FEUILLETON.
Van onze vroede vaderen.
Een eenvoudige reparatie.
J aarversl. „Door Eendracht Sterker"
Vakbeweging.
Kunst aan het Volk
Daarnaast zullen vrijwillige bedragen moeten worden
gevraagd van koöperaties, vereenigingen en personen,
want de aktie zal duizenden en duizenden guldens kosten.
Willen wij ons werk goed verrichten, dan zal het
noodig zijn, dat de komitee's op een vasten dag van de
week bijeen komen, bijv. eiken Zaterdag.
Gehoopt en vertrouwd mag worden, dat wij door ons
werk meer nog zullen doen dan de beweging leiden,
dat wij namelijk door ons werk een voorbeeld zullen
zijn voor de partij. Thans moeten duizenden ongeloovigen
bekeerd, dooven hoorende, blinden ziende gemaakt wor
den. Ons werk daartoe, aldus besloot Troelstra, vangt
thans aan.
Bij de uitvoerige besprekingen, die op deze installa
tie-rede volgden, werden tal van aanwijzigen omtrent
de aktie en organisatie gegeven.
Het komitee van aktie wees Troelstra als zijn voor
zitter aan en Oudegeest als tweede voorzitter, terwijl
Voogd als tweede sekretaris werd aangewezen.
Van het pers-komitee werd De Miranda voorzitter en
Ed. Polak sekretaris.
Zondag a.s. om half elf vergadert het komitee van
aktie weder op het bureau van het Vakverbond.
Voor vele Schiedammers was de raadszitting van
11 Oct. een gewichtige.
De twee punten, die de hoofdschotel vormden, waren
het benoemen van een wethouder en het 4e bedrijf van
het ziekenhuis.
Nadat veel kleingoed den hamer was gepasseerd,
kwam aan de orde het benoemen van een wethonder
voor onderwijs.
Volgens de meening van velen zouden de koalitie-
mannen het niet aandurven het eminente raadslid
Goslinga als de uitverkorene aan te wijzen.
Doch, zoo als het meer gebeurt, hebben de gedachten-
lezers zich in de christelijke raadsleden vergist, want
met 13 van de 19 stemmen is het dominee's zoontje
benoemd geworden. Als men nu weet dat in deze raads
zitting tegenwoordig waren 8 kath., 5 chr. en 6 leden
van links, dan is het heel duidelijk dat de katholieke heeren
hier een dienst bewezen hebben, die vermoedelijk duur
betaald moet worden.
Doch de kluif is binnen gehaald, alsmede de f 1500
salaris daaraanverbonden.
De f 1500 zullen den heer Goslinga wel het beste
toeschijnen, aangezien zijn inkomen, tenminste als zijn
aanslag in de gemeentebelasting goed is, nog minder
is dan van een meesterknecht in een branderij.
Schiedam kan thans rustig zijn en niet het minst de
openbare school.
Bij de benoeming van regenten van het St. Jacobs
Gasthuis, waarover reeds in verschillende raadszittingen
gekibbel is geweest tusschen de tegenwoordige regenten
en den raad, verklaarde partijgenoot de Bruin niet
aan deze benoeming te zullen medewerken, omdat geen
personen op de voordracht staan, die met de nooden
en behoeften van de aldaar verpleegden maar eenigszins
op de hoogte kunnen zijn. Hij verliet daarom tijdens de
stemming de zittingzaal, gevolgd door den heerKoopmans.
Ook het bouwen van een nieuw ziekenhuis, waar
over in de vorige zitting de stemmen staakten, werd
thans zonder complimenten verworpen.
Behoorde in de vorige zitting het christ-hist. raadslid
v. d. Meer nog tot de voorstemmers, in dien tusschentijd
schijnt hij zoodanig door zijn koalitiegenooten onder-
Wij zaten aan den huiselijken haard over huiselijke
diügen te babbelen. Een beetje zorgelijk, zooals dat
bij den gemiddelden mensch in dezen tijd al haast niet
anders kan. Moeder de vronw had het over de duurte
van het vleesch en over andere prijzen, die maar altijd
stijgenover de schoenen van de kinderen, die in een
maand versleten zijn over de gordijnen, die eigenlijk
vernieuwd moesten worden, maar die nog maar een
jaartje moeten hangen, want als de gordijnen vernieuwd
zijn, zal het karpet er zoo oud bij afsteken.
