Kussische Practijk,
Uit de Afdeeling.
Vlaardingsche IJzerkoekjes*
lij zich tot B. en W. met het advies, de directie der
I loodsuikei fabriek tegen herhaling van dergelijke „toe-
Tallen" te waarschuwen. Uit dit geval blijkt, dat
m actieve Gezondheidscommissie en een goede arbeiders-
urbanisatie onmisbaar-nuttigen arbeid kunnen verrichten.
9o. Op blz. 18 schr^tt de Gezondheidscommissie
I kt volgende„Onze Commissie, overtuigd dat de toe-
Mi van de zuiverheid der voedingsmiddelen
bepaald slecht te noemen is, meende toch op dit
aanbod (n.l. van Dr. Cohen te Rotterdam) niet in te
weten gaan om liever te trachten tot meeraf
doende maatregelen te komen". Daarom stelde zij
en W. voor „gebruik te maken van de aanbieding
van den Centralen Keuring-dienst te Rotterdam" maar
B, en W. antwoordde, „dat de gemeente-financiën dit
réi toelieten-'. Welk een schandelijke bekentenis
Tan regeeringsonmachtDe „toes'and van de zniver
leid der voedingsmiddelen is bepaald slechtmaar onze'
„christelijke" stedelijke overheid weet er niets tegen
e doen
lOo. Onmiddellijk daarop volgt de mededeeling dat
I de commissie wegens de groote hoeveelheid werk,
daaraan verbonden, geen onderzoek heeft kunnen in
stellen naar de melkwinkels, zooals haar door den Inspec
teur van Ledden Hulsebosch was verzocht.
Indien men de 10 door ons gedane aanhalingen
nagaat, dan ziet men, dat het telkens en telkens weer
de arbeiders zjjn, die tegen de uitbuiting door allerlei
kapitalistische machten moeten worden beschermd. Maar
dan ziet men ook, dat de Gezondheidscommissie, gebruik
mankende van haar wettelijke bevoegdheid in 't belang
Tan den gezondheidstoestand der gemeente, ook der
arbeiders, steeds stuit op den onwil of de beleden
onmacht van ons „christelijk" gemeentebestuur om de
aangewezen lonten te verbeteren.
De wetgever maakte de Gezondheidscommissies tot
lonter raadgevende lichamen, maar liet de al of niet
naleving van de raadgevingen dier commissies ter be
oordeeling van B. en W. en voor een deel ook van den
Semeenteraad. En deze zijn „bevoegd", op welke
gronden zij ook willen aanvoeren, de adviezen der Ge
zondheidscommissie voor kennisgeving aan te nemen.
Zooals ook te Schiedam blijkens onze aanhalingen uit
het verslag over 1909 zeer vaak is geschied.
Ook hierin zal geen verbetering kunnen komen,
mlang het gemeentebestuur samengesteld is zooals thans.
Ook nn komt men weer tot dien telkens terugkeerenden
i)
Hoort, hoort, het socialisme komtDe geheele
bourgeoisie lo pt te wapen tegen de algemeen voortgang
vindende, geweldige, socialistische ideede openbare
school wordt door de heerschende klasse opgeëischt om
de jengd op te voeden in dofle onderdanigheid aan god
kapitaalde openbare school loopt gevaar
Een storm van verontwaardiging is opgegaan tegen
't aannemen der motie op de algemeene vergadering
van den Bond van Nederlandsche Onderwijzers, een
motie, beoogende de handhaving van een punt op 't
bondsprogram „de school vrij van politieke en gods
dienstige dogma's," een motie, die haar toelichting vindt
in de openingsrede van den voorzitter, een openingsrede
die niet socialistisch was
0, o, die vrees van de liberale en clericale V our-
geoisie voor 't socialisme „Wij onderwijzers hebben
geen bezwaar, onze leerlingen werkelijk nationale liede
ren, waarvan de tekst door hen begrepen kan worden,
te laten zingen," zei de voorzitter Ossendorp. Zoo is
het, maar onze school, onze volksschool moet toegan
kelijk blijven voor allen, daar mag niets wo> den onder
wezen wat indruischt tegen de godsdienstige ol politieke
overtuiging van andersdenkenden.
