Bewuste arbeider, help uw
vrouw om zich te ontwikkelen
tot een strijdster in onze rijen
Het Volkbadhuis.
Ditjes en Datjes.
Vlaardingsche IJzerkoekjes
Het kan niet altgd aan den patroon worden over-
laten om uit te maken of de finantieele toestand van
bet bedrjjf een loonsverhooging toeliet. De spreker kan
bet voorts niet schelen of we een maatschappij krijgen
zonder privaatbezit.
Zoo zien we dat ook daar langzamerhand andere
ideeën komen. Nog wel eerst langzaam en steeds
trappende naar het socialisme, maar het gezond ver
stand zal ook die arbeiders den weg wijzen, dien ze
hebben te bewandelen en dan zal blijken dat al wat
arbeider is zich in 't laatst zal samen vinden op weg
naar een anderen maatschappijvorm, waar geen op
hooping van kapitaal aan de eene zijde en nijpende
armoede aan de andere zijde meer zal bestaan.
Schiedam, een stad met veel water, drabbig en vuil,
helder en stroomend, sukkelt, als in alles, met haar
badgelegenheden.Jaren lang, toen andere plaatsen al
Diet meer twijfelden aan het groote nut van baden en
zwemmen, bleef Schiedam een rechtgeaard Schie
dammer zegt immers het goede Schiedam maar voort
strompelen, alsof er in de wereld niets te koop was.
Als de moutwijn maar een kwartje de hoogte inging,
dan scheen dat voor de toongevers een aanwijzing voor
een betere toekomst van Schiedam. Al wat buiten den
moutwijn stond, telde niet mee. Vanzelf moest Schiedam
door den bekrompen blik van hen, die ons voorgingen,
bi anderen ten achter blijven. Maar van tijd tot tpd
vertoonde zich een sprankje van licht, een heel erg
klein sprankje. En dadelijk waren er dan, die met de
wjjze woorden aankwamen „Och, waartoe al dat nieuws
We hebben er immers altijd buiten gekund
De duisternis moest voor het licht wijken. Enkele
nieuwigheden kwamen tot stand. Doch vanaf de ge
boorte werd er het echt Schiedamsche merk op gedrukt.
Klein, nietig, akelig, beroerd moest de indruk van het
Dienwe z{jn en blijven. De zweminrichting aan de
Westerkade is bekend. Altijd vol, propvol. Wilde een
grootere een bad nemen, hij kon haast niet terecht
door al de kinderen, die er hun toevlucht zochten. Het
water was er iu den regel alles behalve frisch, zoodat
zij, die op frischheid en ruimte waren gesteld, toch
ergens anders ee.n verfrisschend bad namen.
Gelukkig voor de zwemmers werd het inbouwen aan
de Westerkade van dien aard, dat de zweminrichting
daar onbruikbaar was. Naar een audere plaats werd
uitgekeken, een plaats, die van den beginne at feitelijk
daarvoor aangewezen was. En nu zou men haast van
een ideaal inrichting kunnen spreken, als men alweer
niet met echt-Schiedamsche bekrompenheid en akelig
heid, met echte, kleine koopmansgeest te doen had. De
zweminrichting heeft zooveel geld gekost,
zeggen de autoriteiten, dus moet zij zooveel mo
gelijk opbrengen ook. Was er tot uutoe gelegen
heid voor een gratis-bau, het in-gebruik-nemen van de
nieuwe inrichting maakt het zwemmen aan de arbeiders
en hun kinderen zoo goed als geheel onmogelijk. Ver
beeldje, voor ieder bad zal een dubbeltje berekend worden.
Neen, arbeiders, verkoopt je zwembroekjes maar, want
zoolang je in Schiedam woont, is het gebruik daarvan
een meer dan ergerlijk weelde-artikel. Zet de zindelijk
heid op je lichaam maar op het twintigste plan, want
je vertegenwoordigers in den Raad vinden een dubbeltje
per keer baden lang niet verschrikkelijk. Wat denken
jullie ook wel Gratis-baden in Schiedam Een zwem
inrichting, waar je bij mooi weer op ieder uur van den
dag, zoowel in de week als op Zon lag, terecht kuut
Dat is te veel van onze plaatselijke autoriteiten gevergd.
