N amiddag-Concert
„Kunst en Strijd".
Zondag 20 Maart te 5 uur in Constantia
No. 3.
ZATERDAG 19 Maart 1910.
10e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk ïïoensda g a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn. 4
De Moker
Administratie-adres.
Een verkeerd standpunt.
De herstemming.
REDACTEUR: Dr. J. VAN LEEUWEN.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal i
franco per post 40 cent J vooruitbetaling.
Losse nummers 3 cent.
Redactie-adres: St. Liduinastraat 50.
Administratie-adres: Gebouw „Constantia".
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bjj abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Drie], Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bjj adresverandering
laarvan kennis te geven aan de Administratie.
Het Administratie-adres blijftGebouw Constantia,
Door de administratie te teekenen stukken zullen
geteekend worden door Yan Leeuwen.
De AdA.
OP
DOOR
N.B. Kinderen beneden 10 jaar zonder geleide
worden niet toegelaten."
ENTREE VRIJ. HET BESTUUR.
In de Schiedamsche Courant van 16 Maart 1910
plaatste de heer Th. Kudders Thzn., Directeur v. d.
Gem. Arbeidsbeurs een ingezonden stak, waarin hjj
de kwestie behandelt van de wenscheljjkheid van de
vaststelling vaD loonbedragen voor de verschillende
vakken, „waar beneden de Arbeidsbeurzen niet bemid
delen". En daarin verdedigt hij dit standpunt
Zjj (de Arbeidsbeurs) moet ieder geheel vrjj
laten in de schatting der geldelijke waarde van
zjjn arbeid. Doet zij dit niet, dan zal ze werk
lieden en patroons beiden tegen zich innemen.
Dit standpunt lijkt ons volkomen verkeerd. En
dat de directeur onzer gemeentelijke arbeidsbeurs met
pen verdediging van dit standpunt voor den dag komt,
bewjjst opnieuw dat onze gemeentelijke arbeidsbeurs
een dilettanteninstelling is van het ongelukkigste soort.
Het gaat in onze burgerlijke maatschappij met haar
kapitalistische „orde" van zaken zoo toe
dat de werkgever voor de door hem gehuurde
arbeidskracht zoo weinig mogelijk tracht te betalen,
en dat de werknemer voor de verhuring van
zijn arbeidskracht een zoo hoog mogelijke betaling
tracht te erlangen.
Het gevolg hiervan is geweest, dat de arbeiders naar
vakken zich vereenigd hebben om door gemeenschap
pelijke vaststelling van dezelfde looneischen en door
gemeenschappelijk optreden ter verdediging van die
eischen te ontkomen aan de teugellooze willekeur der
kapitalistische „orde" en aan de vrije genade dei-
werkgevers. t
Tegenover die arbeiders-organisaties zijn daarop pa
troons-organisaties ontstaan, ten einde door het vast
bonden aan gemeenschappelijk-vastgestelde regelen de
doorzetting en uitbreiding van de eischen der arbeiders
te kunnen weerstaan.
Met dit feit van een strijd om het loon, moet ook de
arbeidsbeurs rekening honden. De heer Kndders ontkent
dien strijd trouwens niet en constateert hem zelfs.
Maar het is niet voldoende hem te constateeren en
dan eenvoudig te zeggen: „wij moeten ons nu verder
maar niet aan dien strijd gelegen laten liggen". De
Arbeidsbeurs moet haar standpunt tegenover dien strijd
om het loon zoo duidelijk mogelijk vaststellenwant als
bemiddelaar tnsschen patroons en werklieden, in zake
de leveriDg van arbeidskracht, wordt zij zijdelings (en
soms zelf onmiddellijk) in den strijd om het loon
betrokken.
En het eenig jniste standpunt kan slechts dit zijn
dat de Arbeidsbeurs evenmin partij trekt in dien strijd
om het loon als den door dien strp verkregen toestand
negeert. Of wil men het anders uitdrukkende Arbeids
beurs moet zich krachtens haar bemiddelaarsschap buiten
den strijd houden, maar de door den strijd verkregen
loonstandaarden erkennen.