't Eerste punt, de school godsdienstig-neutraal, vindt
bjj de liberalen gereeden ingang, maar 't tweede punt,
de school politiek-neutraal, neutraal tegenover 't natio
nalisme, waarmee de bou-geoisie de arbeiders tracht
wjjs te maken, dat de belangen van werkgevers en
werknemers samen gaan, brr, daar moet de liberale
bourgeoisie niets van hebben.
't Liberalisme ziet instinctief zjjn ondergang tegemoet^
het komt de clericale bourgeoisie in 't gevleien
hecht zjjn goedkeuring aan een ukase als de beruchte
circulaire van B. en W. te Rotterdam, een circulaire,
die van de grondwet, waar zij zegt„Ieder Nederlander
is tot elke la'd-betrekking benoembaar", een paskwil
maakt. B. en W. toch maken voor een groote groep
van onderwijzers een uitzondering, die worden gesloten
buiten de „zedelijke" gemeenschap".
„Wij", aldus B. en W., „wij van onzen kant mogen
en zullen niet aarzelen, om, indien ons uit het optreden,
uit het doen of laten van een onderwijzer blijkt, dat
hij in de school niet in den bovenvermelden geest kan
of wil werkzaam zijn, te doen wat noodig is om hem
uit de school te verwijderen. Wjj moeten hierbij voegen,
dat ons dit ook kan blijken uit zijn optreden buiten de
school in het openbaar, uit de openbare uiting zijner
meening, mondeling of schriftelijk. Want wij kunnen
niet aannemen, dat een onderwijzer in de school zal
handelen in strijd met hetgeen hij buiten de school in
't openbaar verdedigt
Kan het schooner? Uit zijn politieke gezindheid kan
blijken of een onderwijzer al of niet als zoodanig ge
schikt is
Arbeiders, gevoel 't gevaar, dat er voor uw klasse
schuilt in deze actie tegen de huidige openbare school;
ziet ge, dat men uw kinderen wil opvoeden tot blinde
vereerders van 't kapitaal, tot wezens zonder initiatief?
Er zullen, waarschijnlijk, offers vallen, sublieme strij
ders, die zich zelf offeren op 't altaar der liefde, de
liefde voor 't proletariaat, hun eigen klasse
In een manifest gericht tot het Nederlandsche volk,
wordt door den Bond uw medewerking, uw steun ge
vraagd voor den strijd die komen gaat, komt, helpt
ons in dien edelen kamp voor 't waarachtig neutraal
onderwijs, laat onze stem, de stem des volks, weerklin
ken in Kamer en gemeenteraad, laat ons daar 't hui
chelachtige van liberale en clericale bourgeoisie over
de geheele linie aan de kaak stellen, laat van de re-
geeringslichamen een propaganda uitgaan, een propa
ganda, die weerklank vindt in de harten der massa.
Vlaardingen.
N. VIJLBRIEF.
Onze huisltondelyke vergadering. Onze
huishoudelijke vergadering was geneel aan huishoudelijke
zaken gewijd, die slechts voor een klein deel voor
publiceering in aanmerking komen.
Als afgevaardigde naar de Meeting van den Bond
van Ned. Onderwijzers op 20 Maart werd Gijtenbeek
aangewezen.
Afgevaardigde naar het Partij-Congres te Leeuwarden
werd Van Leeuwen; zijn plaatsvervanger De Bruin.
Het 3-maandelijksch of financieel Moker-verslag, voor
de laatste maal door Dinkelaar in orde gebracht, werd
goedgekeurd. De voorzitter wpde eenige hartelijke
woorden aan Dinkelaar en aan al diens volhardenden
kranigen arbeid voor de arbeidersbeweging te Schiedam,
waarmee de afd. door een krachtig applaus instemde.
In de door zijn vertrek ontstane vacatures werd voorzien.
I
Onze feestavond.1) Onze feestavond verleden
Zondag is zeer goed geslaagd. Ondanks de late aankon
diging was de zaal flink gevuld.
Excelsior en Kunst en Strijd weerden zich dapper en
gaven veel te genieten. Voor 't eerst trad een kwartet
van K. en S. op met een zeer verdienstelijke voordracht.
En later gaf een der leden van K. en S. met begeleiding
van piano nog een paar goedgespeelde solonummers voor
fluit.
