Literair ontbijten met Joost Zwagerman
k
H
Live 1
1
Zwagerman: 'De aanslag op Rob Scholte staat los van mijn boek'
Woensdag 29 maart
Kleppermiddag
Woensdag 29 maart KJ-Night
met Arno Bremer
Woensdag 5 april
Pinokkio middag
Rondje Rotterdam
Karaoke Party
met 2500 Songs
HI
Woensdag bij Correct
Donderdag 13 april bij Correct
Vrijdag zaterdag bij Correct
Lf/L.
ROTTERDAM Het was
voor sommige aanwezigen
misschien wel even slikken
afgelopen zondag in het Bi-
bliotheektheater. Dachten ze
gezellig te kunnen ontbijten
met Leon de Winter en al zijn
geheimen ontfutseld te zien
door Maarten 't Hart; blijkt
De Winter net zoals niet
schrijvende stervelingen ge-
woon geveld te kunnen zijn
door de griep. Gelukkig was
Joost Zwagerman bereid de
honeurs waar te nemen en
zich naar Rotterdam te bege-
ven. 't Hart vertelde hoe hij
op het allerlaatste moment
moest omschakelen met zijn
vragen naar de 'nieuwe' au-
teur. Zwagerman: „Ja, anders
krijg je vragen in de trant van
'Wat is er nou tussen jou en
Theo van Gogh?!' Ik ben
trouwens blij dat u niet in rij-
en van drie naar buiten bent
gestroomd, nu ik hier zit",
sprak hij de Rotterdammers
sportief toe, die net de cham
pagne en zalm achter hun
kiezen hadden.
De Buitenvrouw
Eeuwigheid
Rob Scholte
Anti-comite
at dit kind
st van zijn
ntie kan is
21 zo groot
Is de kans
wordt
gastouder
f donateur
BRASSERIE
Het Correct Studio Cafe is een
'mengtafel' van mogelijk-
heden: feesten,
uitgebreide diners of
gewoon een drankje aan
de bar. Ondertussen leggen
wij elk optreden
professioneel vast op video-
of audiotape of verzorgen
wij uw feest, presentatie of
receptie achter de
schermen en u kan samen
met uw gasten genieten.
ii
Breng vanmiddag je vriendjes en
vriendinnetjes mee en wanneer
jullie je instrumentje meenemen,
spelen jullie samen met Hans
Somers en RTL-4 Clown in het
grote Klepperorkest. Ook zal
Clown Berry speciale
goocheltrucs aan jullie laten zien.
En voor de jarige hebben wij een
speciale verrassing. Aanvang
show 14.30, toegang 7.50 p.p. Maak voor vanmiddag
een mooi paasei/paasversiering en maak kans op een
leuke prijs. Reserveren: 010-4.618.690.
Eerstvolgende Kleppershow 26 april
In samenwerking met Pioneer
zoekt Correct vanavond naar
nieuw K.J.-talent. Kom kijken en
zingen en kijk wie volgens jou de
beste Karaoke Jockey van de
avond is. Aanvang 20.00 uur.
Wil je Pinokkio in levende lijve
ontmoeten, kom dan vanmiddag
naar het Correct Studio Cafe.
Ook organiseren wij een kleurplaten
wedstrijd waarvan we aan het einde
van de middag een winnaar bekend maken.
Voor degene met de langste Pinokkio neus, hebben wij
een leuke verrassing klaar liggen. Verder wordt er
vanmiddag veel gezongen en gedanst, wij maken er
een gezellige middag van. De middag begint om
14.00 uur. Voor reserveringen kunt u contact opnemen
met Danielle Uljee 010 - 4.618.618
Het Correct Studio Cafe nodigt u uit
voor het tweede 'Rondje Rotterdam'.
Gezellige muziek van verschillend
genre, van het Nederlandse
levenslied, Country
Western tot Evergreens.
U kunt o.a. optredens
verwachten van Hanny van
Golden, John Greenfield,
Coby van Heemskerk,
Ron Pressin,
De Rotterdammertjes en
Ronald Nab (bekend van Kaat
Mossel), presentatie Hans Somers.
Vanavond hebben we een speciaal
3-gangen menu voor 29.50
samengesteld. Aanvang diner vanaf
18.00 uur, de avond begint rond de klok
van 20.00 uur en de toegang is gratis.
Voor meer informatie en/of reserveringen 010-4.618.690.
Noteer alvast in uw agenda.
Donderdag 20 april Tropische avond.
Samen met collega's of
vrienden eerst een hapje
eten en dan gezellig
meezingen met een van de
2500 Karaoke Songs.
Voor grotere groepen
hebben wij speciale menu-
suggesties, dagschotel vanaf
/15,00.
Correct Studio Cafe,
Hoek Bergweg/ Benthuizerstraat 1eerste etage,
Rotterdam, Telefoonnummer: 010-4.618.690
WOENSDAG 22 MAART 1995
TOTAALj* TX0.02
Met een wel zeer bijzondere vraag
startte 't Hart de podiumdiseussie.
