Huishoudelijke Uergadering
SOCIAAL DEMOCRATISCHE ARBEIDERS PARTIJ
Zaterdag 14 Januari 1911.
10e Jaargang.
No. 46.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
De Moker
Berichten.
Tempering van den Klassenstrijd
Voor de Bazar is véél geld noodig
offert ge óók een kleinigheid?
Van onze vroede vaderen.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent.
lij vooruitbetaling.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTANT!A".
Ingezonden stnkken voor het eerstv. nummer moeten
u i t e r 1 ij k DinsdagsavomD 9 uur in ons bezit zijn.
ADVERTRNTIËN: 71/» cent per regel.
Arbeidersverenigingen 3 cent per regel.
Bjj abonnement belangrijke korting.
AFDEELING SCHIEDAM.
op ZONDAG 22 JANUARI 1911,
'imorgens 10 nnr in „CONSTANTIA".
Agenda:
1. Opening en Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen.
3. 3-maandel. financiëel afdeelingsverslag en van „Kunst
en Strijd".
4. Benoeming commissie's volgens Art. 12 van het
h.h. reglement.
5. Verslag financ. controle-commissie.
6. Bespreking Gemeenteraadsverkiezingen.
1. Rondvraag en sluiting.
HET BESTUUR,
N.B. De agenda is belangrijk genoeg en vooral met het
oog op punt 6, dus vertrouwen wij, dat ieder partijge
noot z'n plicht zal kennen.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
Const antia", Boterstraat 30.
Te Vlaaedingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
„Knnst en Strijd". Evenals den vorigen winter
zal Kunst en Strijdeenige matinée's geven en wel
te beginnen Zondag a s., n.m. half v\jf nnr. In
plaats van eene collecte zal nn een entree geheven
worden tot stenn van onze vereeniging, a 5 cent per
persoon en voor kinderen, beneden 12 jaar, mits onder
(jüeide, d 2l/t cent.
Wjj rekenen op een goede opkomst.
Het Bestuur.
„9Ioker"-Propaganda-Com missie. De leden
der Commissie worden opgeroepen ter vergadering, op
Zaterdag a.s. 's avonds 9 uur, in „Constantia".
Aller opkomst is gewenscht.
Sinds Marx ons den weg heeft gewezen welke wij
moeten bewandelen, om ons aan het kapitalistische juk te
ontworstelen, doen de burgerlijke partijen van alle gading
linn best, de sociaal-demokratie met schijn- en drogredenen
te bestrijden. Vooral het ondernemersdom houdt er
verschillende manieren op na. De eene doet het op een
vaderlijke manier, met het inrichten van een „model-
iabriek". Op zoo'n modelfabriek worden ten „voordeele"
der arbeiders verschillende fondsen ingesteld, b.v.b.
pensioenfonds, ziekenfonds en ook wel aandeel in de
winst. Al deze voordeelen zijn er op ingericht dat de
arbeiders zoet zullen wezen en van de fabrikanten
door en door afhankelijk worden. Zoo'n modelfabriek
is ook te Hengelo, waar op het oogenblik een staking
is uitgebroken onder een aantal arbeidsters. De model
patroon van deze fabriek, Stork, heeft s'eeds de belangen
van z'n personeel met „liefde en aartsvaderlijke bezorgd
heid" voorgestaan. Hij kon op deze manier z'n personeel
afhouden van vakorganisatie en soc.-democratie. Door
het aan z'n fabriek verbinden van bovengenoemde fondsen,
wekte bij den schijn naar „binnen en buiten" dat hij
een vader voor z'n personeel was. Vele jaren heeft hij
op dusdanige manier z'n arbeiders en arbeidsters van
het organisatieleven weten af te honden. Zij hadden
het nog zoo kwaad niet bij den heer Stork. En nn,
afgeloopen al deze heerlijkheden. De reden daartoe is
het volgende
Een groep arbeidsters der fabriek, zeventig in getal,
zettelsters, klaagden sinds eenigen tijd over de kwaliteit
der grondstoffen, die zij te verwerken ontvingen. Een
leek kan begrijpen, dat verwerken van slechte grond
stoffen, bij het stukloon-stelsel beteekent aanzienlijke
vermindering van het loon. Een konferentie werd aan
gevraagd en verkregen. Had de ondernemer toen getracht
öf de benadeelden te overtuigen van 'haar ongelijk, öf
wel verbetering toegezegd, eene oplossing ware allicht
gevonden. Maar toch nietGrof en taktloos was bij
deze konferentie de houding van den werkgever. Hij
verweet den betrokkenen, dat luiheid schnld had aan
haar loonsverlies en nn kan er toch wel niets krenkender
zijn dan zulk een verwijt, wanneer het als onverdiend
gevoeld wordt.
