I
„DE MO EER".
Nieuw-Malthusiaansche Bont
Arbeiders en Arbeidersurouwen!
Gebouw „Constantia", Boterstraat 30
Adverteert in „De Moker"
Uit Vlaardingen.
Abonneert U op
Bureau voor ArkiJersreclit,
BEZOEKT STEEDS HET
Prima Alcoholvrije Consumptie.
Uiterst billijke prijzen. Neemt deel aan ons Billardconcowt
Donderdag, 29 Februari a.s
spreekt
F. W. N. HUGENHOLTZ,
Lid der 2e Kamer,
in het gebouw ,,ConstantiaBoter
straat 30, over: „De politieke toe
stand en de motie-Troelstra".
Zegt het voort
Hoger Onderwijs. De tweede Voordracht van prof.
Groenewegen werd gewijd aan „Plicht en Geweten".
De spreker eindigde zijn betoog aldusplicht is
de stem Gods
Dat is kort en bondig, maar daaruit blijkt teVens,
dat de spreker, om tot een verklaring te komen, zijn
toetvlucht moet nemen tot iets bovennatuurliks, dat
juist om zijn bovennatuurlike geheimzinnigheid geen
verklaring schijnt (nodig te hebben, dat istot God.
In hoogste instantie wordt dus tot verklaring van
iets dat nog Verklaard moet worden een beroep ge
daan op iets nog meerder onbegrijpeliks en daarmee
is de zaak verklaard
Maar daarmee kunnen wij geen genoegen nemen
Neen, wij willen een wetenschappelike verklaring
en niet een, die berust op een aaneenschakeling van
onverklaarde geheimzinnighedenZo zou men de
grootste onzin kunnen verklaren en bewijzen
Wij wenden ons daarom tot het histories-materia-
lisme en de evolutieleer
Wel wil de hoogleeraar daar niet aan; dat begrij
pen we volkomen, want een aanvaarding van deze
uit feiten opgebouwde theorieën sluit in zich een
verwerping van 't kapitalisme en een vertrouwen in
de toekomst van 't socialisme.
Wij dan, wij leggen 't oor te luisteren naar wat
Darwin en Marx ons mededeelden
De evolutieleer toch vertelt ons, dat door de strijd
om 't be staan zich sociale driften hebben gevormd
en ontwikkeld). En het is de drift Van zelfbehoud
voor zich en zijn soortgenoten, die de grondslag
vormt van alle andere sociale driften
Er zijn sociale driften zonder welke geen geor
dende maatschappij denkbaar is
Hier denken we in de eerste plaats aan zelfopof
fering ten bate Van de gemeenschap, aan 't één voor
allen en allen voor één
Hier denken we aan trouw en eerlikheid tegenover
de gemeenschap, van waarheidsliefde en dissipline!
En de stem in ons binnenste, die zegt dit of dat
moet je doen om te voldoen aan die algemene soci
ale eisen, is de stem Vhn dei sociale driften, isde
plicht!
En de stem in ons hart, die na 't begaan van de
daad ons zegtdit of dat was zedelik goed, was
zedelike plicht, of dit of dat is uit sociaal oogpunt
af te keuren is: het geweten!
Plicht en geweten vinden dus hun oorsprong in
sociale driften
De evolutieleer verklaart ons 't ontstaan van plicht
en geweten, zij levert ons 't antwoord op de vraag
wat is plicht, wat is geweten.
Marx daarentegen laat buiten bespreking hoe ze
ontstaan hij erkent het bestaan van plicht en houdt
zich bezig met de oorzaken, van telkens veranderde
denkwijzen, oVër wat al of niet als plicht moet wor
den aangemerkt
Het histories-materialisme geeft ons wederom ant
woord op de vraag: welke zijn de oorzaken, dat men
in verschillende tijden verschillend denkt over wat
onder plicht moet worden gerekend, of hoe komt
het dat in dezelfde tijdén verschillende groepen van
mening verschillen over wat onder zedelike plicht is
te verstaan
En als antwoord geeft het histories-materialisme
weerde maatschappelike arbeid bepaalt het geeste-
lik denken, de wijze van produktie is dei grondslag
Van de denkbeelden, welke men heeft over de plicht
En met veranderingen in de produktiewijze, zullen
ook de begrippen over wat plicht is of niet zich
wijzigen
Hoe komt het, dat tans duizenden arbeiders de
plicht van liefde tegenover 't vaderland niet meer
voelen, niet meer dwepen met hun taal, met hun
geboortegrondja, de plicht Van liefde tegenover 't
vaderland niet meer voelen als plicht?
