J
De auto-industrie in 'Good Old England'
was ooit toonaangevend. Zeker voor wat be-
treft de bonw van automobielen die je koopt
met je hart. Legendarisch zijn auto's als de
Austin Healey en de Aston Martin DB 6, die
furore maakten als auto van James Bond in
de film Goldfmger. Een merk als Rolls-Roy
ce is vandaag de dag nog immer het boeg-
beeld van de Britten, maar er is meer. Sterker
nog, de autobouwers aan de andere kant van
de Noordzee zijn zelfs tamelijk energiek aan
de gang met de ontwikkeling en produktie
van tot de verbeelding sprekende bolides.
We noemen merken als TVR, Marcos en
Morgan. De glorie van weleer (her)leeft. Het
is tevens af te meten aan het succes van Ro
ver. Deze producent blaast zelfs MG nieuw
leven in door het uitbrengen van de op mo-
derne technische leest geschoeide MGF.
We gaan op ontdekkingsreis met een TVR in het land
van de Ondergaande zon. Onderweg naar de Ferry in
Europoort kan de auto echter nog niet echt bekoren.
Met het dak open en eraf - TVR heeft een heel eigen
en ingenieuze eonstructie waarmee je ook als targa
kunt rijden - is het niet zozeer de wind, maar zijn het
de trillingen die twijfel zaaien over de keuze om juist
met deze auto het hart van Engeland te doorkruisen.
Praktisch elke kiezel op het asfaltis te voelen. Sornrni-
gen vinden dat oncomfortabel, voor een pure sportwa-
gen is voeling met het wegdek echter een vereiste.
Ook is het hard werken om de auto, die geen stuurbe-
krachtiging heeft, door elke bocht te loodsen. De auto
laat zich het beste sturen met het gaspedaal en dat ver-
gt behalve de nodige stuurmanskunsten ook nogal wat
lef. Dit komt niet in de laatste plaats door het enorme
vermogen dat zich onder de motorkap bevindt en zich
gewillig door de rechtervoet laat aanspreken.
Wellicht dat de volgende 'cijferbrij' enig
respect oproept. Een TVR 350i is uitge-
rust met een Rover V8 motor met een in-
houd van exact 3.532 cm. Deze is goed
voor een vermogen van 145 kW/197 pk
bij 5.280 toeren per minuut. De maxima-
le trekkracht komt vrij bij 4.000 toeren
per minuut en bedraagt 298 Nm, een
waarde die een middelgrote truck niet
misstaat. De kunststof carrosserie houdt
het totale wagengewicht mooi laag op
1.120 kilogram. De aandrijving gebeurt
via de achterwielen en de sprint van nul
tot honderd kilometer per uur duurt niet
langerdan een seconde of zes. Een onbe-
suisde aanpak betekent een bezoek aan
een garage voor een paar nieuwe ban-
den. De topsnelheid bedraagt een hoogst
illegale 225 kilometer per uur en is ei-
genlijk alleen weggelegd voor echte
waaghalzen.
Een dergelijke dot aan vermogen vergt
veel van de berijder maar elke inspanning wordt dub-
bel en dwars beloond met een poitie onvervalst rij-
plezier.
Autofiel
Dat de Engelsen wat hebben met auto's mag als be-
kend worden verondersteld, Naast een boeiende histo
ric met een veelvoud aan merken en fabrieken zijn het
ook bekende Engelsen als Mr. Bean die zichzelf zon-
der gene aanduiden als autofiel. Engeland is ook een
land waar de circuits veel spektakel bieden en druk
bezocht worden. In Nederland staat op een gemiddel-
de zondag een handjevol dagjesmensen langs de baan
in Zandvoort, terwijl in Engeland de tribune gewoon
vol zit.
