Vakbeweging.
waant. Ware dit niet 't geval, de meeste berichtjes uit
„Stadsnieuws" bleven, waar ze vandaan komen: op 't
politie-bureau. De krant moet vol, en alles kan toch niet
met de schaar worden bewerkt. En nu gaat men aan
het in elkaar zetten van de nieuwtjes. Dat vult, en de
middelmatige lezer zegt
„Wat interessant,
„Is toch die Schiedamsche krant."
De redactie lacht, en denktDe Schiedammers zijn
toch makkelijk-tevreden-te-stellen menschjes.
We dachten hieraan, toen we „de oue" van Maandag
avond in handen kregen. Daar was me „een meid van
21 jaar in een baloorige bui in de Schie gesprongen."
De eerste twee woorden deden ons al dadelijk peinzen
Die „meid" zal haar adres niet hebben in de Tuinlaan,
aan de bocht van de Lange Haven, of aan de Nieuwe
Haven tusschen de Oranjebrug en het zg. kippenbruggetje.
Die huist aan de Laan, Achterweg, Zijlstraat, of in een
der zijstraten aan den Singel. Want was het een „meid"
uit een der eerstgenoemde straten geweest, zeker had men
geen bericht gelezen, of er was geschreven: „Eenjonge
„dame van 21 jaar, in deze gemeente woonachtig, die
„al geruimen tijd aan buien van zwaarmoedigheid lijdt,
„is door een noodlottig toeval in de Schie geloopen.
„Nadat zij gelukkig spoedig gered was is zij per rijtuig
„naar huis vervoerd. Haar toestand is, terwijl wij dit
„schrijven, redelijk wel."
Zoo heeft zoo'n krant voor verschillende wijken ver
schillende berichten.
En bladen, die op zulk een wijze hun kolommen
vullen, hebben dan nog wel den moed, over opvoeding
door middel van de pers te spreken. Men moet maar
durven
En in Schiedam Wijlen de heer A. P. Abra
hams, die vroeger directeur der Middelburgsche Courant
is geweest, heeft in een werk, getiteldDe Pers in
Zeeland1758rgoo, het verleden van alle Zeeuwsche
couranten geschetst. Uit den aard der zaak is het over
zicht over het blad, waarbij hij jarenlang betrokken is
geweest, het uitvoerigst, maar ook van andere bladen
weet hij interessante gegevens te verstrekken. Nu zou
de Moker daarvan niet gerept hebben, indien de schrijver
ook niet gesproken had over het Sluisck Weekblad. Hij
vermeldt daarvan, dat er geen enkel exemplaar, ook niet
het eerste nummer, op het stadhuis is te vinden, en het
programma van die streng-kerkelijke krant was alleen
op te maken uit de manier, waarop de Middelburgsche
Courant de redaktie kapittelde. Dat gebeurde te Sluis in
Zeeland. En hoe staat het daarmee te Schiedam Zou
hier op het stadhuis of anders in het archiefgebouw een
volledig exemplaar van b.v. de Moker te vinden zijn
Wie weet, wat we nog eens te hooren krijgen, als het
werkDe Pers in Zuid-Holland verschijnt
De Uitvoering van het kinderkoor der zangvereeniging
„Excelsior" j.l. Zondagavond is uitstekend geslaagd.
Reeds lang voor het uur van aanvang, wat op last
van den commissaris van politie een half uur later plaats
had dan aangegeven was op de programma's, waren alle
beschikbare plaatsen bezet, en te acht uur, toen de
kleintjes op zouden treden, moesten velen zich met een
staanplaats tevreden stellen.
De uitvoering werd geopend door den voorzitter van
„Excelsior". Deze verheugde zich in de talrijke opkomst
en hoopte dat de zang der kinderen aan aller verwach
tingen zou voldoen voorts wees hij er op, dat hoewel
de zangschool zich in een flinken groei verheugt, er altijd
nog meerderen bij kunnen.
Hij sprak daarom de verwachting uit, dat vele ouders
hun kinderen aan de zangschool van „Excelsior" zouden
toevertrouwen ter opleiding in den zang.
Daarna werd door klasse A, welke gevormd wordt
door de jongste kinderen een drietal liedjes ten gehoore
gebracht, welke om den eenvoud en ernst waarmede zij
werden gezongen, zeer voldeden.