Hoe komt het, dat tans millioenen proletariërs een
hogere plicht aanhangen dan die Van vaderlands
liefde, n.l. de plicht van internationale solidariteit
Dat komt, omdat de tegenwoordige produktiewijze
de klassenstrijd heeft doen ontstaan, een strijd tussen
arbeiders enerzijds en werkgev|ers anderzijds
Dat komt, omdat op de bodem van, de maatschap
pelike arbeid staat een tegenstelling van belangen
tussen arbeiders- en kapitalistenklasse
Het wezen der maatschappij draait dus om de ar
beid 't gaat niet Vóór of tegen deze pf gene natie,
't gaat niet vóór of tegen de Kristus, maar 't gaat
hier vóór of tegen 't kapitalisme
De drang naar zelfbehoud van de klasse doet arbei
ders en ondernemers zich organiseren in arbeiders-
en patroonsbonden, die met de ontwikkeling der
techniek al feller en feller tegenover elkander komen
te staan
De plicht van liefde voor zijn natie zowel voör
arbeiders als kapitalisten verdwijnt als sneeuw voor
de zon om plaats te maken Voor de plicht van soli
dariteit ieder met zijn klasse
En voor zover de machthebbers nog spreken van
plichten tegenover 't vaderland maken zij zich schul
dig aan diepgaande huichelarijwant zij zelf tonen
geen eerbied te hebben voor het vaderland van ande
ren, zij achten vaderlandsliefde niet heilig, want zij
ontstelen 't vaderland aan de Atjehers, aan de inwo
ners van Tripoli
De plicht van vaderlandsliefde heeft afgedaan als
plichtdie leus ,kan alleen nog dienst doen tot ovter-
heersing ten eigen bate van een onderliggende klasse
Wij spraken van plichten, van trouw en eerlikheid
tegenover de gemeenschap, van waarheidsliefde en
dissipline
Kan, ja, mag de arbeidersklasse al deze plichten
handhaven in de strijd tegen 't kapitalisme
Is men in de oorlog trouw, eerlik en waarheidslie-
Vend tegenover de vijand
Is 't kapitalisme trouw en eerlik en waar hei dslie-
vend tegenover de arbeidersklasse
Zie maar eens naar 't afschuwelik spel, dat de
regering speelt met de iq- uren dag begraven is
de motie naar de houding welke zij aanneemt ten
opzichte van ouderdomspensionering en motie-Troel
stra
Of zijn de Verkiezingen van 1909 niet gevoerd
onder de leus van algemeen kiesrecht, 1 o-urendag
en ouderdomspensioen
Welnu, omdat trouw en eerlikheid etn waarheids
liefde in deze maatschappij niet kan bestaan, daarom
ook staat deze maatschappij ten dode opgeschreven
En plicht is 't van de arbeiders zich te organise
ren tot één machtig groot gedissiplineerd verbond,
om op te trekken onder begeestering van de interna
tionale solidariteit naar een nieuwe maatschappij, ge
sticht op de puinhopen van 't kapitalisme, een maat
schappij, waar wel zal heersen trouw en eerlikheid
en liefde tot zijn naaste, dat is naar de sociatistiese
maatschappij.
Afdeling S.D.A.P. Zondag Vergaderde de afde
ling, 't Jaarverslag ademde een opgewekte geest.
Reeds bij eerste stemming werd 't bestuur, in zijn
geheel aftredend, herkozen.
In zake de 'hangendp kwestie met de afd. Schie
dam werd een kommissie tot nadere bespreking met
Schiedam benoemd.
Aan de tussentijdse raadsverkiezing zal door om
standigheden niet worden deelgenomen.
Stem des Volks. Deze zangVerepiging gaf Za
terdagavond haar 6e jaarfeest.
In zijn openingswoord deelde de Voorzitter mede,
dat de spreekster verhinderd was te komen, welke
mededeling door Velen met leedwezen werd aange
hoord.
Niettemin werd 't nog tamelik laat eer 't program
was afgewerkt.
Vooral de Verloting nam nog al tijd in beslag.