Dat de Arbeidsbeurs zich niet in den strijd om het
loon mengen kan, tenzij ze öf een instelling der vak-
vereeniging öf een patroonsinstelling is, wat te Schiedam
niet het geval is, zal wel geen bestrijding ondervinden.
Immers door partijtrekken zou ze onmiddellijk onbruik
baar worden voor de partij, waartegen zjj partij trekt,
en daarmee haar eigen graf graven.
Het aanvaarden der verkregen loonstandaarden daar
entegen zal misschien niet door ieder als noodzakelijk
worden erkend. En toch is dat evengoed een levens
voorwaarde voor een Arbeidsbeurs als het niet partij
trekken in den strijd om het loon.
Immers, wanneer de Arbeidsbeurs zich niet op het
standpunt plaatst dat het de verkregen loonstandaarden
moet erkennen en dat ze geen bemiddeling kan ver-
leenen indien de aanvragers dat niet eveneens willen
doen, dan werkt de Arbeidsbeurs langs een omweg
neerdrukkend op de verkregen loonstandaarden in en
treedt daarmee praktisch als bestrijder der arbeiders
organisaties op. Waarvan dan het noodzakelijk gevolg
weer moet zijn, dat de georganiseerde arbeiders znlk
een Arbeidsbeurs moeten vermijden en bestrijden.
Hiermee is de onhoudbaarheid van het standpunt van
den heer Kndders aangetoond, onhoudbaar althans
indien de Gemeentelijke Arbeidsbeurs te Schiedam niet
bedoelt te zijn een middel tot bestrijding der vakorga
nisatie, wat de heer Kndders er toch zeker wel niet
van zal willen maken.
De uitslag.
Wanneer dit nummer uitkomt, is de herstemming
ongeveer achter den rag. Onze verwachting is, dat de
heer Evers het met een vrij grooten voorsprong op Van
Leeuwen halen zal. Wpj gronden deze verwachting op
de waarschijnlijkheidsberekening, dat de anti-revolntio-
nairen, de cbristelijk-bistorischen en een deel der vrij
zinnigen zullen overgaan op den lieer Evers, en dat
het deel thuisblijvende christelijk-historischen, anti
revolutionairen en vrijzinnigen, die bij de eerste stemming
opkwamen, niet belangrijk genoeg zal zijn om den heer
Evers den voorsprong, dien de kerkelijke coalitie, ge
steund door een deel der vrijzinnigen, thans nog op ons
heeft, te doen verliezen.
Wij erkennen natuurlijk de mogelijkheid van een zoo
groot aantal thuisblijvers onder hen, die bij de eerste
stemming opkwamen, dat Van Leeuwen de meerderheid
kan halen. Maar met onze kennis van de kiezerslijst
in III meenen wij, dat deze mogelijkheid uiterst klein,
zoo niet geheel uitgesloten is.
Over de beteekenis der cijfers van de herstemming
en de beteekenis dezer geheele verkiezing spreken wij
de volgende week.
De houding van „Schiedam". De vrijzinnig-
democratische vereeniging „Schiedam" besloot na lange
besprekingen met algemeene stemmen de candidatuur
van Van Leeuwen te steunen. Door dit besluit schaarde
„Schiedam" zich weer onder het vaandel der democratie.
Maar zeker is het, dat slechts een klein deel der vrij
zinnige kiezers het parool van „Schiedam" zal volgen
en het groot deel öf thuis zal blijven öf op den heer
Evers zal stemmen. Even zeker als het is, dat de leden
van „Schiedam" slechts voor een bitter klein procent
werkelijk democratische vrijzinnigen zjjn.
