Stedelijk wonen langs de Delfshavense Schie
Designprijs Rotterdam 1995
voor Philips Rdntgensysteem
Eindelijk weer gorilla geboren
MaasstaD
■-1«
Premiere van 'De
Meeuw' door Fact
ifii
Muzikaal programma
van Jasperina de Jong in
Theater Zuidplein
MaasstaD
Smakelijke
Voortzetting
'Weet je nog
wel oudje'
Ki
In diergaarde Blijdorp
Prijzen voor Rotterdammers
op World Police Fire Games
ROTTERDAM Het ge-
bied langs de Delfshavense
Schie gaat de komende jaren
ingrijpend veranderen. Nog
voor de eeuwwisseling zal
het gebied een fikse opknap-
beurt krijgen: nieuwbouw
van woningen en winkels,
en speciale aandacht voor
het straatbeeld en recreatie-
ve voorzieningen. De ge-
meente Rotterdam en de
deelgemeente Delfshaven
wil dat de Schie weer een
aantrekkelijke plek wordt
voor iedereen die er woont,
werkt of er om andere rede-
nen weleens komt.
Vijf projecten
Geschiedenis
Wandelpromenade
Monumentaal
karakter
Lustleven
ROTTERDAM De De
signprijs Rotterdam 1995 is
toegekend aan het Larc C/N
Rontgensysteem, ontworpen
door Philips Corporate De
sign voor Philips Medical
Systems in Best. Aan de prijs
is een geldbedrag van 40.00
gulden verbonden. De Rot
terdamse wethouder van
Kunstzaken Hans Kombrink
overhandigde de prijs op za-
terdagavond 4 maart in de
Rotterdamse Kunsthal aan
Jan Paul van der Voet, Jan
Erik Baars en Caroline Brou-
wer, de leiders van het ont-
werpteam dat aan de Larc
had gewerkt.
BLIJDORP - Na enige jaren
in spanning te hebben ge-
wacht op een nieuwe geboor-
te in het gorillahuis van Dier
gaarde Blijdorp, is dat op
maandag 27 februari einde
lijk gebeurd.
De moeder is de achtjarige
Anja en de vader de negenja-
rige Xebo. Hoe wel zij half-
zus en halfbroer van elkaar
zijn, hoeft dit geen geneti-
sche consequenties te hebben
voor het nageslacht. In het
wild komt dit ook wel eens in
een gorillagroep voor. Alleen
was het wel even de vraag of
de leider van de groep, zil-
verrugman en 'stamvader'
Ernst, de kleine zou accepte-
ren, maar dat is volledig het
geval.
Voortplanting
i
Woensdag 8 maart 1995
CX9.59
Paul Haenen eet smakelijk
(Foto: Steye Ravies).
ROTTERDAM De negende
theatervoorstelling van Paul Hae
nen, 'Smakelijke Voortzetting',
komt op dinsdag 21 en woensdag
22 maart 1995 naar het Luxor
Theater.
In 'Smakelijke Voortzetting' legt
Paul Haenen zich meer dan ooit
toe op de actualiteit en aan het pu-
bliek ontleende invallen. Haenen
improviseert rechtstreeks op wat
kranten en het publiek hem aanrei-
ken. Ieder avond is deze interactie-
ve voorstelling anders en het pu
bliek kan ook op het toneel een
woordje meespreken.
Margreet Dolman is mee op tour-
nee. Ook dominee Gremdaat staat,
iets minder prominent, op het to
neel. net als dokter Valentijn
(Dammie van Geest) en Jan van
Bijnen (muziek).
Paul Haenen in 'Smakelijke Voort
zetting', dinsdag 21 en woensdag
22 maart 1995 om 20.15 uur. Toe-
gangsprijs: IT 30,-/fl. 25,-, met
CJP/Pas 65/Rotterdam Pas fl. 5,-
korting. Kaartverkoop van maan-
dag t/m zaterdag aan de kassa tus-
sen 11.00 en 18.00 uur. Telefo-
nisch reserveren tussen 12.00 en
16.00 uur op nummer 010 -
413.83.26. Ook bij alle VVV-be-
spreekburo's.
