Ditjes en Datjes.
Bewuste arbeider, help uw
vrouw om zich te ontwikkelen
tot een strijdster in onze rijen.
Ylaardingsehe IJzerkoekjes,
spreker, mijn vriend Verdorst, nog wel het een en ander
zeggen. Ik wek de onvereenigden nogmaals op zich
aan te sluiten bij de organisatie. (Applaus).
De voorzitter verzoekt de aandacht voor Verdorst.
Aanwezigen! Toen ik hedenavond in den trein zat,
dacht ik, zullen de timmerlieden eindelijk wakker zijn
geworden te Schiedamlang genoeg hebben we hen
aangepord zich te organiseeren.
Het leek als of het te Schiedam een Eldorado was,
gezien het weinig gevoel voor de vakvereeniging, ter
wijl dit toch hèt middel is om tot een beteren toestand
te komen.
Dagelijks ondervinden wij het in ons vak, wanneer
wij iets alleen niet kunnen verrichten, dan doen we dit
gezamelijk, zoodat door de compliseering van kracht-
tlken iets te bereiken is.
Eindelijk zijn er gekomen die zich tot de patroons
hebben durven wenden met het verzoek het loon te
brengen van 22 op 25 ct. per uur.
Vooral met het oog op de aanwezigheid der pers
wil spr. de lijdensgeschiedenis der timmerliedenactie nog
eens releveeren.
In 1907 besloten de patroons op het verzoek der ge
zellen het loon te verhoogen van 20 op 21 ct. per uur.
Doch lang niet alle patroons hebben zich er aan ge-
honden. Dit bleek uit de opgave der afdeeling, welke
ter berekening der contributie 20 ets. noteerde. Toen
door het Hoofdbestuur er naar geïnformeerd werd,
lnidde het antwoord dat er nog niet gesproken kon
worden van een standaardloon van 22 ct. Dit werd
vooral in de hand gewerkt door de malaise die er op
volgde in 1908,
Want, vergadering, hij die het heeft ondervonden
weet wat het zeggen wil van den éénen patroon tot den
anderen te moeten gaan en te vragen heelt u arbeid
voor mij?
Dit staat ongeveer gelijk met een pas koopen in een
kleedingmagazijnmen geeft er voor wat men kwijt
wil wezen en anders koopt men hem niet. Zoo ook is
het met de patroons al naar er aanbod is bepalen zij
de hoogte van het loon.
Waar nu gevraagd was 24 ct. en de patroons maar
22 ct. gaven, moesten de organisaties er genoegen mede
nemen vanwege de slechte tijd, maar werd tevens be
sloten terug te komen.
In Februari 1909 bij de inwerkingtreding van de
wet op het arbeidscontract, is door ons alles gedaan
om de indivudueele contracten, welke door den Aan-
lemersbond over het geheele land uitgegeven werden,
te weren. Aan de patr.-vereeniging „Ons Belang" is
een concept-overeenkomst aangeboden, doch de patroons
stonden sterk door de alom heerschende crisis in de
bouwbedrijven en drongen ons de indivudueele contracten
op, waarin alle voordeelen, zooals 1638 c. en d. uitge
schakeld zp.
Het kon dus niet uitblijven, dat wanneer het drukker
werd, de organisaties kracht achter de zaak zonden
zetten. Immers het collectief contr. heeft dit voordeel
in de eerste plaats, medezeggingschap in de vaststelling
der arbeidstijd, in de tweede plaats omtrent het loon,
kannen de patroons niet zooals in 1907 minder geven
dan overeengekomen is.
Doch zooals gezegd, de patroons schreven in hun
antwoord op den 23en April, wij doen het niet, het
bedrijf laat het niet toe.
Met dit praatje komen de patroons altijd, doch dit
is maar een verlegenheids-argument.
Want midden in den crisistijd werd door de patroons-
vereeniging te Amsterdam met de arbeiders overeen
gekomen het loon van 28 op 30 ct. te brengen zjj deden
dit ter gemoetkomirg voor de uitschakeling van art.
