No. 35.
Zaterdag 28 October 1911.
lie Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
De Moker.
Een gevoelige les.
Het Burgerlijk Armbestuur.
Heen invloed meer?
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent bij vooruitbetaling.
12 cent per maand t
Losse nummers 3 cent.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW ,{CONSTANTIA".
Ingezonden stokken voor het eerstv. nummer moeten
n i t e r 1 ij k Dinsdagsavonds 9 nar in ons bezit zijn.
ADVERTENTIËN: 71/, cent per regel.
Arbeidersverenigingen 3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27,
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Bij de algemeene beschouwingen voor de begrooting
heeft onze partijgenoot De Bruin een motie ingediend
van den volgenden inhoud
De raad, van oordeel dat in het belang der ge
meente samenwerking van alle raadsleden gewenscht
is en het uitsluiten van enkele leden uit de
Commissie van Bijstand moet worden afgekeurd,
gaat over tot de orde van den dag.
Die motie is afgestemd met de stemmen van rechts
tegen links. De bedoeling der motie was duidelijk de
voorsteller heeft het bovendien niet aan een heldere
toelichting laten ontbreken de voorzitter heeft uit den
treure gepoogd den voorsteller te bewegen de motie in
te trekken, hetgeen deze natuurlijk niet mócht en kón
doen en toen heeft de rechterzijde onder allerlei
verlegenheids-voorwendseltjes de motie afgestemd.
Ze wilde niet haar eigen fouten erkennen en richten.
Dit moest ze zélf weten. Maar toen heeft De Bruin
den heeren even laten gevoelen, of ze het buiten de
samenwerking, ook zelfs met den gehaten sociaal-demo-
kraat konden stellen.
Men beging de dwaasheid stemming over de artikelen
der begrooting te weigeren, om, zooals de liberaal
Houtman het noemde, het verzet van den heet De Bruin
te breidelen
Deze liet de heeren kalm hun gang gaan en toen de
stemming geweigerd was, had hij een ander middel bij
de hand, dat minstens hetzelfde resultaat verwierf.
Bij elk postje stelde De Bruin een kleine verhooging
of verlaging voor, naar variatie, en moest zulk een
voorstel wel ter tafel gebracht worden.
De heeren waren boos, wanhopig boossommigen
wilden wegloopen, anderen stelden voor de vergadering
te sluiten.
't Was natuurlijk een onmogelijke toestand en met
zulk een behandeling had de begrooting eenige weken
moeten duren.
Maar dat was het doel niet.
Het middel was demonstratief en toen men zoo een
poosje had voortgesukkeld, verklaarde De Bruin, dat
het naar zijn meening nu duidelijk was gemaakt, ook
aan wie hardleersch waren, dat een meerderheid niet
straffeloos een minderheid kan neerdrukken.
In het vertrouwen, dat deze les en de woorden van
den voorzitter resultaat zouden toonen, was spr. bereid
aan een normale behandeling der begrooting verder
mede te werken.
Een zucht van verlichting steeg op, toen dit werd
medegedeeld, 't Viel merkbaar mee.
Inderdaad, deze korte les was hard genoeg en zal
den heeren lang heugen
Voor een langdurige obstruktie was ditmaal geen
plan maar de rechterzijde heeft het in haar handen
of zulk een noodlottig middel in de toekomst zal moeten
worden aangewend door de minderheid om haar rechts
gelijkheid af te dwingen
Het spreekt vanzelf dat we over het verloop dezer
geschiedenis nog wel een woordje hebben te spreken.
„Wij kunnen de armen van Schiedam er niet mede
gelukwenschen, dat zij zijn overgeleverd aan de mensch-
lievendheid van den heer Jan van Katwijk en consorten",
schreef De Moker van 30 September j.l. aan het adres
van onze geachte zuster, het Schied. Volksblad en het
Werft abonnees voor „De Moker".
blijkt maar al te waar te zijn. Nadat het vorig Burgerlijk
Armbestuur door Burgemeester en Wethouders op niet
heel nobele manier was behandeld en tengevolge dier
behandeling ontslag had gevraagd en verkregen, is een
andere commissie van vijf personen gekozen, waaraan
voortaan de zorg voor de armen van Schiedam zou
worden toevertrouwd. Het sprak immers van zelf, dat
in die commissie geen sociaal-democraten mochten zitting
nemen, doch door de rechterzijde, de christelijken, moest
worden bezet. Aan den heer Jan van Katwijk werd de
leiding opgedragen en men gaf het spoedig op duide
lijke wijze te verstaan, hoe goedkoop de nieuwe armen
verzorgers zouden werken
Armenverzorging op een koopje
was dus het parool. De vorige commissie was te duur
en nu zouden de heeren Jan van Katwijk c.s. dat eens
anders aanpakken. En dat bleek weldra.
