Huish. Vergadering
No. 32
Zaterdag 7 October 1911.
lie Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
Moker.
Afdeeling Schiedam S. D. A P.
Berichten.
Twee Pendules.
Smeed het ijzer.
De toekomst yan Schiedam.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal l
franco per post 40 cent bij vooruitbetaling.
12 cent per maand t
Losse nummers 3 cent.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTANTIA".
Ingezonden stukken voor het eerstv. nummer moeten
niterlfjk Dinsdagsavonds 9 uur in ons bezit z\jn.
A D V E R T E N T I N 71/, cent per regel.
Arbeidersverenigingen 3 cent per regel.
Bij abonnement belangrpe korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27,
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
op ZONDAG 8 OCTOBER, 's morgens ten
10 uur (precies), in „Constantia
AGENDA:
1. Opening, Notulen.
2. Ingekomen stukken, Mededeelingen.
3. Verslag fmancieele controle-commissie.
4. Winter-propaganda.
5. Bestuursverkiezing.
6. Toepassing van art. 3 H.H. reglement.
7. Rondvraag.
HET BESTUUR.
N.B. Met het oog op enkele belangrijke besprekingen,
dringt het bestuur met ernst aan op uw aller opkomst.
Geen enkel lid mag zonder ernstige reden van ver
hindering afwezig zijn, terwijl zij, die zich als lid der
afdeeling willen aanmelden, eveneens van harte wel
kom zijn
Brochurenhandel. Nog steeds zijn enkele partijge-
nooten in gebreke gebleven de brochure's, welke zij in
depot hadden bij het huisbezoek voor het volkspetition
nement, aan mij af te dragen.
Laat men hier nu niet mede wachten en zoo spoedig
mogelijk aan het verzoek om af te rekenen voldoen.
Zaterdagavond bestaat gelegenheid tot afdracht.
De brochurenhandelaar.
(Naar een oud verhaaltje.)
Een koopman zette voor zijn glazen
Een klok die 8 uur ging.
Hij schreef er o, zoo geestig onder
„Een socialistending"
Zijn knechtje neemt nu een pendule
Die alle gangwerk mist,
En schrijft er op met dikke letters
„Ziehier een kapitalist 1"
In het Handelsblad werd door een Haagschen corres
pondent de aandacht gevestigd op een mededeeling van
den voorzitter dezer partijafdeeling daar ter plaatse, dat
op de protestvergadering tegen het machtsmisbruik der
koalitie-bende in de Tweede Kamer onze Haagsche
afdeeling met 96 nieuwe leden werdt versterkt.
En de correspondent meent, dat de rechterzijde
hieruit kan zien, welke uitwerking haar roekeloos machts
misbruik op de volksmassa heeft.
Wanneer deze correspondent zich eens niet tevreden
had gesteld met een toevallige mededeeling, maar b.v.
eens bij den partij-sekretaris, van Kuykhof, had geïn
formeerd of dat Haagsche verschijnsel zich ook elders
had voorgedaan, dan, meenen wij hem te mogen voor
spellen, waren hem nog heel wat krachtiger cijfers ver
strekt geworden.
Want al wordt van alle bekeeringen in onze kringen
geen melding gemaakt, 't mag wel bij zulk een gelegenheid
eens worden gezegd, dat sinds den Rooden Dinsdag en
den Zwarten Woensdag het getal aanmeldingen voor het
lidmaatschap der partij bijzonder respektabel is.
Welke aandrang het krachtigst werktde wil om méé
te strijden voor het socialisme, als gevolg van ernstig
beraad en ernstige studie, öf dat de gruweldaad van het
Lohmansche stemmersgilde tegen de S.D.A.P. veel harer
geestverwanten met een forschen zet over grootere en
kleinere bezwaartjes heeft heengeschoven, wij kunnen
het niet beslissen.