De achternaam van Zwagerman,
beginnend met een Z, betekent dat
hij als kind altijd als laatste de cij-
fers hoorde. Nu staat hij achteraan
op de planken in de boekenkast of
in het kastje aan de zijkant. Hoe
beleeft hij dat nou? Niet zo'n pro-
bleem, meende de ondervraagde.
„Een kleine troost voor mij is dat
ik dicht bij Jan Wolkers sta, een
auteur die ik zeer bewonder. Als
scholier vond ik het niet zo erg om
als laatste mijn cijfer te horen. Veel
vervelender was het om afgere-
kend te worden op lenigheid bij het
sporten tijdens de gymnastiekles."
De oplossing die Van 't Hart als
docent koos door de cijfers van
leerlingen in omgekeerde volgorde
van hun namen volgens het alfabet
op te noemen, vond de auteur van
'De Buitenvrouw' geen goede. „Je
geeft zo een kunstmatige indeling
..waar ze zich tegen verzetten."
Hoe komt het toch dat Zwagerman
in 'De Buitenvrouw' zo goed de
op als ik; alleen de familie Kreupel
Co komt erop voor."
Op de vraag van 't Hart of hij geen
spijt heeft dat hij destijds 'Gim
mick' gepubliceerd heeft. een boek
over de Amsterdamse kunstenaars-
wereld die innige contacten met de
maffia onderhoudt en waarvan be
weerd wordt dat de hoofdpersoon
gebaseerd is op Rob Scholte, ant-
woordde Zwagerman resoluut nee.
De aanslag op deze kunstenaar
staat daar volgens hem helemaal
los van. „Slechts een zin van
Scholte heb ik opgenomen: 'Karel
Appel heeft een papierfabriek'.
Voor de rest komt hij helemaal niet
in het boek voor. Daar was hij wel
een beetje verontwaardigd over,
heeft er lang over gedaan om het te
geloven!" Scholte heeft zelf in-
middels een boekje opengedaan
over potentiele verdachten van de
gruwelijke aanslag. Zwagerman:
„Vergeleken met zijn verhalen
over de kunstwereld, is 'Gimmick'
een paradijs vol lieflijkheid."
Joost Zwagerman tijdens het Literaire Ontbijt.
onderwijswereld kan beschrijven?
Niet zo verwonderlijk als je be-
denkt dat hij zijn vader, moeder en
allerlei andere familieleden daarin
werken. „A1 die verhalen hoor je
dus op familiebijeenkomsten. Heel
belangrijk is dat ik vaak op scholen
kom. Onlangs ben ik nog op een
hele leuke Rotterdamse school ge-
weest, het Emmauscollege. Maar
ik kom ook weleens ergens waar
de leraren zich verontschuldigen
voor hun leerlingen. Al die praat-
jes heb ik in mijn oren geknoopt en
gebruikt." Hij werd er nog door 't
Hart aan herinnerd dat hij zelf de
Pedagogische Academie heeft ge
daan. Zwagerman beaamde dit.
„Dat klopt, maar ik kwam er na
drie maanden al achter dat het on-
derwijs niets voor mij was. Ik kon
kiezen tussen twee kwaden: de op-
leiding afmaken of in militaire
dienst."
De true om als links-militante jon-
gere de strijdkrachten te mijden
mislukte. ..Defensie was toen net
aan het democratiseren." Bij her-
keuring kwam hij terecht bij een
groep Twentse jongens die wel
heel graag wilden dienen maar wa-
ren afgewezen. Die vroegen om
een herkeuring om alsnog goedge-
keurd te worden! Uiteindelijk is
het Zwagerman toch gelukt om
buiten de wapenen te blijven. 't
Hart: „Je had er natuurlijk een
boek over kunnen schrijven."
Na 'Gimmick' en 'Vals Licht', die
gaan over het grootstedelijke mi
lieu, wilde hij weleens een andere
scene beschrijven. „Ik bezing in
'De Buitenvrouw' mijn eigen ach-
tergrond. Natuurlijk had ik mijn
geboorteplaats Alkmaar kunnen
nemen, maar ik heb gekozen voor
Hoorn. een plaats waar ik als kind
vaak met mijn ouders naar toe
ging." Het verbaast hem nog
steeds dat onze multiculturele sa-
menleving zo weinig terugkomt in
de Nederlandse literatuur. „Na
acht jaar wonen in Amsterdam,
heb ik het 'schuren van de cultu-
ren' gezien. Ik ben de eerste witte
Nederlandse schrijver die daarover
heeft geschreven. Als Nederland
overspoeld wordt met lava zoals
destijds Pompei' en je doet hier
over twee eeuwen opgravingen,
zou je op grond van de boeken niet
opmaken da.t er hier Turkse en Ma-
rokkaanse mensen woonden." „Je
weet toch dat de literatuur 20 jaar
achterloopt op de realiteit?", po-
neerde 't Hart. „Je schrijft hier
over je jeugd, je verleden. maar
niet over het nu."
