Ditjes en Datjes.
12 Mei de Vrouwendag.
geerd gorden door clericaal of liberaal, aangezien
beide partijen voor de instandhouding van het hui
dige productiestelsel zijnzij verdedigen beide het
kapitalisme en kan er dus van geen van beide par
tijen verbetering komen voor de arbeiders.
De spreekster wees erop, dat wanneer er voor 1913
gewerkt moet worden dit vooral moet geschieden on
der de christelijke arbeiders, welke zoo moeilijk de
coalitie verlaten.
Voor repliek had de heer Marchant een half uur
opgeëischt. Zoo gemoedelijk en zakelijk als hij in
zijn rede was geweest, zoo vurig doch tevens grof
persoonlijk werd hij nu.
Vooral De Bruin moest het ontgelden, die wist er
niets van en stond maar wa<t op te lepelen.
Hij, Mrrrrr Marchant, hij wist het, o.a. die twintig
millioen gulden uit de directe belastingen van Prof.
Treub waar staat dat in, ik geloof dat ik beter de
geschriften van prof. Treub ken dan den heer De
Bruin, maar ik we'et niet waar dat geschreven staat,
aldus riep triomfantelijk de heer Marchant de Bruin
toe en op eenzelfde toon ging de Mrrrr door, ook
tegen Mej. v. d. Vlies, blijkbaar rekenende op geen
tegenspraakdoch voor de sluiting vroeg De Bruin
nog even het woord om' een en ander even recht te
zetten.
En zeker ten spijt van den heer Marchant werd De
Bruin de gelegenheid gegeven om even te vertellen,
onder daverend applaus van het publiek, dat de bron
van die 20 millioen „Land en Volk" was, het vroe
gere orgaan van de vrijzinnig-democraten, onder
redactie van den heer Marchant. Prosit
Nog werd door De Bruin verklaard, dat de vrij
zinnig-democraten in 1904 allen op één na, voor
een oorlogschip hadden gestemd.
De heer Marchant heftig sticuleerend ontkende dit
echter en zei nogmaals dat De Bruin er niets van
wist, doch de blunder was eenmaal gemaakt en de
hoogwijze Mrrrr Marchant zat er tusschen.
Uit het klerikale kamp was geen debater op ko
men dagenmen rekent in dien duffein hoek blijk
baar op slaafsche volgzaamheid der broedersin 191.3.
Ter herinnering. Zondagmorgen vergadert de af-
deeling en komen verschillende belangrijke zaken in
behandeling.
Wij dringen er bij de partijgenooten ernstig op aan,
deze vergadering bij te wonen.
Geestverwanten, die eens kennis met het partijleven
wenschen te maken, zijn mede van harte welkom 1
De Meivergaderingen van Zaterdag en Zondagavond
kunnen als goed geslaagd beschouwd worden. Voor een
aandachtig publiek werd door Helsdingen op de eerste
vergadering de historie van den Meidag op duidelijke
wijze uitéén gezet en werd door hem aangetoond hoe
ieder jaar onze Mei-demonstraties krachtiger worden.
De zangvereeniging „Excelsior" en de tooneelvereeni-
ging „Tot steun in den strijd" verleenden hunne gewaar
deerde medewerking.
Op de tweede vergadering van Zondagavond werd
door de Bruin het woord gevoerd, welke de beteekenis
van de Meidag-viering behandelde en niet naliet de zoo
talrijke geestverwanten op te wekken zich aan te sluiten
bij de S.D.A.P.
De muziekvereeniging „Kunst en Strijd" en de too-
neelvereeniging droegen het hunne er toe bij ook dezen
avond goed te doen slagen.
Raadsverkiezing in 't zicht. Het is thans zoo goed
als zeker dat de anti-revolutionaire heer Van der Drift
voor het raadslidmaatschap zal bedanken, daar hij voor
nemens is zich buiten de stad te vestigen, indien althans
de inlichtingen hieromtrent juist zijn.
In arbeiderskringen zal over dit heengaan zeker niet
worden getreurd. Als getrouw paladijn van het kapitalisme
heeft hij steeds de belangen dier klasse behartigd.
Evenzoo vernamen wij, dat de R.K. heer F. J. Smit
zich om gezondheidsredenen van het raadslidmaatschap
zal terugtrekken.
We zullen dus binnenkort voor de verkiezing staan
van 2 leden voor den Raad, die de plaats dier heeren
zullen moeten innemen, welke zitting hebben voor de
districten I en III.