Ja, zuchtte moeder, van het een val je in het andere.
Dat komt in de fijnste families voor, merkte
Gerrit, de filosoof op, onze bovenbuur, een klerk bij de
H. S. M., die zoo'n beetje onze huiskat is geworden.
Hij zei het met een eigenaardigen toon, alsof hij nog
meer op zijn hart had en moeder, nieuwsgierig, vroeg
dadelijkWat bedoel je
Wel, zegt hij, bij Hare Majesteit, onze geëerbie
digde koningin, is het net zoo. Daar hebben ze voor
nieuwe stallen vier honderd vijf en twintig duizend
gulden laten verbouwenen nu het stalpersoneel naar
de nieuwe woningen verhuist, blijkt de vleugel van het
paleis, waar ze uittrekken, zoo verruïneerd, dat er zoo
geen ander volk in kan. Ze zijn aan het praktiseeren ge
gaan en tot de konclusie gekomen, dat het het zuinigst
zou zijn de bijkeuken en den wijnkelder over te brengen
handen te zijn genomen, dat hij het voor de 2e maal
niet waagde te zondigen en thans tegen stemde.
De arbeiders kunnen tevreden zijn met hun christelijke
arbeiders-afgevaardigden.
Wij ontvihgen het achtste jaarverslag van de Coöpe
ratieve Bakkerij en Verbruiksvereeniging ,,Door Een
dracht Sterker".
Wij nemen er uit op dat het ledental iets is achter
uitgegaan in het afgeloopen jaar.
Bedroeg het ledental bij den aanvang van het boek
jaar 1124 leden, het ging tot 1066 terug; 161 leden
werden afgeschreven tegen 103 leden welke toetraden.
Deze achteruitgang vindt z'n oorzaak in de oprichting
van de B.-K. C operatieve Bakkerij en het feit, dat
verschillende ledeu liever 10 pCt. tij particuliere
bakkers beurden dan dat ze tevreden waren met de
7 pCt. die ,,D. E. S." toen uitkeerde.
Uit het Fonds voor Algemeene Volksbelangen en
Coöperatie werd getrokken
50 gld. voor het Bureau voor Arbeidersrecht te dezer
stede; 100 gulden a?,n de Vereen, van Schiedamsche
Gezondheidskolonies; 150 gulden voor de staking en
uitsluiting van de Textielarbeiders te Enschedé. Verder
had het bestuur machtiging gekregen over 900 gulden
te beschikken voor gratis brood en kruidenierswaren aan
hulpbehoevende leden en voor het uitzenden, met de
vacantiekolonie van ongezonde kinderen der leden.
Nog vermelden wij dat er van de Bakkerij 10 en
van de Verbruikswinkel 5 pCt. wordt uitgekeerd.
Begin Augustus werd in de Dwarsstraat een nieuwe
winkel geopend, welke het sinds dien'bjjzonder druk
heeft gehad. De werktijd van het personeel is ongeveer
10 uren per dag; Zaterdags is het eenige uren langer.
Tot nu toe kreeg men 4 dagen verlof. Het volgend jaar
wordt dit 6. Nu volgt er iets wat we niet goed snappen.
Aan hen die het verlof in één termijn n men wordt 6
dagen gegeven, in twee termijnen 5 en in meerdere
termijnen 4 dagen. Dat begrijpen we niet van een bestuur,
hetwelk geheel uit arbeiders bestaat, dat zij zoo'n ver
schil maaktWvat raakt het het bestuur of het personeel
ineens of in gedeelten 6 dagen vrjjaf wil nemen? Wij
geven het bestuur in overweging dit terug te nemen,
daar het tegen de democratie indruischt. Gezien de
verdere cjjfers kunnen we constateeren dat de,, Coöperatie"
er goed bij staat. Hoewel wij deze „Coöperatie" niet
anders beschouwen dan een dividend-coöperatie heeft het
voor ons veel voor boven de particuliere bakkers. Hoe
wel de „Coöperatie" voor de arbeidersbeweging niets
afstaat, (buiten steun Enschedé en Bureau voor Arbeiders-
recht) kunnen we haar toch aanbevelen bij de Schie
damsche georganiseerde arbeiders. De redenen daartoe
zijn, dat het personeel het beter heeft dan bjj particuliere
bakkerspatroons, de loonen en de werktijden over het
geheel genomen er beter en geregelder zyn. Resumeerend
dringen wij er bjj onze partijgenooten en geestverwanten
op aan, zoolang we zelf nog geen „arbeiderscoöperatie"
hebben, lid te worden van „D. E. S."