Echt liefderijk, die houding van die goeie patroon!
Toen gingen die arbeidsters in staking en wat deed die
modelpatroon
Een keur van gewelddadige, wreedaardige maatregelen
past hij toe.
De arbeiders, die ziekengeld genieten, moeten 't lijden,
dat hun uitkeering met 2/s verminderd is geworden.
Onde arbeiders, waaronder er zijn boven de 80 jaar,
tot op den laatsten draad versleten, in dienst der firma
dikwijls gruwelijk verminkt, worden van hun klein
pensioen beroofd, wat velen als gek van angst maakt.
Durft nu nog iemand volhóuucu, Jat aau de fabïieks-
instellingen ooit liefde, sociaal medelijden, rechtvaardig
heidszin, part of deel heeft gehad
Een ondernemer, die derwijze woedt onder weerloozen
en onschuldigen, die met den strijd niets te maken hebben,
heeft nooit geweten wat barmhartigheid en naasten
liefde was.
Zjjn vriendelijkheid was giftig en huichelachtig.
Tot zoover deze soort van bestrijding onzer ideëen.
Een andere wijze van bestrijding is de volgende
In Pnrmerend op de melkfabriek „Hollandia" is het
den arbeiders ten strengste verboden, neen, pardon,
moeten zij 50 centen van hnn loon missen, wanneer
hnn boterham in Het Volk is gepakt.
Ook een taktiek. Maar wij vreezen voor de directie,
dat zij juist het tegendeel zal bereiken van hetgeen zij
zich inet deze reactionaire maatregel voorstelt.
Hier ter stede bij de firma Melchers wordt men
ontslagen als men op het kantoor weet dat men De
Moker leest.
Dat is onzen huisbezoekers verteld, toen zij op hand-
teekeningen verzamelen uit waren. Dezelfde persoon
durfde niet te teekenen, omdat hij bang was dat z'n
patroon het te weten kwam.
Met deze en dergelijke bangmakerijen kan het patro
naat de arbeiders nog wat onder den duim honden,
maar eens bleken die slaven toch hnn boeien.
Ondergewoonte wordt de eerste zitting in het nieuw
begonnen jaar geopend met een speech van den bur
gemeester, waarin de voornaamste dingen van het
verschenen jaar nog eens gereleveerd worden en de
plannen voor het komende jaar bekend gemaakteen
soort troonrede dns.
De raadsleden hebben dan ook nauwelijks hunne
plaatsen bezet, of de burgemeester staat op en begint
onmiddellijk zijn speech voor te lezen.
't Begint natuurlijk met een „Gods beste zegen".
Wij zeggennatuurlijk, want ook dat is gewoonte.
Met het woord God op de lippen, worden, op last der
christelijke regeering, in Indië dnizende menschen,
waaronder vronwen en kinderen, aan de bajonet ge
regen. Het kapitalisme wordt in haar uitzuigsysteem
steeds beschermd door bijbel en wierookvat.
Zoodat we er mede willen zeggen, dat het maar een
vorm is, want ook hier te Schiedam worden de arbei
ders, worden de rechten der arbeiders door ons chris
telijk gemeentebestuur miskend en onderdrukt, wordt
voor de misdeelden dezer aarde niets, letterlijk niets
gedaan.