Van Leeuwen hield een korte rede over het roode
spook. Hij toonde aan, dat iedere nieuwe verscherping
der klassetegenstellingen thans gepaard gaat met een
nieuwe vertooning van het roode spook. De bezittende
klasse, de ondernemers en de politieke machthebbers,
maken daar een dwaze caricatuur van en trachten daar
mee de menschen af te houden van deelname aan den
strijd der arbeidersklasse. Zooals ook te Schiedam thans
weer gebeurt. Maar het roode spook doet niet veel
opgeld meer. De opmarsch van het strijdende proleta
riaat is niet meer met zulke middelen te stuiten. Met
een krachtige opwekking tot aansluiting eindigde hjj
zijn rede.
Een vroolijk bal-onder-onsje onder leiding van den
heer Ploos van Amstel sloot dezen gezelligen avond.
Nieuw Lieven. De uitvoering van „Nieuw Leven"
op Zaterdag 12 Maart legde opnieuw bewijzen af van
de degelijke en trouwe studie der medewerkers, die in
hun zelfgemaakte gezellige tooneelkamer zich uitstekend
thuis bleken te voelen.
Preczang's Getrapten in de bewerking van Inte Onsman
was het hoofdnummer van den avond. Met groote toe
wijding werd het door allen zonder onderscheid gespeeld,
zoodat de aanwezigen met voortdurende aandacht zaten
te luisteren en kijken en menigmaal onder den indruk
van het stuk en het spel kwamen. „Nieuw Leven" kan
tevreden zijn met hetgeen het hiermee getoond heeft nu
reeds bereikt te hebben.
Zonder twijfel heeft het bezoek geleden onder den
verkiezingsarbeid en de vele uitgaven, door onze kame
raden in den laatsten tijd voor de beweging gedaan.
Bij gunstiger omstandigheden zal N. L. zeker op een
volle zaal kunnen rekenen.
1) Dit stuk bleef de vorige week wegens plaatsgebrek
liggen. Red.
Onze openbare vergadering. Voor een vrjj
goed bezochte vergadering sprak Maandagavond ons
Kamerlid Duys over „de belangen der arbeiders en de
Staatsbegrooting in de 2de Kamer". Na de gewone
opening i egon Duys met er aan te herinneren hoe, bij
de verkiezingen, de politiek christelijke leiders het volk
oproepen voor de verdediging der allerheiligste beginselen.
Het heet dan dat de godsdienst in gevaar is als de
arbeiders niet mee helpen zorgen voor een rechtsche
meerderheid en de eisch is dat de godsdienst elk terrein
J) Bleef de vorige week wegens plaatsgebrek liggen.
van het maatschappelijk leven door trekt. Uitvoerig toonde
hij in een ernstige, hier en daar met vlijmscherpe
humor, doortrokken rede de valschheid van deze
stelling aan.
Hij vergeleek o.a. de houding, door de politieke
christenen aangenomen tegenover de sociaal-democratie,
bij twee strijders, waarvan de een zijn tegenstander een
kind voorhoudt met de eene hand en met de andere er
geweldig op los beukt.
Zoo iemand dwingt zijn tegenstander er toe, uit
zelfverdediging, dat kind te gaan slaan.
De kerk, die in alle tijden aan de zijde der
machtigen stond, dwingt, als zij de leuze Evangelie of
revolutie aanheft, de sociaal-democraten stelling tegen
haar te nemen. Deze vergeten daarbij echter nooit dat
de Kerk het Christendom niet is. De sociaal-democratie
is een maatschappelijke beweging, zij vraagt de over
tuiging, dat de maatschappij van heden bezig is te
vergroeien en den wil om, overal waar dat mogelijk
is, die groei te bevorderen in de richting waarin de
maatschappij zich beweegt, de opheffing van het privaat
bezit. Hij concludeerde tegenover het voortdurend
verwijt der sociaal-democratie als zouden zij niets
anders doen dan te trachten het volk te revolutieoneeren,
dat de kerkelijke partijen bezig zijn aan de bevordering
daarvan door zich te verzetten tegen den natuurlijken
groei der dingen.