Wanneer, arbeiders, zult ge toch eens inzien, dat daar
op het Stadhuis eens een flinke schoonmaak wordt ge
houden, die alle koopmansgeest daaruit verwijdert
Zoolang ge dat niet inziet, zal je kunnen blijven morren
en brommen, maar voornitgang zal je niet merken.
Autoriteiten houden nn eenmaal van sleur. En jullie,
arbeiders, moet je zelf de taak opleggen, die sleur te
verdrijven. Er moet leven in de brouwerij komen, veel
leven, hoe meer hoe liever Jaagt de heeren autoriteitjes,
die zoo akelig klein jullie belangen tegenwerken, uit
hun stellingen, telkens wanneer zich de kans aanbiedt,
Ons opschrift toont aan, dat we wat over het Volks
wilden schrijven. Daarover nu een volgende keer.
Verkeerd begrip. Van iemand, die zich een
„Schiedamsch burger* noemt, ontvingen we onlangs
een nitvoerig schrijven, waarin verschillende misstanden
worden genoemd, b\j een reeds beruchten Schiedamschen
werkgever bestaande, en waarin wordt verzocht een
ernstig onderzoek in te stellen.
Wij kunnen dat schrijven in De Moker niet opnemen
en ook op andere wijze niet behandelen, omdat de
inzender ons zijn naam niet noemde en wjj op anonyme
mededeelingen niet knnnen afgaan. Maar wjj willen
er nog eens den nadruk op leggen, dat wjj geen heil
middelen tegen zulke kwalen in onze mars hebben ook.
Die middelen hebben de arbeiders zélf in hun bezit.
Wanneer zjj zich organiseeren en, zooals in 't bedoelde
geval zoo noodig is, een afdeeling van den voerlieden-
bond hier ter stede oprichtten, om gezamenlijk aan de
wegwerking der vele grieven te werken, dan deden ze
goed en verstandig werk. Van den Schiedamschen
Bestunrdersbond' kunnen ze toch ten allen tijde gaarne
medewerking verkrijgen.
Maar zoolang ze zich zonder doelmatig verzet alles
maar laten welgevallen, hoogstens in zichzelf mopperen
en schelden, zonder eenige ernstige poging, die wilde
nitbaiterjj van dien patroon eenigszins te fnuiken, dan
rijst de vraagverdienen ze wel beter behandeld te
worden
De vakorganisatie is het middel voor de arbeiders,
het éénige middel, om hun positie te verbeteren en wat
zachter levenslot te verkrijgen. Verwaarloost dat
middel dns niet langer, maar wordt lid uwer vakver-
eeniging, zoo er te Schiedam een bestaat, en helpt er
een vestigen, wanneer er nog geen is.
Een afgeluisterd gesprek. Twee slachtoffers
van de firma Landman stonden met elkander te praten.
Het gesprek liep over de kwestie of zjj al werk ge
vonden hadden. Wjj zullen ze maar Piet en Jan noemen.
P. Zeg Jan, ik ben al weer ergens op uit geweest.
J. Zoo, en ben je klaar gekomen
P. Ik zal het je vertellen. Er stond in de
Schiedamsche Courant eenige weken geleden een ad
vertentie, waarin een „draaier* gevraagd werd op de
kistenfabriek van L. v. d. Toorn, Schie 84.
Ik presenteerde mijnheer mjjn diensten aan en scheen
hem nogal te bevallen.
J. Zoo, dus je bent aangenomen?
P. Neen, neon, wacht even. Hjj vroeg mjj of ik
katholiek was. Ik zei van neen, en toen zei mjjnheer
dat hjj mjj wel nader zou berichten.
J. Maar waarom plaatst zoo'n vent dit niet in de
N. Sch.Couranl, met de vraag om een katholieken draaier?
P. Ja jongen, misschien bevoordeelt hjj de liberale
Sch. Courant wel om een klant van hem, de firma
Hagenkamp, welgevallig te zjjn.
J. Ja man, 's Heeren wegen zjjn wonderbaar en
vooral die der Christelijke heeren.