Klasse B, de ouderen, zongen na hen twee nummers,
waarbij dadelijk een zekere mate van geschooldheid viel
op te merken, waardoor hun zang zeer aangenaam klonk.
Zeer aardig werd hierna gespeeld een klein tooneelstukje
„De redder in nood", waar hartelijk om gelachen werd.
Na de pauze werd opgevoerd een kinderoperette „De
Padvinder", vervaardigd door De Bruin. Dit was het
succesnummer van den avond.
Vroolijk kwamen ze aangestapt de padvinders, twee
aan twee, de jongens al klapperende op de maat der
muziek, maakten een ronde op het tooneel, schaarden
zich dan in een rij, zongen hun liedje en voort ging het
weer, paarsgewijs achter elkaar, vroolijk stappende in
de maat. De kleintjes behaalden zoo'n succes met deze
operette, dat de zaal daverde en zij twee, driemaal
terug moesten komen. Nadat de beide klassen nog een
paar liederen hadden gezongen, werd door den voorzitter
de avond gesloten, er nog eens op wijzende dat elke
maand, te beginnen met Maandag 26 Februari, nieuwe
leerlingen worden aangenomen.
In de pauze werd de kleintjes een versnapering aan
geboden.
Alles bij elkaar genomen was het een leuke avond,
welke zoowel oud als jong veel genot heeft verschaft.
Onze Zangschool. A.s. Maandag zullen weer nieuwe
leerlingen tot de Zangschool worden toegelaten. Wie
de uitvoering van j 1. Zondag heeft bijgewoond, zal zeker
niet nalaten zijn kinderen daaraan te laten deelnemen.
Een aangename en nuttige ontspanning kan het voor
de kinderen zeker worden genoemd, terwijl de contributie
zoo laag is gesteld (3 ct. per week en per leerling),
dat ook dit geen bezwaar kan zijn.
Voor klasse A (kinderen van 910 jaar) heeft de
inschrijving plaats op het repetitieuur van 56 en voor
klasse B (kinderen boven 10 jaar) van 7—8 uur, in
„Constantia".
Daar een aanvang zal worden gemaakt met de in
studeering van een operette, zullen na dien datum voor-
loopig geen nieuwe leerlingen worden toegelaten, om
alzoo de studies niet te bemoeilijken.
Het bestuur van de Zangschool.
Jeugdorganisatie. Aan de leden van de Vereeniging
voor de Jeugd Door Ontwikkeling tot Machtzij mee
gedeeld, dat de gymnastiekoefeningen 's Woensdagsavonds
zullen gehouden worden. Zou gauw als de zaal te onzer
beschikking is, kunnen de oefeningen een aanvang nemen,
lederen dag kunnen wij het antwoord hierop verwachten.
In aansluiting met bovenstaande hebben wij besloten
in overleg met den leider der afdeeling gymnastiek de
gelegenheid voor volwassenen ook open te stellen.
Mannelijke en vrouwelijke leden der S. D. A. P. en
leden van vereenigingen aangesloten bij den Schiedam-
schen Bestuurdersbond, boven de 20 jaar, kunnen aan
de gymnastische oefeningen deelnemen. De contributie
is op minstens 5 cent per week bepaald en zal voorloopig
door den penningmeester van „D. O. T. M." in ontvangst
worden genomen. De penningmeester, A. B. Klepke,
houdt iederen Zaterdagavond zitting in „Constantia".
Men kan zich opgeven bij ondergeteekenden voor
„D. O. T. M."
De leiders(ster),
M. J. VAN DIJK, Dwarsstraat 602.
ST. KLEPKE, Helenastraat 6.
Mej. T. OOMS, Bakkerhaven 43.
In een „Christelijk" land. Men meldt uit Emmen
Van de strenge koude, eenigen tijd geleden, hebben
vooral de bewoners van de krotwoningen en woonwagens,
die hier in Drente nogal te vinden zijn, veel last gehad.
Een verschrikkelijk staaltje kwam mij heden ter oore.
In een \yoonwagen, die eenige minuten buiten het dorp
Emmen op de gewone plaats voor dergelijke „woningen"
staat is een kindje van veertien dagen
doodgevroren.
Stel u ook voor, bij die felle koude in een wagentje
van dunne planken, met reeten er in, met als dekking
eenige oude, versleten katoenen dekentjes.