1638 c. en d.
De patroons te dezer stede zeggenwij beslissen, jullie
gehoorzamen. De baas moet baas blijven, dat is het
parool.
Dit blijkt ook uit het laatste schrijven van den 13en
Juni, waarin de patroons, na nogmaals onze circulaire
besproken te hebben, alles afwijzen.
Wat nn? vraagt spreker. Het strooibiljet geeft het
reeds aan met den zin „de vakvereenigingen beschikken
over meerdere middelen, om haar eischen doorgevoerd
te zien," doch een 60 procent der timmerlieden zjjn
georganiseerd; er zijn er nog te veel welke meenen
dat anderen voor hen het wel op zullen knappen. Zoo
doende is het geringe resultaat van al het werken ook
voor een groot deel de schuld van hen welke tot nog
toe te lamlendig waren zich te organiseeren.
Tegenover de macht der patroons moeten de arbeiders
hun macht kunnen stellen, nu wordt er met hen gesold.
Door de patroons wordt niet van hnn standpunt
afgeweken, zoolang de arbeiders hen door hnnne orga
nisatie daartoe niet dwingen. Het is daarom zoo noodig
dat de timmerlieden zich sterk aaneensluiten.
Nu zijn wij er niet voor om van het sterke middel,
de werkstaking, gebruik te maken wanneer het zonder
dit wapen kan.
Maar wanneer het dan niet goedschiks wil dan moet
het maar kwaadschiks wanneer de patroons hnn macht-
taktiek blijven handhaven dan kan het niet anders of
de strijd zal losbarsten.
Wanneer wij de vrede willen, kameraden, bereidt n
dan ten oorlog, want alleen de goed geharnaste strijder
kan overwinnen.
We zien het in Enschedé waar de weverskoningen
hun hongertaktiek met succes korden toepassen, op de
slecht georganiseerde textielarbeiders."
Na nogmaals de aanwezige ongeorganiseerde timmer
lieden aangespoord te hebben zich aan te sluiten bij de
organisatie, besluit spreker onder luid applaus zijne rede.
Van gelegenheid tot debat werd geen gebruik
gemaakt.
De voorzitter sluit onder dankzegging aan de beide
sprekers de vergadering.
Voor het Alg. Kiesrecht. In de bestuursver
gadering van 18 Aug. van de afd. Schiedam S. D. A. P.
werd besloten f 5 uit het kiesrechtfonds te trekken als
vrijwilllige bijdrage voor de Nationale betooging voor
Algemeen Kiesrecht op 18 September te Amsterdam.
De gemeentelijke Inkomstenbelasting.
Wat zjjn een massa arbeiders verontwaardigd, welke
dezer dagen hun belastingbiljet thuiskregen, op ons
gemeentebestuur. Wanneer er nu eeD verkiezing op til
was, zou de kans voor ons zeer schoon zijn. Het is in
één woord een schande, zoo willekeurig als de arbeiders
dan ook aangeslagen worden.
Arbeiders, als ge denkt te veel te moeten betalen,
lerust er dan niet in, maar wendt u tot het Bureau
van Arbeidersrecht, gebouw „Constantia".
Een gemeentelijk Ziekenhuis in 't zicht.
B. en W. vap Schiedam stellen aan den Raad voor
tot het bouwen van een gemeentelijk Ziekenhuis over
te gaan. Het zal het kleine sommetje van f 170.000
kosten. Dat het noodig is, zijn wij volkomen met hen
eens. Alleen willen wij even er op wijzen, dat door
De Bruin indertijd is geageerd om tot den bouw van
zoo'n inrichting over te gaan. Toen konden B. en W.
dat niet doen vanwege de centen en we kregen
een R.-K. Ziekenhuis.
Nu evenwel die kath. zusters niet kwamen, moesten
B. en W. wel met voorstellen voor den dag komen.
Enfin, beter laat dan nooit.
Historisch. Twee buurvrouwen wenschen elkaar
„goeie morgen," na welke de eene vrouw haar nood
begint te klagen.
