U belt, Bert's Servicedienst snelt
'We zitten allemaal
in hetzelfde schuitie'
'In de Oudejaarsnacht sta je stil bij
de voortgang en de eindigheid'
Bijzondere sfeer bij
de telefoondiensten
'De reguliere vaart ligt vrijwel
stil tijdens de feestdagen'
££=5*-—
-
MaasposT
Ds. H.J. Franzen:
Sluiswachters verwachtenrustige nacht
Werken op Oudejaarsavond
o
MIJNSHEERENLAND
„De periode van de Kerstn-
acht tot de Nieuwjaarsoch-
tend noem ik voor de grap
soms de tiendaagse veld-
tocht. Andere dominees zeg-
gen wel eens: 'ik heb zeven
keer het Kerstfeest gevierd en
het geloof behouden'. Voor
mij begint de kerstvakantie
op 2 januari. Pas vandaag
voel ik mij vrij." Aan het
woord is ds. H.J. Franzen,
predikant van de Hervormde
gemeente Mijnsheerenland
en Greup in de Hoeksche
Waard. De diensten in Mijns
heerenland vinden plaats in
de karakteristieke historische
Laurentiuskerk in het hart
van het dorp.
OUDERKERK - In de ze-
ventien jaar dat hij zijn 24
uurs-servicedienst heeft, is
Bert Burger uit Ouderkerk al
menig keer tijdens de kerst-
dagen en oud en nieuw op
pad gegaan om mensen uit de
kou te helpen. Want meestal
is het vanwege het uitvallen
van de centrale verwarming
dat hij bij nacht en ontij zijn
eigen warme woning verlaat.
Het is natuurlijk ook niet echt
leuk om je tijdens de feestda-
gen te moeten warmen aan
wat kaarsjes, de gourmetpan-
netjes op tafel of een schaal
met geurende oliebollen
ROZENBURG - Flip Koster
en Kees Paerel draaien al een
tijdje mee in het wereldje van
brug- en sluiswachters. Zij
hebben al heel wat keren
dienst gedraaid in de oude
jaarsnacht. Toch beleven zij
deze feestelijke nacht niet
meer zoals in vroeger jaren.
In hun geheugen zijn uit die
tijd vooral de drukke nachten
in de Rotterdamse haven en
het spetterende vuurwerk in
Maassluis dat te zien was
vanaf het brugwachtershuisje
op de Calandbrug, een paar
honderd meter van hun huidi-
ge post bij de Rozenburg-
sluis, blijven hangen.
Niet iedereen heeft vrij op
Oudejaarsavond. Voor de
nachtwerkers gaat het werk
gewoon door. Zo zijn de tele
foondiensten op deze specia-
le avond net als anders be-
reikbaar. Juist op deze avond
hangt er volgens medewer-
kers een bijzondere sfeer op
het werk. 1996 gaat voor hen
toch niet geheel geruisloos
over in 1997.
ROTTERDAM TOPSPORT WEN ST U
EEN (TOP)SPORTIEF
1997!
7! oT
ROTT|RDAH«Tf5irER 199*
enementew
even
TOT ZIENS
1997
Maandag 30december 1996
MAASSLUIS/SCHIEDAM - Bart
Hamer snapt er niets van. Bijna
niemand schijnt te weten dat er in
Schiedam een grote glasfabriek is
gevestigd, niet ver van het cen
trum. Vierentwintig uur per dag,
zeven dagen in de week wordt er
aan de Buitenhaven glasgoed ver-
vaardigd, in alle mogelijke soorten
en maten. Ook tijdens Oud en
Nieuw: de wereldeconomie draait
immers onverbiddelijk voort. De
champagne en oliebollen moet Ha
mer voor het tweede achtereenvol-
gende jaar een dag later inhalen,
want het dienstrooster kent geen
genade. Toch blijf de Maassluizer
er stoicijns onder. „Dit wist ik van-
tevoren toen ik twee jaar geleden
aan de klus begon." Maar er gloort
hoop achter de horizon. Volgend
jaar is het de beurt aan een andere
ploeg en kan Hamer eindelijk een
groot vuurwerkpakket bestellen en
zo 1998 feestelijk inluiden.