Een mooie maatschappij, nietwaar, waarin zulke dingen
kunnen gebeuren
Het „partikulier initiatief" schiet tekort. In het
begin van den winter verwierp de Raad, na een warm
debat, een voorstel-De Bruin tot het verstrekken van
schoolvoeding en -kleeding van gemeentewege. Na lang
gesukkel is er toen weer een particuliere commissie
verrezen, die met liefdadigheidsgeld de voeding der
kinderen van de openbare scholen verzorgen ging. Na
onderzoek bleken niet minder dan 130 kinderen der
openbare scholen behoefte aan voeding te hebben. Een
verbijsterend getal
Zooals altijd, gebeurt ook nu weer half werk: de
voeding wordt nu alweer, met het oog op de beschikbare
gelden, om den anderen dag verstrekt. Of gemeentezorg
niet meer afdoende zou zijn, is geen vraag meer. Maar
daartegen bestaan principieele bezwaren, weet u
Schandelijke toestanden. Bij de firma Hazenkamp
Co. alhier, heerscht een toestand tegenover de arbeiders,
welke meer dan treurig is. Nog kort geleden, is het
bedrijf verplaatst moeten worden, omdat uitbreiding
noodzakelijk was. Dus wat de industrie der firma zelf
aangaat, verkeert deze toch zeker in een bloeienden
welstand.
Maar hoe kan het ook anders, wanneer men de
schandelijk lage loonen en den ontzettenden langen
arbeidstijd, der fabrieksslaven in acht neemt. Wat malen
zij om het belang van hun arbeiders, winst, steeds meer
winst, steeds grooter kapitalen, dat is de hevige begeerte
der groot-industrieelen.
De normalen arbeidsdag der arbeiders is van 's morgens
6 tot 's avonds 7 uur, maar wanneer het druk is, wordt
er overgewerkt tot 's avonds 10 uur, en daar het bijna
geregeld druk is, worden de arbeiders eiken avond om
10 uur losgelaten. Een arbeidsdag, wanneer de schaftijd
er af is van 13Yj uur, Zaterdags wordt er gewerkt tot
7 uur.
Dus een werkweek van 78 uur.
Is het niet meer dan tijd, dat de wet zal verbieden, dat
er niet langer zal mogen gewerkt worden, dan 10 uur.
Dit staaltje uit een van de vele, bewijst hoe noodzake
lijk de eisch der 10-urendag is. Als men dan nog ziet,
het hongerloontje wat de menschen daar verdienen.
Van de zoogenaamde losse werklieden, varieert het
loon, van 6 gulden tot en met 9 gulden, per week. Zij
die nu een hongerloontje verdienen van 900 centen,
ontvangen voor elk overuur, schrik niet de somma van
veertien centendat wordt per avond aan overgeld de
somma van twee en veertig centendus in de 5 avonden
aan overgeld 5 X 42 cent f 2.10; op die manier
kunnen zij dan een loon halen van 11.10, wanneer
men ploetert dag in dag uit, van 's morgens 6 uur tot
's avonds 10 uur.
Het unrloon kan dus gerekend worden op 14 cent
per uur.
Dan krijgt men nog de minder betaalden, die ver
dienen aan elk uur, dat zij over werken 9 a 10 cent,
naar gelang hun loon bedraagt.
Geen wonder dat deze vorm van moderne slavernij
de firma Hazenkamp en Co. jaarlijks een zoet winstje
in den schoot werpt.
Den geheelen dag door worden de menschen gejaagd
en gejakkerd, gelijk koelie's in Indië, de zweep ontbreekt
er nog maar aan. Opzegging en aanneming van het
werk wordt onwillekeurig gedaan. Als men er een jaar
werkzaam is, heeft men kans op een paar centen meer
loon, maar wie eenigszins de kans heeft ander werk
te krijgen, smeert hem met de looppas geen wonder
ook
Wanneer men eens een avond vrij wil zijn, want het
is daar werken, eten en slapen, gelijk een paard, dan
nog moet tekst en uitleg gegeven worden waarvoor, en
komt dan niet te veel, want dan krijgt men ten antwoord
alweer vrij, waarvoor nu weer Het loon, dat om 7
uur 's avonds uitbetaald moet worden, gaat ook niet al
te vlug, het wordt maar al te dikwijls kwart over zevenen,
eer dat het uitbetaald wordt. Daar wordt natuurlijk steeds
over gemopperd, te meer nog omdat men aan het werk
moet blijven. Wanneer men 1 of 2 minuten te laat
komt, heeft men kans een heelen dag naar huis gestuurd
te worden.