Wij zien een auto veelal als statussymbool en spiegel
van de financiele gesteldheid van bestuurder, eigenaar
of niet. Vaak kunnen alleen de echte enthousiastelin-
gen het opbrengen om iemand een compliment te ma-
ken en de bestuurder uitvoerig uit te horen over het
gekoesterde vervoermiddel. Gefluisterde teksten als
'Patser, waar doet 'ie het van', hoor je bij ons niet zel-
den. Nee, dan Engeland, daar krijg je met de zwaar
overgemotoriseerde, luidruchtige, onpraktische en in
elk opzicht extravagante TVR 350i niets dan vriende-
lijke blikken en veelal onterecht voorrang.
Even terug naar de aanvang of om precies te zijn naar
de Ferry 'Norland', aan wiens ruim wij de TVR toe-
vertrouwen voor de overtocht. De gedachte dat wij de
komende dagen zo'n 1500 kilometer met de TVR
moeten afleggen, stemt nu een stuk minder vrolijk dan
tijdens de voorbereidingen het geval is geweest. Aan
boord van de 'Norland* geven we ons daarom eerst
maar eens over aan de geneugten van dit comfortabele
schip.
Mede dankzij de uitstekende hutten en voortreffelijke
verzorging is de North Sea Ferry een prima reisgenoot
voor wie een paar dagen met de auto naar Engeland
wil. Nu moet wel gezegd worden dat er natuurlijk
maar een alternatief is, namelijk de trein of eigenlijk
'Shuttle'. Doordat de boot uitsluitend's nachts vaart -
hij vertrekt dagelijks om 18.30 uur - spaart hij min of
meer een ovemachting uit en zeker met een hut is het
een en al genieten.
Als de wielen van de TVR vaste voet aan land zetten,
herinneren borden herhaaldelijk aan het grootste be-
zwaar van met de auto naar Engeland gaan: het links
rijden. Ook bij het verlaten van toeristische attracties
wordt vaak nog even gewezen op deze andere positie
op de weg. Het went echter bijzonder snel en alleen bij
het inhalen is het weleens lastig. Het is immers niet
eenvoudig om als bestuurder, zittend aan de kant van
de berm, voorbij de voorganger te kijken. Een oplet-
tende bijrijder biedt dan uitkomst.
Onvermijdelijk zijn de vele rotondes die het links rij
den overigens enorm vereenvoudigen. Het verkeer
kan op zo'n verkeersplein immers alleen van rechts
komen. Het is dan natuurlijk wel van belang dat je de
goede kant uit kijkt. Ook is het opletten dat je sommi-
ge rotondes niet over het hoofd ziet. Soms is een grote
witte stip op het wegdek eveneens een rotonde. Dat
wordt dan wel met een bord aangegeven. Een auto die
rechtsaf slaat, moet dus voor zijn tegenligger langs en
heeft daardoor wel voorrang!
Blackpool
Vanaf Hull zetten we koers richting Blackpool. Al rij-
dend moeten we opeens denken aan de TVR-slogan
'The Spirit of DrivingHet na-zomerzonnetje doet de
gedachte aan een regenachtig Engeland'op slag ver-
dwijnen. Weg van de snelweg leidt de tocht over
vloeiende en glooiende binnenwegen door een laby-
rint vqn haagjes, hegjes en muurtjes. Het asfalt lint
voert van het ene schilderachtige dorp naar het vol
gende. Op dit soort wegen komt de TVR, een 350i, het
beste tot zijn recht.
Blackpool is de badplaats voor midden- en West-En-
geland. Het is een grote kermis. Behalve de vele feest-
verlichting is het vooral het reuzenrad op de pier dat
deze gedachte staaft. We rijden Blackpool door om
ons doel te bereiken. Onze rode bolide lijkt bekend
terrein te ruiken, want net even buiten het centrum
ligt, TVR Engineering. Dit is de fabriek waar de TVR
350i vandaan komt.
