Uit de Vakbeweging.
Slapte en Werkloosheid
Arbeiders, denkt aan uw kiesrecht.
Uit de Partij
f 9_ verkocht, verder voor f 7.— hoogstens. De heer
Koopmans wees er bovendien Mr. Jansen op, dat die
grond aan het Rozenburgerplein opgeh ogd was en de
door E. H. aangevraagde niet. Mr. W. H. na eenig
sputteren af. Op komt de heer Wittkampf, die zegt
vóór het voorstel te zullen stemmen maar te willen
opmerken, dat voorstanders van het erfpachtbeginsel
nu zelf gemeentegrond wilden koopen. Toen de heer
Van Westendorp hem er op gewezen had, dat erfpacht
4s/* procent vroeg en geld toch tegenwoordig voor 4
procent gemakkelijk te kragen is, en de heer Koopmans
had,opgemerkt, dat in „Eigen Haard" zeker voor
standers van erfpacht zaten maar de meerderheid om
financieele overwegingen vóór grondaankoop had ge
stemd, zeide de heer Wittkampf triomfantelijk
Zpo zie-je, hoe onvoordeelig het is er principes
op na te houden die heel veel geld kosten.
En wjj voegen daaraan toezoo zie-je, tot welk een
hoogte het Roomsche intellect zich in den Schiedamschen
Raad weet te verheffen, dat het met zulk een grondige
bestrijding van een zoo belangrijk beginsel als den
gemeentelijken grondeigendom voor den dag weet te
komen.
Een Brants-Sickenga-bittertje, k6llner
De Raad verkocht natuurlijk opnieuw èn aan „Eigen
Haard" en aan den heer Mirande stukken van zijn
mooisten grond, als gemeenschaps-vertegenwoordiging
inziende dat zij de belangen van particuliere geld-
eigenaren en ondernemers met wellust moet behartigen.
't Is troef.
Gewoonlijk is in een jaar, waarin de algemeene ver
kiezingen moeten plaats hebben, de belangstelling grooter
dan het jaar dat daar op volgt. Maar waarom Omdat
men dan nog alle hoop heeft door algemeene krachts
inspanning een stuk te winnen, en dat is het jaar na
de algemeene verkiezing soms wel eens andersom. En
toch mag dat geen motief zijn om minder krachtige
actie te voeren, of minder voor de kiezerskweek te
zorgen, de belangstelling in de openbare zaak moet
zonder ophouden worden opgewekt. Daarom kieze's, op
voor uw kiesrecht, en gij jonge mannen, die dit jaar
25 jaar wordt, of het al zijn geweest, zorgt dat gij op
de kiezerslijst komt; getroost je een loopje naar Con-
stantia, en de Comm. daar aanwezig zorgt wel voor de
rest. En niet alleen zij die 25 jaar z\ju of worden, maar
ook de ouderen, denkt eens na, of' komt eens infor-
meeren of gij niet voor Kamer en Staten kiezer kunt
zjju en voor den gemeenteraad; en gij die nog nooit
of in den laatsten tijd niet meer een stembiljet hebt
ontvangen, komt en laat ons in de comm. onderzoeken
of gij niet kiesgerechtigd zjjt. Denkt er om, dat dit
jaar weer verkiezingen voor de Provinciale Staten plaats
hebbenEn gij, in het kiesdistrict III, zorgt gij vooral
voor uw stemrecht, het is voor u spoedig weer raads
verkiezing. Het afgestorven lid van den Gemeenteraad,
de Heer Gouka maakt een verki-zing in III nood
zakelijk. En dan zult gij kiezers hebben te zorgen dat
onze kanlidaat wordt gekozen. Bij de laatste verkie
zing in III toch hadden wij een vooruitgang van onge
veer een 40 procent. Onze kandidaat, Dr. J. van
Leeuwen haalde niet minder dan 426 stemmen. Nu
gezorgd voor de overwinning I
Het verkiezingsbureau der S.D.A.P.
organisaties, die tegen het streven van de partij ingaan.
Overigens werd van de organen der partij verwacht,
dat zij te dezer zake bij hun optreden steeds rekening
zullen houden met de gedragslijn en de stelling van
hét Vakverbond.
