Roode Dinsdag
Voor onze Vrouwen.
nadert met rassclie schreden. Zijt
gij gereed om naar I)en Haag te
gaan
Van alles wat.
Vakbeweging.
Ditjes en Datjes.
geen moeite moest doen om de voorstanders te be-
keeren, want het gold hier een ernstig principe.
De Bruin was heelemaal niet bevreesd voor een
principieel debat, omdat we eerstens weer een paar
jaren verder zijn gekomen en de ideeën ook over
dit onderwerp vooruitgegaan kunnen zijn2e. om
dat verschillende heeren, die straks erover moeten
stemmen, die principieele bespreking niet hebben
bijgewoond en mogelijk van de heele geschiedenis
niets weten en 3e. omdat indertijd gezellig gekeuveld
kon worden over principes, terwijl het nu er om gaat
een slachtoffer van dat principe te doen vallen.
't Is hem niet duidelijk meer, wat dat voor een
principe is, dat hier in 't gedrang zou komen. Als
een gehuwde onderwijzeres uit liefde voor haar ambt
in de school wil blijven, verdient dat eerder waar
deering dan strafblijft zij uit oogpunt van maat-
schappetijken welstand, dan is dat moeilijk te be-
oordeelen door anderen, zoolang men weet, dat tal
van werkgevers, onder openbare lichamen, loonen
betalen, waarvan geen gezin kan bestaan.
Voor spr. staat de kwestie zoode wet op het
lager onderwijs staat het ontslag bij huwelijk niet
toe en wat men nu niet rechtstreeksch kan bereiken,
probeert men met een slinkschen streek te doen.
Dat getuigt al van bitter weinig eerbied voor de
wet en is een slecht voorbeeld voor de burgerij.
Wil men de ^gehuwde vrouw sparen voor haar
gezin Spr. voelt ervoor, maar dan niet beginnen
bij onderwijzeressen, maar bij de vrouwen, die voor
ellendige loónen ellendig slechten arbeid moeten ver
richten. Daar is beter terrein dan hetgeen nu betre
den wordt.
En wat nu het groote beginsel betreft, wil spr. er
toch nog op wijzen, dat juist de anti-revolutionairen,
die dat beginsel dan zoo sterk voorop schuiven, her
haaldelijk toonen, het er niet zoo ernstig mede te
meenen. In de bijzondere school van den heer Kruyer
aan de Tuinlaan (de school waar anti-revolutionaire
kindertjes worden opgefoktheeft men nog zeer
kort geleden een gehuwde onderwijzeres in dienst
genomen. Waar bleef het beginsel
Ook de minister van Koloniën heeft getoond de
gehuwde vrouw geen gevaar voor de school te ach
ten, maar een gehuwd onderwijzeres beschikbaar te
willen stellen voor Indië. Die minister is toch ook
wel een goed anti revolutionair
Trouwens, Schiedam heeft ook een voorbeeld uit
de praktijk. Aan school G is een sinds jaren ge
huwde onderwijzeres werkzaam. Durft iemand te be
weren dat haar onderwijs minder goed is dan vroeger
en haar huwelijk het onderwijs geschaad heeft
Spr. kwam tot de konklusie, dat het voorstel on
billijk en onrechtvaardig is, zóó, dat niemand de
verdediging op zich durft nemen.
Natuurlijk werd het voorstel tot ontslag met 12
tegen 6 stemmen aangenomen. De kerkdijken stem
den eenparig voor, de anderen tegen.
Vertrouwt ze niet!
17 Juni is er te Londen eene reuzendemonstratie
voor vrouwenkiesrecht gehouden, waaraan tusschen
de 40.000 en 50.000 vrouwen deelnamen. Aan het
hoofd van den optocht liepen een 700 suffragettes
voorvechtsters, die voor haar ijver (meestal op zon
derlinge wijze betoond) een of meermalen in de
gevangenis hadden geboet. Dan volgden talrijke afge
vaardigden uit plaatselijke afdeelingen van het ge-
heele land en zelfs uit het buitenland. De prachtige
costumes, al de weelde die bij dezen optocht werden
tentoongesteld, bewezen op zich zelf al dat men hier
in hoofdzaak niet met eene volksbeweging had te
doen, maar met een beweging van vrouwen uit de
kapitalistische klasse. Wel liep er een klein aantal
arbeidsters, winkeljuffrouwen en andere loontrekken-
den met haar vaandels mee, maar de talrijkste groe
pen bestonden uit vertegenwoordigsters der bezit
tende klasse.
