No. 34,
Zaterdag 22 October 1910.
10e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
JDe Moker
BERICHTEN.
Zangvereeniging p Excelsior
Het Voikspetitionnement.
Vakbeweging.
ABONNEMENTSPRIJS
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent.
bij vooruitbetaling.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „COSSTANTIA".
Ingezonden stukken voor het eerstv. nummer moeten
u i t e r 1 ij k Dinsdagsavonds 9 uur in ons bezit zijn.
A D V E R T E N T I N 71/» cent per regel.
Arbeidersverenigingen 3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Cons'antia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bjj adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Kiesrecht-petitionnement. Op 6 Nov.
as. worden er tot inzet van het petitionnement pro
vinciale meetings gehouden. Voor Zuid-Holland
zijn daarvoor aangewezen Rotterdam en Den Haag.
De Schiedammers houden zeker dezen dag vrij om in
grooten getale naar Rotterdam te gaan.
Onderafdeeling van de Afd. Schiedam der S. D. A. P.
Partijgenooten en geestverwanten
Ondanks het feit, dat langen tijd door velen den
wensch geuit was een Kinderkoor op te richten als
onderafdeeling van Excelsior", hebben wjj sinds de
oprichting van ons kinderkoor niet die medewerking
der partijgenooten en van hen die ons nabij staan
ondervonden, waarop wij meenen aanspraak te mogen
maken.
Met groote moeite en veel geldelijke offers wordt
het kinderkoor in stand gehouden, omdat velen tot nog
toe verzuimden hun kinderen er heen te zenden of ze
weer onder allerlei voorwendseltjes van het kinderkoor
deden afgaan.
Bedenkt men wel, dat men alzoo doende, het bestaan
van ons kinderkoor onmogelijk maakt
Wjj vragen n met ernst dit alles te overwegen.
Wij meenen het bestaan van ons kinderkoor te mogen
verdedigen op grond van de ontwikkeling en beschaving
welke van den kinderzang uitgaat.
En daarom komen wij met aandrang u verzoeken
uwe kinderen naar ons kinderkoor te zenden en uwerzijds
mede te werken in samenwerking met ons
bestuur, dat steeds een open oor heeft voor alle
verzoeken en klachten, den mogelijken tegenstand bjj
uwe kinderen te overwinnen.
Met het oog op wat in andere plaatsen bereikt is,
zou het een schande zijn als te Schiedam geen flink
kinderkoor kan bestaan.
De repetities worden gehouden op Zondagmorgen,
voor kinderen beneden 10 jaar van 1011 uur, voor
kinderen boven 10 jaar van 11-12 nur. De gezongen
liederen hebben alléén een opvoedend karakter, zonder
eenigen tendenz.
Partijgenooten en geestverwanten, kent uw plicht.
Helpt ons kinderkoor groot en sterk maken
Het Bestuur van Excelsior",
P. DE BRUIN, Voorzitter.
D. VAN DIJK, Secretaris.
N.B. Den ouders der kinderen die reeds het koor be
zoeken, wordt verzocht een oogje in 't zeil te houden,
opdat hun kinderen op tijd de repetities bezoeken en
hun tevens op 't hart te drukken zich gedurende de
repetities ordeljjk te gedragen.
De tekst van het adres aan de Regeering, waarvan
de onderteekening door vele tienduizenden manneD en
vrouwen het volkspetitionnement voor algemeen kies
recht zal uit maken, luidt, gelijk die door het Partijbestuur
der S. D. A. P. is vastgesteld, aldus
Aan de Regeering.
De ondergeteekenden, allen meerderjarige burgers
en burgeressen van Nederland, verzoeken dringend
Uwe medewerking; om de grondwet zoodanig te her
zien, dat daarin het algemeen direkt enkelvoudig
kiesrecht voor meerderjarige mannen en vrouwen wordt
opgenomen, gepaard met zoodanige veranderingen in
onze staatsinrichting, dat de werking van dat algemeen
kiesrecht niet wordt vervalscht of verzwakt.