Hamer maakte via vakantiewerk
kennis met de NV Vereenigde
Glasfabrieken. Na het vervullen
van zijn militaire dienst keerde Ha
mer terug voor een vast dienstver-
band. Het werk bevalt Hamer
goed, al vergt de baan veel van
hem en zijn collega's. De hitte die
vrijkomt bij het smeltproces is
soms immens. Nu, in de winter,
vallen de hoge temperaturen in de
fabriek qua beleving wel mee.
„Maar wanneer het hartje zomer is
weet je soms niet hoe je 't zoeken
moet. De gewone leek houdt het
dan echt niet vol." En het begrip
'week-end'? Dat is voor Hamer
langzamerhand iets uit het verre
verleden. Afwisselend draait zijn
ploeg C- Groen ochtend-, middag-
en nachtdiensten, gevolgd door
een aantal vrije dagen. Een nor-
maal weekritme moet Hamer hier-
door ontberen. Het sporten op de
vaste zaterdag kan hij helemaal
wel vergeten. Geen lidmaatschap
bij de plaatselijke Maassluise voet-
balclub dus. ,Ik kan nooit een vaste
afspraak maken."
Hamer en zijn collega's letten erop
dat de produktielijn van het glas
gladjes verloopt. De nachtdient be-
gint om 22.40 uur. ook op Oud-
jaarsavond. Een kleine pleister op
de wonde zijn de dubbele verdien-
sten die Hamer voor deze nacht op
zijn rekening krijgt bijgeschreven.
Drie collega's die eigenlijk dienst
hadden, mogen toch thuis Oud en
Nieuw vieren. Zij zijn uitgeloot en
mochten een snipperdag opnemen.
Hamer was minder gelukkig.
Hamer heeft van vorig jaar wel een
idee hoe de dienst tijdens Oud en
Nieuw zal verlopen. „Er wordt wel
wat in de fabriek aan Oud en
Nieuw gedaan. Er zijn hapjes.
Maar absoluut geen champagne en
vuurwerk. En om twaalf uur ga je
door de fabriek en geef je iedereen
een hand." In gedachten zal Ha
mer wel bij z'n vriendenkring zijn
die dan een groot feest viert. „Je
kan er natuurlijk nuchter over blij-
ven nadenken. Toch baal je er vre-
selijk van dat je dat moet missen."
De sfeer in ploeg C-Groen was vo
rig jaar tijdens Oud en Nieuw
goed. Hamer verwacht dat ook dit
jaar zijn collega's niet met de pak-
ken zullen neerzetten. „We zitten
allemaal in hetzelfde schuitje."
Hamer kan enthousiast vertellen
over de produkten die de Ver
eenigde Glasfabrieken maakt.
Thuis heeft hij inmiddels een aar-
dige collectie bijzonder glaswerk
verzameld. In drie uur tijd kan de
fabriek overschakelen van de pro-
duktie van vierkant glas naar een
ander model. „Voor een glasfa
briek is dat heel snel." En elke fles
krijgt een merk van de fabriek
mee. Hamer pakt een bierfles en
toont het bewijs dat het beugelfles-
je tocht echt in Schiedam is gefa-
briceerd.
Om tien over half zeven 's och-
tends ziet de Oud en Nieuwdienst
er voor Hamer op. Over de met
vuurwerkresten bezaaide straten
baant Hamer zich dan een weg
naar zijn auto, om een half uur la
ter te genieten van een welverdien-
de 'nachtrust'.
MAASPOST SCHIEDAM XQ 52
Als anderen in december ver-
langend uitkijken naar de feestda-
gen als een tijd zonder de beslom-
meringen van het werk, prepareren
vele predikanten zich op een perio
de met een zeer hoge werkdruk.
