Openbare Cursusvergadering
Ingezonden Mededeelingen.
Schiedamsche Bestuurdersbond.
Spreker: J. W. ALBERDA.
OnderwerpVerzekering tegen Werkeloosheid
No. 38.
Zaterdag|19 November 1910.
10e Jaargang
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM
De Moker
Berichten.
Hoe de Nederlandsche jeugd
onderwezen wordt.
Onze aclie inzake het petitionnement.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent.
bij vooruitbetaling.
op DINSDAG 22 NOVEMBER 1910,
's avonds 8 uur, in „Constantia".
Toegang 5 cent. HET BESTUUR.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Nienwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Admiuistratie.
Van de Moker-propaganda-Conimïssie
Pas twee Zaterdagen zijn een aantal exemplaren van
ons blad aan bepaalde adressen door de commissie
bezorgd en reeds nu kunnen we ons verheugen in een
3 tal nieuwe lezers. Dit is nog niet. veel, zal men
zeggen, maar men moet niet vergeten, dat met het
verschijnen van dit Dummer, pas begonnen wordt
met de proeflezers te bewerken zich te abonneeren. of
vaste lezer van De Moker te worden. Dat deze nieuwe
lezers zich opgaven zonder dat hier moeite voor noodig
was, bewijst dat wij gelijk hadden toen wij beweerden,
dat ons terrein van werken groot is en succes zal
afwerpen.
Wanneer een vaste lezer alsnog een proefnummer
thuis krijgt, laat hij dit dan als niet aan hem gericht
beschouwen. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
zulke gevallen zich wel eens zullen voordoen.
Met het oog op den Tooneelavond van „Kunst aan
het Volk" verzoeken wij den leden der commissie
allen Vrijdagavond te komen. Zoo het mogelijk
is verwachten wij Zondag, 's morgens 12 nar,
opgave van niemve lexers cn rapporten in
.Constantia". De oorzitter.
De Handleiding in den Kiesrechtstrjjd.
Waarschijnlijk Zaterdag of Zondag verkrijgbaar het
boekje „Wat ieder weten moet!" Prijs f 0.25.
Ieder, die het kan bekostigen, schafte zich dit uit
stekende boekje aan.
OPROEP.
Vrouwelijke parüjgenooten worden verzocht Dinsdag
29 November 's avonds S1/^ nur op onze be
stuursvergadering te komen in „Constantia'
Het bestuur S. D. A. P., Afd. Schiedam.
i.
De heer Honnerlage Grete ging, de heer Goslinga
kwam als wethouder van onderwijs. Sinds Christelijke
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTANTIA".
Ingezonden stukken voor het eerstv. nummer moeten
u i t e r 1 ij k Dinsdagsavonds 9 uur in ons bezit zijn.
ADVERTENTIE N: 71/,, cent per regel.
Arbeidersvereenigingen 3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
ouderwijzers betrekkingen aanvaarden aan Openbare
Normaal-scholen, doet het niet vreemd aan, dat ook
andere Christenen, waar een centje te verdienen valt,
betrekkingen aanvaarden, die hun de plicht opleggen
een wakend oog te houden over, de belangen te behar
tigen van instellingen, die zij in hun politieke gljjbaan
als anti-godsdienstig, revolutionair en socialistisch brand
merken en zoo mag het niemand verwondereq, dat de
heer GosliDga, gezien de f 1500 aan de bétrekking
verbonden, op zich neemt te zorgen voor het openbaar
onderwijs (immers nóg geldt de phrase van de aanhou
dende zorg van de regeering) dat voor hem, volgens
zijn beginsel, zoowat gelijk staat met een zaak des
duivels.
Reeds in de verkiezingspamfletten der laatste raads
verkiezing verluidde het, dat de „christelijke" partijen
het gemeentegeld niet zouden besteden aan dwaze op
drijving der onderwijzerstraktementen. Waar ze 't wei
aan besteden, dat weten we, de 4,8 inkomstenbelas
ting z(jn te Schiedam niet in 't water gegooid, getuige
het bouwen der hoog noodige nieuwe school en het nog
noodiger ziekenhuis
Toch moet zoo'n functieverwisseling op het Schiedam's
pnbliek een eigenaardigen indruk maken by hen, die in
regeeren en bestaren nog iets anders zien, dan het
binnenhalen van vette baantjes voor de z.g. leiders.