We kunnen dus bij voorbaat de zwaarden wetten.
Het heeft indruk gemaakt. Ze moest toch iets over
de optocht zeggen, onze oude tante, de Nieuwe Scheid..,
zwijgen ging nu eenmaal niet. Er blijkt echter uit een
en ander, dat de demonstratie een uitstekenden indruk
heeft gemaakt. Iedereen was vol lof over de kalme en
waardige wijze waarop werd gedemonstreerd en de
voorzitter van den S B B. wees er ook op bij de ont
binding van den stoet dat er vooral nuchter was
gemanifesteerd. Ook de fakkelverlichting was uitstekend
en de vele transparanten, met een toepasselijke spreuk
voor de betrokken organisatie, maakten veel effect, ter
wijl de 2 muziekkorpsen de opgewektheid verhoogden.
Alles was beter dan dit vorige jaren het geval was en
de deelname grooter.
Maar de redakteur van de Nieüwe denkt er anders
over die vond dat 't over 't geheel een weinig opwek-
Denkt ge wel om den Steunpenning ?j
kende betooging was, terwijl ervan de weinige muzikanten
die tusschen de rijen liepen, zelfs geen enkel toontje
opging. Niet alleen dus dat deze redakteur een beslagen
bril had, maar hij had waarschijnlijk een flinke dot watten
in zijn ooren ook, want er werd door de muziek beurte
lings onophoudelijk gespeeld.
Een ding heeft de Nieuwe echter goed begrepen,
waar zij schrijft
Natuurlijk figureerde het „algemeen kiesrecht" en
de „achturige arbeidsdag" allereerst in de reklame.
Daar is het ook trouwens om begonnen, oude tante,
of snaptet ge dat nog niet
Want zonder algemeen kiesrecht geen sociale wet
geving en zonder de 8-urige arbeidsdag geen beteugeling
der werkloosheid en de noodige tijd voor ontwikkeling.
En wij kunnen u verzekeren, dat wij daar voor zullen
blijven strijden onder motto Niet ophouden, voor dat
deze eischen werkelijkheid zijn geworden.
Ten slotte de volgende vuurpijl
Het grootste publiek, dat, voor zoover 't zich
uitlaat, de roode betoogers pleegt te omstuwen met
een krachtig „Oranje boven" of een verwijzing naar
de „harington", blijkt ook voor een dergelijke betoo
ging al heel weinig te gevoelen.
Men kan nu eenmaal van kinderen want daaruit
bestaat het grootste publiek, dat de betoogers omstuwt
niet verwachten, dat zij voor een dergelijke betooging
iets voelen. Zij zijn niet wijzer. En hierin staan zij niet
alleen. Dat blijkt uit het bovenaangehaalde. Doch kleine
kinderen worden grooter en wij kunnen de redaktie van
de Nieuwe de verzekering geven, dat er verscheidene
van de zangers, die nu „Oranje boven" zongen, in onze
rijen zullen plaats nemen, als ze eerst de striemen van
de kapitalistische zweep gevoeld hebben en zij de nood
zakelijkheid hebben leeren inzien, dat zij zich moeten
organiseeren en meestrijden om de arbeidersklasse op
te heffen uit den druk, waarin ze door de kapitalistische
uitbuiting bekneld zitten.
Onze betooging heeft indruk gemaakt.
In de Volksschool, orgaan der afd. A'dam van den
B. v. N. O., schrijft B. in het nummer van Woensdag
8 Mei 1.1.
Nog meer proeven f
Tijdens de begrotingsdebatten verklaarde de wethouder
van Onderwijs dat de proef: de hoofden voor de klas,
uitstekend geslaagd was.
Maar van verdere doorvoering geen sprake.
Nu schijnt men ten stadhuize nog een andere proef
te willen nemen geen hoofden meer benoemen, tenminste,
het heeft er alle schijn van.
Wat is 't geval
In de Jodenbuurt is op 4 scholen geen hoofd, n.l.
school 14, school 37, school 90 en de school in de
Zwanenburgerstraat.
De tijdelijke hoofden zijn reeds aangewezen één uit
het personeel.
Zó werkt de aktie van den Bond toch dooreen
kollega de uitvoerende macht, met verplichte school
vergaderingen.
Men zou haast zeggen, zoo 4 scholen zonder hoofd,
Mr. de Vries, de christelijke wethouder van onderwijs,
is op het propagandapad voor hoofdelooze scholen
als het niet te gek klonk voor 'n man, wiens geest
verwanten zich geroepen voelen tot in laatste instantie
het gezag te beschermen, zijn te schragen (d.w.z. het
gezag in z'n huidigen vorm.)
Het moet een genoegdoening zijn voor ieder demo
cratisch voelende.
Wat zullen de hoofden tot zulke feiten zeggen, die
in den strijd voor hun standje zoo gaarne de noodzake
lijkheid hunner ambuleerende alomtegenwoordigheid
trachten te bewijzen
Ons dunkt, de kikkers moesten zich weer maar eens
op gaan blazen tot de grootte van de koe, of grooter 1
't Wordt weer tijd.
Maar past op voor barsten, heeren De kans is groot.
Vervolg.)
Het was al laat, toen vrouw Jansen en haar vriendin
de zaal binnenkwamen, waar de Vrouwendag feestelijk
werd gevierd. Bedremmeld bleef ze aan den ingang
staan, een oogenblik bang, om door zoo'n volle zaal te
loopen. Maar haar vriendin trok haar mee en zocht een
paar goede plaatsen voor haar beiden uit. De zaal was
stampvol. Wat 'n vrouwen en meisjes, wat 'n opgewekte
gezichten In die massa, dacht ze, zou ze moeilijk haar
man vinden. Een muziekkorps zette vroolijk de kiesrecht-
marsch in en ze zong uit volle borst mee, blij, dat ze
in een lied haar gemoed kon uiten. Wat was het mooi,
tusschen zooveel vrouwen te zitten, die hetzelfde dachten
en voelden als zijIn buien van twijfel en neerslachtig
heid had ze zich dikwijls zoo klein en machteloos
gevoeld. „Wat geeft het, dacht ze dan, of ik me al
aansluit bij die andere vrouwen, daardoor zullen we het
kiesrecht toch geen oogenblik eerder krijgen 1"
Maar nu ze die groote zaal overzag, nu voelde ze,
dat als allen zich aaneensloten en voortdurend en krachtig
hun eischen lieten hooren, dat ze dan hun wil zouden
kunnen doorzetten.
Een jonge vrouw betrad het podium en hield een
gloedvolle rede. Vrouw Jansen was een en al gehoor.
Is „De Moker" niet ons beste propaganda-middel
Hoe goed begreep zij die spreekster. Het waren gedachten,
die zij zelf zoo dikwijls gehad had. Ze zou wel op willen
staan en die jonge vrouw de hand drukken ea haar
toeroepen hier ben ik, op mij kunt ge rekenen 1 Hoe
waar was het, wat zij zeide
Gij, vrouwen, die U 's avonds te rusten legt, nadat
ge uw huishouden hebt bestuurd, gij hebt een zwaren
dag gehad, en toch ge hebt uw plicht niet ten volle
volbrachtWant uw plichten reiken verder dan de deur
van uw huis. Ziet, ge doet dagelijks uw best, om uw
kinderen zoo goed mogelijk op te voeden, maar wat
geeft al uw moeite, wanneer het loon van uw man te
klein is, om het noodige voor de kinderen te koopen.
Daarom is het uw plicht, uw man te steunen, wanneer
hij in zijn vakvereeniging strijdt voor hooger loon. Gij
wascht en boent den heelen dag om huis en kind
schoon te houden, maar als gij in het kraam- of ziekbed
ligt, dan is alles in een paar dagen in de grootste
wanorde. Daarom is het uw plicht, te strijden voor
moederschapsverzekering, waarbij ge een uitkeering krijgt
bij bevalling, en ziekteverzekering, zoodat ge in tijden
van ziekte hulp voor uw huishouding kunt betalen. Gij
vrouwen, die dagelijks naar het land, naar fabriek of
werkplaats gaat, weet dikwijls geen onderdak voor uw
kleine kinderen. Uw plicht is het, mee te werken om
bewaarplaatsen voor zuigelingen en kinderbewaarscholen
te krijgen. En dan het onderwijs van uw grootere
grootere kinderenLeg er u niet bij neer, dat het
onderwijs voor de rijke kinderen zooveel beter is, dan
dat voor uw kinderenEisch opheffing van standen
scholen, zoodat het onderwijs voor alle kinderen gelijk
en goed is Eisch uitbreiding van de leerplichtwet, zoodat
niet meer kinderen van 12 en 13 jaar met de koppels
naar het land trekken om den heelen dag de vaak ruwe
taal van groote menschen aan te hoorenzoodat niet
meer kinderen, die op de schoolbanken thuishooren, van
's morgens tot 's avonds geestdoodend fabriekswerk
behoeven te verrichten. Maar voor al die verbeteringen
hebt ge kiesrecht noodig. Gij moet die mannen en
vrouwen voor de Kamer en den gemeenteraad kunnen
kiezen, die ernstig streven naar deze verbeteringen.
Begrijpt ge nü, dat ge 's avonds uw hoofd niet rustig
kunt neerleggen, ofschoon de kousen gestopt en de
kleeren versteld zijn Neen, dan moet ge eerst uw krant
nog lezen, de Proletarische Vrouw, het Volk, uw vakblad
of dat van uw man. Ge moet weten, wat er dagelijks
in de maatschappij gebeurt om mee te werken, wanneer
bij verkiezingen men krachten noodig heeft. Ge moet
de vergaderingen bezoeken, waar de arbeidersbelangen
worden besproken. En wanneer ge dat doet, vrouwen
en meisjes, dan zult ge u een beter en sterker mensch
gaan voelen. Waar ge vroeger dom en onwetend door
't leven ging, daar zult ge nu begrijpen, wat er in de
groote maatschappij gebeurt. Ge zult u nooit meer
eenzaam voelen, maar meelevend met al uw klassege-
nooten, zult ge u rijk voelen aan vrienden, die u steunen
in droefheid en nood.
Vrouw Jansen had al luisterend alles om zich heen
vergeten. Maar plotseling was het haar of haar oogen
naar boven werden getrokken. Ze zag op naar de galerij
en keek recht in de oogen van haar man, die onafge
wend naar haar gekeken had. Ze knikte hem lachend
en een beetje verlegen toe. Onwillekeurig was hij op
gestaan, in zijn verbazing en blijdschap, dat zij het
werkelijk was
Na afloop van de vergadering wachtte haar man haar
aan den uitgang op. Haar vriendin nam afscheid en
haar man bracht haar spoedig buiten het gewoel, waar
ze rustig konden praten.
„Wat ben ik blij, dat je er bent", zei hij. „Deedt je
dat om mij te verrassen, omdat ik onder 't eten zoo
uitviel
„Wel nee", zei ze, „ik was het altijd al van plan, ik
ging om me zelf".
„Hoe bedoel je dat vroeg hij.
„Ik ging naar deze vergadering, omdat ik er behoor,
want ik word lid van de Vrouwenclub van de S.D.A.P."
„Is het werkelijk waar", vroeg hij opgewonden van
blijdschap, „o, moeder, wat ben ik daar blij om. Hoe
is dat alles zoo gekomen
„Heb je er niets van gemerkt?" vroeg ze. „Ik ben
langzamerhand gaan inzien, dat onze arbeid in de huis
houding en voor de opvoeding van onze kinderen voor
de maatschappij groote waarde heeft en dat we daarom
recht hebben als leden van de maatschappij Qnze ver
tegenwoordigers te kiezen. Wij hebben recht op het
kiesrecht en wij hebben het noodig om allerlei hervor
mingen te veroveren voor de toekomst van onze kinderen
en om ons eigen leven menschwaardiger te maken."
„En ga je nu in 't vervolg met mij mee naar de ver
gaderingen
„Ja, als ik kan, ga ik mee en ik zal je bij alles helpen
en alles met je lezen en bepraten. Ben je tevreden
over mij
„Kind, je maakt me gelukkiger dan ik ooit geweest
ben. We zullen samen een nieuw leven beginnen, mijn
strijdkracht en strijdlust zullen verdubbelen. Jij zult onder
de vrouwen een ruim arbeidsveld vinden. Je zult ze
wakker schudden, je zult haar de oogen openen voor
de schoone toekomst, die onze klasse wacht. Je zult
oprichten, die moe en gebogen zijn en je zult er krachtige
vrouwen van maken, die vol strijdlust streven naar een
betere maatschappij. O, moge deze Vrouwendag in alle
landen groote scharen vrouwen in onze rijen voeren 1"
6-5-15. W. M.-A.
NOOIT doet ge voor „De Moker" te veel!