Nö. 4.
ZATERDAG 26 Maart 1910.
10e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM,
Stukken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensde g a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Zangvereeniging Excelsior.
Feest-eommissie.
Kinderfeest op 3 April.
Partijgenooten en Geestverwanten.
Waarom niet geprotesteerd?
De herstemming in III.
REDACTEUR: Dr. J. VAN LEEUWEN.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent
bij vooruitbetaling.
Redactie-adres: St. Udninastraat 50.
Administratie-adres: Gebouw „Constantïa".
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
B\j abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nienwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Coustantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen: J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Zondagmiddag te .12 uur precies, buitengewone of
concours-repetitie. Niemand mag ontbreken.
Maandagavond (2e Paaschdag) geen repetitie.
Het Bestuur.
Vergadering ter regeling van het Kinderfeest op
April, Zondag 27 Maart te 5 ure.
Hoewel de inschrijving van kinderen reeds groot is,
is er toch nog plaats. Men haaste zich evenwel, want
Maandag 28 Maart is de laatste dag der inschrijving.
Het programma zal in De Moker van 2 April ver
schijnen. Dit nnmmer zal den 3en April aan de zaal
verkrijgbaar zijn.
De Feest-commissie.
De laatste verkiezing in III heeft bewezen, dat de
S. D A. P., geheel met eigen krachten werkende, zoo
sterk is geworden, dat zij nu meer dan twijfelachtige
kansen op de meerderheid aan de stembus heeft. Nu
nog is de meerderheid niet verkregen, doordat velen
aan de kans op de meerderheid niet wilden gelooven
en daarom óf in 't geheel niet óf onvoldoende mede
werkten. Maar de uitslag heeft het overtuigende bewijs
geleverd, dat onze partij aan de grens staat van de
zekerheid der overwinning.
Partijgenooten en geestverwanten, was de laksheid
van velen uwer steeds betreurenswaardigin dejjegeven
omstandigheden zou ze onverantwoordelyk en
misdadig tegenover onze organisatie en onzen strijd
zijn. Wij roepen n daarom op, die laksheid af te schud
den en u rekenschap te geven van uw plicht.
In de eerste plaats is noodig, dat de geestverwanten,
die het met onze beginselen eens zijn (en dat zijn er
heel wat), zich bij onze partij
aansluiten,
lid worden van de S. D. A. P. Om geldelijke redenen
hoeven ze dat niet te laten wjj hebben een contributie-
heffing naar draagkracht; werkloozen zijn vrijgesteld
van contributieen het bestuur heeft de bevoegdheid,
leden die beslist onmachtig zijn te betalen vrij te stellen
van contributie. En andere redenen mogen, vooral in
de gegeven omstandigheden, niet gelden.
Komt, geestverwanten, sluit u aan en werkt mee.
Gjj kunt n opgeven in Constantia iederen avond, bij
den afdeelingsbode en bij ieder bestuurslid. Doet uw
plicht. Wij hebben het recht, dat van n te verwachten.
Onze 'partijgenooten, voor zoover zij door onvoldoende
medewerking oorzaak zijn van de eene stem minderheid
in III op 18 Maart, znlhn hopen wij op onze eerste
huishoudelijke vergadering zich voor de werkzaamheden,
die daar geregeld zullen worden, beschikbaar stellen en
het aantal onzer vaste werkers belangrijk vergrooten.
Wij moeten nu woekeren met onzen tijd en onze
krachten. Wij zullen daardoor de kans op overwinning
veranderen in de
zekerheid der overwinning,
wij rekenen er op, dat ook onze partijgenooten zich nu
rekenschap zullen] geven van hun plicht, en tot den
laatsten toe, ieder naar kracht en tijd, mee zullen
werken.