P. Toch nogal schijnheilig, vindt je niet?
Christelijke bevoorrechting. Dat de
Christelijke heeren overal waar zjj eenigszins de macht
in handen hebben, bjj benoemingen van ambtenaren enz.
zooveel mogeljjk hun mannen binnenhalen, is reeds
genoeg bekend, alsmede dat zjj in de gemeenteraden
bjj de benoemingen in verschillende commissiën hetzelfde
doen, daarbjj aan hun tegenpartij gevende waarvoor
zjj zelf geen geschikte personen hebben en liefst de
vertegenwoordigers der arbeiderspartij geheel buiten
sluiten.
Doch dit alles is nog maar een kleinigheid, vergeleken
bjj hetgeen in de onlangs gehouden Raadszitting alhier is
afgespeeld.
Voor elk raadslid is het bjj de wet verboden in eenige
handelsrelatie tot de gemeente te staan. Waarin van
zelf ook ligt opgesloten de wenscheljjkheid, dat in de
commissiën worden benoemd die leden, welke hoegenaamd
geen belaDg hebben ook niet zijdelings bjj de zaken die
in Ge commissie worden behandeld.
Dit laatste is echter niet van toepassing voor onze
Christelijke raadsfractie, die achten zich overal boven
verheven.
Zjj durven de brutaliteit zoover te drijven om den
eigen bouwer en grondspeculaut den heer Van der Velden
te benoemen in de commissie voor het grondbedrjjt.
Zou het mogelijk kunnen zijn dat de heer Van der
Velden zich zoo sterk gevoelt zjjn fanctie naar behooren
te kannen vervullen Zoo niet, dan is het onverant
woordelijk deze benoeming aan te nemen.
Uit een en ander bljjkt tenvolle, hoe de Christelijke
heeren de gemeentebelangen verwaarloozen, door een
dergelijke fanctie in handen te geven van een persoon
die nit den aard van zijn werkkring het niet toevertrouwd
kan zijn.
Bovendien is hjj volgens zijn eigen woorden egoïst,
hebben toen gekregen de badinrichting in het
prikkengat, waar enkele jaren het op een bad belaste
publiek lafenis vinden kon, al was de reinheid en
de frischheid van het water misschien niet altijd in
overeenstemming met de eischen der hygiëne.
In ieder geval was dat een uiting van particulier
initiatief, die waardeering verdient.
Maar het prikkenwater moet langzamerhand worden
gedempt en de bad- en zweminrichting dreigde daar te
verzanden.
Dns moest er raad worden geschaft. De oude inrich
ting werd opgeruimd en een Commissie (waarin zelfs een
dominee zat) vormde zich om een nieuwe inrichting te
maken die gelegenheid zou bieden om in de Maas te
liggen. De zaak kwam er en een verzoek om subsidie
bjj den Raad had gunstig gevolg, zjj het dan na eenig
gepraat over de vraag of de inrichting ook op Zondag
een paar unr geopend zou zjjn. Maar, en hier begint
het ongeluk voor het particulier initiatief, de inrichting
werkte met verlies, er was een tekort en bovendien
schijnt de bouw niet zoo soliede te zjjn geweest als
men aanvankeljjk meende.
Gevolg, een adres aan den Raad tot subsidie voor
dekking van het tekort, gevolgd door een ander ver
zoek om subsidie van f 2500,voor het verleggen
naar de Maas met bjjbehoorende werken.
Verder vervolg een verschil van meening tnsschen
een paar deskundigen, waarvan de een meent dat f 6000,
noodig zal zjjn om het doel te bereiken en de ander
meent dat deze som geïnspireerd wordt door onwelwil
lendheid tegenover de inrichting en zegt dat f 3000 a
f 3500 voldoende is.
Een en ander natanrljjk met de noodige termen over
„praatjes* die gemaakt worden en „insinuaties" die zjjn
uitgesproken.
Ten slotte een debat in den Raad over de waarde
der rapporten en over de zaak zelve, waarvan het
gevolg is dat de buitengewone subsidie geweigerd wordt.