Het P. B. kon zich met deze opvatting volkomen
vereenigen.
Amsterdam, 17 Januari 1910.
De partijsecretaris,
VAN KUIJKHOF.
Met vréugde hebben wij de besluiten van de S.D.A.P,
en het N. V. V., hierboven meegedeeld, gelezen. De
Nederlaudsche arbeidersbeweging is in de laatste jaren
sterk genoeg geworden om op meer sprekende en meer
krachtige wijze dan tot nu toe kon geschieden haar
eischen ter kennis der machthebbende bourgeoisie te
brengen. En haar toegenomen kracht heeft er behoefte
aan, gebruikt te worden, op straffe van verslapping en
afneming.
De maatregel, waartoe het P. B. en het D. B. van
het N. V. V. in zake de actie voor het algemeen kies
recht en den wettelijken 10-uren besloten, zijn uitstekend
geschikt als groote manoeuvres voor de georganiseerde
arbeiders te dienen.
Ep de verhoogde actie, waartoe de arbeidersbeweging
aldus wordt gebracht, zal ongetwijfeld nieuwe kracht
voor haar scheppen, tegenover de opeenhooping dar
machtsmiddelen van. de burgerij brengende de opeen
hooping van de machtsmiddelen van het proletariaat.
Bond van werkl. in alcoholh.- en vrije
dranken. Zaterdag j 1. trad P. de Bruin als spr,
op in een door onze afd. belegde cursusverg. met het
onderwerp „De grenzen der vakbeweging". j
Spr. begon met een verwijzing naar de Jan Salie-
geest, welke nog zoozeer onder de brandersknechts
heerscht. Op de doffe berusting van deze arbeiders.
Vooral van hen, die bij een grooten patroon werkzaam
zijn en meenen een vaste betrekking te hebben, en niet
inzien, dat ook voor hen van vastheid alles behalve
sprake is. Gemakkelijker vinden geen contributie aan
de vakvereeniging te betalen en toch de vruchten van
de Organisatie plukken. De vakvereeniging heeft, be
halve voor de stoffelijke belanden zper leden, ook te
werken voor de zedelijke verheffing.
Met aanhaling van talrijke voorbeelden uit de vak
beweging bewees spr. dat door de vakbeweging de
arbeiders op een hooger peil van ontwikkeling gebracht
en denkende menschen zijn geworden.
Het gaan in deze richting va,n de brandersknechts
ging naar spr. meening veel te langzaam. De bran-
dersknechtsbond, welke vroeger sterk invloed bezat,
was achteruitgegaan, omdat de meeste leden dachten,
dat, nu de Organisatie er was, de gebraden duiven hen
nu «el vanzelf in den mood zonden vliegen. Een geloot
in de toekomst' bezaten zij niet.
Van den Braudersknechtsbond had spr. verwacht,
dat het vorig jaar collecti-ve arbeids-overeenkomsten
met den Patroonsbond zouden zijn afgesloten. De
arbeiders verkeerd n teen toch, naar spr. van patroons
vernomen had, in de gunstige conditie, dat er bepaald
gebrek aan arbeidskrachten was. Voor regeling der
arbeidsvoorwaarden moet met de patroonsorganisatie
overleg gepleegd worden en niet met eiken patroon
atzonderlyk. De vroege-e beweging voor afschaffing van
nachtarbeid heeft toch bewezen, dat de eene patroon
zich achter den andere verschool. Ook staking zal, als
uiterste middel, door de vakvereeniging zoo noodig,
moeten worden toegepast.
Aan de arbeiders welke verklaren, dat hun godsdienst
een beletsel is voor het lidmaatschap der vakvereeuiging,
stelde spr. ten voorbeeld de patroonsorganisaties, welke
in alle vakken, in ons bedrijf' de „Brandersbond", be
staan, waarin, zoowel godsdienstige als ongodsdienstige
patroons samen werken voor hunne patroonsbelangen.