Tegenover het verwijt van materialisme en stofver-
goding uit het kerkelijk kamp gehoord plaatste hij de
menschen-vergoding en het diepe zedelijke bederf dat
in de „lintjeszaak" met Dr. Kuyper en het „Kuyper-
probleem" van Mr. de Jong naar voren komt uit het
antirevolutionaire kamp.
Zooals voor de politieke christenen het kruis is als
een dotje chloroform, dat de goegemeente onder den neus
wordt gehouden, zoo is voor de vrijzinnigen de vader
landsliefde en het Oranjehuis de tooverstaf waarmede
gewerkt wordt om alles te houden zooals het nu is.
De arbeiders hebben voor de verdediging van hunne
belangen slechts van hun eigen zelfstandigen strijd, hun
eigen politieke aktie iets te verwachten.
Als de Minister van Financiën een begrooting heeft,
die niet klopt, dan stelt hjj de belasting op het gedis
tilleerd zoo, dat de fijnere soorten vrjj bljjven en Sijmen
betaald.
Als een Minister van Koloniën zichzelf als Gouver
neur-Generaal aanbiedt en de Koningin bekrachtigd die
voordracht, zjj is immers toch maar een ornament
dan krijgt hjj behalve vrij overtocht voor zich en de zjjnen
nog een zakgeld van f8000, en al de broederen stem
men meê daarvoor.
Een derde van alle uitgaven gaat weg aan militaire
uitgaven en geen der politieke christenen verzet er zich
tegen, hoewel ieder erkennen moet dat heel onze lands
verdediging schijnvertoon is en wjj als zelfstandige natie
slechts bestaan door de najjver der groote mogendheden.
O, we zijn niet tegen het koningschap omdat het een
koningschap is of om hem of haar, die op den troon
zit, evenmin misgunnen wjj de Koningin haar moeder
vreugde, maar wij komen er tegen op, dat deze dingen
worden uitgebuit door de bezittende klasse om haar
macht langer te handhaven, door de groote massa in
een nationalistischen roes te brengen en te houden.
De groote massa der arbeiders leeft onder lage loonen
en lange werkdagen, bjj slechte woningtoestanden en
onvoldoend onderwjjs, heeft een onverzorgde ouden dag.
Daarin kan slechts verandering worden gebracht door
een krachtig georganiseerde politieke arbeidersorganisatie.
Elke maatschappelijke hervorming, die wjj, hetzij zelf
standig, hetzij door andere groepen vooruit te stuwen,
verkrjjgen, aanvaarden wjj op afbetaling van de groote
rekening die wjj hebben te vereffenen. Maar zal die
rekening vereffend worden, dan hebben wjj noodig niet
alleen de goedkeuring, maar vooral de medewerking
der arbeiders en der proletariërs met hoed en boord.
Met een krachtige opwekking tot het lezen van onze
bladen en geschriften en tot aansluiting bjj de party,
eindigde de spreker zjjne ruim twee uur lange rede, die
met daverend applaus begroet werd.
Er volgde eenig debat met onze bekende vriend An-
genent, die dezelfde koek van voor eenige jaren ver
kocht en daarmede alleen bewees, dat de feiten hem
nog altijd niets geleerd hebben, en er werd gecollecteerd
voor de verkiezing van v. Leeuwen, welke collecte
f3.98 opbracht.
De voorzitter sprak zeker wel namens het overgroote
deel der aanwezigen, toen hjj Dujjs een „tot weerziens"
toeriep.
Zonderlinge reclame. 't Is gebeurd in de
kinderkerk. De godsdienst-onderwjjzer verhaalt de kin
deren van een stad, boven op een berg gelegen, waar
alles vredig en rustig was. De menschen leefden er in
vrede met elkander en hielden heel veel van de ko
ningin. Dat kon ook wanter waren geen socialisten.
Die hebben een hekel aan de koningin.
Wat dunkt u lezer(es) die leeraar timmerde niet hoog.
Hjj was ook vermoedeljjk op jjs voor hem minder be
kend en waar hjj dus beter gedaan had zjjn schaatsen
niet aan te binden en maar toeschouwer te bljjven.
Als dat niet zoo is, moet die mjjnheer op onze ver
gaderingen dat moois eens komen vertellen. Dat paste
dezen moedigen christen zeker meer dan iets dergeljjks