Nu nog een enkel woord over de vergadering welke
op 17 Oct. a.s. 's avonds te 8 uur in de zaal der S.O.V.
is uitgeschreven. Door 22 leden is een voorstel inge
diend van een zeer reactionaire strekking, in hoofdzaak n.l.
betreffende de procenten van de winst aan het personeel.
Alle leden, welke de democratie liefhebben moeten dien
avond aanwezig zjjn om gezamenlijk hun stem te ver
heffen tegen zulk eeu verkeerd ingrijpend voorstel!
van den oostervleugel naar den westervleugel en in
den oostervleugel de adjudanten en zoo onder te bren
gen. Toen dat eenmaal beschikt was, bleek het noodig,
een tunnel van het eene einde naar het andere te ma
ken, omdat de dienstdoende dame du palais, als ze met
de chef-keukenmeid moet overleggen of er worteltjes
of koolrapen zullen worden gegeten, niet ieder oogenblik
den prins in zjjn stutiën kan storen. Al loopt ze nog
zoo zachtjes achter hem om, dat hindert toch op den
duur geweldig. Yooral als je in staatszaken studeert.
Dat kon mjjn wederheft zich best voorstellen.
En, vervolgde Gerrit, toen ze het erover eens waren,
dat een tunnel noodig was, zagen ze al heel gauw in,
dat het dan maar het best zou zjjn als er toch al
lerlei werkvolk over ons huis is, om meteen de boven
verdieping van het heele paleis onderhanden te nemen.
Al jaren was dat in de maak, want de heele boven
verdieping is van hout en als er 's nachts brand kwam,
zou het dienstpersoueel en de logeergasten miserabel
aan zijn eind komen. Zelfs met levensgevaar zoud-n
ze niet zijn te redden. Minister Kolkman heeft het
mij met eigen mond gezegd en die is wezen kijken.
Zoo val je van het een in het ander. Het grapje
van de verbouwing kost, zonder luxe vijf-honderd
tachtig duizend gulden Vijf honderd tachtig en vier
honderd vjjf en twintig, hoeveel is dat, Ne je
Netje, die voor onderwijzeres studeert, keek op van.
haar schoolschrift, maar had het maar half gehoord
en Gerrit vulde zelf onmiddellijk aaneen millioen,
kind. Een millioen. Eon nillioen en vjjf duizend
guldenmaar dat peulschilletje geef ik "je cadeau.
Een millioen zei Kees, met eerbiedige opgeto
genheid, Kees, die geregeld een twintigje speelt en
Bakkersgezellen. Zondag a.s. van 12 tot 4
uur wordt in den Haag een betooging gehouden tot
afschaffing van den nachtarbeid en invoering van den tien
urendag in de groote zaal van de Diergaarde.
Als sprekers zullen optreden Dr. v. d. Brink, Mr.
Mendels en Goudsmid.
Wij verzoeken de organisaties, die deelnemen aan de
betooging, op tijd present te zijn. Wij gaan met de
trein van 10 48 van Schiedam. Bjj aankomst in den
Haag in optocht naar de Diergaarde. Iedere organisatie,
die sympathiseert met onze eischen, moet zorg dragen
dat deze slotbetooging een indrukwekkend karakter
krijgt. Het is voor ons aller belang dat paal en perk
wordt gesteld aan de schandelijke toestanden waar
onder de bakkersslaven werken. Daarom a.s. Zondag,
allen naar den Haagl Helpt ons in den strjjd, dienwjj
voeren
Het Bestuur Afdeeling Schiedam
Bakkersgezellenbond.