Het onthaal is vriendelijk en warm. Het bedrijf heeft
het meeste weg van een gezellig familiebedrijf. Onze
komst is aangekondigd maar desgevraagd laat Ben
Samuelson weten dat ook klanten en belangstellenden
van harte welkom zijn. Wel voegt hij daar snel aan toe
dat hij niet altijd beschikbaar is voor een rondleiding
en dat het verstandig is om even een afspraak te ma-
ken. Zeker voor de enthousiasteling is dit een buiten-
kansje. Het toont tevens aan dat TVR een tamelijk
eenvoudig bedrijf is zonder valse pretenties. Zo staat
bij de receptie bijvoorbeeld geen luxe koffie-automaat
maar een gewoon koffiezetapparaat zoals bij de mees
te mensen thuis. 'Would you like some? Please help
yourself', is hier het motto.
Groei
Het gaat goed met TVR. officieel de grootste zelfstan-
dige autofabrikant van Groot-Brittannie. Onlangs is
besloten de produktie te verhogen van zo'n 1.200 naar
1.600 exemplaren per jaar. Na de zomer is namelijk de
nieuwe Cerbera in produktie genomen, een zoge-
naamde 2+2. Het gaat om een versie met gesloten dak,
een novum voor TVR en duidelijk bedoeld om een
breder publiek te bereiken.
Het zal de eerste TVR zijn met een in eigen beheer
ontwikkelde motor, genaamd AJP. Een 4,2 liter V8,
die 257 kW/350 pk levert bij 6.500 toeren per minuut.
Bij 4.500 toeren per minuut komt het maximum kop-
pel van 350 Nm vrij. Op voorhand zijn al 400 orders
voor de Cerbera ondertekend! In het programma zit-
ten verder de Griffith en de Chimaera. Beide worden
aangedreven door een Rover V8. De Griffith is uit
sluitend te koop met de 5.0 liter versie, de Chimaera
heeft daamaast nog twee 4.0 liter varianten.
Ten behoeve van de uitbreiding heeft TVR enkele be-
lendende percelen aangekocht en zal het aantal mede-
werkers worden uitgebreid van 355 naar 400. „Het
gaat wel goed", zegt Peter Wheeler, de eigenaar/ma-
naging director van TVR, met dat typisch Britse ge-
voel voor understatement. We zitten in zijn beschei-
den kantoor. Aan de muur hangen tekeningen van ver-
snellingsbakken, overal slingeren papieren. Hoewel
de produktie zoveel mogelijk is gestandaardiseerd, is
een TVR nog 'handmade'. De kunststof body wordt
in acht delen in eigen beheer gegoten, waarna met
schuurmachines de carrosserie spekglad wordt ge-
maakt. Ook het samenstellen van het buizenframe ge
beurt in het bedrijf. Wheeler: 'Meer dan zeventig pro-
cent van de spullen maken wij in eigen huis. Wij doen
het liever zelf dan dat we afhankelijk zijn van anderen,
dan heb je geen controle over je eigen toekomst."
Respect
Na een uitgebreide rondleiding vervolgen we onze
weg richting zuiden. Het weer is nog steeds gunstig en
dus blijft het dak open. De lichte tegenzin waarmee
wij op de Ferry nog piaatsnamen in de rode bolide is
inmiddels verdwenen. Het is een auto die je moet le-
ren waarderen en gaandeweg dwingt hij steeds meer
respect af. Aan het einde van de eerste dag in Enge
land zijn we zelfs zover dat we er geen genoeg meer
van kunnen krijgen. We hebben ongeveer 400 kilome
ter afgelegd maar we moeten ons beheersen om niet
na het diner nog even een blokje om te gaan.
De ovemachting is in de Wooley Grange, een hotel bij
Bradford on Avon.
Na het stevige ontbijt gaat het richting Marcos Cars. Je
gelooft je ogen bijna niet als je de 'fabriek' in West-
bury in Zuid-Engeland aanschouwt. Op een voormali-
ge luchtmachtbasis is een industrieterrein gecreerd.