De gronden, waarop deze eisch steunt, zijn de
volgende
De nooden en behoeften der arbeidende klasse,
voortspruitende uit het heerschende ekonomische en
politieke stelsel, roepen luide om voorziening. Reeds
sedert tal van jaren laat zij de meest rechtvaardige
wenschen hoorentot regeling en beperking van den
arbeidsduur van volwassenentot verlossing van het
kind uit den greep van den winstzoekenden ondernemer
tot bescherming der vrouw tegen de nadeelen van
bijzonder voor haar schadelijken fabrieksarbeidtot
voorziening in geval van ziekte, invaliditeit en ouderdom
tot verbetering der nog steeds ellendige woningtoe
standen tot verheffing van het volksonderwijs, dat
voor de meeste kinderen uit het volk reeds eindigt op
een leeftijd, waarop de vatbaarheid voor ontwikkeling
eigenljjk eerst begint altemaal zaken, het eerste en
meest wezenlijke levensbelang van den mensch rakende.
Maar de opvolgende regeeringen bleken niet vol
doende te staan onder den invloed der arbeidersklasse,
om te doen, wat de nood des volk van hen eischte.
Na de aanvankelijke kiesrechtuitbreiding in 1887,
onder den druk der eerste kiesrechtbeweging tot stand
gekomen, werd wel is waar een aanvang gemaakt met
de wettelijke arbeiders-bescherming, maar van het totaal
onvoldoende daarvan is ieder overtuigd.
Sedert dien valt een bijna volkomen stilstand in de
uitbreiding der arbeidswetgeving waar te nemen en
hoewel de Kamer vóór de jongste algemeene ver
kiezingen een motie aannam tot invoering van den
wettelijken arbeidsdag van hoogstens tien uren wordt
deze uitspraak door de huidige regeering evenzoo ge
negeerd, als dat tot heden met de gansche beweging
onder de arbeiders naar een tien-urendag het geval is
geweest.
Na de verdere uitbreiding van het kiesrecht in 1896
is een aanvang gemaakt met de sociale verzekering en
een ongevallenwet in het leven geroepen, waarvan de
gebreken algemeen worden erkend maar de uitbreiding
dezer verzekering tot landarbeiders, zeevisschers en
zeelieden, dienstboden en andere uitgeslotenen laat nog
steeds op zich wachten. Inmiddels roepen andere
nooden als b-drjjfsziekten, invaliditeit, moederschap en
werkloosheid tot heden tevergeefs om voorziening.
De belastingherziening, in 1892 tot stand gekomen,
brengt geene wezenlijke verandering in dezen toestand,
dat het hoofddeel vau den Nederlandschen volksrijkdom
in handen is van een betrekkelijk kleine groep van
personen, die nog steeds in de gelegenheid bljjven, de
lasten, volgens recht en rede door hen verschuldigd, af
te wentelen op hen, die met hun arbeid deze rijk
dommen hebben voortgebracht. De wassende behoeften
doen de staatsuitgaven steeds stijgenmaar men tracht
het meerdere geld niet te vinden in verzwaring der
lasten op groote vermogens, inkomens en erfenissen,
doch in verhooging van indirekte belastingen, die
grotendeels door den minderen man gedragen en uit
den nooddruft van ontberende vrouwen en kinderen
betaald worden. |En terwijl de steeds stijgende prijzen
der levensmiddelen en de hooge woninghuren reeds
zulke zware eischen stellen aan den werkman en be
ambte, wier inkomen daarmede geen gelijken tred houdt,
wórden nieuwe belastingen in het vooruitzicht gesteld,
die hun het leven nog zwaarder zullen maken.
Intusschen blijft achterwege, wat juist moest ge
beuren, om den druk op het volk te verlichten en geld
los te maken voor de sociale wetgevingbezuiniging
op militaire uitgaven. Alle partijen schermen met dit
woord, maar geene regeering bleek van zins of bij
machte, dezen eisch door te voeren. Aan forten en
stellingen, aan kanonnen en oorlogoschepen worden de
millioenen weggeworpen, waaraan het zweet van den
ontberenden werker kleeft en hoeveel daaraan ook
wordt geofferd, steeds weer worden op grond van het
totaal onvoldoende van hetgeen bestaat nieuwe millioenen
voor deze inproduktieve uitgaven geëischt.