En daarom heeft dit besluit van „Schiedam" om onzen
candidaat bij de herstemming te steunen slechts be
trekkelijke waarde. Wezenlijke waarde zou het eerst
krijgen, indien de werkelijk-democratische elementen in
„Schiedam" dat besluit in verband met het overloopen
van zooveel vrijzinnigen naar „rechts" gebruikten om
de ond-liberale niet-democratische elementen tot een
zelfstandige organisatie te dwingen. Dat zon niet alleen
voor de democratische vrijzinnigen wenschelijk zjjn maar
ook voor de algemeene partijgroepeering in onze stad.
Want daarmee zon een der. noodzakelijke voorwaarden
voor de vorming van een conservatief blok, dat zich
ook in de algemeene landelijke partijverhoudingen bezig
is voor te bereiden, hier te Schiedam geschapen worden.
Wij hopen dat ook in „Schiedam" dit zal worden
ingezien en dat men daarnaar zal handelen.
Anti revolutionair vuil. In het „Schiedam
sche Volksblad" staat het volgende vuile stukje, dat
zoo dnidelijk aantoont hoe ver het zedelijk bederf al in
de anti-revolntionaire kringen is doorgedrongen, dat wij er
niets bij hoeven te voegen om dit aan te toonen.
Wanneer Dr. van Leeuwen in den Baad komt,
dan:
hebben de kiezers aan de partij van ongeloof
en revolutie een tweede officieele propaganda-
plaats verschaft;
zullen de raadszittingen tot in het oneindige duren,
want Dr. van Leenwen, die niets te doen heeft,
kan wel twee dagen in de week achter elkaar raad
houden en wel meer ook;
zal het daardoor steeds moeielijker worden be
kwame en geschikte raadsleden te krijgen, want
geen enkel man van zaken heeft tyd en lust om
week in week uit socialistische redevoeringen aan
te hooren;
zullen dus de gemeentezaken minder goed behar
tigd kunnen worden en zal de raad meer en meer
misbruikt worden voor socialistische propaganda.
Kiezers in III, bewaart het nijvere Schiedam voor
den ramp, dat een man als Dr. van Leenwen in de
raadszaal zitting neemt en stemt als één op den Heer
J. H. EVERS,
een man even bekwaam als bescheiden en een be
sliste voorstander van een vooruitstrevende chris
telijke politiek'
Een vermakelijke onjuistheid. De „Nienwe
Schiedamsche Courant" en het „Schiedamsche Volksblad"
verspreiden de bewering, dat door van Leeuwen in de
vergadering op 4 Maart in het café van Rossen gezegd
zou zijn en als mogelijk toegelaten was, dat hij er in
eens in zon komen.
Wie „De Moker" over deze verkiezing heeft gelezen,
en wie op die bewuste vergadering geweest is, begrijpt
dat de „Nieuwe" er in geloopen is en wat al te goed-
geloovig is geweest tegenover haar berichtgever, een
man over wiens volslagen onbetrouwbaarheid zjj toch
wel ingelicht kon zjjn, althans indien deze berichtgever
de persoon is die wij daarvoor aanzien.
Van Leeuwen heelt dit gezegd„indien alle arbeiders
inzagen, dat het ook in deze verkiezing weer een strijd
is tnsschen kapitaal en arbeid, tnsschen de verdedigers
der kapitalistische maatschappij en de voorstanders eener
nieuwe maatschappelijke orde, dan zon het zeker
zjjn dat van Leenwen niet bij herstemming (wat nu nog
zeer twijfelachtig is) maar in eens in den Raad zou komen.
Dat is heel iets anders. De onjuistheid, door de aan
gehaalde Roomsche en Anti-revolutionaire bladen begaan,
is vermakelijk, omdatzij berust op een volkomen
onjaiste schatting van onze sterkte in III en van onze
verkiezingsactie. Daarop komen wij de volgende week
nog wel terug.
Aan het feit, dat wij in III de sterkste partij zijn,
zullen onze tegenstanders nu toch zeker wel niet meer
twijfelen.
MOKER