De frissche aktie, door de S.D.A.P. het laatste jaar
gevoerd voor het kiesrecht, onderbroken slechts door
een over de gansche linie fel gevoerde strijd bij de
raadsverkiezingen, sprak reeds van een ontzettende krachts
ontwikkeling, mogelijk doordat alle theoretische geschil
punten eens waren losgelaten, mogelijk gemaakt door
een opvlamming der socialistische geestdrift en energie,
mogelijk gemaakt door een ernstigen wil één en onver
deeld te zijn.
Die begeesterende uiting van jonge kracht zou ontwij
felbaar aan de partij ten goede gekomen zijn.
Met volle handen is het zaad uitgestrooid op een
vruchtbare bodemde zonnewarmte van den Rooden
Dinsdag deed de volle zaden uit de omhulsels barsten
en tallooze nieuwe roode planten ontluiken.
Het Nederlandsche proletariaat leefde in diepe geledingen
met onze 20.000 betoogers mede en hoop en liefde
voor het recht der ontrechten laaiden in veler harten.
De onrechtvaardige, haatdragende, uittartende machts
waanzin der Lohmansche kliek sprak tot anderen.
Getroffen werd daar ee" massa, die recht slechts
vroeg; gehoond werden zij, die den m®ed hadden met
opoffering van veel tijd en geld en van het beste wat
de mensch heeft te geven, zich wijdend aan de zaak
van het miskende deel des volks, de nijveren, de voort
brengers en die hoon deed hen, die reeds lang mèt
ons leefden en naast ons stonden, de oogen open gaan.
Die hoon deed ze begrijpen, dat ze dat kleine groepje
moesten versterken met hun aantaldat ze hun krachten
en gaven te paren hadden aan wie daar reeds op de
bres stonden dat ze dien strijd hadden méé te strijden
en die hoon méé hadden te dragen en te wreken I
Zóó kwam het, dat zoo velen, die zoo langen tijd
aarzelden tot de S.D.A.P. toe te treden, thans de knoop
doorhaktenzóó kwam het, dat tal van bewuste, onder
legde elementen in onze gelederen werden gevoerd.
De heer Lohman heeft inderdaad véél succes met zijn
toornen tegen de S.D.A.P. en wij aanvaarden dit succes
met gepaste erkentelijkheid.
Zooals 't in Den Haag ging, ging 't in Amsterdam,
in Rotterdam, in Schiedam, overal
En nóg hebben wij volop gelegenheid ervoor te zorgen,
dat het succes van den heer Lohman met den dag ver
groot. De verbittering tegen zijn tyrannenmacht roert
diep in alle lagen van het volk partijgenooten,
socialisten, laat ons het ijzer ook smeden nu het door
de zwarte smeden heet is gestookt elke man, elke
vrouw, die voor het leger der Internationale gewonnen
kan worden, moet er bijgehaald worden.
Laat ons Lohman, den socialisten-vreter, toonen, hoe
elk zijner aanvallen op de S.D.A.P. geen ander resultaat
heeft, dan dat de rijen harer volgers met vele honderd
tallen worden versterkt!
P. de Br.
i.
In de Nieuwe Sckiedamscke Courant (van 912
Sept.) is een serie hoofdartikelen verschenen, „Aan den
Maaskant" getiteld, met een inleidend artikel „Aan den
Tweesprong", dat handelt over de toekomst van Schie
dam en geschreven is met de vooropgestelde bedoeling
bij de a.s. behandeling der gemeente-begrooting van de
raadsleden de volle aandacht voor de toekomst onzer
gemeente te vragen.
Daartoe zijn de betrokken nos. van dat blad gezonden
aan alle raadsleden behalve aan het raadslid de
Bruin, die natuurlijk volgens de Nieuwe over de toe
komst zoomin als over het heden onzer gemeente mag
meepraten.
Deze kleinzieligheid daargelaten, willen we als onze
meening over die artikelen-cyclus wel zeggen, dat ze,
aan wie eenigszins met de geschiedenis onzer Gemeente
bekend waren, weinig nieuws weet te vertellen wat het
historische gedeelte betreft en dat de raadgevingen
voor de toekomst te weinig positief zijn, om er houvast
aan te hebben.