Maar daarmee >zjjn wjj nog niet aan het eind jvan
de noodzakelijkheden. Er is ook
veel geld
noodig. Wij hebben tot nu toe steeds alle verkiezings-
kosten uit eigen middelen knnnen betalen, omdat wij
ons in de uitgaven naar de vermoedelijke inkomsten
hebben geregeld. Maar over een jaar staan wij weer
voor een groote Raadsverkiezing, waarbij in I moeten
aftreden de heeren Honnerlage Grete en Lagerwey, in
II de heeren von Briel Sasse, Van Westendorp en
Goslinga, en in III de heeren Ris en Kranen, terwijl
dan bovendien het aantal Raadsleden tengevolge der
bevolkingsuitbreiding zal vergroot worden. En bij die
verkiezing zullen wij, gegeven de kracht waarover wij
thans beschikken, ons niet kunnen beperken in onze
uitgaven maar verplicht zijn alle uitgaven te doen die
de verkiezingsactie ons zal opleggen. Daarom is nu
reeds de vorming van een flink groot verkiezingsfonds
noodig. Van nu af moet geregeld en hard qewerkt
worden om geld voor ons verkiezingsfonds bjj elkaar
te brengen. Trouw werken met onze busjes (verkrijgbaar
bij den penningmeester) en met onze steunlijsten (aan
hetzelfde adres te verkrijgen) is daarom plicht.
Aan het werk dns, allenOns roode vaandel staat
voor de poort van de burcht, waarin de burgerlijke
gezaghebbers door ons worden belegerd. Wanneer straks
de eisch klinkt:
doet open de poort,
en het sein tot den aanval gegeven wordt, dan mag
het ons niet aan manschappen en amunitie ontbreken.
Vrienden, doet nw plicht.
Het Bestuur van de Afdeeling
Schiedam der S. D, A. P.
Van sommige zijden wordt ons verweten', dat wjj
niet geprotesteerd hebben tegen de verkiezing van den
heer Evers of een nieuwe opneming der stembiljetten
hebben gevraagd. Dat verwjjt is ongegrond.
Wettelijke onregelmatigheden hebben er, voor zoover
ons bekend is, niet plaats gehad. Ziakelijke gronden
voor ons protest ontbraken ten eenenmale. Andere dan
zakelijke gronden mogen ons inziens niet in aanmer
king 'komen. Reden voor protest was er dus niet.
Wat een nieuwe opneming der stembiljetten betreft,
art. 95 der Kieswet bepaalt dat er door het hoofd-
stembnreau een „nieuwe opneming der stembiljetten,
zoowel uit alle, als uit een of mëer stemdistricten"
bevolen kan worden, „hetzjj ambtshalve, hetzjj naar
aanleiding van een met opgave van redenen gedaan
verzoek van een of meer kiezers". Maar de getallen
onzer slemopnemers klopten geheel met die der stem-
bureaux daaraan kon das geen reden voor een ver
zoek tot nieuwe opneming der stembiljetten liggen.
Dat verzoek had dns alleen kannen gegrond zjjn op
het feit, dat door het stembureau in de Gorzen een
paar biljetten van onwaarde zijn verklaard wegens het
„onvoldoende zwart maken van het stipje". Nu be
paalt evenwel alinea 2 van art. 95 dat „de inhoud"
der verschillende verzegelde pakken bij nieuwe opneming
„met de processen-verbaal der stembureux vergeleken
moet worden. Gesteld dus dat bet hoofdbureau op den
zooeven genoemden grond tot een nieuwe opneming
was overgegaan, dan zon de kwestie heengedraaid
hebben om de opneming en taxatie der 15 biljetten
van onwaarde in de Gorzen. En er waren tal van
redenen waarom wjj dat niet wilden. De hoofdreden
is dezedat dit neer zou zijn gekomen op een feite
lijke beschuldiging van oneerlijkheid tegenover het
stembureau in De Gorzen. En daartoe misten wij
ieder feitelijk en zedelijk recht.
Toen wjj in Juli van het vorige jaar protesteerden
tegen de verkiezing in I, geschiedde dat op den zakelijken
grond, dat de verwijdering van onze vrouwelijke stem-
opnemers uit het voor het publiek bestemde gedeelte
in strjjd met de wet was.