We zullen hen A. en B. noemen.
Buurvrouw A.„Goeie God, buurvrouw, waar moet
het naar toe. Nu moet ik f 8.40 belasting betalen. Ik
weet geen raad."
Buurvrouw B.„Eigen schuld, buurvrouw."
Buurvrouw A.„Ja, dat hebben er al meer gezegd,
maar dat begrijp ik maar niet."
Buurvrouw B.„Met verkiezingen doe je je best je
man maar per sé zwart te doen stemmen. Welnu, had
hem rood laten stemmen, dan hadt ge nu waarschijnlijk
een vertegenwoordiger meer in den Raad gehad, welke
voor uw belangen op zou komen.
Nu is het uw eigen schuld, 't zijn je eigen geloofs-
genooten, die het je lappen. Van je vrinden moet je
het maar hebben."
De Raadsvergadering van Dinsdag was voor
een belangrijk deel gewjjd aan verschillende benoemin
gen. Vooreerst van een lid van de Commissie van toe
zicht op de scholen van Middelbaar Onderwijs dan tot
benoeming van een Directeur-Leeraar der Burgeravond
school met voortgezetten cursus, met vaststelling van
een pensioengrondslag voor den benoemdeten derde
tot benoeming van een léeraar in rekenen aan dezelfde
school en eindelijk tot het maken van een voordracht voor
leden van het College van Zetters voor de belastingen.
Allemaal kleingoed dus. Daarna kregen we ietwat
zwaardere schotelseen voorstel tot verhooging van de
jaarwedden voor Gemeente-werklieden, pardon van een
paar leeraren aan de Burgeravondschool; eën voorstel
om machtiging te vragen tot ontbinding eener overeen
komst voor gemeenschappelijk onderhoud van wegen en
tot wijziging van de verdeeling der Gemeente in kies- of
stemdislricten.
Als punt 6 kwam aan de orde het verzoek onzer
partijafdeeling om een gemeentelijk terrein te mogen
gebruiken voor een openlucht-bijeenkomst ten gunste
van het Algemeen Kiesrecht. B. en W. stelden voor
daarop afwijzend te beschikken. Men kent het argument,
de politieke neutraliteit. Het spreekt vanzelf, dat het
advies van B. en W. werd gevolgd.
De argumentatie was eenvoudig dun.
De heer De Heer, blijkbaar het woord voerende
namens zjjn „mede-christenen" van protestantschen stem
pel in den Raad, meende, dat van zulk een bijeenkomst
de bewoners der Hofsingel last zouden hebben. Het
gehos op Koninginnedag is zeker een aangename ge
waarwording voor die bewoners en niet hinderlijk.
Natuurlijk, dan vermaken zij zich uit hun ramen en
achter hun hekje over dat „plebs", dat daar rond
scharrelt, maar een ernstige bijeenkomst der arbeiders
beweging, brrrrr, daar moet je niet aan denken.
De heer IJzersmans was bang dat Kloosterman terug
zou komen, op het hooren van welken naam de heer
J. W. Maassen blijkbaar hartkloppingen kreeg vanwege
minder aangename herinneringen, en zenuwachtig op
zijn gestoelte der eere begon rond te draaien.
In één woordeen principieele bestrijding werd niet
geleverd. Het liep over wat bezwaartjes.
Het geven van de vergunning werd verdedigd door
heeren De Witte, Hoogendjjk en Hoogerwerf, „die'er op
wezen dat de ingeslagen weg een gevaarlijke was om
dat een zelfde verzoek later ook aan andere corporaties
zou moeten worden geweigerd. De heer Hoogerwerf
stelde ten slotte voor het terrein tegen een matige
huurprijs voor elke organisatie beschikbaar te stellen,
Het voorstel van B. en W., tot weigering dus, werd
ten slotte aangenomen met 14 stemmen vóór en 4 tegen.
Tegen stemden de heeren De Witte, Hoogerwerf, Hoogen-
dijk en L. J. van Gelderen.
