Voor de Vrouwen.
Vakbeweging.
Uit Vlaardingen.
beiders in het Bakkersbedrijf zal niet nalaten, met zoo
groot mogelijke kracht daartegen op te komen. Hoe
dat in zijn werk gaat, ligt op dit oogenblik buiten het
bestek van dit artikeltje. Maar wat wij den arbeiders in
ernstige overweging willen geven is Betrekt vooral
geen brood van den heer Arie P. VersluysLaat de
wagens, zooals zij uit Rotterdam komen, weer naar
Rotterdam terugkeeren En hebt ge soms al eens uw
geld bij dien bakker besteed, zegt hem dan af met de
boodschap Iemand, die zijn arbeiders op min-heusche
en onbillijke wijze behandelt, moet aan geen arbeiders
brood willen verkoopen. Daar is de deur
Sommige menschen worden slechts door schade en
schande wijs. Misschien is de heer Versluys op die
manier te overtuigen, hoe verkeerd hij handelt.
Schiedamsche arbeiders, toont dus uw solidariteit 1
Blijft niet achter
Vrouwen, hebt ge het stuk van Heijermans, „Op
Hoop van Zegen" wel eens zien opvoeren, of hebt
ge het wel eens gelezen Het handelt over het leven
der visschers en laat u op aangrijpende wijze zien,
hoe wreed de visscherskinderen gedwongen worden
naar zee te gaan, omdat de nood de ouders dwingt,
hun lichaam en dat hunner kinderen aan de reeders
(dat zijn de eigenaars der visschersschepen), te ver
koopen. Voor hen gelden geen angsten of wenschen,
voor hen geldt slechts één kommando„neer zee".
Voor alle arbeiderskinderen is het eigenlijk evenzoo.
In een fabrieksplaats valt het misschien duidelijker
in het oog, dan in onze groote steden. De fabrieken
met hun lange zwarte schoorsteenen, gelijken zoovele
magneten, die de arbeiders van den geheelen omtrek
u,it hun huisjes trekken. Ge ziet daar dagelijks die
eindelooze rijen arbeiders(sters) naar de fabrieken
gaan. De kinderen, in dezelfde kleurlooze kleeding
als de ouders, dezelfde haastige gangge onder
scheidt ze bijna niet van het oudere geslacht. Mocht
er nog wat meer kleur op hun wahgen soms zijn,
het zal niet lang duren, of de weverij en spinnerij
hebben hun ouwelijke gezichten ook dezelfde bleek
heid gegeven. En al weet ge het van allen, toch
treft het u bij het hooren van een enkeling vaak
dieper. N-
fk weet van schoolkinderen, die hun ouders ge
smeekthebben, niet in ,,'t fabriek" te worden ge
stuurd, die het laatste schooljaar dag in dag uit
gehoopt hebben zooals alleen kinderen iets hopen
kunnen dat ze timmeren of een ander ambacht
zouden mogen leeren. Maar de kinderen, zij kenden
de wreedheid nog niet van de wet, waaraan ook hun
ouders zich hebben te onderwerpenze vermoedden
slechts, dat het daarbinnen zoo somber is en indien
ze er eenmaal in zijn, dat ze er hun lange leven niet
weer uit zouden komen. Eenige maanden later wis
ten ze het, dan was alle hoop weg, liepen ze, alsof
ze 't hun leven lang gedaan hadden, met vader en
moeder mee de fabriekspoort in.
De ouders hebben zelf geen wil hierin. Wie weet
-hoe de moeder gewenscht heeft, haar kinderen voor
het lot, dat ze zelf zoo kent, te behoeden, hoe ze
verlangd heeft, het leven van haar kinderen wat meer
kleur te geven dan 't hare gehad heeft. Maar„uw
kinderen zullen in de fabriek, of ge gaat er zelf ook
uit", zoo is de patroonswet, die alle arbeidskracht
naar zich toe zuigt. En bovendien, de verdienste kun
nen de ouders niet missen en de kinderen gaan mee
naar 't fabriek heel .lang misschien met tegenzin,
ten slotte is het hun een sleur. Ik weet van meisjes,
dat ze de eerste dagen onpasselijk zijn en totaal ver
suft van 't helsche leven en de benauwde atmosfeer,
maar ten slotteze moeten.