Als grens der vakbeweging stelde spr. dat zij o. a.
niet mag deelnemen aan verkiezingen, behoudens enkele
uitzonderingen voor bepaalde vakverenigingen, wat
evenwel niet uitsluit, dat zij ook moet werken voor
betere sociale wetgeving, byv. wat vroeger gedaan is
voor de Ongevallenwet en de brat dersknechtsbond thans
nog zou kunnen doen voor schouw op ruwketels, stel
lingen, enz De taak der vakvereeniging is verder alles
te doen wat op den bodem van het bestaande, voor
de hand ligt, v.n.l. korteren werktijd bedingen, wat toch
voor de arbeiders mindere afstomping beteekent en
hooger loon, wat betere levensvoorwaarden inhoudt.
Met een krachtige opwekking tot de lauwen daad
werkelijk mede te werken tot bloei der organisatie,
eindigde spr. zjju redevoering, welke door de vergade
ring met aandacht was gevolgd.
Na een woord van dank aan den spr. sloot de Voorz.
de vergadering. V. 't Z.
De aflevering van den 31 Dec. 1909 van het Maand
schrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek
geeft voor Schiedam treurige berichten over den stand
der Arbeidsmarkt.
Vermindering van het aantal arbeiders word-t gecon
stateerd voor de kaarsenfabriek Apollo, de cartonfa-
bricage en de gistpakkerijen.
Vermeerdering van werk met hier en daar ook uit
breiding van het aantal arbeiders wordt geconstateerd
voor de grondwerkers, de straatmakers, de lak- en
vernisfabricage, de kurkensnijders, de hoedenmakerjj, de
chemische wasscherjj, de schoenmakerij, de kettingfa-
bricage de machinemakerij, de slagerijen en de dis
tilleerderijen.
Achteruitgang en slapte tot stilstand toe wordt gecon
stateerd voor timmerlieden, metselaars, opperlieden,
stukadoors, lood- en zinkwerkers, schilders, behangers,
steenhouwers, de Apollo-fabriek, mandenmakers, metaal-
warenwerkers, koperslagers, smederij, ketelmakerij, ijzer
constructie en ijzeren-scheepsbouw, cartonfabricage,
branderijen, mouterijen en bierbrouwerijen.
Onveranderd wordt de toestand voor de andere be
drijven genoemd.
Zonder uitzondering bijna wordt bijieder bedrijf
gemeld, dat het aanbod van werkkrachten grooter was
dan de vraag.
Deze gegevens kloppen volkomen met hetgeen de
wethouder van openbare werken in de voorlaatste
Raadszitting als een der argumenten voor de spoedige
aanneming van het voorstel, om een badhuis aan de
Maas in te richten, in 't midden bracht
de werkloosheid is op 't oogenblik te Schiedam
onrustbarend groot.
Toch weigerde de Raad maatregelen te nemen tot
bestrjjding der werkloosheid zooals de Werkloosheids
commissie die voorstelde, omdat diemaatregelen
teduur waren! Wat kan het die heeren ook
schelen, of er jaarlijks eenige honderden gezinnen in
onze stad door de werkloosheid in een toestand van
gebrek, wanhoop en demoralisatie worden gebracht?
Teekenend zijn de cijfers over de Schiedamsche Ar
beidsbeurs, in diezelfde aflevering vermeldhet aantal
aanvragende arbeiders daalde van 81 op 55, dus met
c!6 (of 32 procent), dat der aanvragende werkgevers
kwauu van 10 op 17 en nam dus met 7 (of 70 procent) toe.
Schitterend inderdaad
Het is weer de tijd om het kiesrecht te verkrijgen,
althans voor hen, die er geen moeite en kosten voor
sparen. Het is toch overbekend, dat de rjjken het
kiesrecht krijgen thuis bezorgd, terwijl het overgroote
volksgedeelte een heele sjouw heeft om het machtig
te worden.
Vergadering van het Partijbestuur met
het Dag. Bestuur van het Vakverbond.
Vrydag 1.1. vergaderde het P. B. met het D. B. van
het Vakverbond te Amsterdam, ter bespreking vau
eenige punten, waaronder de kiesrechtactie en de actie
voor den 10-urendag.
Van het D. B. van het Vakverbond waren aanwezig
Oudegeest, Van den Tempel, Bruens en Verdorstvan
het P. B. Vliegen, Vau Kujjkhof, Wibant, Spiekman,
Schaper en Van der Goes.