Beide functionarissen staan in hun beginsel tegenover
de openbare school, maar waar de een, krachtens zijn
hoog zedelijk standpunt, zijn ambt waarnam zooals dat
redelijker wijze te verwachten is, van den nieuwen
Wethouder staan karakter en politiek fanatisme ons
borg, dat het openbaar otderwijs te Schiedam zware
tjjden tegemoet gaat. En toch, ondanks alles, wat ten
nadeele der openbare school gezegd wordt, ze heeft
aanspraak op den steun van hen, die nog naar eenig
vrijzinnig beginsel overhellen.
Daar is een neutraliteits-kwestie geweest omtrent het
openbaar onderwijs. De Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, reageerend op de jaarlijks terngkeerende aan
vallen op het openbaar onderwijs, achtte den tijd gekomen,
iu klare woorden zijn beginsel naar voreu te brengen.
Een storm ging op in het klerikale kamp en de vrij
zinnige pers liet zich meeslepen door den bombast van
een Meerkerk. De Bond moest het ontgelden, de open
bare onderwijzer, schoon alleen handelend en optredend
naar zijn opvoedkundige kennis van het onderwijs en
het kind, werd voor de zooveelste maal als anti-monar
chaal, socialistisch en anti-oranjegezind gebrandmerkt
en vele Hoofden van Scholen, als behoorend tot het
meest conservatieve liberalisme, achtten den tjjd geschikt
hun prioriteit over de klasse-onderwijzers ook in deze
materie te toonen en nu nog worden de sollicitanten
onderzocht op hun oranjegezindheid.
De vrijzinnige partijen lieten een prachtige gelegen
heid voorbijgaan het liberalisme, dat in han heet te
leven, hoog te houden I De vrijzinnige partijen dringen
de onderwijzers eerst zoover mogelijk naar links, om
daarna met minachtend gebaar t.e wijzen op hen, die
zoo ver links staan.
Daar werd een encycliek de wereld ingeslingerd, een
encycliek, die aan duidelijkheid niets te wenschen over
liet, die Oranje plaatste in een licht, waarin hij nooit
zelfs door de felste socialisten geplaatst werd. Het
protestantisme werd nog eens als ketterij gehekeld, de
eerste godsdiensthelden als opzweepers geteekend.
Waar bleet de vrijzinnige pers om dit anti-nationale,
anti-oranjegezinde pamflet te hekelen? Waar bleven
de Meerkerken
De vrijzinnige partijen lieten ten tweeden male een
prachtige gelegenheid voorbijgaan het liberalisme, dat
in hen heet. te leven, hoog te honden
De openbare onderwijzer zal en móet solicialist zijn.
Dat wilden in de „Maakt-tront-periode" alleen de
christelijke bladen, nu is het ook het oordeel der vrij
zinnige pers. De neutraliteits-rage heeft het aangetoond,
want neutraliteit beteekent: anti oranjegezindheid,
anti-aationalisme. De Bond heeft te Leiden gesproken
de pers heeft zich op de bondsrede geworpen, ze
uiteengerafeld, ze met allerlei phantasie-franje omhan
gen, ze verlengend, vervormd tot een wanstaltige neu-
traliteits-formule en toen gezegdHier heb je de neu
traliteit van deu Bond van Nederlandsche Onderwijzers.
Zoo deed de persde christelijk protestantsche, de
katholieke ende vrijzinnige, voorop het orgaan
der Vrijzinnig-Democraten, het kletsblaadje Landen Volk.