Was er nu een eveneens zakelijke grond geweest
voor een protest of voor een verzoek tot nieuwe op-
nemiDg der stembiljetten, dan hadden wij ongetwijfeld
van ons recht gebruik gemaakt en geprotesteerd of een
hertelling aangevraagd.
Maar met vermoedens dat „het wel niet in den
haak zal zijn", laten wij ons niet in. De leden van
hei stembureau in De Gorzen behooren alle drie tot
onze tegenstanders. Hun daden en uitingen als open
bare personen zijn dikwijls voor ons oorzaken van
critiek en er is geen enkele reden waarom wij daarbij
niet precies onze meening zouden zeggen. Maar het
is ons onmogelijk, zonder eenigen schijn van grond hen
direct of indireki te beschuldigen van een zoo verre
gaande geivetenlooze oneerlijkheid als het vervalschen
van uitgebrachte stemmen. En dat zouden wij in het
gegeven geval feitelijk hebben gedaan.
Wij weten wel, dat vooral in burgerlijke kringen
met meer ruimte van geweten wordt gedacht en ge
handeld. Maar dat is voor ons geen reden van navolging.
Het Bestuur van de
Afd. Schiedam der S. D. A. P.
De eyfeeg.
Een vergelijking van de cijfers der eerste stemming
met die der herstemming is buitengewoon leerzaam.
Den 8 Maart kfegen de chr.-hist. 102, de anti-rev.
143 en de roomsch-kath. 199 stemmnn, tezamen
522 of 61procent der geldige stemmen. De
vrijzinnigen hadden er 199 ot 14,6 procent. De sociaal
democraten 292 of 28.9 procent.
Nu bij de herstemming op 18 Maart daalde d e
k e r k e 1 ij k e meerderheid van 51%, tot 50 pro
cent, en stegen de op onzen Candida at uit
gebrachte stemmen van 28.9 tot 50 procent (over
dezen aanwas zoometeen meer).
Op zich zelf zonden deze cijfers nog in hnn waarde
betwijfeld kannen worden. Maar wanneer men de cijfers
van 6 Juli (eerste stemming), 16 Juli (herstemming),
17 Augustus (naverkiezing) en nu deze van 8 en 18 Maart
naast elkaar zet, dan bewijzen die onweer
legbaar, dat hier geen toeval in het
spel is maar een snelle regelmatige ver
vorming van het kiezerscorps. Dit zijn de cijfers
Clericalen
1 'rijzinnigen
Soc.-democr.
6 Juli
48 procent
24% procent
27 procent
16 Juli
53%
(uitgevallen)
46%
17 Aug.
54%
10% procent
34%
8 Maart
51% w
19.6
28.9
18 Maart
50
(uitgevallen)
50
De 3 eerste stemmingen stonden onder den zeltden
invloed als de Kamerverkiezingen zonder_ meer. Deze
vertoonden een groote opschuiving naar
rechts en links beide: de vrijzinnigen verloren
naar beide zijden groote massa's stemmen. De oorzaken
dezer verschuiving en hun moreele invloed werkten
na bij de Raadsverkiezingen. Van daar de clericale
stiiging 48, 5373, 54% en de soc-dem. stijging 27%,
46% (herst.), 34%. In Schiedam kwam daar bovendien
de ophitsing tegen Van Leeuwen'persoonlijk bij, waar
door de clericale stijging grooter werd dan anders het
geval zou zijn geweest.
Sedert den 17 Augustus heeft de verrassing
over den uitslag der Kamerverkiezingen en de daarop
gevolgde Raadsverkiezingen uit kunnen werken,
maar hebben ook de oorzaken der partijverschm-
vingen verder door kunnen werken. Het is in
velerlei kringen duidelijk geworden, dat de verster
king der rechtse he partjjen een verster-
DE MOKER
'r «Aai#
