigen onverkoedschen aanval op de vakvereeniging.
En in de tweede plaats wjjzen wjj onze voor- en
tegen-standers, en daarvan vooral de arbeiders, op de
beteekenis van dezen aanval der firma Smulders op de
organisatie, en van de verandering van haar houding,
zooals boven is uiteengezet.
De firma Smulders staat op het standpunt der kapi-
talische ondernemersklasse. Haar eenig doel is, haar
kapitaal zoo groot mogelijke winst te bezorgenen
omdat het haar kapitaal is, dat zjj exploiteert, eischt
zij voor zichzelf ook het recht op, te bepalen hoe haar
bedrijf zal geregeld worden, welke machines en leven
de arbeidsleveraars er voor haar onderneming noodig
zijn, en op welke wjjze die doode en levende arbeids
krachten ten bate van haar kapitaal en van haar onder
neming gebruikt zullen worden. Evenals zy bjj den
aankoop van den dooden leverancier van arbeidskracht,
de machine, doet, wil zjj ook doen bjj het contract van
arbeidskracht, den loonarbeiderzij wil rekening honden