Moeders, als ge dan uw kinderen tegen uw liefsten
wensch in, toch naar de fabriek moet sturen, zorg
dan, dat ge hun het ééne meegeeft, wat ge te geven
hebtdat ge hun leert, waarom zij toch moeten
en waardoor alleen het anders zal worden. Maar
daarvoor moet ge zelf eerst die kennis hebben en
daarom is het dat ge naar onze vergaderingen moét
gaan en trachten de brochures te lezen, die u den
weg zullen -wijzen naar de sociaal-democratie.
O. O.
Opwekking tot stenn voor de Eiectriciens
te Amsterdam.
Men gelieve de geteekende steunlijsten zoo
spoedig mogelijk in te leveren. Eiken Zaterdag
avond kan men hiervoor in „Constantia" terecht.
Er wordt slecht gewerkt met de lijsten. Het moet
beter gaan! Werkt daarom zoo krachtig en vlug
mogelijk voor uw strijdende medearbeiders.
Hoog de solidariteit!
Het Bestuur van den S. B. B.
De motie Troelstra. Volgens het door de1 af dee
ling Schiedam van den Alg. Ned. Typografenbond
gehouden referendum, is besloten instemming te be
tuigen met de motie-Troelstra.
De beste propaganda is de schriftelijken.
De afd. Schiedam van den Centralen Bond van
Bouwvakarbeiders nam in haar H.H. Vergadering
insgelijks een besluit tot instemming.
Grove wille keur. Aan de glasfabriek „DeSchie"
is wederom een staaltje van patroonstirannie voor
gevallen, waaruit opnieuw blijkt op welk een ter
gende wijze de aldaar werkende arbeiders worden
geexploiteerd.
Op de „Uto", de glasfabriek van de heer Jansen,
is het uitlesschen, wat tot gevolg heeft dat de op de
„Uto' werkende glasblazers maar 'moeten zien dat
ze aan den kost komen.
Een van die glasblazers verkrijgt een bewijs van
de heer Jansen, te mogen gaan „schoppen" (tijdelijk
op een andere fabriek t©t mogen gaan werken). Hij
heeft het geluk op „De Schie" werk te krijgen,
doch na één dag gewerkt te hebben wordt hij gelij
kertijd weer ontslagen.
De oorzaak
De ontslagene was lid van zijn vakorganisatie en
was daarom onbruikbaar om, al was het slechts
enkele weken, flesschen te maken voor de heer van
Deventer. Wij leven vrij, wij leven blij, wordt ons
immers reeds op school geleerd. De practijk bewijst
anders.
Gelukkig dat de organisatie der glasblazers den
laatsten tijd stevig groeit, zoodat ook de heer v.
Deventer welhaast een toontje lager zal moeten gaan
zingen.
Dat die tijd spoedig kome, glasblazers Het licht
slechts aan u, sluit u aan bij de organisatie.
Stakingen. Te Amsterdam houden 'de electri-
ciens dapper vol, af en toe geeft een enkele firma
aan de eischen toe en sluit met den Metaalbewerkers-
bond het collectief contract, waarin de arbeidsvoor
waarden zijn vervat.
Het aantal stukenden blijft echter een goéde 300
bedragen, doordat van verschillende werken voor
Amsterdamsche firma's, buiten de stad uitgevoerd,
de werklieden zich bij de staking aansluiten.
Steun blijft dus dringend noodig.
De lood gietersstaking welke onder leiding der
„vrijen" staat, duurt eveneens onverandert voort en
het laat zich niet aanzien dat het spoedig zal ein
digen. De patroons' weigeren hardnekkig eenige toe
nadering.