ROTTERDAM Onno van Dijk
(zang) en Wout Age (gitaar) bren-
gen in 'Floor op Zondag' van zon-
dag 12 maart een ode aan Louis
Davids, met bekende en minder
bekende cabaretliedjes van voor de
Tweede Wereldoorlog. Daarbij
ook aandacht voor artiesten uit de
omgeving van Louis Davids, zoals
Stella Fontaine, James Cohen van
Elburg, Max van Praag en Sylvain
Poons. Theatercafe Floor is ge-
opend vanaf 10.30 uur, 'Floor op
zondag' begint om 12.00 uur.
Theatercafe Floor (naast de Rotter-
damse Schouwburg), zondag 12
maart. aanvang 12.00 uur, kaarten
(fl. 7,50) zijn verkrijgbaar aan de
kassa van de Rotterdamse
Schouwburg en op de dag van de
voorstelling in Floor vanaf 10.30
uur. Reserveren: 010-411.81.10,
inlormatie: Bert-Jan Zoet, 010-
404.41.11.
Wat dat betreft heeft het gebied
alles mee: gelegen aan het water
en op een steenworp afstand van
het centrum van de stad. Het ge
bied zelf is een verzameling van
alle mogelijke stadsbeelden: stati-
ge lanen, drukke winkelstraten,
historische panden, maar ook
buurten die nog op verbetering
wachten. Om alle veranderingen
goed op elkaar aan te laten slui-
ten, is het Integraal Plan Schie-
oevers (IPSO) ontwikkeld.
Het Integraal Plan Schie-oevers
bestaat uit een vijftal deelprojec-
ten die langs de Schie gereali-
seerd worden. Dat kan niet in een
keer, maar duurt een aantal jaren.
Met de uitvoering van het eerste
deelplan aan de Aelbrechtskade is
in het voorjaar van 1994 al be-
gonnen. Het plan omvat nieuw
bouw van woningen en bedrijfs-
ruimten aan de Spangensekade en
nieuwbouw/reconstructie aan het
Mathenesserplein en de Aelb
rechtskade. Verder komt er
nieuwbouw aan de kop van de
Nieuwe Binnenweg, en worden
er langs de Coolhaven en in Mid-
delland-Zuid langs de Claes de
Vrieselaan nieuwe woningen ge-
realiseerd.
In totaal zullen er ongeveer 2.000
woningen worden gebouwd en
komt er 30.000 vierkante meter
aan bedrijfsruimte. Bovendien
voorziet het plan in zeven par-
keergarages en worden in Span-
gen een basisschool en een kin-
derdagverblijf gebouwd. Ook zal
de buitenruimte aan de Spangen
sekade, de Aelbrechtskade, de
Coolhaven en de Claes de
Vrieselaan grondig worden aan-
gepakt.
Delfshaven is tegenwoordig een
deel van Rotterdam, maar was
ooit, de naam zegt het al, de ha-
SCHIE-OEVERS WEST
X
AELBRECHTSKADi
COOLHAVEN IMIDDELLAND ZUID
De vijfdeelprojecten van IPSO: Schie-oever West, Mathenesserplein, Aelbrechtskade, Kop
Nieuwe Binnenweg en Coolhaven/Middelland-Zuid.
ven van Delft. Voor de export
van produkten was Delft aange-
wezen op Schiedam, maar de stad
nam daar geen genoegen mee en
wilde een eigen verbinding met
de Maas. Op 8 September 1389
gaf graaf Aelbrecht van Beijeren
toestemming voor het graven van
een vaart van Overschie.naar de
Maas: de Delfshavense Schie. In
1841 zocht Delfshaven, dat in
1811 zelfstandig werd, uit armoe-
de aansluiting bij Rotterdam,
maar dat toonde geen interesse.
Op 30 januari 1886 kwam de sa-
menvoeging alsnog tot stand.
Na het samengaan van beide ge-
meenten stond de geboorteplaats
van Piet Heijn grote veranderin
gen te wachten. Maar in al die ja
ren was er een constante: de
Delfshavense Schie, niet alleen
een scheepverbinding, maar het
vervulde ook een recreatieve
functie. En het Integraal Plan
Schie-oevers stelt deze functie
centraal in de verschillende deel-
projecten.
De herinrichting van de Aelb
rechtskade is het eerste project
dat in uitvoering is genomen.
