Facelift van Lijnbaan was hard nodig
Architectenbureau handhaaft
het 'Lijnbaanprofiel'
Nooit meer rolluiken kijken
op nieuwe Lijnbaan
Zestig topmodellen
stralen op Lijnbaan
modespektakel
Schone toekomst voor
de Lijnbaan
"Luifels zijn hufterproof"
Een modeshow van bijna een
kilometer lang, dat is waar de
winkeliers aanstaande zon
dag 6 oktober hun vernieuw-
de Lijnbaan mee openen. Om
12.30 uur zal de modeshow
van start gaan op de Korte
Lijnbaan. De modeshow
duurt van 12.30 tot 17.00
uur. Aan deze show werken
de toonaangevende winkels
van de Lijnbaan mee.
Eindelijk is het dan zover: de
Lijnbaan heeft zijn facelift.
Nieuwe bovengevels en
luifels, straatstenen en ver-
lichting. Voor het eerst sinds
de opening van Europa's eer
ste autovrije winkelpromena
de in 1953 heeft het contact
tussen de winkeliers en eige-
naren van de Lijnbaan geleid
tot een gezamenlijke opknap
beurt. Gezamenlijk op een
paar winkels na.
Andere cultuur
Al slenterend over de Lijn
baan wordt men niet meer
gehinderd door uitgestalde
reclameborden. Bijna overal
zie je nu dezelfde luifels, ge-
vels en naamborden. Samen
met de donkere straatstenen
en de banken en lichtkolom-
men vormt de Lijnbaan weer
meer een geheel. Je kunt
spreken van een bescheiden
opknapbeurt.
Whm. inn
„Een lichte en schone omge-
ving voor een veiliger gevoel
bij het winkelende publiek",
dit lijkt de gedachte achter de
vernieuwing van de Lijnbaan
met zijn doorzichtige luifels
boven de winkels en de vuil-
verdoezelende tegels. In de
werkgroep 'Veiligheid Lijn
baan' hebben eigenaren, win
keliers en gemeentelijke
diensten, zoals de politie,
zich over de vernieuwing van
de Lijnbaan gebogen. Zij wil
len het gevoel van onveilig-
heid bij winkelend Rotter
dam en dagjesmensen bestrij-
den.
Woensdag 2 oktober 1996
TX0.08
WINKELPROMENADE
Winkelpromenade de (Korte)
Ujnbaan heeft na de recente re-
novatie weer de uitstraling van
een gezellige, levendige win
kelpromenade. De sfeervolle
nieuwe luifels zorgen niet al-
ieen voor een betere bescher-
ming tegen de regen, maar ge-
ven de Lijnbaan weer een chi-
que en modern uiterlijk.
Vlak na een dergelijke groot-
scheepse opknapbeurt ziet alles
er natuurlijk keurig uit. Het pu-
bliek kan weer winkelen en
slenteren langs puien zonder
graffiti en onder schone luifels.
Maar de grote vraag is...blijft
het zo netjes?
De winkeliersvereniging, eige-
narenvereniging en gemeente
(OBR-Ontwikkelingsbedrijf
Rotterdam), hebben hun krach-
ten gebundeld. Samen gaan ze
ervoor zorgen dat het Lijnbaan-
gebied aantrekkelijkzal blijven.
Het is een unieke samenwer-
king, waarin iedere partij zijn
eigen steentje zal bijdragen.
De eigenarenvereniging heeft
haar taken overgedragen aan
Brink Kooijman Vastgoed-
management B.V. Dit bedrijf
zal onder meer toezicht houden
op alle activiteiten, die erop ge-
richt zijn om het Lijnbaange-
bied schoon en netjes te hou
den.
De heer Z.C. van Heerast van
Brink Kooijman, is optimis-
tisch. „Het heeft veel moeite
gekost, maar alle neuzen staan
gelukkig in dezelfde richting!
We willen ervoor zorgen dat de
Lijnbaan een schitterende win-
kelstraat blijft." Enthousiast
vertelt Van Heemst over de nog
jonge samenwerking. „Er vindt
maandelijks overleg plaats en
het beheerconvenant is zojuist
goedgekeurd. Hierin staat een
duidelijke opsomming van alle
taken."