Het Proveniershuis te dezer stede is eene stichting,
die geen rente of aflossing van schulden meer heeft
te betalen en bedoeld is aan de minder bedeelden alhier
een goedkoope woning te verschaffen. Genoemde stich
ting wordt beheerd door het Burgerlijk Armbestuur. De
lasten, die op de stichting rusten, bedragen jaarlijks
volgens de gemeente-begrooting de volgende sommen
Grondbelasting f 320.Dijk en Polderlasten f 1.
Onderhoudskosten f1650.— Brandverzekering f80.
Inning der huur f 135.Waterleiding f 450.Ge
bouwde eigendommen f 130.Secretaris f 250.samen
f3016.Aan huur wordt jaarlijks betaald eene som
van f 4750.zoodat deze rekening een batig saldo
aanwijst van f 1734.
Dat geld komt ten bate van net Burgerlijk Armbestuur.
Wat doet nu de nieuwe commissie, die zoo goedkoop
zou werken Die commissie begint met het voornemen
de arme menschen, die in het Proveniershuis goedkoop
een onderdak hadden bekomen, 15 cent per week in
huur op te slaan, om daardoor het batig saldo dier
stichting jaarlijks nog grooter te maken en de gemeente
kas daardoor te ontlasten. Wel een nobel idéé, vindt
ge niet lezers Het voornemen echter is nog niet tot
een daad van uitvoering gekomen dit is evenwel niet
de schuld der commissie, maar van andere machten,
buiten haar om. Het is thans zoo vastgesteld, dat de
verhooging van de tegenwoordige bewoners nietdoch
van de nieuwe bewoners, die door den nood gedwongen
aldaar onderkomen zoeken, wel zal worden geheven.
Dat zijn dus de van God aangewezen verzorgers der
armen, uit de Kerk van Christus, nietwaar geacht Schied.
Volksblad r
Wij feliciteeren wel de gemeentekas met zulk een
commissie, doch niet de armen.
Dat belegt „openbare?" vergaderingen, houdt lezingen,
viert feesten* met kapelaans als feestredenaars en
geeft blaadjes uit met de mooie, wijdsche titelDe
Propagandist
Roeit daar maar eens tegen op
Over het laatste „geval" willen we wat zeggen, 't Is
een feit, dat het politieke katholicisme met leede oogen
den ook in Schiedam steeds wassenden vloed van het
socialisme gadeslaat. Er moet, het koste wat het wil,
een dam tegen het roode gevaar worden opgeworpen.
St. Paulus, de R.K. propaganda-club, is daar het aan
gewezen lichaam voor en, het moet gezegd worden, zij
volvoerde haar opgelegde taakpardon, krachtig,
zouden wij haast geschreven hebben. Als echter alles
van dezelfde kwaliteit is als no. 2 van De Propagandist
dan is het slappe thee. Een opwekking om vooral goede
boeken en bladen Nieuwe Schiedamsche Courant
te lezen en lid te worden van den zegen brengenden Volks
bond en een paar scheeve voorstellingen van het socialisme
als knal effect is al wat De Propagandist ons biedt.
Den heer Th. J. H. M. heeft de (on)dankbare taak,
door dikke, vette letters rijk en arm in den Volksbond
te lokken.
't Blijkt noodig ook. Hoort maar.
„De afdeeling Schiedam bestaat den volgenden
zomer twintig jaar. Ze telt thans tusschen zes en
zeven honderd leden. Het zou een eer voor de
Gedenkt trouw den Steunpenning.
katholieken van Schiedam zijn, indien het feest van
het twintigjarig bestaan door meer dan duizend
leden kon worden gevierd.