Een aantal nissenhutten vormt het onderkomen,
De historie van Marcos is kenmerkend voor de sfeer
en de gedrevenheid van Britse automakers. Het merk
is in 1959 opgericht door Jem Marsh en Frank Costin.
Zij richtten zich op de bouw van race-auto's, zoals in
Engeland zo veel gebeurde. In een zelf ontworpen
chassis kwamen onder meer opgevoerde motoren van
Ford en Volvo. Welbeschouwd
ging het dus om kitcars, een in
Engeland populair type voer-
tuig.
Marcos kreeg een aardige re-
putatie, onder andere doordat
de Mini Marcos in 1966 als
enige Britse auto de 24 uurs
race van Le Mans uitreed,
De gedrevenheid van de echte
liefhebber hield de onderne-
ming in leven: in de topjaren
produceerde Marcos zes tot
tien auto's per week. In 1972
ging de zaak dicht om in 1976
weer open te gaan toen Jem
Marsh alle oude mallen terug-
kocht. In 1981 pas volgde her-
vatting van de produktie.
Drie jaar terug verwierf de ei
genaar van een computerbe-
drijf de meerderheid van de
aandelen. Sindsdien worden de zaken professioneel
aangepakt. De dagelijkse leiding is in handen van
Chris Marsh, hoewel zijn vader nog dagelijks over de
vloer komt. In 1993 zag de Mantara het levenslicht.
Voor de aandrijving zorgt een V8 van Rover. De pro
duktie is gestandaardiseerd, op basis waarvan een of-
ficiele typegoedkeuring is verkregen. Zo is Marcos
het stadium van de kitcar definitief gepasseerd. De
produktie ligt nu nog op zo'n vijftig exemplaren per
jaar, maar er zijn plannen om die te verzesvoudigen.
Met de van de Mantara afgeleide GT Le Mans trekt
Marcos ook weerde aandacht op de racecircuits. zoals
de deelname aan de 24 uur van Le Mans bewijst.
Sprong
De sprong naar het vasteland van Europa is ook ge-
maakt: met steun-van de Abemy Groep, in Nederland
importeur van onder meer Mitsubishi, Hyundai en
FSO, is dit jaar de Marcos Challenge opgezet. Die is
mede bedoeld om de interesse voor het merk te ver-
groten. In een tijd waarin de auto-industrie beheerst
wordt door schaalvergroting en toenemende efficien
cy zijn producenten als Marcos een verademing.
'Small can be beautiful."
De reis zit er zo goed als op en we vertrekken richting
Hull. Wanneer we in Nederland van de boot rijden,
moeten we noodgedwongen het dak van de TVR ge
sloten houden. Het besef dat de tocht met 'The Spirit
of Driving' op zijn eind loopt, knaagt. We wisselen
nog een keer maar dan is het toch echt voorbij, we zijn
weer thuis. Met pijn in het hart en dank aan bv NI-
MAG, importeur Suzuki automobielen en motorfiet-
sen, Morgan en TVR, zetten we de 350i weer op stal.
Een TVR is beslist geen allemans vriend maar als de
vonk overslaat, ben je verkocht. En ofschoon Enge
land op het gebied van iiefde en romantiek niet dezelf-
de faam als bijvoorbeeld Frankrijk geniet, is het een
heerlijk land om vrienden te maken.
Teksten Autospecial MaasstaD weekbladen: Marc Bolier, Willem Jan Oosterveld. Wim Otten, Henri Stolwijk. Foto's van boven naar beneden: Goed sturen met een TVR vergt enige oefening; De Marcos oogt in elk opzicht extravagant; Eerder dit jaar stond de MGF voor het eerst in de
schijnwerpers; In Engeland zijn veel schilderachtige dorpjes te vinden; Vooral niet vergeten, links houden!; de TVR Cerbera; Foto in de tekst: Het interieur van de Chimaera toont vooral door het wortelnotehout bijzonder stijlvol.
IV! A
mrnaat