Doel van het herinrichtingsplan is
om de waterkant van de kade be-
ter te benutten als'recreatieve rou
te. Langs de waterkant komt een
winkelpromenade en een fiets-
route die het park bij de Euromast
verbindt met het recreatiegebied
Midden Delfland. Er komt een
dubbele rij bomen waardoor de
kade een groener karakter krijgt.
De funtie die de kade moet blij-
ven vervullen is die van verkeers-
weg voor doorgaand verkeer. De
vierbaansweg wordt terugge-
bracht tot een tweebaansweg met
opstelstroken bij de zijstraten
voor linksafslaand verkeer.
Aan de andere kant van de Schie,
de Spangensekade, wordt het ge
bied tussen de Mathenesserbrug
en de Spaanse Bocht geheel op-
nieuw ingericht volgens een ont-
werp van de architecten van Me-
canoo. De basis van het plan
wordt gevromd door de gesloten
bouwblokken, die overal in Span-
gen zijn terug te vinden. Tussen
de blokken komen alleen grote
openingen, zodat er meer uitzicht
op het water ontstaat). Op deze
manier wordt de Schie directer bij
de wijk betrokken. De kade langs
de Schie wordt opgeknapt en ver-
breed en krijgt een parkachtig ka
rakter, zodat ook hier recreatie
mogelijk wordt.
Ook het Mathenesserplein onder-
gaat een grote opknapbeurt, maar
het monumentale karakter van de
huidige bebouwing van architect
Van den Broek blijft behouden.
Daarom wordt gekozen voor een
reconstructie; hierbij wordt het
complex gesloopt, waarna in
nieuwbouw de pleingevels en de
torens van Van den Broek terug-
gebouwd worden. Een definitief
besluit hierover wordt in maart
1995 genomen. Het plan zoals dat
nu op tafel ligt voor het plein
biedt de mogelijkheid dit deel van
Rotterdam-West een belangrijjke
kwaliteitsimpuls te geven, met
woningen in de marktsector en
een uitbreiding en vernieuwing
van winkels en bedrijven.
Ook op de kop van de Nieuwe
Binnenweg worden de nodige
panden gesloopt, maar blijft de
sfeer van Delfshaven behouden.
Het plan voor dit project is van de
hand van architect Piet Blom. Op
de hoeken van de Nieuwe Bin
nenweg met de Aelbrechstkade
en de Rochussenstraat komt veel
hogere bebouwing dan er nu
staat. Deze woontorens bieden
een geweldig uitzicht over de
Schie en Delfshaven. Het omlig-
gende gebied wordt tevens gron
dig aangepakt.
Middelland-Zuid heeft jarenlang
de lasten gedragen van het lustle
ven aan de G.J. de Jonghweg.
Daarom is het hoog nodig tijd
voor een face-lift, zodat het er
weer een lust om te leven wordt.
In totaal moeten in dit gebied 884
nieuwe woningen verrijzen, 4000
vierkante meter kantoorruimte en
vier parkeergarages. De Claes de
Vrieselaan wordt weer een brede
stadslaan met een groene midden-
berm en langs de oevers van de
Coolhaven komt een op het zui-
den georienteerde wandelprome
nade. In de plannen voor dit ge-
deelte van de stad maken de ar
chitecten Van Herk en Chris-
tiaanse plaats voor negen nieuw-
bouwlocaties.
Kortom, Delfshaven is na al die
jaren sinds 1389 nog steeds in be-
weging. Wie meer wil weten over
de spectaculaire plannen rondom
de Delfshavense Schie kan con
tact opnemen met Bureau Pro-
jectmanagement van de dienst
Stedebouw en Volkshuisvesting,
Postbus 6699, 3002 AR Rotter
dam.
De keuze was gemaakt door een
internationale jury, bestaande uit
Alfredo Arribas, ontwerper-archi-
tect uit Barcelona, Peter Dormer,
designcriticus uit Londen en April
Greiman, grafisch ontwerpstsr uit
Los Angeles, met Nederlands ont-
werper Wim Crouwel als voorzit-
ter. Toen de juryleden bij aanvang
van de jurering werd gevraagd hun
persoonlijke criteria voor de be-
oordeling van design te formule-
ren, was de wedervraag 'Welke
criteria zijn er bij de voorselectie
gehartteerd?'. Het antwoord: opti-
maal aan de functie - waarbij onder
functie werd verstaan zowel de ge-
bruiksfunctie, de esthetische als de
symbolische functie - gekoppeld
aan de oorspronkelykheid en ei-
gentijdsheid, viel in goede aarde.