M?n ziet het bij het werkloosheidsvraagstuk. Terwijl
er bij het bestuur onophoudelijk op aangedrongen wordt
een mildere opvatting ten opzichte van deze te betoonen,
komt het voorstel van onzen partijgenoot de Brain maar
niet in behandeling.
Wé hebben het gezien bij de ziekenhuiskwestie, bij
de behandeling van het reglement voor de arbeiders
in gemeentedienst. Steeds worden de rechten van het
proletariaat vertrapt.
Doch we znllen in 't kort weergeven wat de voor
zitter releveerde.
Hij herinnerde aan z'n voorganger, den heer Brants,
en diens portretten, dat 't jaar voor de gemeente een
voorspoedig jaar was, de gemeentebegrooting sloot zonder
belastingverhooging. We hebben dan ook een kraan
van een penningmeester. Dat de gemeente 32024 zielen
telt, waardoor er 2 man bij moeten in den Raad, dat
de bruggen en sluizen nogal wat op hadden gebracht,
dank zij het hongerloontje van de brng- en sluiswachters.
Het grondbedrijf ging óók goed. Wat met het oog op
de samenstelling der commissie moeilijk anders kan
zonden we zoo zeggen. De nieuwe zwemplaats, een
kweekkast op de gemeente-kweekerjj, de subsidie voor
het Volksbadhuis en nog meer klein goed passeerde
de revue.
Dan werd de verzekering nog gegeven, dat de Zie-
kenhniskwestie nog steeds deligent is en niet op de
lange baan gehouden wordt. Wie lacht daar De gas
fabriek rendeert ook best; in enkele jaren is de verkoop
ongeveer verdnbbeld. Een drie-ploegen-stelsel wordt in
uitzicht gesteld. En als een bewijs dat het gemeente
bestuur met haar tijd mee gaat, zullen dit jaar nog bjj
den raad voorstellen ingediend worden voor het ver
krijgen van electrisch licht en beweegkracht. Dat was
het slot van de rede.
Kees Klein, als oudste in jaren, brengt den burge
meester dank en prevelt zoo iets van minder praten en
meer doen. 't Zal aan hem niet liggen, want hij zit er
ten slotte toch ook maar om te stemmen.
Uagerwey brengt Klein weer een complimentje voor
zijn aangename woorden en heeft het ook over de voor
treffelijke samenwerking, die steeds tusschen B. en W.
en den raad heeft bestaan, wat op hoogen prijs wordt
gesteld.
Hoe is 't ie Dat spreekt nog van aangename
samenwerking
Bij de ingekomen stukken waren de ontslagbriefjes
van de heeren v. d. Schalk en de Groot.
De voorzitter spijt het innig dat deze heeren zijn
heen gegaan, welke zooveel voor de gemeente hebben
gepresteerd.
Dat is mosterd na den maaltijd. Door het drijven dei-
klerikale bende hebben zij de raadszaal verlaten al
is het dan ook niet moedig en nn komt men met
spijt aan.
De heer Kndders, de ambtenaar der arbeidsbeurs,
welke plaats moet maken voor een anti, had om een
billijke schadevergoeding verzocht voor den tgd, in welke
hij op verzoek van de commissie der Arbeidsbeurs sinds 4
jaren bniten de gewone uren zitting heeft gehouden.
De Brnin merkt bij dit verzoek, op dat hij niet
weet of deze ambtenaar reeds ontslagen ishij weet
dat de heer Gorkum zoo spoedig mogelijk in dienst
moest treden. Indien dus de adressant al ontslagen is,
acht hij dit te bar. Een particulier werkgever zal nog
wel in sommige gevallen een behoorlijkeg tijd vooraf
waarschuwen, dit acht hij ook de plicht der gemeente.
De voorzitter antwoordt De Brnin, dat volgens
verordening de directeur 1 Februari ontslagen is.
De Brain zal het advies van B. en W. niet vooruit
loopen, maar acht het niet meer dan natuurlijk dat hij
na het ingaan van het ontslag nog eenigen tijd zijn
salaris zal krijgen.
Hierna wordt een heele boom opgezet, na een op
merking welke De Bruin maakt over de regeling welke
MOKER