Hoe weinig werkelijke hulp de arbeidsters en
arbeidersvrouwen van deze meer bevoorrechte zus
teren voor het veroveren van haar eerste burgerrecht
hebben te verwachten, bewijst opnieuw de uitspraak
van een der vurigste en offervaardigste aanvoersters
der Engelsche vrouwenkiesrechtbeweging, zekere Juf
frouw Pankhust. Deze dame beschouwt als de ergste
vijanden ynn het vrouwenkiesrecht die valse he vrien
den, die voorstanders zijn van algemeen kiesrecht
voor beide geslachten en die daarmee zoo n groote
omwenteling in het kiesrechtstelsel willen brengen,
dat de regeering uit vrees daarvoor heelemaal aan
geen verbetering zal willen beginnen.
Zoo'n uitspraak toont duidelijk aan met welke zelf
zuchtige en beperkte doeleinden de Engelsche en alle
andere burgerlijke strijdsters voor vrouwenkiesrecht
vervuld zijn. En eigenlijk kan dit ook niet anders.
Enkele individuen onder haar mogen uit een sterk
rechtvaardigheidsgevoel de vrouwen der arbeiders
klasse, als sexegenooten, evengoed als haarzelven het
kiesrecht toewenschen, in 't algemeen zijn de bur
gerlijke kiesrechtstrijdsters te zeer lid van haar klasse,
te veel doordrongen van de daar heerschende begrip
pen en vooroordeelen, bovenal te zeer gehecht aan
de bevoorrechte positie die haar klasse inneemt om
daarvan uit eigen beweging afstand te doen. De
burgerlijke vrouwen begrijpen zeer goed, dat alge
meen mannen- en vrouwenkiesrecht de machtsverhou
dingen in de maatschappij op den duur zal verande
ren, omdat de massa arbeiders en arbeidersvrouwen,
die daardoor invloed op de regeering krijgen, en die
zooveeltalrijker zijn dan de burgerlijke kiezers, niet
zullen nalaten daarvan gebruik te maken om de
bevoorrechte positie der bezittende klasse langs wet-
gevenden weg stukje voor beetje af te breken. Maar
dat willen de dames nietdat is alles behalve het
doel van haar strijd. Zij willen alleen dezelfde maat
schappelijke rechten veroveren als de mannen uit
haar klasse reeds bezitten en trouw zullen zij deze
dan ter zijde staan in de verdediging van het kapita
listisch bolwerk.
Daarom, arbeidersvrouwen, uw belangen niet aan
bond of vereeniging voor vrouwenkiesrecht toever
trouwd, maar zelf voor uw recht opgekomen. In zoo
groot mogelijk aantal moet gij Dinsdag 19 Sept. mee
naar den Haag om daar zelf voor uw klasse-eisch
te getuigen.
Het geldelijke offer zal de meesten uwer, die niet
vooraf gespaard hebben, zwaar vallen en het bezor
gen der kinderen zal voor menige moeder een groot
bezwaar opleveren. Maar denkt eens waar het om
gaat Als ge niet zelf meegetuigt voor de verkrijging,
van uw recht bij deze eenig gunstige gelegenheid,
als gij daar niet door uw aanzienlijk aantal bewijst
hoezeer het u erns^ is met uw eisch, duwt gij de
inwilliging daarvan een goed eind achteruit. En het
is u toch ernst, nietwaar Gij begrijpt toch wat gij
met de yerovering van het kiesrecht zult winnen
hoe gij den invloed uwer klasse zult verdubbelen als
gij met uwe mannen den strijcj tegen de overheer-
sching der belangen van het kapitalisme in de wet
gevende en regeerende lichamen, in parlement en
gemeenteraad, kunt voeren
Gij weet ook, dat het kiesrecht ten slotte een wapen
is in den strijd om de geheele macht in den staat
te veroveren.