Waar zoo de partijen der bezittende klassen, die
steunen op het bestaande beperkte kiesrecht, dat een
groot deel der arbeidersklasse uitsluit, zich onwillig of
onbekwaam toonden, de volksbelangen te behartigen,
daar ligt het voor de hand, dat in die klasse, wier
leven, wier gezondheid, wier ontwikkeling door dit
wanbeheer het ergst worden geschaad, de drang wordt
gevoeld, haar politieke macht te versterken door het
kiesrecht voor alle burgers en burgeressen te ver
overen en regeering en wetgeving onder haren invloed
te brengen.
De beweging voor het algemeen kiesrecht, waarin
deze drang zich uit, toont bij hare jaarlijksche be-
toogingen voortdurenden groei. Maar ook onder de
arbeiders, die buiten deze beweging staan, wordt de
drang naar een demokratisch kiesrecht gevoeld, zoodat
ook de katholieke arbeiders, op het voorbeeld hunner
Duitsche kameraden, het algemeen kiesrecht voorstaan,
terwijl het „arbeiderskiesrecht" van „Patrimonium"
hiervan in de praktijk weinig zou verschillen.
Ook onder de vrouwen is een toenemend politiek leven
waar te nemen, gevolg hiervan, dat zij door het be
staande productiestelsel meer en meer tot arbeid buiten
het gezin, in fabriek, werkplaats en kantoor worden
gedrongen en daarbij onderworpen zijn aan al die mis
standen, die den mannelijken arbeider verplichten tot
vakorganisatie en tot het oefenen van invloed op staats
bestuur en wetgeving.
De eisch van algemeen kiesrecht voor
mannen en vrouwen is daarom de eerste eisch
van het huidige politieke leven en geene gronden van
recht of van algemeen belang kunnen tegen de recht
matigheid, de noodzakelijkheid en de urgentie van dezen
eisch worden aangevoerd.
Integendeel is het recht aan de zijde der arbeiders,
als zij, die alles voortbrengen wat de maatschappij be
hoeft, op dien grond eischen dezelfde medezeggingschap
in het staatsbestel als anderen. Deze eisch klemt te
meer, als de staat den arbeider gaat verplichten een
deel van zijn loon te besteden aan verplichte verze
kering, een stelsel van dwangmaatregelen, die in geen
geval aan meerderjarige burgers mogen worden opgelegd
buiten hun eigen direkte medewerking.
Maar bovendien is de invoering van algemeen kies
recht eene zaak van algemeen belang, daar het alle
arbeiders roept tot deelneming aan de politiek van hun
land en hen daardoor rijp maakt voor de taak, die de
opstrevende arbeidersklasse ook in ons land wacht, de
tauk n.l. om meer en meer een overwegenden invloed
op de leiding van zaken uit te oefenen en haar stempel
te drukken op de inrichting van staat en maatschappij.
Waar in de ons omringende landen het algemeen
kiesrecht reeds bestaat, en overal, waar dit niet geheel
is verwezenlijkt, door de arbeiders een toenemende aktie
daarvoor is op touw gezet, zal invoering ervan ook bij
ons niet kunnen uitblijven.
De opleving der arbeidersklasse in geheel Europa
laat zich door geene kunstmatige beperkingen tegen
houden. Zooals de bezittende burgerklasse sinds de
Fransche revolutie de leiding der staatkundige en maat
schappelijke ontwikkeling van de vroeger heerschende
klassen heeft kunnen overnemen, daar hare belangen
en inzichten samenvielen met de eischen der maatschap
pelijke ontwikkeling zelve, zoo streeft thans de arbeidende
klasse daarnaar, en wel op denzelfden grond en met
hetzelfde recht.
Daarom dringen ondergeteekenden er op aan, dat door
U met dit hun ernstig vertoog de noodige rekening zal
worden gehouden, opdat onverwijld in Nederland een
kiesrecht worde ingevoerd, dat overeenkomt met de
sociale verhoudingen en met de onweerstaanbare eischen
van een oplevend deel des volks, bereid in den strijd
voor het algemeen kiesrecht die offers te brengen, die
deze strijd van hen mocht eischen.
Glasblazers. In de „Glas en Aardewerker" komt
het volgende voor
SCHIEDAM. Zondag 9 dezer was er huishoudelijke
vergadering. Besloten werd om deel te nemen aan de
betooging der bakkers tegen den nachtarbeid, in Den
Haag. Een schrijven van de R. K. Glasbewerkers-