Veertien dagen geleden werd den menschen een dag
loon afgehouden, welke beschouwd moest worden als
pendag. Voorwaar, een gezegende toestand in dezen
geordende maatschappij. Zou de firma Hazenkamp van
zulk een meer dan treurig loon kunnen leven Het is
in êén woord ergerlijk.
Dit is een staaltje, uit een van de vele kapitalistische
industriën, waar het leven van den arbeider wordt op
geofferd aan de winzucht der kapitalistische ondernemers.
Wanneer gij arbeiders, deze schandelijke manier van
uitbuiting u laat welgevallen, dan ligt de schuld bij u zelf
Gij moogt het niet langer dulden dat er beschikt wordt
over uw geest, uw tijd, ja over geheel uw leven, als
onmondig wordt versleten in de fabriek of werkplaats.
Al het mopperen en klagen, baat u niet, als enkeling
kunt ge niets.
Daarom schaart u schouder aan schouder, één van
willen en één van denken, tot verovering van betere
levensvoorwaarden.
Wij roepen u toe, wordt lid van uw vakvereeniging,
die staat op het standpunt van den klassenstrijd, om
uw dadelijke belangen te behartigen en te verdedigen
tegenover de patroonsklasse, om wat meer loon en
verkorting van den arbeidsdag, dus om algemeene, betere
arbeidsvoorwaarden. Tevens moet gij u scharen naast
uw strijdende makkers op politiek terrein, en wordt lid
van de 6". D. A. P.
Wanneer gij nog niet onze bladen leest, koopt ze, of
wordt abonnè. Weert de kapitalistische bladen uit uw
huis, het zijn uw vijanden, die gij wekelijks steunt met
het abonnementsgeld.
Nogmaals roepen wij u toe, sluit u aaneen, strijdt met
ons mee tegen de schandelijke toestanden, waarin gij
leeft- TERTIUS.
Schiedamsche Bestuurdersbond. Dinsdag 27 Fe
bruari a.s., 's avonds 8 uur, houdt de Schiedamsche
Bestuurdersbond zijn Algemeene Jaarvergadering in het
gebouw „Constantia". De agenda luidt
1. Opening en Notulen.
2. Ingekomen stukken.
3. Jaarverslagen Secretaris, Penningmeestet en Bureau
voor Arbeidersrecht.
4. Verkiezing Bestuur.
5. Bespreking Meifeest.
6. Rondvraag.
Naar aanleiding der besprekingen ten vorige jare be
treffende punt 5, verwacht het Bestuur voorstellen van
de organisaties, liefst schriftelijk, vóór den dag der ver
gadering.
Met het oog op de belangrijkheid der agenda verwacht
het Bestuur aller opkomst. G. VAN DER ZEE Hzn.,
2e Secretaris.
Bond van arbeiders in de Drankindustrie. Dins
dagavond trad de Bondspropagandist Kruit in „Constan
tia" voor de afdeeling op in een openbare vergadering.
In een rijk van feiten voorziene toespraak wees hij
de aanwezigen op de noodzakelijkheid van organisatie.
Ook zette spr. uiteen het groote belang wat de arbei
dersklasse heeft bij een goede sociale wetgeving.
Na eenige gedachtenwisseling met een anti-revolutio
nairen arbeider, welke uitdrukkelijk verklaarde geen „door-
dik-en-dunner" te zijn, inzake de mogelijkheid van af
schaffing van den nacht- en Zondagsarbeid en invoering
van den 10-urendag in de branderij-industrie, werd met
algemeene stemmen onderstaande motie aangenomen:
„De openbare vergadering enz.,
met belangstelling kennis genomen hebbende van de
motie- froelstra inzake art. 357 van het ontwerp-invali-
diteitswet;
begroet met instemming deze poging om in het lot
van den 70-jarigen arbeider eenigszins te voorzien,
dringt er bij de Tweede Kamer op aan, dat de motie-
Troelstra spoedig zal behandeld en aangenomen worden."
De afdeeling won 4 leden.