Tracht dan het onmogelijke te doen om voor dien
éénen dag, als de arbeidersklasse den eisch van haar
groeiende macht gaat stellen tegenover het nu nog
zoo machtige kapitalisme, tijd en geld te vinden.
Bereidt uzelf deze waarlijk diepe vreugde, die niet
de voldoening is van een persoonlijke wensch, maar
de versterking en bevestiging van het eenswillend
streven en strijden uwer onderdrukte klasse. Voelt
het groote van dien dag, arbeidersvrouwen, en zoekt
ernstig naar middelen om hem mee te doorleven
A. O.
En dat moet de overheid betalen. In verschillende
bladen circuleert het volgende stukje, waarvan we voor
duidelijkheid enkele gedeelten cursiveeren
Roomsche prikkellectuur.
In Het Centrum kritiseert een lezer De Engelbe
waarder, een R.K. blad voor kinderen en beklaagt
zich over den „Eerwaarde redakteur", die den kin
deren geleerd had, dat een Agnus Dei dient tot
hulp bij moeilijke geboorten. Wij knippen het vol
gende uit die kritiek:
„Omstreeks denzelfden tijd stond in De Engel
bewaarder een lang verhaal van een bekeerd joden
jongetje, die, toen hij zijn nieuwe geloof niet wilde
verzaken, nota bene door zijn eigen vader werd
gekruisigd! En deze perverse daad werd met zulk
een afgrijselijk realisme beschreven en bovendien
voor wie het nog niet goed begrijpen mocht
verduidelijkt door zulk een ajschuwelijk plaatje,
dat inderdaad de schrijver van een kolportage-roman
van 3 cent per aflevering er jaloersch op kon zijn
Ik sprak er over met een Zuster-onderwijzeres van
een onzer scholen, waar de Engelbewaarder druk
wordt gelezen door de kinderen, verzocht haar de
andere zusters er op te wijzen en de redactie er
over te schrijven, onaangenaam als ik het vond zoo
spoedig weer met een klacht terug te komen en
meenende, dat een opmerking van deze zijde meer
effect zou hebben. Wanneer de klacht indertijd
niet overgebracht is, doe ik het alsnog bij deze."
Op dergelijke wijze worden op bijzondere scholen de
kinderen opgevoed en het ergste is zeker wel, dat
de overheid niet alleen niets daartegen doen kan, maar
zulke opvoeding voor 't grootste gedeelte nog moet
betalen ook, met het geld door de geheele burgerij
bijeengebracht. D B d
Apen als arbeiders. Hierover schrijven de bladen
het volgende
„Aan vervanging van de negerarbeiders door apen
bij den katoenoogst wordt in allen ernst op een groote
katoenplantage van County Fulton in Savannah (in den
Amerikaanschen Staat Georgia) gedacht.
De gedachte om menschen door apen te laten ver
vangen ontstond, toen een rijke plantage-bezitter in Sa
vannah een jongen chimpansee met onvermoeiden ijver
aan 't werk zag. Terwijl de negers aan 't werk waren,
volgde de aap elk hunner bewegingen met gespannen
aandacht. Toen hij eindelijk had begrepen, waarop 't
aankwam, haastte hij zich het gegeven voorbeeld na te
volgen en had in een ommezien zooveel werk gedaan
als drie volslagen arbeiders in dien tijd hadden kunnen
verrichten.
Een bekende Londensche dierkundige, die vooral studie
van de apen heeft gemaakt, was overtuigd van de mo
gelijkheid van het plan. Men moest echter zorg dragen
dat de sterke nabootsingaanleg van de dieren door het
voorbeeld van menschelijke voorwerkers voortdurend
wordt geprikkeld.
Dit plan opent een schoon verschiet. Met werksta
kingen is het dan voorloopig uit, want de nabootsing-
aanleg der apen moge groot zijn, tot het stichten van
vakvereenigingen, op voorbeeld van den mensch, zullen
zij 't wel niet kunnen brengen. Daarenboven hebben
zij geen 'oon noodig; zij zijn al heel tevreden, als zij
voldoende te eten krijgen. Hoe dwaas, dat men vroeger
dien aanleg der apen voor het werk bij den katoenoogst
niet heeft ontdekt."