De jury besloot deze criteria onge-
wijzigd over te nemen en hanteer-
de ze in de navolgende besprekin-
gen met grote ernst. Bijzondere
aandacht had de jury voor produk
ten die 'remedial' zijn - die verbe
tering brengen in een situatie, een
echt probleem oplossen, een hu
mane kwaliteit hebben. Na de eer
ste rondgang door de tentoonstel-
ling toonde de jury zich aange-
naam verrast door de kwaliteit van
de genomineerde produkten. De
vele verschillende benaderingen
gaven volgens de jury blijk van
een open, veelzijdige en intelligen-
te mentaliteit en een grote ideeen-
rijkdom.
De jury koos uiteindelijk voor de
Larc omdat het 'een prachtig
sculpturaal object is met architec-
tonische, ruimtelijke uitstraling.
De vorm van het apparaat is helder
en elegant en maakt de werking in-
zichtelijk. Lag in het verleden bij
de ontwikkeling van medische ap-
paratuur de nadruk vooral op de ef-
fectiviteit van de techniek, hier is
juist aandacht besteed aan het ver-
minderen van de bedreigende en
intimiderende aanblik voor de pati
ent. Daarin ligt de belangrijke hu
mane en sociale waarde van dit
project en daarin hebben de ont-
werpers een cruciale rol gespeeld.
Eervolle vermeldingen werden
toegekend aan de Protonna boeien
van Huibert Groenendijk, de Rub-
berdipshoe van Lola Pagola, de
bijlagen van Trouw, de Kokke-
stok van Ruud-Jan Kokke en de
chiptelefoonkaarten voor PTT
door Karel Martens.
Moeder Anja vindt dat ze na de bevalling haar rust wel verdiend heeft. De gorilla-baby is jammer
genoeg met te zien op de foto, want die ligt warm in het stro, tegen mamma aan.
Rotterdam^g°^tgensysteem °ntw°rpen door Philips Corporate Design heeft de Designprijs
Moeder Anja verliest inmiddels
haar kleine geen moment uit het
oog, sterker nog zij neemt de klei
ne aan de borst geklemd overal
mee naar toe in het gorillaverblijf.
De moeder van Anja, Annet is
overigens ook in blijde verwach-
ting en die baby wordt in Septem
ber verwacht.
Gorilla's leven in laagland- en
bergregenwouden in Centraal
Afrika. Zij zijn veel meer aan het
grondleven gebonden dan orang-
oetans en chimpansees. Gorilla's
zijn de grootste, zwaarste en sterk-
ste van alle mensapen. Een vol-
wassen man weegt in het wild 180
tot 250 kg. Gorillavrouwen zijn
aanzienlijk kleiner en wegen 70 tot
140 kg. De vacht is zwart tot grijs-
zwart. Volwassen mannen hebben
een zilvergrijs rugdek. Men
spreekt daarom van
'zilverrugmannen'. Op de grond
lopen gorilla's vrijwel altijd op
vier ledematen.
Gorilla's leven in groepen van 5
tot 30 individuen. Elke groep heeft
slechts een zilverrugman. In tegen-
stelling tot chimpansees is de
groepssamenstelling van gorilla's
zeer stabiel. Zilverrugmannen be-
palen het hele doen en laten van
hun gevolg. Naast deze leider be
staat de groep uit enkele nog niet
geheel volwassen zwartrugman-
nen, enige volwassen vrouwen en
een aantal jonge dieren. Onder de
vrouwen heerst vrijwel geen rang-
orde en er wordt vaak geruzied.
Vrouwen met jongen dwingen
vaak veel respect af bij de groeps-
genoten. Volwassen uitgegroeide
mannetjes scheiden zich van de
groep af.