Het geheel maakt den indruk geschreven te zijn door
iemand, die zich toevallig eens in de historie van Schie
dam begaf, eenige oude raadsverslagen doorsnuffelde,
getroffen werd door een frappant feit, waarvan hij tot
nogtoe niet gehoord had, omdat hij nog niet lang genoeg
in de gemeente vertoefd had om iets van hare historie
te kennen en verrast over de „ontdekking" een reeks
artikelen gaat schrijven.
Als deze schrijver nog verder gaat vorschen, zal hij
ongetwijfeld nog meer van soortgelijke ontmoetigen in
Schiedam's historie treffen, die echter voor het moment
weinig of geen waarde vertegenwoordigen.
Bij dit alles komt nog dat het groote plan van exploi
tatie, door den schrijver in de Nieuwe gereleveerd en
warm aanbevolen, voor den opbouw van een verjongd
Schiedam, enorme kosten vergt.
Dat constateerde ook de Nieuwemaar het middel
om die groote offers aan den ekonomischen welvaart
van Schiedam te kunnen brengen, wordt met een arm
zwaai slechts aangeduidm.a.w. van de fmancieele
kwestie maakt de schrijver zich met een praatje af.
We kunnen eerbeid hebben voor de bedoeling een
bespreking uit te lokken over de toekomst van Schie
dam op de uitwerking valt nog al een en ander af
te dingen.
Wij stellen ons voor, den draad der artikelen in de
Nieuwe volgend, in eenige opvolgende artikelen onze
inzichten over de toekomst van Schiedam weer te geven.
„Aan den tweesprong," zoo luidde het inleidend artikel,
waarin wordt betoogd, hoe de jenever-industrie, in verval
geraakt, noodzakelijkerwijze de handel meesleurde in
haar valde aanvoer van granen en kolen inkromp en
de ambachts- zoowel als de winkelstand donkere dagen
doorleefden.
Er zijn zoo van die beweringen over de malaise in
Schiedam, die op de lippen van elkeen liggen en als
onaantastbare waarheid worden gebezigd, terwijl op de
simpele vraagmaar hoe weet je dan toch, dat 't
met Schiedam zoo slecht gesteld is de meesten geen
antwoord weten te vinden.
En nu willen wij niet beweren, dat de industrieele
toestand zoo rooskleurig is. O neen. Maar dat ze achteruit
hollen zou, zooals vaak wordt voorgesteld, is evenmin juist.
Er wordt niet zooveel geld verdiend als vroeger en
niet zoo gemakkelijk. Dat is 't 'm. In den gouden tijd
werden de heeren branders werkelijk slapende rijk en
dat lukt niet meer. In binnen- en buitenland verrezen
de konkurrenten en dreven de prijzen der branderij
producten binnen de grenzen. Was daarmede de welvaart
van Schiedam naar de maan Neen toch, hoogstens kon
men zeggen dat de vette jaren voorbij waren. Maar
de magere jaren leveren ook nog wel wat op. In wélke
industrie kent men alléén vette jaren f
Het bedrijf en de bedrijfswinsten zijn genormaliseerd,
naar onze meening. De intocht van het grootbedrijf
heeft er in hoofdzaak voor gezorgd, dat er zooveel
fabrieken zijn stopgezet. (In 1882 waren er 388 brande
rijen, in 1910 nog slechts 102). Als de industrie zélf
verminderd was, dan zou er minder moeten worden
voortgebracht. Dan kon men spreken van „verval".
Maar daarvan is geen sprake. Er zijn veel minder
branderijen, er zijn veel minder brandersknechts dan
vroeger, maar er
wordt veel méér geproduceerd!
In 1910 b.v. zijn twee branderijen stop gezet, maar is
toch 14.600 H. L. ad 50 pCt. méér geproduceerd dan
in 1909.
Dank zij natuurlijk de bedrijfsconcentratie de groote
fabrieken met hun moderne inrichting en machines kon-
kurreeren het kleinbedrijf gewoonweg dood.
Is dus de productie-hoeveelheid niet verminderd, ook
de prijzen der branderij-producten zijn niet aan zulken
reusachtigen druk onderhevig, dat de branderij-industrie