Vervolgens kwam nog aan de orde een adres van
eenige ouders van leerlingen der Hoogere Burgerschool
te Schiedam, die een bijdrage vroegen in de kosten van
het schoolgeld.
De Gemeente Schiedam heeft n.ml. dat schoolgeld
belangrijk verhoogd. Een adres voor vermindering aan
buiten Schiedam wonenden hielp daar niet en Gedepu
teerden meenden dat het op den weg onzer gemeente
lag, daarin te voorzien. B. en W. stelden voor ten be
hoeve van enkele leerlingen een tegemoetkoming toe te
slaan.
Ten slotte nog even de vaststelling van een ontwerp
besluit tot verhooging der Gemeentebegrooting van
1910 met een bedrag van f 2.866,69 en afgeloopen
was het.
De fraaie samenleving. „Is het waar, wat
in je dagvaarding staat?", vroeg de president den 22-
jarigen lossen werkman D. de Vr., uit Vlaardingen.
„Precies zooals het er. instaat, Edelachtbare".
„Wilde je alleen in het kantoor inbreken?".
„Niet alleen in het kantoor, Edelachtbare, overal, ik
wilde alles hebben wat los en vast is."
Daarna vertelde de jonge man heel gemoedelijk, hoe
h(j in den nacht van 15 op 16 Juni getracht had in te
breken in het haltestation van de Holl. IJzeren Sp. Mij.
aan den Schiedamschen dijk te Vlaardingen. De groote
schuifdeur kon hij niet open krijgen, een raam evenmin.
Van de wachtkamer kon hij echter een raam openschui
ven hij klom naar binnen en werd toen gegrepen door
twee politiebeambten, die hem hadden gadegeslagen.
Inbrekerswerktuigen werden op hem bevonden. Hij was
er toe gekomen door een ongelukkigen samenloop van
omstandigheden, verklaarde hij nader. „Als je geen
werk hebt dan heb je tijd genoeg om na te denken, en
dan haal je je rare dingen in het hoofd".
Even vrijmoedig stemde hij volmondig toe' op drie
andere plaatsen te Vlaardingen eveneens getracht te
hebben in te breken, maar succes had hij niat gehad.
Het O. M., waargenomen door mr. Böthlingck, legde
den beklaagde allereerst recidive ten laste en requireerde
een jaar gevangenis.
Mr. 'P. B. Bouman, toegevoegd verdediger, wees er
op, dat de beklaagde door omstandigheden van zijn wil
geheer onafhankelijk, buiten werk is geraakt en hem
toen het ouderlijk huis is ontzegd. De verdediger, ver
zocht, dit bjj het bepalen der straf in aanmerking te
willen nemen.
Aldus het verslag over de zitting van de arrondis
sementsrechtbank te Rotterdam. Neen, w\j verdedigen
niet de daden van dezen jongen man, wij scheppen geen
behagen in de laconische kalmte waarmede hij die daden
verklaarde. Veeleer gevoelen wij een zekere afkeer van
iemand, die in deze omstandigheden niet meer bljjk
geeft van karakter en van geestkracht.
Maar toch onwillekeurig dachten wp aan den man
waarvan Hermans verhaalt, in zijn „6 maanden celbe
woner", die op de deur van de binnenplaats der ge
vangenis geschreven hadNog drie weken en dan ga
ik weg, helaas.
„Helaas, het doet den man leed dat hij weg moet,
dat hij weer de wijde wereld in moet, waar hjj geen
steen zal vinden om het hoofd neder te leggen".
Hoeveel teleurstelling moet iemand ondervonden
hebben, hoe weinig moet de samenleving zich zijner
hebben aangetrokken, om van een mensch een wezen
te maken die lakoniek een misdrijf mededeeld en erkent
en uitvoert of uitgevoerd heeft met volle bewustzijn.
En voor deze schipbreukelingen der maatschappij
heeft een zich christelijk noemende samenleving niet
anders daneen jaar gevangenisstraf.