De voortplanting is niet gebonden
aan vaste seizoenen. Ongeveer 8,5
maand na een succesvolle paring
wordt er een (hoogst zelden twee)
onbeholpen jong geboren, dat cir
ca twee kilo weegt. Het jong heeft
in tegenstelling tot echte boombe-
woners geen klemreflex en wordt
door de moeder met een hand te
gen de borst gedrukt. Net als bij
andere mensapen zijn de jongen
zeer lang afhankelijk van hun moe
der. Vrouwen zijn in hun zesde of
zevende jaar geslachtsrijp, mannen
iets later. Gorilla's worden in het
wild hooguit 25 a 30 jaar.
weekbladen
Westblaak 180
Postbus 1685
3000 BR Rotterdam
ROTTERDAM Enkele tiental-
len Nederlandse politie-, brand-
weer- en douanemensen kwamen
gisteren aan op Schiphol. Ze beho-
ren tot de sportploeg die afgelopen
week in het Australische Melbour
ne meegedaan aan de zesde World
Police Fire Games en was verte-
genwoordigd op ruim tien takken
van sport. De Nederlandse ploeg
was uiterst succesvol en heeft
fraaie prestaties geleverd.
De Rotterdamse deelnemers uit de
ploeg gingen niet zonder eremetaal
naar huis. Politieman Rob de Ko-
ning won zilver bij het boksen,
Henk Hanswijk van de Rotterdam
se douane verdiende vier maal
brons en een maal zilver bij schie-
ten en er was een keer brons en een
keer zilver voor douanier Simon
Verhoeven bij de triathlon en
zwemmen.
De Nederlandse overheidsdienaars
deden voor de vierde maal georga-
niseerd mee aan dit tweejaarlijkse
evenement. De gedachte achter de
World Police Fire Games is dat
met name politie- en brandweer-
mensen elkaar eens op een andere
manier ontmoeten. Daarom is er
behalve het sportieve element ook
alle ruimte voor de zogenaamde
'social events'.
Vanuit de Nederlandse Politie
Sportbond is enkele jaren geleden
een Stichting geformeerd, die deze
deelname mogelijk maakt. De
deelnemers moesten wel hun eigen
reis en verblijf betalen, doch door
gezamenlijke afspraken te maken
kon een aantrekkelijk aanbod wor
den gedaan. Inmiddels was Neder-
land georganiseerd vertegenwoor-
digd in Vancouver (1989),
Memphis (1991) en Colorado
Springs (1993). Dit jaar vertrokken
twee weken geleden zo'n 65 spoil
ers, vergezeld van 25 supporters
naar Melbourne. Er werd een week
uitgetrokken om te wennen aan het
tijd- en temperatuurverschil.
In de aanloopweek werd er veel
getraind en speelde het Politie
Voetbalteam een oefenwedstrijd
tegen het door geemigreerde Ne-
derlanders opgerichte 'Wilhelmi-
na'. De politiemensen wonnen met
5-0, maar vooral het ontmoeten
van oud-landgenoten stond cen
traal. Dat was ook het geval tijdens
de ontvangst van de sportploeg
door de Nederlandse consul-gene-
raal.
In tegenstelling tot eerdere edities
van het evenement was er een
enorme belangstelling voor de
openingsceremonie. Niet minder
dan 60.000 belangstellenden,
waaronder veel geemigreerde Ne-
derlanders, woonden de opening in
de imposante Cricket Bpwl bij. De
opening kan worden vergeleken
met die van de Olympische Spe-
len, waarbij ongeveer 7.000 spoil
ers in een grootse parade acte de
presence gaven.
ROTTERDAM Met het pro
gramma Morgenster gaat een oude
wens van Jasperina de Jong in ver-
vulling: optreden met een orkest.
Met alle respect voor de veelzijdi
ge kleinere bezettingen waarmee
zij in het verleden werkte, wil zij
voor een keer de beste (oude en
nieuwe, bekende en onbekende)
nummers uit haar repertoire 'live'
uitvoeren in de meest optimale
vorm: akoestische muziek naast de
geprogrammeerde synthesizers en
met een echte slagwerker zonder
elektronische drumkit. Op 14 en
15 maart brengt ze haar program
ma ten gehore in Theater Zuid
plein.
Deze formule geeft Jasperina ook
de mogelijkheid om een enkel
nummer uit de historie van het Ne
derlandse cabaret dat zij slechts
een of twee keer eerder vertolkte
(voor een plaat of tv-uitzending),
nu alsnog op de planken te brengen
(zoals het schitterende 'Voorbij'
van Dirk Witte).