Het resultaat der besprekingen volgt hieronder
1. I n z a k e d e a c t i e v o o r het algemeen
kiesrecht werd overeengekomen dat dit jaar op
den gebruikelijken dag een nationale betooging zal
worden georganiseerd. Voor het welslagen dezer
betooging wordt gerekend op de krachtige medewerking
der vakorganisaties, welke werd toegezegd.
Beide bestureu meenden te mogen verwachten, dat
deze betooging alle vorigen in omvang verre zal over
treffen. Nader z illen middelen besp oken worden om
de actie voor het kiesrecht ook meer in streken te
doen doordringen, welke tot dusverre vrijwel buiten
de beweging stonden.
Het bestuur der S. D. A. P. zal op het e.v. congres
dezer partij voorstellen een volkspetitionement op touw
te zetten. De nationale betoogiug in 1910 zal dan mede
moeten strekken tot inzet van dit petitionnement. In
1911 zullen dan door het geheele land, in verband met
het teekenen op de lij ten, vergaderingen worden belegd;
ook zal zooveel doenlijk in de vakvereeuigingen het
Algemeen Kiesrecht aan de orde worden gesteld.
Op den dag der opening van de Kamerzittingen zal
het petitionnement der regeering worden aangeboden.
Dit zal geschieden door afgevaardigden van de
organisaties uit het gansche land. Het deelnemen aan
deze aanbieding door duizenden strijders voor het kies
recht, niet-afgevaard'.gden, kan haar tot een grootsche
betooging voor het algemeen kiesrecht maken.
2. Betreffende de actie voor den wettel ij
ken 10-urendag werd besloten, dat decentrale
arbeidersorganisaties van andere richtingen nitgen-'odigd
zullen worden om gemeenschappelijk op Hemelvaartsdag
as., in verband met het votum der Tweede Kamer,
voor eene tienurenwet te demonstreereu.
3. Betreffende het geschil tusschen het
P. B. en den Alg. Ned. Bond van Handels-
en Kantoorbedienden inzake de actie voor
vervroegde winkelsluitiug, werd besloten, dat een con
ferentie zal worden gehouden tusschen de in geschil
staande besturen en het Dag. Bestuur van het N.V.Y.
om te trachten tot overeenstemming te geraken.
4. Door het P. B. werd er op gewezen, dat in den
N. Ned. Postbond stemmen opgingen om te berei
ken, dat de daarvoor in aanmerking komende partijge-
nooten door de Partij worden verplicht lid te worden
van genoemden bond. Ook is niet uitgesloten, dat van
de zjjde van andere organisaties van de partij zal wor
den verlangd, pressie in die richting uit te oefenen.
Het P. B. stelde er prijs op in deze de meening te
vernemen van het D. B. van het N. V. V.
Het D. B. van het N. V. V. gaf als zjjn oordeel,
dat van de partij niet verlangd kan worden, dat zjj
hare leden zal verplichten, bijv. op straffe van roye
ment, van bepaalde vakvereeuigingen lid te worden.
De partij heeft slechts in algenieeneu zin haar stand
punt ten opzichte van de vakbeweging te bepalen en
toe te zien, dat hare leden geen deel uitmaken van
KST-2L
In tal van bedrijven staat na de mededeeling dat „het aan
bod der werkkrachten de aanvraag overtrof'' de mededeeling dat
er „geen werkloosheid" heerschte. Dat is. zóó geformuleerd, na
tuurlijk onzin. Want werkloosheid beteekent dat er meer werk
krachten zijn dan de ondernemers kunnen gebruiken. Waarschijnlijk
bedoelen de Schiedamsche Kamers van Arbeid dat er geen arbei
ders werden ontslagen, maar zouden zij dat dan niet aldus zeggen
De nu gebruikte uitdrukking „geen werkloosheid" is in elk geval
verkeerd.
Zeer eigenaardig is de opmerking, dat er in de kettingfa-
bricage meer vraag dan aanbod van werkkrachten was. Wie 't
bedrijf kent zal zich daarover niet verwonderen.