Een indrukwekkende lijst met
activiteiten wordt voor de dag
gehaald en van Heemst geeft
toelichting op de belangrijkste
actiepunten. „De eigenarenver
eniging zal in samenwerking
met de winkeliersvereniging,
zorgen voor de graffitibestrij-
ding. Nieuwe graffiti wordt zo
snel mogelijk verwijderd om de
makers te ontmoedigen." Ge-
dreven vertelt Van Heemst over
de inbreng van de gemeente
Rotterdam. „In het kader van
het rolluikenbeleid, geeft de ge
meente 50% subsidie op het
aanbrengen van nieuwe, meer
publieksvriendelijke rolluiken.
Verder zal het uitstaliingsbeleid
worden aangescherpt, waar-
door de Lijnbaan minder 'rom-
meiig' oogt. Bovendien zal de
gemeente regelmatig de bestra-
ting en het straatmeubilair in-
specteren, en als het nodig
mocht zijn, snel repareren. Er is
zelfs iemand aangesteld, om al
deze taken te coordineren."
Hij vertelt verder. „In het be
heerconvenant wordt nadrukke-
lijk aandacht besteed aan de
veiligheid van het winkelend
publiek en van de medewer-
kers. De winkeliersvereniging
zal aanvullende maatregelen
treffen naast de al bestaande be-
wakingsdiensten. Ook de poli
tic zal actiever surveilleren,
waardoor eventuele overtredin-
gen snellergeconstateerd zullen
worden."
Op de vraag welke toekomst er
voor de Lijnbaan is weggelegd
antwoordt Van Heemst: „De re-
novatie van de Lijnbaan was
noodzakelijk om in de pas te
blijven met bet zich steeds ver
der ontwikkelende bloeiende
centrum. We konden echt niet
langer wachten. Alle partijen
zetten hun schouders eronder
om ervoor te zorgen dat de
Lijnbaan een kwalitatief hoog-
waardige winkelstraat blijft! Ik
ben er dan ook stellig van over-
tuigd, dat de Lijnbaan zijn posi-
tie in de toekomst verder kan
versterken!" En met een glim-
lach voegt hij er nog aan toe:
„De winkeliersvereniging zal
zich nog meer gaan bezighou-
den met de promotie van het
Lijnbaangebied. Op zondag 6
oktober wordt de gerenoveerde
Lijnbaan officieel geopend met
de grootste mode show ter we-
reld." (Het is maar dat U het
weet).
Op de planken draait het om de
aankomende wintercollectie. U
ziet kleding, schoeisel en accessoi-
res voorbijtrekken, maar ook res
taurants nemen hieraan deel. Van
schoenen van het supermoderne
Sacha tot de Volendamse kleder-
dracht van een visrestaurant, het
kan allemaal. De show zal in het
totaal drie keer worden opgevoerd.
Het modellenbureau "Emily Bou-
man Favorite models" in Amster
dam heeft voor deze show zestig
topmodellen geregeld. Dit bureau
heeft een gerenommeerde naam op
het gebied van modeshows. Zo re-
gelen zij onder andere shows voor
Edgar Vos en Mart Visser. On-
langs hebben zij ook de Robijn Fa
shion Award georganiseerd, die
ook op televisie te zien was. Van
hen kan dus een zekere professio-
naliteit verwacht worden.
Met deze show hoopt de Lijnbaan
ook het record van de langste
plankier in het Guinness Book of
Records te verbreken. Uiteindelijk
komt dat neer op de langste mode-
show, maar dat was volgens het
Guinness boek moeilijk te meten.
Het was onduidelijk hoeveel mcUj
dellen daar nu eigenlijk voor nodig
waren. De organisatie van de moi'
deshow heeft met de mensen vaH
het Guinness Book of Records
overleg gevoerd en men is geko-
men tot het verbreken van de lang
ste plankier.
