No. 28.
Zaterdag 10 September 1910.
10e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
De Moker
BERICHTEN.
Wat weerhoudt u?
ABONNEMENTSPRIJS
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent.
bij vooruitbetaling.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTAMTIA".
AD VERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bp abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Verspreiders. 4000 manifesten moeten verspreid
worden. Dinsdag 13 September 's avonds 8 uur ver
wachten wij een groot aantal verspreiders in „Constantia".
Reisgelegenheid Kiesrechtbetooging.
Tot Dinsdagavond (13 Sept.) zijn kaartjes a f 1.70
(bij vooruitbetaling) te bestellen in „Constantia". Een
ieder zorge tijdig zich te voorzieD, daar na 13 Sept.
beslist de goedkoope gelegenheid niet meer bestaat.
HET BESTUUR.
Inteekenaren op het werk „Uit mijn Leven" van
August Bebel zij gemeld, dat a.s. Zondag de afl. ver
krijgbaar zijn. De Broch. handelaar.
De strijd voor het Algemeen Kiesrecht is een strijd
van de geheele arbeidersklasse. Yan de kiezers onder
haar, wier macht door het rechtloos zijn der anderen
wordt verlamd, zoowel als van de niet-kiezersvan
de arbeiders ook van alle richtingen.
Tot nog toe echter onthouden twee groepen in de
arbeidersklasse zich van dezen zoo echt-proletarischen
en zoo hoog noodzakelijken strijdde anarchisten en
de kerkeljjken. Vanwaar dit konservatisme Vanwaar
deze berusting in de verminking van den invloed der
arbeidersklasse
Wij richten heden deze vraag speciaal tot de kerke-
lijken. Wat weerhoudt u
Het antwoord kennen wij al van buiten. Het luidt
uw Algemeen Kiesrecht is revolutionairwp verlangen
een christelijk, een organisch kiesrecht. On
zerzijds antwoorden wij daarop het organisch kiesrecht
is zoo vaag, zoo nevelachtig, nergens is het nog in zijn
konsekwenties behoorlijk uitgewerkt en voor de praktpk
pasklaar gemaakt; sterker nog: de konsekwen
ties van het organisch kiesrecht aan
vaarden de kerkeljjke politici zelf niet!
Is dit boud gesproken
Schijnbaar ja. Het is toch bekend, dat de anti-revo
lutionaire partij in het najaar van 1907 een buitenge
wone deputatenvergadering heeft gehouden, expres voor
de kiesrechtkwestie. Dat zij was voorbereid door een
kiesrechtrapport van de heeren Fabius, Heemskerk en
Talma, waarop dit drietal zes volle jaren had gestu
deerd. Dat als eisch van de a.r. partp toen is gesteld
het gezinshoofdenkiesrecht, voor volledige
en voor onvolledige gezinsformaties.
Het is bekend, dat ook voor de katholieke partp
een kommissie het kiesrechtvraagstuk heeft voorbereid.
Van de vijf heeren waren er twee voor algemeen
kiesrecht. Wij tasten niet mis, als wp Stins, den be
kenden leider der textielarbeidersorganisatie „Unitas",
als een van de twee aanwijzen. Een derde lid was
voor een stelsel dat, principieel tegen het Algemeen
Kiesrecht, in de praktijk er weinig van verschilde.
In den Bond van katholieke kiesvereenigingen bleek,
toen het tot een stemming kwam, een minderheid van
belang vóór het Algemeen Kiesrecht te zijn. De meer
derheid echter verklaarde zich voor organisch kiesrecht.
Schjjnbaar dus is de zaak in het kerkelijke kamp
uitgemaakt. Maar ook niet meer dan schijnbaar. Want
hoe ging het verder
De antirevolutionaire partij droeg aan haar Kamer
leden op, om in overleg met de katholieken een prak
tische uitwerking te vinden van het gezinshoofden
kiesrecht van de volled:ge en onvolledige formatie,
desnoods met aanvaarding van een aanvulling, bestaande
in het capaciteitenkiesrecht, maar alleen voor manne
lijke bezitters van capaciteiten (examen-diploma's). De
katholieke Kamerfraktie harerzijds droeg de bestudeering
van de kwestie op haar beurt op aan een kommissie
1 uit haar midden
Van de beraadslagingen dezer kommissie heeft het
profane publiek natuurlijk nimmer iets vernomenmaar
een resultaat hebben wij er toch van gezienop het
katholiek verkiezingsprogram van 1909 staat, beele-
maal achteraan, de eisch van het gezinshoofdenkiesrecht.