Jasperina de Jong, Ivo de Wijs en
regisseur Berend Boudewijn, de
samenstellers van het programma,
hebben voor het repertoire verder
een keuze gemaakt uit de meest
succesvolle nummers uit de glorie-
dagen van Kabaret Lurelei, uit de
programma's van Jasperina solo
('De Gekkin van de Gracht', 'Vic
toria') en uit de musicals van Ja
sperina'scarriere (o.a. 'Fien'). On
der supervisie van Jurre Haanstra
zijn deze nummers in nieuwe ar-
rangementen gestoken door Rutger
Laan, Fons Merkies en Jurre Haan
stra zelf. Het bestaande repertoire
is aangevuld met een aantal nieu
we nummers van Joop Stokker-
mans en Ivo de Wijs.
Berend Boudewijn regisseerde de
voorstelling. Het 12-koppige or
kest dat Jasperina begeleidt staat
onder leiding van Rutger Laan.
Het decor is ontworpen door Ad en
Mattijs Werner, Yan Tax ontwierp
de kleding van Jasperina de Jong
en Pelle Herfst ontwierp de belich-
ting.
Jasperina de Jong met Morgenster.
Theater Zuidplein, Men 15 maart.
reserveren: 481.58.44.
4l
ps
f
f
V
Jasperina de Jong brengt haar
nieuwe programma
Morgenster op de planken
(Foto: Jan Swinkels).
ROTTERDAM Jeroen van den
Berg regisseert de eerste groot-
schalige produktie van Fact: De
Meeuw (een komedie over ambi-
ties) van Anton Tsjechov (1895).
Het is zijn tweede regie bij Fact.
De premiere vindt plaats op
woensdag 22 maart 1995 in de
Rotterdamse Schouwburg, waarna
een tournee volgt tot en met 27
april 1995.
Fact stelt al jarenlang jonge regis-
seurs in de gelegenheid om een
professionele produktie te maken
met medewerkers naar keuze.
Vanaf seizoen 94/95 kunnen dat
ook schouwburg- of andere groot-
schalige produkties zijn. Dit komt
doordat Fact vindt dat nergens an
ders in Nederland wordt gelegen
heid geboden aan jong talent om
met meer dan een handjevol ac-
teurs te werken en aan een speel-
vlak van vier bij vier meter te ont-
snappen. Bovendien
vindt men dat jonge
regisseurs niet alleen
'kansen' moeten krij
gen, maar ook de uit-
daging moeten aan
kunnen om aan
veiligheid van de ver
trouwde kleine-zaal-
circuit te ontsnappen.
Er moet weer iets op
het spel staan.
Jeroen van den Berg
is de eerste talentvolle
jonge regisseur die de
handschoen heeft op-
geraapt. Hij studeerde
in 1993 af aan de re-
gie-opleiding in Am
sterdam met de voor
stelling Bosch Inter
national. Hiervoor
kreeg hij de
moedigingsprijs
neel '92-'93.
maakte vorig seizoen
bij Fact 'I did it my
way', een stuk met
pauze (co-produktie
met het Festival a/d
Werf).
De Meeuw wordt gespeeld door
Shireen Strooker (Arkadina), Hid-
de Maas (Trigorin), Vincent van
den Berg (Kostja), Oda Spelbos
(Nina). Krijn ter Braak, Marthe
Geke Bracht, Leo Janssen. Piet
Kamerman, Agaath Meulenbroek
en Frans de Wit. De cast loopt uit-
een van twintigers tot zestigers. In
een wereld vol botsende belangen
rijden ze elkaar vol goede bedoe-
lingen in de wielen. Tsjechov zet
met veel humor rake typeringen
neer van mensen zoals iedereen ze
kent. Ze raken verzeild in een
reeks gebeurtenissen die van toe-
val en misbegrip aan elkaar hangt.
Tsjechov toont de botsing tussen
wil en omgeving, vrijheid en nood-
zaak, het karakter van de mens en
zijn lot.
Reserveren kan via telefoonnum-
mer411.81.10.
de
Aan-
To-
H.j
Fact brengt in dit seizoen het stuk De
Meeuw (Foto: Rince de Jong).