De organisatie van de modeshow
laat weten dat de show doorgaat,
ongeacht het weer. Ook valt er
geen gevaar te verwachten van een
tram die er doorheen zal rijden,
want de show wordt gehouden op
de Korte Lijnbaan. De Aert van
Nesstraat en de Kruiskade zullen
hiervoor gedeeltelijk worden afge-
sloten. Er is tevens voor de Korte
Lijnbaan gekozen omdat dat zo'n
mooi deel van de Lijnbaan is met
uitzicht aan de ene kant op het
stadhuis en aan de andere kant op
het Schouwburgplein. Op zondag
6 oktober zijn ook de andere win
kels in het Rotterdams centrum ge
opend want het is weer de eerste
zondag van de maand en dus is het
koopzondag.
Modeshow op winkelpromenade
Lijnbaan: zondag 6 oktober van
12.30 tot 17.00 uur op de Korte
Lijnbaan. Tevens is het koop
zondag in het centrum.
„Die vernieuwing was hard no
dig", aldus de heer A.C.A. van der
LOo, eigenaar van de juweliers-
zaak Het Huis van St. Eloy en
voorzitter van de Winkeliersver
eniging van de Lijnbaan. „De pan-
den verkeerden in zo'n slechte
staat van onderhoud dat een grote
opknapbeurt eigenlijk niet meer
kon uitblijven." Hij ziet de ge-
schiedenis van de Lijnbaan als een
golfbeweging van pieken en dalen:
„We zijn door een dal gegaan dat
nodig was om weer pieken te krij-
gen. En zo'n piek komt er nu aan."
Uiteindelijk viel het aantal nee-
zeggers tegen de opknapbeurt van
de Lijnbaan nog mee. Volgens
Van der Loo is zo'n vijfentachtig
procent van de winkels meege-
gaan. De winkels die niet worden
opgeknapt, zijn vooral in het bezit
van een verzekeringsmaatschappij
die niet wil meebetalen.
Van der Loo geeft aan dat het nu
een andere cultuur is geworden
dan in de beginjaren van de Lijn
baan. „In de tijd van de heer Gies-
bers, eigenaar van de modezaak
Meddens en eerste voorzitter van
de Winkeliersvereniging, waren er
veel winkels en weinig filialen. Hij
had de winkeliers echt onder de
duim. De heer Giesbers was een
fervent voorstander van bloembak-
ken en aan die plaatsen van natuur-
sChoon betaalden de winkeliers
dan ook gedwee mee. Afhakers
riep hij direct tot de orde. Nu is zo-
iets veel moeilijker. Het aantal
kleine zelfstandigen met hun eigen
zaak op de Lijnbaan is sterk afge-
nomen. Filialen van grote onderne-
naren en winkeliers van de Lijn
baan met het plan voor overkap-
ping, een plastic slurf van het be
gin tot het eind, a raison van 250
miljoen gulden. Dit plan ontstond
in de tijd dat de eigenarenvereni
ging van de Lijnbaan werd opge-
richt. De overkapping was eigen
lijk als lokkertje voor hen bedoeld.
Volgens Van der Loo had de ge
meente toen al andere plannen.
„Het bleef op een paar miljoen
gulden steken. Bovendien wilde de
gemeente alleen goedkeuring ge-
ven als de overkapping bij de ver-
keerspunten werd onderbroken en
dat wilden de winkeliers natuurlijk
niet. Ik vermoed dat Multi Vast-
goed zich in die tijd al met plannen
voor het Beursplein bij de gemeen
te had gemeld." Weerdenburg
denkt nog met schrik aan het idee
van overkapping terug. „Het apar-
te van de Lijnbaan is juist het win
kelen in de frisse buitenlucht. De
mensen willen buiten lopen met
natuurschoon om zich heen."
Andere plannen, die niet zijn door-
gegaan, zaten in tussen de Lijn
baan geheel afbreken en vervol-
gens opnieuw torenhoog opbou-
wen, of de winkelpromenade al
leen maar een likje verf geven.
Volgens Van der Loo moet de
Lijnbaan laag blijven tussen al die
hoge gebouwen, dat maakt de lijn
baan zo uniek.