Zang en muziek kwamen beiden goed tot hun
recht, terwijl onverdeelde aandacht werd verleend
aan de duo's voor sopraan en alt en de solo voor alt,
Verdienstelijk uitgevoerd door de dames De Zwart
en Stenis.
Ook 't optreden van de jonge dames Detiger mocht
luide bijval oogsten.
Als bewijs van waardeering voor de gepresteerde
diensten werd de direkteur, de heer M. GroeneVek
hartelik toegesproken door den voorzitter en werd hem
een muziek-leerboek en een metronome aangeboden,
De avond werd door bal gevolgd
De praktijk v\an een dominee. Aan „Vrede en
Welvaart" ontlenen wij 't volgende:
„D e werkelijkheid.
In onze openbare vergadering tei Maassluis werd,
in December, den heer Kruithof onbeperkt debat
toegestaan en deze maakte daarvan ruim gebruik,
Bij ons antwoord eischte genoemde heer het rechtj
van interruptie op, tenzij hij repliek kreeg.
Een geestverwant van den heer Kruithof heeft on
langs in Vlaardingen gesprokén.
Er was met groote letter „vrij debat" aangekon
digd.
Een debater die zich opgaf kreegvijftien minu
ten en na eenige moeite vijf en twintig, terwijl men
in de zaal zat te schreeuwen „We zijn 't al lang zat'
Men moet maar durven 1
De heer Kruithof, te Maassluis, meent, dat men
zich op christelijken grondslag kan organiseeren en
toch zijn maatschappelijke belangen kan behartigen.
Arbeiders en werkgevers worden gelijkelijk opge
roepen daarvoor te ijveren.
Wij hadden, door bemiddeling van het Bureau vooi
Arbeidersrecht, wat aan den stok met een reeder te
Maassluis en daarover werd een brief geschreven met
Verzoek tot minnelijke schikking.
Die reeder ging met dien brief naar... een dominéj
die zich op zijn beurt naar het gezin Van den be
trokken persoon (wiens recht was Verkort) begaf.
Waarom Om de zaak te onderzoeken en dan met
grooten invloed recht te doen
Wel neen. om den man en zijn gezin te bewegen
niet zoo op te treden, maar het zaakje aan 's reeder:
goeddunken over te laten.
De praktijk, mijnheer Kruithof!!!"
Stennpenning „De Moker".
Verantwoord 4 cent. V. 10 cent. De Moker 10 cent
Verkiezingsfonds 12 cent.
Correspondentie.
v. Driel. Het geld heb ik ontvangen. Adm.
55
55
INSCHRIJVING VAN NIEUWE
LEERLINGEN
op a.s. Maandag 26 Febrnari.
Voor klasse A (kinderen van 710 jaar)
van 56 uurvoor klasse B (kinderen
boven de 10 jaar) van 78 uur, in het
gebouw „Constantia", Boterstraat 30.
Met het oog op een in te studeeren
Operette, zullen voorloopig na dien datum
geen nieuwe leerlingen worden aangenomen.
Contributie 3 ct. per week.
35 cents per 3 maanden.
mei
I
daa
li
aan
Iooï
onz
VOO
D
aan
W
dezi
E
N
I
E
0
P
Zate
V
Mok
't
van
reda
De
M
N
T;
H
want
VLAARDINGEN,
Willem Renkelgzoonstr. 4a.
AmbtenaarW. DROP.
Verstrekt inlichtingen en schrifte
lijke hulp over
Ongevallenwet
Beroepswet
Arbeidswet
Veiligheidswet
Woning- en
Gezondheidswet
Militie- en
Landweerwet
Kieswet
Belastingen
Arbeidscontract
Iioonvorderingen
Gemeenteverordeningen
V er eenlgingszaken
Geopend 's Maandagsavonds van
8 tot 10 uur.
Het Bestuur van den
Vlaardingschen Bestuurdershond.
Opgericht: 2 November 1881.
Hoofdbureau: VERHULSTRAAT 9, DN HAAG.
Nadere inlichtingen over het lidmaatschap kosteloos te bekomen aan het Bun
van Voorlichting alhier, Nassaustraat 16 boven.
Geopend eiken Donderdag van 28 uur.
die 1
Ti
voor
jebii
en
verei
HET BESTUUR,
Pa
irnsl
;racl
D<
heen
regel
de 1
wetg
wetsi
de n
Kam
Het
naar
Dat
moet
smar
nachl
niet
Losse nummers 3 cents.
Ti