Indien nu, op grond van al het bovenstaande, een
kerkelijk arbeider ons tegemoet voert, dat het duidelijk
is, dat hij, als kerkelijk man, aan de aktie voor Alge
meen Kiesrecht niet kan meedoen en dat hp op zijn
wijze den kiesrechtstrjjd voert, dan is ons bescheid
het is vlak andersom!
Wij hebben voor deze bewering drie gronden.
De eerste is: er wordt door de koalitie-
partpen voor het arbeiderskiesrecht
niets gedaan. Hoogstens disputeert men over
het kiesrechtdat is het beste bewijs, dat men met de
verkiezingsleuze van 1909 er nog niet ismen agiteert
echter niet voor een betere kiesrechtregeling dan de
tegenwoordige, vooral door de antirevolutionairen zoo
scherp veroordeelde, van Mr. S. Van Houten.
De verklaring waarom voor kiesrechthervorming
door de koalitie-partpen geen vinger wordt uitgestoken,
ligt voor de hand. Het kiesrecht-Van Houten levert
voor de behoudzuchtige elementen, die in de koalitie-
partpen de lakens uitdeeleD, een politieke positie zonder
weerga, zoowel in hun partijen, als in het Parlement.
Voor hen is kiesrechthervorming machtsvermindering,
wanneer zij dus iets aan kiesrecht doeD, dan zijn het
allereerst schijnbewegingen, waartoe zij zpn genood
zaakt door den weerklank dien onze kiesrechtbeweging
vindt in hun eigen rijen. Dan is het allereerst, om de
kerkelijke arbeiders af te houden van de groote be
weging voor Algemeen Kiesrecht. Gelijk gewoonlijk,
moet hier „het christelijk beginsel" dienst doen, om den
opmarsch van de arbeidersdemokratie te stuiten.
De koalitie-heeren geven dit natuurlijk niet toe, maar
hebben een andere verklaringhet kiesrechtvraagstuk,
zeggen zij, is niet urgentzijn oplossing nppt niet. Veel
meer van noode is het tot staDd komen van sociale
hervormingen. Door dit i raatje laten veel arbei
ders zich in slaap wiegen.
Welnu, wp zeggen uit wat er met de sociale her
vormingen gebeurt, blijkt juist hoe hoog noodig het is,
dat er Algemeen Kiesrecht komt. De arbeidersklasse
wordt bedreigd met een stel sociale verzekeringen,
waarvoor haar het vel over de ooren zal wor
den gehaald. Premiebetalen zal schering en inslag
zpn en bovendien zullen de invoerrechten worden ver
hoogd, zullen, met andere woorden, de prijzen van
verschillende levensbehoeften der arbeiders worden
opgejaagd, de koopkracht van het loon verminderd.
Niet alleen dat er geen staatspensioneering komt
men poogt dien wettigen eisch, in Denemarken, Engeland
en Australië ingevoerd, van de baan te schuiven met
het scheldwoordstaatspensioen is bedeeling maar
men verzwijgt, hoe groot het getal der aanzienlijken is,
dat zich op allerlei wps door de schatkist laat bedeelen.
Maar wp hebben thans het eerste stuk van de sociale
verzekering, die moet tot stand komen vóór de arbeiders
grooteren invloed krijgen in de wetgevende vergadering.
En uit dat stuk blijkt, waarom „de sociale wetgeving"
moet voorgaan. Indien er Algemeen Kiesrecht was, zou
geen minister met zulk een gebrekkige regeling durven
voor den dag komen. Het is het ontwerp-ziekteverze-
kering, dat het noodigste deel van de ziekenzorg, n.l.
de organisatie van den geneeskundigen dienst, allereerst
in de achterlijke en minder bevolkte streken van het
land, totaal verwaarloost. Een regeling, die angstvallig
ertegen waakt, dat in wat er wordt georganiseerd, nl.
de geldelijke uitkeering, de arbeiders een meerderheid
in het bestuur zouden krijgen. Een regeling, eindelijk,
die de rechten, door de arbeiders bp de Ongevallenwet
verkregen, totaal op losse schroeven zet en waartegen
wellicht, als 's ministers nu nog verzwegen plannen
openbaar worden, een eenparig verzet van heel de
arbeidersklasse zal zpn geboden
Is het noodig nog te herinneren aan het feit, dat
de Tweede Kamer een motie heeft aangenomen ten
gunste van den tienurigen arbeidsdag en dat de minister
die motie niet uitvoert?