Over het nieuwe Beursplein spre-
ken de heren overigens niets dan
lof. Volgens de heer Van der Loo
vult 'de Koopgoot' op elegante
wijze een lege plek op. „Beurs-
plein is zo een logische verbinding
tussen de Hoogstraat en de Lijn
baan. De vernieuwingen leiden
zelfs tot meer samenwerking met
de winkeliersverenigingen van
Beursplein en de Hoogstraat. De
eerste gesprekken over een een-
wording van beheer in de ruime
zin des woords komen op gang. Er
is nu ook een hele goede coordina
tor bij de gemeente die dat goed
aanvoelt'.' Weerdenburg: „Het is
schitterend zo; de vernieuwingen
hebben de trek naar Rotterdam be-
vorderd. Beursplein is daarbij echt
een aanwinst." Na vijftien jaar ge-
boor, gegraaf en getimmer rond de
Lijnbaan en na de laatste verbou-
wingen op de Lijnbaan, kan het
publiek voor het eerst weer rustig
winkelen.
De heer M.D. Booy, directeur van
ihet architectenbureau Van den
'Broek en Bakema, beschouwt het
i als een compliment als mensen de
veranderingen niet zo ingrijpend
vinden: ,,De Lijnbaan is aange-
pakt zonder de bestaande structuur
te veranderen. Ik noem het ook
wel 'het Lijnbaan-profiel schoon-
maken'. Dit betekent: beperkte
uitstalling, overal dezelfde
transparante luifels en donkere ge-
vels en vooral geen modieuze gla-
zen boogjes. Het rustige kader van
de Lijnbaan moest hersteld wor
den. In tegenstelling tot het Beurs
plein mocht er dus niet 'leuk' ge-
daan worden met de Lijnbaan."
Overigens zijn volgens Booy de
nieuwe luifels wel ..hufterproof
Althans in zekere mate. Een groep-
je supporters moet, als hun club
wint, er niet overheen gaan hossen,
maar een steentje tegen het glas
kan geen kwaad.
Het architectenbureau Van den
Broek en Bakema. beroemd van-
wege het ontwerpen van onder an
dere de Lijnbaan, het Van Nelle
gebouw en de eerste ijzeren tele-
fooncellen, is ook verantwoorde-
lijk voor de aanpassingen van de
Kuip en straks de Centrale biblio-
theek Rotterdam. Dit bureau is het
gewend om af en toe door middel
van een chirurgische ingreep de
gebouwen weer sterk te maken
voor de komende tijd. Maar ze
doen nog veel meer, zoals het ont
werpen van een containerinspec-
tiegebouw op de Maasvlakte of
bijvoorbeeld het leveren van een
zeer modern spreekgestoelte. Di
recteur Booy wil af van het 'stoffi-
ge' imago en zich gaan richten op
de toekomst. ..Daarom heeft dit
bureau ook zijn archief overge-
bracht naar het Nederlands Archi-
tectuur Instituut, schrijven wij ons
in voor prijsvragen, denken we aan
nieuwe huisvesting en willen we
zelfs onze naam veranderen."
Maar praten over de Lijnbaan kan
nog steeds.
De Lijnbaan is in 1953 ontworpen
door de heer Van der Vlugt van ar
chitectenbureau Van den Broek en
Bakema. Drieenveertig jaar na de
opening van dit eerste autovrije
winkelcentrum heeft opnieuw het
bureau de taak voor een vernieuw-
de Lijnbaan op zich genomen.
Booy: ..Natuurlijk is zo'n opdracht
ook nu weer een uitdaging. Zo'n
acht jaar geleden waren we als ar
biter bij een workshop over de
Lijnbaan betrokken. Toen was
daar architect Walker met zijn idee
van overkapping, maar dat ging
gezien de kosten niet door." Toch
ziet Booy de afgelopen jaren niet
als een verloren tijd. Met op de
achtergrond de verdergaande ver-
loedering van de Lijnbaan was
zo'n fase voor winkeliers en eige-
naren nodig om te zien in hoeverre
men bereid was er gezamelijk iets
tegen te doen. Het inzicht ontstond
toen dat vooral nuchterheid gebo-
den was bij nieuwe plannen voor
de Lijnbaan. In 1989 leverde het
bureau Van den Broek en Bakema
hun ideeen voor vernieuwing en
was de gemeente zo sympathiek
akkoord te gaan als al vijfentachtig
procent van de eigenaren meede-
den. De gemeente, verantwoorde-
lijk voor de buiten-invulling van
de straten, heeft Dirk van Peijpe
ingezet voor de bestrating, het
straatmeubilair en de verlichting.