Ds. Franzen: „Kerst en nieuwjaar
vielen dit jaar niet op zondag. Dat
betekende dat we veel kerkdien-
sten en feesten moesten voorberei-
den. Met Kerst een kerstnacht-
dienst, een kerstochtenddienst en
de kerstfeesten van de zondags-
scholen. Vervolgens de twee ge
wone zondagsdiensten en tenslotte
diensten op Oudejaarsavond en
Nieuwjaarsdag." Anders dan bij
de kerstdiensten komen op Oude
jaarsavond vrijwel alleen de trou-
we kerkgangers. Veel gemeentele-
den bezoeken de kerkdienst op
Oudejaarsavond vanuit een bur-
gerlijke traditie, een goede ge-
woonte uit de tijd dat de hervorm
de kerk en het burgerlijk leven nog
nauw met elkaar waren verweven.
Ds. Franzen: „De oudejaarsdienst
behoort niet tot de kerkelijke fees-
ten, maar je bent aan het einde van
het jaar en dat wil je dan ook in
kerkelijk verband met elkaar ge-
denken. Het is een moment van
verstilling, van inkeer. Je denkt na
over de voortgang en tegelijkertijd
over de eindigheid van de dingen.
Bovendien sta je er bij stil dat er
achter de tijd ook een geheimenis
schuilt. Het is goed dat gedenken
ook met elkaar in gemeentever-
band te doen. Als het ware samen
de drempel over van het nieuwe
jaar. Een Kerstnachtdienst wordt
meestal later op de avond gehou-
den zodat men klokslag midder-
nacht letterlijk de kerstnacht in kan
gaan. Op Oudejaarsnacht gebeurt
dat niet, hoewel dat eigenlijk ook
best zou kunnen. De traditie is ech-
ter om na een moment van inkeer
en gebed aan het begin van de
avond terug te keren naar de huise-
lijke kring om daar te wachten op
het nieuwe jaar."
In protestantse gemeenten was het
vroeger gebruik om in de oude
jaarsdienst de gestorvenen uit het
afgelopen jaar te herdenken. Als
het ware afscheid te nemen. „In
onze gemeente doen we dat niet
meer op oudejaarsavond maar op
de laatste zondag van het kerkelijk
jaar, dat is de zondag voor de eer-
ste advent. Dan is er dodenherden-
king of eeuwigheidszondag, ook
wel zondag voleindiging geheten.
Dan noemen wij de namen van hen
die ons zijn ontvallen in het afgelo
pen jaar, betrachten we stilte en
zingen we een lied van verbonden-
heid met hen die in de rouw zijn.
Een stukje van die sfeer, 'geden
ken wat is ons ontvallen', zit altijd
nog in de dienst op oudejaars
avond."
Het meeleven in vreugde en ver-
driet beslaat een groot gedeelte van
het ambt van een predikant. „Dat
komt bijna dagelijks bij me binnen,
maar rond Kerst en Oudejaar houd
je daar extra rekening mee. Buiten
de diensten om zijn de contacten
met de mensen thuis belangrijk
voor een dominee. Wanneer je het
pastoraat niet verwaarloost en de
pastorale seintjes opvolgt dan kun
je in heel veel verdriet en vreugde
ook echt meeleven. Daar is in deze
tijd steeds meer behoefte aan,
omdat het individualisme zijn po-
sitieve maar ook zijn negatieve zij-
de heeft. Een van de negatieve
kanten is vereenzaming. Bij jonge-
ren is daar minder makkelijk door
heen te prikken omdat die een bui-
tenkantje hebben van 'ik ben een
aankomend talent en de wereld zit
op mij te wachten'Maar bij jonge
mensen die een gezin beginnen,
merk je dat de zingeving van het
leven opeens weer belangrijk
wordt."