De vrijzinnige partijen lieten en laten ten derde male
een prachtige gelegenheid voorbijgaan het liberalisme,
dat in hen heet te leven, hoog te houden
Toch leeft de neutraliteit al reeds jaren in de leerstof
der openbare school. Het zal dus gemakkelijk vallen
het anti-oranjegezinde en anti-vaderlandslievende er
van aan te toonen. Even gemakkelijk zal het vallen
de vaderlandsliefde en de oranjegezindheid in de leerstof
der christelijke leerboeken aan te tooneh. En niet alleen
het zooeven genoemde zal uit een vergelijking der
leerstof kunnen blijken, ook en vooral de tegengestelde
geest van het onderwijs aan beide zijden zal zich daar
uit gemakkelijk manifesteeren. Deze voorgenomen ver
gelijking deed ons dit artikel aanvangen met den titel
Hoe de Nederlandsche jeugd onderwe
zen wordt.
Het is vooral het geschiedenis-onderwijs, dat den
onderwijzer znlk een gemakkelijke gelegenheid biedt
zijn anti-oranjegezindheid te doen blijken. Wel heelt
men ook andere vakken aangewezen en uitgepluisd,
hoe die öök dienstbaar te maken zouden zijn om anti
oranjegezindheid aan te kweeken, maar de zaak blijft
toch maar het geschiedenis-onderwijs, dat wordt door
den openbaren onderwijzer misbruikt. Welaan, de prak
tijk, de dagelijks te controleeren praktijk spreke
Men vergunne ons de meest kwestieuze punten, zooals
die in de verschillende leerboeken belicht worden, naast
elkander te plaatsen. Daartoe kiezen we uit de volgende
fragmenten
Wordt vervolgd.)
Vrijdag 11 Nov. 's avonds 8 uur had eeue vergadeüng
plaats van de besturen der vereenigingen, welke op
18 Sept. op de Kiesrechtbetooging vertegenwoordigd
waren. Deze vergadering was uitgeschreven door het
bestuur onzer afdeeling. Aan den oproep hadden gehoor
gegeven de afdeelingen vau de bouwvarbeiders, metaal
bewerkers, drankbereiders, dienstboden, gemeentewerk
lieden, glasblazers, schilders, timmerleiden en typografen.
De bakkers en onderwijzers waren niet aanwezig.
Hoewel de onderwijzers niet op 18 Sept. te Amsterdam
vertegenwoordigd waren geweest, waren zij toch uit-
genoodigd, als zijnde aangesloten bjj den Schied.
Bestuurdersbond. Nadat door den 2en voorzitter der
S. D. A. P. aan de hand van het plan van actie verslag
was uitgebracht, waarbij door enkele aanwezigen
eenige aanvullingen werden gedaan, werd door het
bestuur het volgende plan voorgesteld. De stad zal in
vijf wijken worden verdeeld, samengesteld naar de vijf
stemdistricten. Voor iedere wijk wordt een commissie
van drie gekozen, met als voorzitter een bestuurslid
der S. D. A. P.
Verder zullen er een aantal boekjes van de „Hand
leiding in den Kiesrechtstrijd" worden aangeschaft uit
het Kiesrechtfonds, ten dienste van die huisbezoekers
welke nit eigen middelen zich er niet een kunnen aan
schaffen. De aanwezige en niet-aanwezige vereenigingen
schrijven binnen veertien dagen een huishoudelijke ver
gadering uit, waarop het petitionnement ter sprake
wordt gebracht en getracht wordt zooveel mogelijk
huisbezoekers te krijgen. Het aantal huisbezoekers wordt
direct opgegeven aan den secr. der S. D. A. P., waarna
zoo spoedig mogelijk een cursusvergadering zal plaats
hebben waarbij alle huisbezoekers moeten tegenwoordig
zijn. Dan zal half December een openbare vergadering
worden gehouden over het Petitionnement. Dit plan
werd behoudens zakelijke discussie met alg. stemmen
goedgekeurd.
Hetzelfde plan werd Zondag in de h.h. vergadering
onzer afdeeling eveneens goedgekeurd.
W{j achten het onze plicht nog eenige beschou
wingen en wenken te geven, welke wij in het belang
van de te voeren actie noodig vinden. In de eerste
plaats willen wij bespreken de vijf commissies. Voor