Wij meenen dit bericht onder de aandacht van onze
werkgevers te moeten brengen. Dat opent voor hen
ook een toekomst, die zeker rooskleuriger zal zijn, dan
die welke ze zonder apen tegemoet gaan. Zeker, er zijn
nog heel wat arbeiders die exenals de apen, waarvan
hier sprake is, met alles tevreden zijn. Maar er zijn er
ook in ons bedrijf die voor hun recht opkomen. En
als dan, als gevolg daarvan de patroons een uitsluiting
moeten proclameeren, dan zouden zulke apen hen zeker
een grooten dienst kunnen bewijzen. Temeer waar het
zoo hoogst moeilijk is, om in zulke tijden aan onder
kruipers te komen.
(De Vonk.)
Voor lie Glasblazers. Zwarte lijsten noemt men
het wat de fabrikanten gebruiken om bepaalde arbeiders
te beletten bij andere fabrikanten werk te vinden.
Zoo treft men patroonsvereenigingen aan die er
werkelijk lijsten of boeken op na houden, waarin de
namen der arbeiders vermeld staan, die een zekeren
tijd of hun geheele leven uit hunne ondernemingen
verbannen zijn. Maar er zijn ook fabrikanten, die er
andere stelsels op na houden, met hetzelfde resultaat.
Zoo hebben de glasfabrikanten in Nederland het ge
makkelijke middel van de telefoon. Zij zijn niet zeer
talrijk en wanneer een arbeider bij een patroon ont
slagen wordt of vrijwillig weggaat, dan wordt den
secretaris van de patroonsvereeniging even gewaarschuwd
en deze telefoneert naar de andere glasfabrikanten den
naam van den glasblazer over, zoodat de arbeider heen
en weer kan loopen, zonder ergens werk te vinden en
zonder te weten hoe het komt.
Dat zulks in strijd is met recht en wet deert de
heeren niet. Het is voor hen een goed middel om de
arbeiders vrees aan te jagen en uit te hongeren.
De steenfabrikanten in Limburg hebben een andere
manier. Deze zijn daar talrijker en op afgelegen plaatsen
gelegen, waar niet overal een telefoon is. Zij hebben
daarom een kaartenstelsel en zenden deze kaarten naar
de fabrikanten rond en den arbeider bekomt geen werk.
Dat zijn geen liberale of ongeloovige werkgevers, neen
zeer fijne Roomsch-Katholieke patroons hongeren op
die manier hun arbeiders uit.
Een enkele keer echter loopen zij tegen de lamp.
Zoo heeft thans Mr. Wolters, advocaat te Venlo, voor
het kantongerecht aldaar dit geheime kaartenstelsel
aan de kaak gesteld en veroordeeld. Hij noemde het
„dieventaal". De kantonrechter gaf den arbeider, die
door het geheime kaartenstelsel benadeeld was, gelijk
en kende hem een schadeloosstelling van f 20 toe.
De heeren zullen hunne gemeene streken voor zulke
boete niet laten. Zij zullen misschien wat voorzichtiger
worden en met wat meer lust hunne vuile praktijken
voortzetten. Gl. en A.
Het bestuur der Oranjevereeniging in de misère.
Na afloop van de feestelijkheden van „den grooten dag"
trok het bestuur der Oranjevereeniging gezamenlijk er
op uit om zich eens lekkertjes aan de poffertjes te gaan
vergasten. Maar hun nachtelijke smulpartij werd vergald,
zij hadden ditmaal buiten de waard o, neen, buiten
de politie gerekend.
Door het hoofd der politie, de nieuwe beschermheer der
Oranjevereeniging, was bepaald dat 12 uur alle „publieke
vermakelijkheden" gesloten moesten zijn, dus ook de
poffertjeskraam. De heeren der Oranjevereeniging en
hunne dames, waaronder onze edelachtbare wethouder
Goslinga en het raadslid Smit, waren goed en wel ge
zeten en dachten met wellust nog eens over hetgeen
dien dag was gepasseerd, toen de klok 12 uur sloeg.
De politie trad binnen en eischten van enkele andere