Is het noodig te wpzen op den tegenstand van al
wat werkgever is in den lande, die opsteekt tegen het
voorstel van de. regeering om althans voor vrouwen
en jeugdige personen den arbeidsdag op tien uur te
stellen en om de bescherming der onvolwassene ar
beiders een klein beetje strakker aan te zetten Is het
noodig te wijzen op het gevaar, dat zelfs deze bange
hervorming loopt in de Kamer, die leeft op het kiesrecht
Van Houten
Ter wille van werkelpk sociale hervormingen, waar
door het arbeidersleven wordt gebracht op hoogerpeil,
is onze konklusiestrijdt met ons wat gij kunt voor
het Algemeen Kiesrecht
Maar het christelijk beginsel
Wp ontkennen lo. dat het christelijk beginsel zich
tegen Algemeen Kiesrecht verzet en 2o. dat uit het
christelijk beginsel een behoorlijk kiesrechtstelsel is af
te leiden.
Laat ons eerst wpzen op de praktijk. De katholieken
van Baden en Beieren hebben nog zeer onlangs, met de
sociaal-demokraten samen, in die landen het Algemeen
Kiesrecht ingevoerd. De katholieken in het Duitsche
Rpk verzetten zich met de sociaaldemokraten tegen eiken
aanslag op het Algemeen Kiesrecht.
De katholieken van Duitschland zpn toch geen slech
tere christenen dan die van Nederland
Trouwens, de nederlandsche katholieken, die in den
Bond van kath. kiesvereenigingen en in de kommissie
voor het kiesrechtrapport zich verklaarden voor Alge
meen Kiesrecht, zpn die daarom minder goede katho
lieken, minder goede christenen?
Tegen wie dat zou willen bewereD, neemt de bekende
jesuïetenpater Raaymakers, zelf mede lid van die kom
missie, hen in bescherming. En een invloedrpk Kamer
lid van de katholieke partp, de heer Van Wpnbergen,
steunt hem daarbp. In een pas verschenen artikel in
het tijdschrift Themis" verklaart hp men ziet dat
wp niet zoo maar iets beweerden
„Men zal niet uit de opvatting, die men heeft
omtrent oorsprong, wezen en doel van den Staat
een voor altpd geldende kiesrechtregeling kunnen
afleideu, terwpl evenmin het feit, dat iemand een
afwijkend standpunt in zake het kiesrecht inneemt,
mag leiden tot de konklusie, dat hij omtrent oor
sprong en wezen van den Staat principieel met
dien ander van meening verschilt."
Men kan dus voorstander zijn van Algemeen Kies
recht, zonder aan het christelijk beginsel maar iets te
kort te doen
Het is ook het gezag van baron Van Wijnbergen,
waarop wp ons beroepen, wanneer wij zeggen, niet
alleen dat het organisch kiesrecht nog zoo vaag, zoo
nevelachtig is, in zpn konsekwenties nog nergens behoorlijk
uitgewerkt, nog nergens pasklaar gemaakt voor de
praktijk, maar ook, dat de konsekwenties
van het o.rganisch kiesrecht niet kunnen
worden aanvaard.
Wilde men dat, dan zou men moeten teruggaan tot
een regeling gelijkende op die bestond tot 1848. Dan
zou men door de huisvaders de gemeentebesturen, door
de gemeentebesturen de Provinciale Staten en door deze
de Staten-Generaal moeten laten kiezen.
Dit wil niemand meer, zelfs de ergste reaktionair niet.
Wat men dan wel wil Het is alweer de heer Van
Wijnbergen die het ons vertelt: men neemt zpn toe
vlucht tot de gedienstigheden der praktijk. De katholieken
sluiten van de gezinshoofden de weduwen uit, „om
praktische en taktische redenen" en om dezelfde redenen
nemen zij in hun kiesrechtregeling op de mannen, die
buiten gezinnen leven (kloosterlingen e. d
Dit is niet anders dan morsen met het beginsel. De
antirevolutionairen doen precies hetzelfde, wanneer zp
als aanvulling van het gezinshoofdenkiesrecht toelaten
een capaciteitenkiesrecht voor mannen, gegrond op het
bezit van een examendiploma.
Hierbp komt dan nog, dat onder de katholieken