De afdeeiing Amsterdam van den Bakkersgezellen-
bond heeft bij verschillende Joodsche bakkerspa
troons staking geproclameerd, teneinde de loonrege
ling, welke te Amsterdam door middel van een col
lectief contract vastgelegd is, algeheel door te voeren.
De raadsverkiezing in III. De vorige week heeft
in district III een verkiezing vopr een lid van den ge
meenteraad plaats gehad. De zetel van den liberalen
heer L. J. van Gelderen, die door vertrek naar elders
had bedankt, moest worden bezet.
Tengevolge van de verkiezing is ook deze zetel in
handen van de kerkelijken overgegaan. De heer G.
Niemansverdriet verkreeg 255 stemmen en kwam
daarmede 6 stemmen boven de volstrekte meerder
heid, zoodat hij in eens gekozen is.
De kerkelijken bezetten thans 15 van "de 19 zetels
in den raad. Wij kunnen dus uitstekend „christelijk"
geregeerd worden.
Van die 15 zijn 8 anti-revolutionairen, 3 katholie-
lieken en 4 christelijk-historischen.
Onze partijgenoot kwam uit de bus met 139 stem
men, dat is 36 minder dan het vorig jaar bij eerste
stemming verkregen werd.
Nemen wij echter in aanmerking, dat voor deze
verkiezing geen stap huisbezoek gedaan is, van de
zijde der partij-afdeeiing geen cent kosten gemaakt
is voor verspreiding of aanplakking, dan kunnen wij
zeer zeker tevreden zijn. Die 139 stemmen zijn de
vaste kiezers uit district III.
De vrijzinnig-democraten kregen op hun candidaat
102 stemmen of 34 meer dan bij eerste stemming
den vorigen zomer.
Dit feit. is te verklaren, doordat de verkiezingsstrijd
zich niet zeer scherp tusschen ons en de kerkelijken
toespitste en de verhouding dus meer gelijkmatig was.
Overigens is de verkiezingsstrijd op vrij hoog peil
gevoerd. De" strooibiljetten der kerkelijken verdedig
den, op een paar kleine dingen na, zuiver principieel.
Alleen had onzen candidaat een aanval te verduren
van een paar dwaallichten, die van Wijnkoop schijnen
afgekeken te hebben hoe zij ons bestoken moeten.
Schade aan ons stemmental heeft dit zaakje niet
gedaan, dank zij vooral ook het kloeke optreden
van het bestuur der vereeniging, waartoe de Wijn
koopjes behoorden.
Alles bijeengenomen kan onze partijafdeeling tevre
den zijn.
Uit het verslag van het Gemeentelijk Werkloozen-
fonds blijkt, dat op het einde van 1911 daarbij waren
aangesloten 10 vereenigingen met 922 leden. Eén
sloot zich in den loop van 1911 aan, namelijk de
Ver. van Kuipers enz. Van de vereenigingen, die het
geheele jaar aangesloten waren steeg slechts één in
ledental, namelijk de Zeevisschersvereeniging met
20 pCt. en wel van 247 tot 297. Een mooie stij
ging dus.
Door de gezamenlijke vereenigingen werd aan 82
werkloozen over 2121 dagen uitkeering verstrekt en
over 1894 dagen, uitkeering vanwege het gemeente
lijk fonds.
De uitkeeringen van de vereenigingen bedroegen
f654.30, de bijslag der ge.meent© beliep f563.58;
in totaal f 1217188.
De kombinatie van metaalbewerkers, scheepsbou
wers en timmerlieden hield Dinsdag 1.1. een openbare
vergadering, waarin W. F. Dekkers en N. Verkerk
het woord voerden voor een volle zaal in „Excelsior".
Een volle zaal, dat zegt wat voor Vlaardingen.
Een Schiedammer maakte van de gelegenheid tot
debat gebruik, door de arbeiders aan te sporen tot
organisatie op kerkelike grondslag
Hij werd afdoende door Dekkers beantwoord.