Ds. Franzen begon pas op 27-jari-
ge leeftijd aan zijn studie theolo-
gie. Hij was toen leraar Nederlands
aan de Zuidelijke Mavo in Rotter
dam (inmiddels gefuseerd met Jo
hannes Calvijn). Op 38-jarige leef
tijd werd hij bevestigd als predi
kant van de Hervormde Gemeente
Rhoon. Inmiddels is ds. Franzen
tien jaar predikant. Het geloof er-
vaart hij als een onmisbare basis
voor zijn ambt. „Dat klinkt als 'een
haan heeft twee poten' en 'een lan-
taren paal is van ijzer', maar zon
der geloof kun je dit ambt niet ver
vullen. Zoals een arts gemotiveerd
moet zijn door naastenliefde en
een advocaat een innerlijk ver-
langen moet hebben naar recht en
gerechtigheid, zo moet een predi
kant gedreven worden door geloof.
Dat is het onmisbaar onderliggend
fundament voor je bewegen in de
gemeente en daarbuiten."
SIEKA ROMEIJN-HEDMANN
„Ik laat mensen niet in de kou zit
ten", zegt Burger. „Voor echte
problemen ga ik er op uit, voor een
druppelende kraan in de badkamer
uiteraard niet. Dat kan wel wach
ten." Burger staat met zijn service
dienst voor iedereen klaar, ook
voor toenmalig burgemeester Jan
de Zeeuw van Ouderkerk. „Een
paar jaar geleden stond ik bij de
burgemeester op de stoep. Die zat
met de kerst in de kou, maar geluk
kig kon ik het allemaal snel repare-
ren zodat hij die avond toch nog
met een aangename temperatuur
Door de overgang van deze brug-
gen naar andere diensten binnen de
gemeente en Rijkswaterstaat ko
men zij daar niet meer. Hun werk-
gebied strekt zich nu voornamelijk
uit tot de Botlekbrug en de ge-
noemde sluis. Wat hun werk be-
treft hebben zij het prima naar hun
zin. De RozenburgSluis is immers
een van de drukst bevaarde sluizen
in Nederland. „De scheepvaart
hier varieert van kleine binnen-
schepen tot grote duw- en zee-
vaart. Het is hier altijd rennen of
stilstaan, maar dat maakt dit werk
voor mij nou juist zo leuk", aldus
Flip, oud-binnenschipper. Hij ge-
Wat wordt het tijdens de oudjaarsnacht voor Kees Paerel en Flip Koster; een spelletje doen of
gewoon gezellig kwebbelen? (FoxFotografie)
niet ook met dit werk, na zijn af
scheid van de vaart, nog steeds van
het water, zo zegt hij.
Flip en Kees klimmen op 31 de
cember om 22.30 uur naar hun
hokje en komen er op nieuwjaars
dag om 07.00 uur weer uit. Zij ver
wachten een rustige nacht. „De re
guliere vaart ligt helemaal stil tij
dens feestdagen. Het zijn alleen zo
af en toe wat boten die hier in de
havens klaar zijn en graag zo snel
mogelijk weer naar huis willen. De
rest blijft hier hangen tot het feest
voorbij is", schetst Kees de ver-
wachte situatie.
De twee oude rotten in het vak ko
men vrij nuchter over, maar laten
de bijzondere nacht toch niet zo-
maar voorbijgaan. Zo versieren zij
hun post met een kerstboompje en
met een kerststuk dat zij van hun
werkgever krijgen. Bovendien
neemt Flip, afkomstig uit Gronin-
gen, een typisch noordelijke oude-
jaars-traditie mee, de Vechter rol-
letjes'; opgerolde wafeltjes. Olie
bollen staan niet in de top tien van
de heren en blijven dan ook
hoogstwaarschijnlijk thuis. Over
het thuisfront hoeven zij zich in ie-
der geval geen zorgen te maken.
Daar zijn ze al gewend aan de situ
atie en zoeken, indien gewenst,
hun heil wel ergens anders, vol-
gens de opgewekte sluiswachters.
Kees weet nog hoe hij zijn eerste
oudejaarsnacht-dienst op 16-jarige
leeftijd doorbracht bij de sleep-
vaart in Rotterdam. