Ditj es en Datjes. Vakbeweging. Algemeen Kiesrecht en Sociale Wetgeving. „Constantia". De groote zaal van „Constantia" zal voortaan ook des Zaterdags- en Zondagsavonds geopend zijn. Wij wekken met aandrang onze lezers op, hun verblijf in „Constantia" te kiezen in het eigen gebouw, dóór en vóór de arbeiders in stand gehouden, daar moeten de arbeiders hun verblijfplaats zoeken Nog zoo slecht niet. Dat er nog wel goede zaken te Schiedam gemaakt worden, bewijst het jaarverslag over 1911 der Naaml. Vennootschap „Van Deventers Glasfabrieken", waaruit blijkt, dat het bedrijfskapitaal is uitgebreid met 275.000.zoodat het thans bedraagt f 885.000.—. Ondands den warmen zomer, waardoor de productie gedrukt werd, zijn de resultaten van het bedrijf be vredigend. Het voordeelig saldo der exploitatierekening bedroeg f 172.039, waarbij komt aan interest f 488. Het netto winstcijfer beloopt, na afschrijving van f 25.000 een bedrag van f 147.527. Er kan weder een dividend worden uitgekeerd van 10 pCt. Op de rekening reserve wordt dan, na aftrek van tantièmes, aan de directie en be drijfsbelasting, een bedrag geboekt van f 38.720. We keken wel wat vreemd op, toen we deze cijfers onder de oogen kregen. Toen het vorig jaar de organisatie der Glas- en Aardewerkers een aktie op touw zette voor afschaffing van den nachtarbeid op Zondag, werd door de fabrikanten de geheele ondergang van het bedrijf voorspeld. Hemel en aarde werden er voor bewogen. De Zondagsnachtarbeid werd intusschen afgeschaft en de ondergang Er wordt in het verslag zelfs met geen woord over gerept. Voor de zooveelste maal werd dus een patroons praatje finaal den bodem ingeslagen. Het was niets anders dan onwil die hen parten speelde. Want de arbeid der glasblazers bracht ook nu nog een lieve winst De loonen der gemeente-reinigers. Het Schied. Volksblad acht zich verplicht, nogmaals op de bekende zaak terug te komen en wil persé goedpraten de bewering dat het niemand méér aangenaam was, dat in den raad het boorstel-De Bruin verworpen is als den voarsteller zélf. De heele Goslingaiaansche toon van het artikel waarin de platte, nietszeggende, persoonlijke van Van Katwijk als „volkomen juist" in bescherming wordt genomen, doet ons van beantwoording van het stuk afzien. Slechts een enkele opmerking over dezen zin „De belangen der gemeentewerklieden zijn aan den Gemeenteraad, in zijn tegenwoordige samen stelling, zeer wel toevertrouwd. In het laatste jaar zijn de loonen van alle werklieden in meerdere of mindere mate verhoogd en ook de loonen der brug- en sluiswachters zijn zeer in hun voordeel herzien." Als men nu weet, dat over de verhooging van de loonen der brug- en sluiswachters, eveneens door De Bruin voorgesteld, een even hardnekkige strijd is gevoerd als over de loonen der reinigers nu en dat juist de heftige tegenstand kwam van de rechtsche raadsleden, dan heeft men wederom een beeld van de wijze, waarop de driestar-schrijver van het Schied. Volksblad de zaken op hun kop weet te zetten Ten slotte nog dit „Er lag een voorstel van B. en W. ter tafel waarin niet slechts het maximum-, maar ook het minimum-loon hooger was gesteld. De voorspellingen en beschuldigingen van den heer De Bruin, dat de wijziging van het werkliedenreglement een kapstok was om deze zaak aan op te hangen en dat de loonsverhooging daardoor op de lange baan geschoven werd, waren falikant uitgekomen. Elk ander lid zou in zulk een geval aan het college zijne verontschul diging hebben aangeboden en, na met voldoening te hebben geconstateerd dat B. en W. zijn voorstel overnamendat zelve hebben ingetrokken. Wij cursiveeren enkele woorden, die in lijnrechten strijd zijn met het eerste beweren van den schrijver, „dat de rechtsche raadsleden, welke eerst vóór het „voorstel-De Bruin hadden gestemd, later tegen stemden, „omdat van B. en W. een voorstel van wijdere strekking „was ingekomen." Na de door De Bruin uitgelokte verklaring van den heer Lagerwey, dat ook het voorstel van B. en W. niet de bedoeling had, welke men om z'n schaamte te bedekken, er aan wilde toekennen, kan het 6". V. zijn leugen niet handhaven en moet erkennen, dat het voorstel de Bruin door B. en W. is overgenomen. Daarom dus viel voor De Bruin niets in te trekken maar B. en W. hadden ruiterlijker moeten zijn. Maar aan hèn kan het 5. V. geen verwijt richten en daarom wordt De Bruin als hoofd van Jut gekozen Kinderlijk vermaak Concours te Dordrecht op den len Pinksterdag. De muziekvereenigingen „Voorwaarts" te Vlaardingen, „Kunst en Strijd" te Schiedam, „Tot Steun in den Strijd" te Rotterdam (Charlois) en „Kunst en Strijd" Denkt ge wel om den Steunpenning te Rotterdam, hebben voor het concours, uitgeschreven door den Nederlandschen Bond van Arbeiders-Muziek- vereen., een boottocht georganiseerd naar Dordrecht. Deze boottocht zal opgeluisterd worden door muziek, te geven door genoemde vereenigingen. De prijs is 50 cent per persoonkinderen beneden 12 jaar half geld. Zie verder de groote biljetten. Kaarten verkrijgbaar bij de besturen der bovengenoemde veree nigingen en bij de commissie. Te Vlaardingen bij den heer J. v. Driel, Oosterdwarsstraat 27 en te Schiedam bij den heer A. Pinster, Oosterstraat 22. SPLINTERTJES. De heer Marchant moet ten stelligste ontkennen dat de aarde rond is. Ook zou hij zeker weten, dat zij niet draait. Wie het anders zegt, weet er, naar zijn meening, geen snars van. De vrijzinnig-demokraten zijn zóó bijster gelukkig met het succes hunner openbare vergadering, dat ze het niet noodig vinden vóór 1913 nog iets te doen. Men verwacht, dat hun kandidaat bij eerste stemming de reis naar de kelder met glans halen zal. De zielsbedroefde kiezers van district III moeten voor nemens zijn de heer Van der Drift bij zijn aftreden als gemeenteraadslid een herinnerings-medaille aan te bieden. Men denkt als beeld en vetkooper te kiezen met het randschrift„Spreken is bilver, maar zwijgen is goud." In anti-revolutionaire kringen heeft de mededeeling van het Schied. Volksbladdat het niet met de Moker zal debatteeren groote instemming gevonden. De broeders hebben nooit veel pleizier van de Moker gehad en vinden het veel gezelliger onder elkaar op socialistischen onzin te sabbelen. De Moker is echter heelemaal uit 't veld geslagen. In glasblazers-kringen heeft het veel genoegen gewekt, dat van Deventers glasfabrieken een zuivere winst van ruim honderd zeven en veertig duizend gulden hebben gemaakt. Nu de aandeelhouders 10 pCt. krijgen zijn de arbeiders overtuigd, dat de heeren het nog wel een jaartje probeeren willen met het bedrijf voort te zetten. Prachtige groei 1 Verschenen is het vijfde verslag over den toestand en de verrichtingen van het Ned. Verbond van Vakvereenigingen. Het loopt over twee jaren: van 1 Januari 1910 tot 31 December 1911. Met groote voldoening konstateeren wij, dat de regel matige en vrij snelle groei van het N. V. V., d. i. van de moderne vakbeweging, ook in de beide verslagjaren onafgebroken voortduurde. Wij moeten volstaan dit verheugend feit te doen blijken uit de volgende mededeelingen uit het belangrijk boekdeel van meer dan 120 pagina's. Bij het N. V. V. waren aangesloten 1910 bracht dus een aanwinst van 3492 leden (8.6 pCt.), 1911 een van 8115 leden (18.39 pCt.) De toename van het ledental in 1911 overtreft die van elk der voorgaande jaren. Zelfs in het eerste bestaansjaar van het Verbond, toen, voornamelijk door de aansluiting van 7 bonden, het ledental plotseling van 18960 op 26277 steeg, was de aanwinst niet zóó groot. Vlugger dan wij durfden hopen, is het ledental van 50.000 overschreden. „Het Vakverbond omvat slechts een deel van de Nederlandsche vakbeweging. Maar het overwicht van dat deel wie durft het ontkennen nam in deze twee jaren weer belangrijk toe. Van de kracht en de macht onzer vakbonden wordt in toenemende mate het wel en wee van de Nederlandsche arbeiders, de inhoud hunner arbeidsvoorwaarden afhankelijk. Het Vakverbond, dienaar van de bonden, maar tevens het middelpunt van hun gemeenschappelijk streven en de uitdrukking van hun aller macht, zag de uitstekende positie, welke het vanaf zijn oprichting inneemt, versterkt". Wanneer men in de veronderstelling verkeert dat er nog iets te verwachten is van het Christelijk Kabinet ten gunste der arbeidersklasse, dan kan dat gerust als een droombeeld beschouwd worden. Mooie grootsche beloften tegenover hun kiezers, wanneer zij de stemmen moeten hebben van de christelijke arbeider, maar zoodra zij gekozen zijn keeren de heeren de arbeiders den rug toe en lappen al die beloften aan hun laars, om dan zich gezamenlijk te scharen rond de brandkast, opdat er geen cent uitgaat voor sociale hervormingen. Op de laatst gehouden jaarvergadering, van „Patri monium" 1617 April, onder voorzitterschap, van den heer van Vliet, het bekende arbeider-kamerlid, werd onder groote blijdschap medegedeeld dat met de indie- Is „De Moker" niet ons beste propaganda-middel ning van Minister Talma's verzekeringswetten en het Tarief, een paar hoofdpunten van Patrimoniums-program waren ingelost. Tevens deelde de heer van Vliet nog mede, in goed vertrouwen te zijn betreffende het gezins hoofden-kiesrecht, en daar mede gelijkgestelden maar eerst, sociale-wetten, en dan het kiesrecht vraagstuk, zei de heer van Vliet. De socialisten kregen natuurlijk weer de schuld, omdat zij wilden verhinderen dat van deze wetten voor 1913 iets tot stand zal komen. Daarom riep de leider de Christelijke arbeiders in 't geweer, om gezamelijk actie te gaan voeren voor Talma's sociale wetten. Het is gezonde taal niet waar, vooruit gij willooze werktuigen, slaven van den arbeid, in 't gewqer voor de bezittende klasse en tegen uw eigen klasse. Het zal de Christelijke arbeiders zuur opbreken, wan neer de genoemde ontwerpen eens wet werden, want niet de bezittende klassen betalen het gelag, maar gij, die niets hebt als uw arbeidskracht betaald met een honger loon, het moet komen uit uw leege zakken christelijk of niet. De houding der laatste dagen van de regeering bewijst, dat het hun geen ernst is, om iets te doen voor de nooden van het volk. Hoe zij den moed hebben, hoe ze het aandurven, is onbegrijpelijk, waar blijft dan toch, het gevoel van men- schen-liefde, het is in één woord schande, het kapita- lisch karakter - ligt er duinen dik op, ter wille van hun klasse-belang, vertrappen zij hun christelijke overtuiging zoo diep, dat men ziende blind is, wan neer men de daden der laatste dagen van het Christe lijk kabinet niet brandmerkt als oer-conservatief. Dank zij het krachtig optreden der socialtstische kamer leden, betreffende de bakkerswet. De eisch voor afschaf fing van nachtarbeid voor de bakkers, schreeuwt om inwilliging, maar de heeren zijn hoorende-doof, zij gevoelen het niet of daar duizenden gezinnen onder lijden, niet hün vrouwen en kinderen zijn het, die daarmee gebaat zijn. Deze houding der regeering kenmerkt scherp het klassenkarakter. Hoe durft men nog te spreken, over die verfoeide klassenstrijd, die het socialisme aanwijst. Den heer Lohman, de meest felle klassestrijder voor de bezittende klasse, spuwt al zijn haat uit tegen het klasse-strijdende proletariaat. Het is uit den booze, roepen de klerikale brandkastbeschermers, wanneer de arbeiders(sters) zich scharen achter de roode vaan, om recht en om brood. Teekenend is de houding der regeering hoe zij tracht door allerlei omwegen af te komen van de motie Troelstra, welke 200 koperen centen pensioen voor den ouden afgebeulden arbeider vraagt. Of men de moed zal hebben, wanneer de motie in behandeling komt, haar te verwerpen, wij weten het niet, maar we zijn niet gerust. Durf heeft de regeering genoeg, om te spelen en te sollen met dit zeer ernstig arbeidersbelang, dat heeft zij voldoende bewezen. Evenzoo met het kiesrecht-vraagstuk. Men is nog niet voldoende overtuigd, van de wil en de ernst die er leeft in het volk, welke het Algemeen Kiesrecht voor mannen en vrouwen eischt. Laat het daarom voor ons een aansporing zijn om steeds krachtiger te strijden voor dit stuk volks recht. Laten wij zorgen met den Rooden Dins dag zooveel mogelijk vrij te zijn, om te mani festeeren en het kiesrecht te eischen, een wapen dat we noodig hebben om iets te kunnen veroveren in 't belang der arbeidersklasse, er is geen sociale wetgeving in naam te verwachten van een regeering liberaal of klerikaal. Men kan zeer zeker in sommige gevallen voor de democraten in liberale kringen iets meer gevoelen dan voor den klerikaal, bijvoorbeeld de onderwijs-kwestie en het kiesrecht, maar men moet niet al te veel vertrouwen op hun ernst. Men zal zich nog wel kunnen herinneren de houding der vrijzinnigen in den Amsterdamschen Raad. Daar hielpen ze mede, door middel van hun stem, den heer de Vries, ant. rev., benoemen tot Wethouder van Onderwijs. Trots de belofte met bezuiniging op het militarisme, zijn ook onder hun bewind de millioentjes gestegen voor leger en vloot. Zij kunnen ook niet anders handelen, omdat zij zich één gevoelen met de bezittende klasse. Alg. kiesrecht is ook de leus in het vrijzinnige kamp. Of men veel vertrouwen kan schenken, aan den ernst die er leeft voor het kiesrechtvraagstuk der vrijzinnig democraten, natuurlijk niet. En wel daarom, omdat zij slippendragers zijn van de meest reactionaire konserva- tieve elementen, de vrijliberalen. Met een partij die ten allen tijde de democratie vermoord, zullen de vrijzinnig-democraten en de Unie liberalen den strijd aanbinden in 1913 tegen de christelijke coalitie, om den politieken buit. Daarom, arbeiders(sters), laten wij zorgen hen de rekening thuis te sturen met de Kamer-verkiezingen in 1913. Onze strijd gaat noch tegen rechts, noch tegen links, maar tegen het kapitalisme en voor het socialisme. Er is geen sociale wetgeving te verwachten voor en aleer het algemeen kiesrecht is veroverd. Vooruit dus, in drommen van duizenden, met September naar Den Haag. Op voor den Rooden Dinsdag voor Algem. Kiesrecht voor mannen en vrouwen. NOOIT doet ge voor „De Moker" te veel 1 Jan. 1906 11 organisaties met 18960 leden 1907 18 26227 1908 24 32270 1909 27 36623 1910 27 40628 1911 28 44120 1912 32 52235

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1912 | | pagina 3