Aan 't eind werd gekollekteerd voor de stakende
elektriciens.
Hoger onderwijs. De voordrachten van Prof.
Groenewegen zijn geëindigd. De 4e lezing ging over
de Persoonlikheid, de 5e en laatste over de Zedelike
.ontwikkeling.
Veel in deze laatste besprekingen is -voor ons niet
van betekenis. Wij kunnen yoor 't grootste deel met
de keurig voorgedragen en streng wetenschappelike
verklaringen medegaan.
Edochook in de laatste rede kon de hoog
leraar niet nalaten nogmaals 't histories-materialisme
even onder handen te nemen
Hij erkende de invloed van de maatschappelike
verhoudingen op de werking van de geest, maar
voegde er tevens bijop zijn beurt is 't tochook
weer de geest, die het maatschappelik zijn bepaalt.
Tussen produktieverhoudingen en geestesleven be
staat dus een wisselwerkingnu eens is 't de geest,
dan weer de maatschappelike toestand, welke domi
neert, de een beïnvloedt de ander, de ander de een
en zo bouwen geest en het 'maatscïhappelik zijn samen
de ontwikkeling op.
En dat nu is de dwaling van 't histories-materia
lisme, dat het die wisselwerking ontkent.
Ziezo, we weten nu al vast, dat de professor toe
geeft, dat ook de maatschappij zijn invloed doet
gelden.
Niet langer dus is de geest het oppermachtige,
het alles beheersende en vormendeNeen, ook de
produktiewijze spreekt een woordje mee in 't kapittel.
Wij zijn de spreker dankbaar voor deze erkenning.
Niet alle burgerlike beoefenaars van de wijsbegeerte
zullen 't hem nazeggen, vermoeden we
De hoogleraar is dus van mening, dat ook de geest
een stoot kan geven aan maatschappelike vorming.
't Zou inderdaad dwaas zijn, dat te ontkennen.
't Gaat er nu maar om of dat een zelfstandige wer
king des geestes is.
En dat is menen wij nu niet het geval. Die
invloed van de geest heeft een diepere ondergrond1.
En dat zijn waarachtig alweer de maatschappelike
produktieverhoudingen
De geest is tot die stoot gedwongen door de wijze
van de maatschappelike arbeid.
Maar, zult ge vragen, hoe zit 'tdan o.a. met de
uitvindingen
Een Edison b.v., heeft die dan niet reusachtig veel
bijgedragen tot verbetering der techniek en daar
door tot ontwikkeling der maatschappij
En is 'thier niet het verstand, de geest dus van
die denker, welke zo ontzettend veel deed voor maat
schappelike ontwikkeling Ziet ge wel, roept ge
zegevierend, hier is de geest de grondslag van maat
schappelike vorming. Echter, laten we de zaak eens
wat dieper beschouwen.
Wat is 't, dat deze denker doet werken en bespie
gelen om tot die uitvindingen te komen Het was de
bestaande maatschappij, welke aan die techniek be
hoefte had.
Het gehele kapitalisme als klasse en Edison als
enkeling gevoelt en gewoelde behoefte aan tech-
niese verbeteringen der machinerie, om daardoor te
komen tot gemakkeliker en sneller produktie.
Het zijn de bestaande ekonomiese behoeften, ge
baseerd op (Je maatschappelike produktieverhoudin
gen, die de drijfkracht vormen tot nieuwe uitvindingen,
die de geest van de ganse kapitalistiese klasse en
die van Edison dwingt in bepaalde richting. In een
andere maatschappij met een andere techniek zou
Edison èf tot geen of tot andere uitvindingen zijn
gekomen.
Het is de behoefte, welke een maatschappelike
klasse of de enkeling voelt aan onverschillig wat,
welke de drijfveer vormt, die tot de uitvinding leidt.
Ook hier dus de geest schijnbaar zelfstandig
Wekt al uw vrienden op zich te abonneeren.
Helpt daarom „De Moker" aan abonnees!