Uiteindelijk zijn meer winkels
over de streep gegaan en heeft het
een duidelijk effect gehad naar
omliggende winkels, zoals van de
Aert van Nesstraat. Ook hebben
veel winkels hun interieur ver-
nieuwd.
Onlangs stelde wethouder Kom-
brink de vraag of het niet de tijd is
om strategisch na te denken over
de toekomst van de Lijnbaan?
Booy is het hier helemaal mee
eens: ,,Het is altijd goed te weten
hoe we met de geschiedenis om-
gaan. Dat is niet alleen een vraag
voor architecten. De Lijnbaan is
een monument van De Wederop-
bouw. Misschien zijn gebouwen
uit die tijd niet altijd onze smaak
meer, maar smaak is zeer tijdge-
bonden. Als het stadhuis een
nieuw dak krijgt, wordt gezegd:
'als het stadhuis maar in tact wordt
gehouden'. Zo'n houding kan bij
gebouwen van na de oorlog ook
geen kwaad."
„De grondgedachte van de renovatie was om het oorspronkelijke beeld van de Lijnbaan te versterken", aldus de heren Van der Loo
(links) en Weerdenburg
mingen zijn in de meerderheid.
Dat maakt het onderhandelen veel
ingewikkelder."
Om de vernieuwing op de Lijn
baan in de toekomst in tact te hou
den is de winkeliersvereniging
zich harder gaan opstellen. Van
der Loo: „Het lidmaatschap van de
winkelvereniging is niet meer zo
vrijblijvend. We hebben via het
huurcontract wel een garantie voor
de nieuwe stijl ingebouwd. Als een
winkel opnieuw wordt verhuurd
zal de gemeente er actief op toe-
zien dat bijvoorbeeld de gevels
conform de 'huisstijl' van de lijn
baan blijven of in die staat worden
gebracht." Panden die nu niet in
de nieuwe stijl zijn opgeknapt, zul
len in de toekomst dus alsnog aan
de beurt kunnen komen.
De renovatie van de lijnbaan is in-
middels positief bij de winkeliers
onthaald. Het ontwerp is begeleid
door Van den Broek en Bakema,
het oorspronkelijke architectenbu
reau van de Lijnbaan. Voor twintig
miljoen gulden zijn de bovenge
vels en luifels vernieuwd en heeft
de Lijnbaan zwarte straatstenen en
moderne verlichting gekregen. De
vernieuwing is niet heel groots
aangepakt. Van der Loo: „De
grondgedachte was het oorspron
kelijke beeld van de Lijnbaan te
versterken. Het beeld van heldere,
duidelijke straten met uniforme
luifels. De vernieuwing is in de lijn
van: de Lijnbaan van toen is nu."
Bij de modewinkel Meddens is de
vernieuwing binnen en buiten bij
na klaar. In de moderne coffeecor-
ner op de eerste etage onder het ge-
luid van het boren van de laatste
pluggaten, uiten de heren Van der
Loo en Weerdenburg, directeur
van Meddens Mode b.v., hun en-
thousiasme over de vernieuwde
Lijnbaan. Weerdenburg blikt eerst
nog nostalgisch terug: „Er is veel
veranderd op de Lijnbaan. Vroeger
kwam men speciaal voor winkels
als de speelgoedzaak Meyer
Blessing. Welke Rotterdammer
heeft niet eens met een autootje
van deze zaak gespeeld? Ik ben blij
dat het beeld van de Lijnbaan weer
aantrekt. De vernieuwing van de
Lijnbaan past in de lijn van up-gra
ding die op het moment in elke
winkelstad aan de gang is. Kijk
naar de Kalverstraat; een paar jaar
geleden werd het straatbeeld daar
ook overwoekerd met schreeuwen-
de reclameborden en discounts, dat
is nu ook niet meer zo."