En dat kan, want in het begin van het bestaan
dezer afdeeling is ook het duizendtal overschreden."
Gelukt het om al wat zich katholiek noemtin den Volks
bondonder te brengen en wordt er niets anders gelezen dan
wat door den geestelijken adviseur voorgezet of als ge
oorloofd beschouwd wordt, dan kunnen wij onze biezen
wel pakken, want, schrijft den heer M.
„Dan is onze Bond een muur van gewapend
beton, waartegen neutraliteit, socialisme en anar
chisme tevergeefs zullen rammen."
Is ie goed Als echter St. Paulus de uitvoerder van
het gewapend beton moet zijn, dan vreezen wij voor
den heer M., dat het van mindere soliditeit zal blijken
om de door alles heen brekende ram van het socialisme
te weerstaan.
Een andere grootheid A. v. D. heeft getracht
in een halve kolom het socialisme om hals te brengen,
't Schijnt een baas te zijn. Hij schermt met Cathrein,
Kautsky en Bernstein of het vriendjes van hem zijn.
Met een vloek en een zucht vertelt hij wat een
materialist is.
Hij schrijft
„De grondslag der moderne Sociaal-Democratie is
het Historisch (cursiveering van ons, Red. Moker)
Materialisme, dat is Materialistische geschiedenis
beschouwing van Marx en Engels, dat bevestigen
verschillende schrijvers, o.a, Cathrein, Kautsky en
Bernstein.
Wat is een Materialist Een Materialist is
iemand, die het bestaan van het onstoffelijke, het
geestelijke, loochent, voor wien alles wat bestaat
slechts stof (materie) is.
Volgens de materialisten bestaat er geen ziel.
De gedachten en begrippen en opvattingen, die de
menschen hebben omtrent godsdienst, zedelijkheid,
recht enz. komen dus, zeggen ze, niet voort uit de
ziel (want die bestaat volgens hen niet), maar die
gedachten enz. komen in de menschelijke hersens
op, alleen' door invloeden, indrukken, inwerking
van buiten.
Het is duidelijk, dat het Historisch Materialisme,
dat de grondslag der Sociaal-Democratie is, het
geloof aan God en vanzelf de Godsdienst vernietigt.
Heel leuk verwart de schrijver het Historisch Mate
rialisme met het Wetenschappelijk Materialisme van
Büchner c.s. 't Schijnt hem heelemaal ontgaan te zijn,
dat het Materialisme van de sociaal-democratie op his
torische feiten is gebaseerd.
Dat het socialisme zich niet uitspreekt over het al of
niet bestaan van een Godheid, maar alleen de geschiedenis
zichtbare zaken dus als richtsnoer aanneemt.
Stofvergoders noemt D. de sociaal-democraten. De
menschen, die strijden tegen het kapitalisme, die het
beginsel verdedigen van alles aan de gemeenschap,
mogen wel door zulke scribenten, die door dik en dun
het kapitalisme verdedigen, mogen ons wel voor stof
vergoders schelden. Socialist worden is dus God ver
zaken, zegt v. D. Hij spreekt daarmee de ban uit over
tal van christenen, over de christen-socialisten, enz.
Maar zelden hebben wij een artikel gelezen, dat meer
getuigd van eigen waan en eigen gerechtigheid, dan
het artikeltje van den heer v. D., die blijkbaar zeer
ingenomen is met zijn geklad. Want als slot zegt hij
dat alleen dit artikel met een hoofdletter ge
schreven is om wij zouden zeggen om de onwetend
heid van den katholieken schrijver te toonen.
No. 2 van De Propagandist is geschreven om onzen
invloed op de katholieke arbeiders te doen verminderen.
Nog eenige van zulke blaadjes en de arbeiders zullen
gaan zeggen „hé, ze schelden altijd zoo op het socialisme,
daar moeten wij meer van weten". En dan wachten wij
met volle gerustheid het onderzoek af. De heeren
katholieken zijn bang, dat de arbeiders de oogen open
gaan, dat zij eischen dat er niets anders gelezen wordt
door de arbeiders dan wat de heeren voor hun pas
klaar gemaakt hebben
Katholieke arbeiders, wij zeggen „onderzoekt alle
Steunt „De Moker" door uwe advertentiën.
t