'i immerlieden. De afdeeling Schiedam van
den Alg. Ned. Timmerliedenbond hield Vrijdag 7 Oct.
haar huishoudelijke vergadering.
Voorzitter opende de vergadering en deelde mede dat
sinds de vorige vergadering wederom 2 leden waren
toegetreden.
Aangaande de loonactie was, volgens besluit der
vorige vergadering, de patroonsvereeniging aangeschre
ven om nogmaals een conferentie toe te staan, doek
tot heden was nog geen antwoord ingekomen, zoodat
afwachten de boodschap is, alvorens verder gegaan
kan worden.
Op de meeting van den Bakkersgezellenbond in den
Haag zal de afdeeling vertegenwoordigd worden door
één afgevaardigde.
De financiën van het werkloozenfonds lieten het toe,
dat de uitkeering na drie dagen werkloosheid reeds
ingaat en het bedrag verhoogd kon worden.
Op 5 Nov. wordt door de afdeeling een feest verga
dering georganiseerd, waar de bondssecretaris v. d. Wal
zal spreken.
Voorzitter wekte de leden op deze vergadering te
bezoeken en zooveel mogelijk ongeorganiseerde timmer
lieden mede te brengen en sloot daarna de vergadering,
Het verloop van de laatste algemeene vergadering
van „K. a. h. V." heeft de gemoederen in onze stad
secuur in beweging gebracht. Men kan er niet over
uit dat er nu 7 socialisten in het bestuur zitten(het
zijn er maar 6, maar eentje meer of minder kijkt men
niet op.) Aan wie is evenwel de schuld dat het zoo
geloopen is Natuurlijk aan 'degenen welke nu het
hardste razen over den uitslag. Vooral van vrijzinnige
zijde is men er nu op uit om eens te toonen welk een
liefde er bjj hen zit voor „K. a. h. V." Men toont dit
door de vereenigiug, welke nu beslist „rood" is volgens
hen, zooveel mogelijk af te breken.
Wat hebben onze mannen in deze misdreven, dat er
zelfs van „een soort drjjven in die richting" wordt ge
sproken Zij hebben niets meer of minder dan gebrnik
gemaakt van hun recht als lid om candidaren te stellen.
Dat zij hun mannetjes candideerden wil nog niet zeggen
dat zij anderen geen plaatsje gmnen in het bestuur.
Wij werpen dit veire van ons. Maar dat er van andere
zijden geen andere belangstelling wordt getoond dan
altjjd berekeningen opzet, hoe h\j de f 4500 netto zou
verdeelen, die zjjn privaat bezit zouden worden, als op
zijn nummer df houderdduizend viel. Een millioen!
H(j spande zwjjgend zijn voorstellingsvermogen tot het
uiterst, om de hoegrootheid van een millioen te beseffen.
Gerrit begreep hem en hielp hem op weg. Een
millioen, daar moet jij met je veertien gulden in
de week een kleine veertien honderd jaar voor werken,
om het te verdienen. Een stumperd, die het nog niet
tot tien gulden brengt, heeft er twee duizend jaar voor
noodig.
Moeder de vrouw, die een goede minister van finan
ciën is, maar niet dagelijks met millioenen omspringt,
hoorde daarvan op en werd nadenkend. Het zal dan
wel wat prettigs worden, wat ze ervoor krijgt, bracht
ze te berde en in Netje's oogen, die nu ook begreep
waarover het liep, schitterde de herinnering aan de
arabische paleizen van louter marmer en goud, uit de
Duizend en één nacht.
Wat prachtigs? zei Gerrit. Ik heb je toch gezegd:
zonder luxe. De stallen zijn immers ook degelijk,
maar sober. En dit is niet meer dan een eenvoudige
reparatie. Alleen de trap wordt van steenom het
brandgevaar.
Wat worden die menschen dan verschrikkelijk afgezet,
riep moeder uit. Voor een eenvoudige reparatie,
hoeveel was het ook weer
Vijfhonderd tachtig duizend gulden.
Moeder schudde het hoofd en zei, nog lang niet
verzoendenfiu, ze moeten het zelf betalen. Het gaat
mij niet aan.
Neen, zei Gerrit, ze moeten het niet zelf betalen,
jjj betaalt er meer aan dan zullie.