De Lijnbaan verloederde. Er was
veel wildgroei aan reclameborden,
telefooncellen en prullenbakken.
De uitstalling op straat van winke
liers is binnenkort voorbij. Recla
meborden moeten binnen een
straal van een meter van de winkel
blijven. Weerdenburg die bij de
opening van de Lijnbaan in 1953
net als verkoper bij Meddens was
begonnen, kan met deze ontwikke-
ling alleen maar instemmen. De di-
rectie van Meddens maakte zich al
een hele tijd ongerust over de ver-
loedering op de Lijnbaan. maar ze
zijn nu weer gerustgesteld. Van
der Loo herinnert zich de telefoon-
tjes van oud-voorzitter Giesbers
nog goed: „Van der Loo, doe er nu
toch eens wat aan, zo kan het toch
niet langer."
Acht jaar geleden speelde de eige-
Politieman Roy Berchem: „Bij de vernieuwing van de Lijnbaan is sterk gelet op de veiligheid.
Roy Berchem, politieman en coor
dinator van de Lijnbaan, ziet de
opknapbeurt van de Lijnbaan als
een enorme verbetering. „De Lijn
baan is duidelijk veranderd; het is
mooier geworden en oogt nu veel
beter. Op de nieuwe Lijnbaan is
veel aandacht besteed aan wat als
onveilig ervaren wordt, zoals don
kere hoeken en chaotische, smeri-
ge straten. Vandaar glazen luifels
voor meer licht en donkere tegels
voor een schonere aanblik. Boven
dien wordt er binnenkort beperkin-
gen gesteld aan wat winkeliers op
straat mogen uitstallen."
Volgens Berchem valt het eigen
lijk wel mee met de onveiligheid.
Hij vertelt dat op de Lijnbaan nog
nooit is geschoten. Er is een echter
verschil tussen wat het publiek als
onveilig ervaart en wat er werke-
lijk onveilig is. ..Mensen voelen
zich vooral onveilig door het aan-
schouwen van grafitti, lege pan
den, reclameborden waar ze tegen-
op lopen en bedelaars."
Door met veel agenten op drukke
dagen op de Lijnbaan aanwezig te
zijn, wil de politie een veilig ge
voel creeren op de Lijnbaan. De
politie is echter niet de enige die
voor veiligheid moet zorgen. Ber
chem geeft aan dat winkels ook
zelf aan de veiligheid moeten wer
ken, door bijvoorbeeld beveili-
gingsmensen aan te stellen.
Ook de burger kan bij het bescher-
men van de veiligheid op de Lijn
baan een belangrijke rol vervullen.
..Bijvoorbeeld bij zakkenrollen.
Vaak moeten er getuigen zijn ge-
weest. Maar die doen niets. Ze wil
len die beslommering niet en bo
vendien, zo denken ze, gaan ze na
een dagje winkelen weer terug
naar hun eigen woonplaats. Die
betrokkenheid die er vroeger was
in Nederland, is weg. Veel mensen
kijken ernaar, terwijl ze zelfs het
recht hebben om de dief aan te
houden. Of als ze alleen maar een
goede getuige zouden willen zijn...
Maar het valt me tegen." Berchem
kan nog wel even doorgaan.
„Neem nu ons glazen politiehokje
op de Lijnbaan zelf. Laatst is op
een drukke zaterdagmiddag een
ruit ingetrapt. Toch zeker een per-
soon uit het winkelend publiek
moet het gezien hebben, maar nie-
mand kwam naar ons toe. Wij kun
nen niet overal tegelijk zijn. Als
mensen onderling alerter zijn, heb
ben dieven en vandalen veel min
der kans."
De Lijnbaan kent geen avondle-
ven; er zijn geen woningen, geen
cafe's en geen bioscopen. Toch
oogt ook 's avonds de Lijnbaan
veiliger. Volgens de politie houden
mensen met slechte bedoelingen
niet van licht, dus zijn er lichtko-
lommen als lantaarnpalen geko-
men. Bovendien trekken de win
kels ook 's avonds publiek doordat
de etalages achter de doorzichtige
rolluiken goed te zien zijn. Kort-
om, nooit meer 'rolluiken kijken.'