Zwagerman pareerde dat het feit
dat in De Buitenvrouw' een pro-
minente rol is weggelegd voor een
Surinaamse vrouw, een onderwij-
zeres, nog niet wil zeggen dat je je
alleen bezighoudt met de tijdgeest.
„Maar ik wil mijn neus niet opha-
len voor het actuele Nederland."
Veel meer dan de tijdgeest, was
volgens 't Hart de liefde tussen
man en vrouw het hoofdthema van
Zwagermans boeken. „Met name
de ongelukkige, misschien wel ob-
sessionele liefde. Het wordt wel
steeds idyllischer, bij de meeste
schrijvers begint het al met des-
tructie. Bij jou heb je een soort
'glazen-stulp-gevoel', dat wordt
gecorrumpeerd door de grote boze
buitenwereld."
Zwagerman merkte op dat Theo,
hoofdpersoon in 'De Buiten
vrouw', niet alleen tevreden is met
zijn minnares, maar eveneens een
heel gelukkig huwelijk heeft. On-
der grote hilariteit werden zijn vol-
gende woorden begroet. „Het
schijnt zo te zijn dat een vrouw al
leen overspel pleegt als ze niet ge
lukkig is. Een man kan heel tevre
den zijn in z'n relatie en toch vro-
lijk fluitend naar z'n vriendin
gaan."
Dat hij niet op de longlist staat,
heeft hem slechts een paar uur ver-
drietig gemaakt. „DaV staat
slechts de halve ziekenboeg van
Nederland op. Schrijvers als F.Th.
van der Heijden staan er evenmin
Beide auteurs waren het met elkaar
eens dat je niet realistisch mag
schrijven. Zwagerman vond het
vervelend dat het nabije Nederland
met zoveel dedain wordt bekeken.
„Het zij zo! Wat mij wel stoort is,
dat andere romans een gooi naar de
eeuwigheid doen. Juist die, waarin
het leven van alledag wordt gepor-
tretteerd blijken later veel beter
daarvoor in aanmerking te komen.
'Het Jaar van de Kreeft' van Hugo
Claus bijvoorbeeld waarin de jaren
'70 met het open huwelijk en de
drugs zo goed worden weergege-
ven."
„Ik schrijf natuurlijk ook echt rea
listisch", reageerde't Hart. „Maar
je weet dat je daarmee in de Neder
landse literatuur heel snel als een
'verteller' wordt gezien."
Zwagerman onthulde dat hij mis
schien nog eens een novelle over
het fenomeen televisie schrijft.
„Televisie is een soort verledens-
fabriekje voor mij." 't Hart waar-
schuwde hem nooit tijdens dit
soort gelegenheden te zeggen wat
je wilt schrijven. „Want dan kom
je buiten en denk je: 'ik heb het al
verteld!"' Over schuld schrijft
Zwagerman niet. Dat komt door
z'n opvoeding, dacht hij. Hij hoef-
de niet mee naar de kerk en als hij
ging zat daar naast de pastoor een
gitaar spelende knaap. „Je had een
soort schijnprogressiviteit zonder
schuldgevoelens met die gitaarspe-
ler die zong van 'Jezus is een fijne
vent'." „Dat laatste hebben ze mij
ook geleerd",concludeerde't Hart
droogjes.
„Hoe zit het nou precies met dat
Anti-Joost Zwagerman comite?",
informeerde 't Hart. Zwagerman
was er kort en bondig over. „Ik
voelde mij zeer vereerd dat iemand
zo'n genootschap oprichtte voor
mij. Het zit zo. Paul Steenhuis is de
beste vriend van Wim van Zonde-
ren. De laatste behartigt de zaken
van Rob Scholte. Rob was erg
boos op mij naar aanleiding van
het boek 'Gimmick'. Die zei dus
dat er wat moest gebeuren. Maar
dat comite is al na twee maanden
opgeheven."
Om ook een Maasstedelijk tintje
aan het ontbijt te geven, kregen de
aanwezigen als literair toetje het
boek 'Winter '44-'45' geschreven
door P.A. Donker uitgereikt. Een
cadeau van de gelijknamige Rot
terdamse uitgeverij.
Monique Snoeij
Je zal maar in Sarajevo wonen. Waar sluipschutters
hopen dat je buiten gaat spelen. Of in Belfast. In een
vete tussen katholieken en protestanten. Of dichterbij,
in Roubaix. Met 'n vader die nooit werk heeft. Nou, dan
wil je als kind best even op vakantie naar Nederland.
Europa Kinderhulp zorgt ervoor. Met uw steun. Wordt
gastouder of donateur. Giro 9662. Tel: 01869 - 1881.
II
h
V ♦a
i rL_ L
1