En nn, o beschermheilige van het particnlier initiatief,
bedekt Uw aangezicht, de bad- en zweminrichting iu
liquidatie en de benoodigdheden publiek verkocht.
Zoo zjjn we teruggekeerd tot den onden tjjd, waarop
iedere dikke, dunne of zwarte, die last heeft van over
matige warmte, een waterkuur wilt doormaken, om zjjn
groei te bevorderen of blank te worden, genoodzaakt
zal zijn, zjjn toevlacht te nemen tot de Maas met zjjn
gevaren en de nieuwsgierige oogen van toeschouwers,
een toestand die voor een gemeente als de onze, toch
niet verkiesljjk is.
En waar uit de handen van het particnlier initiatief
(o mishandeld woord) in die der gemeenschap is over
gegaan de gasfabriek toen de onde versleten was
en de waterleiding voor een vrij aardig spaarduitje
aan de aandeelhouders, war.r het particnlier initiatief
van de bad- en zweminrichting zoo jammerljjk aan zjjn
einde kwam, daar wil het ons voorkomen een eisch
van volksgezondheid te zjjn dat de Gemeente hier zelve
zorgen ga voor een goede en doelmatige badgelegenheid.
Wij hebben gezegd.
Het particulier initiatief verongelukt.
Neen, waarde lezer(es), het betreft geen zaak van volks
huisvesting of volksvoeding, van werkverschaffing of
armenzorg waarbjj dat gebeurt is, maar eenvoudig de
Vlaardingsche Bad- en Zweminrichting.
Jaren lang zjjn door veldwachters en politie vooral
de jongens in adamscostuum bewaakt en nagezeten,
wanneer ze langs Maas- en Vaartkant bezig waren op
den warmen Zomerdag hun knnsteu te vertoonen.
Jaren aaneen is toen gewezen op het gevaar voor
het leven, vooral bjj het zwemmen aan de Maaskant en
de noodzakeljjkheid van een badgelegenheid.
Een belangrijk besluit. In de Raadszitting
van 26 April is een belangrjjk besluit genomen. Men
heeft nameljjk besloten om de woningen aan het
Achterom voor een gedeelte van gemeentewege te
koopen. Waarvoor?
In een blad staat in verband met de verbetering der
woningtoestanden en in de stukken leest men tot ver
betering der verkeerswegen.
Het laatste zal wel het juiste zjjn, want onder de
ingekomen stukken voor den Raad, is thans ook een
voorstel van B. en W. om met de Vlaardingsche
Spaarbank een rekeningcourant van f 65.000,— voor
dat doel te openen. De verbetering der woningtoe
standen zal dus alleen bestaan in de verdwjjniug van
deze onoogljjke buurt met haar groot aantal krot
woningen.
Hoe belangrjjk dat besluit ook is, moet ons van het
hart de vraag wat er nn in de toekomst gebeuren gaat
met de talrjjke oude en joDge menschen, die daar in 1
de burnt huizen en die meestal daar niet voor hun
pleizier wonen, maar eenvoudig omdat zjj dooi' de
maatschappelijke omstandigheden gedwongen worden.
Zal men van gemeentewege tot de menschen zeggen
ga heen en wordt warm of zal de Gemeente voorzien
in den woningnood voor die soort menschen, die meestal
geen woning kannen k'jjgen, eenigszins voor hun draag
kracht geschikt. En zal men op deze zijde der kwestie
in den Rrad nog eens wjjzen bjj de behandeling van
het na ingediende voorstel Als er geld gegeven kan
worden voor de verbetering der verkeerswegen, dan is
het er toch ook voor den bouw van goede en niet te
dure woningen.
De Muïiek-Vereeniging „Voorwaarts* hield de
vorige week haar jaarvergadering, die goed bezocht
was. Het jaarverslag werd goedgekeurd. Bjj de rekening
en verantwoording bleek een klein batig saldo aanwezig
te zijn. In het bestuur werd eenige wjjziging gebracht.
Ten slotte werd besloten om nog dezen zomer een
boottocht naar Oostvoorne te organiseeren. Wij hopen
dat het plan door flinke deelneming voor verwezenlijking
vatbaar zal zjjn.
Hc
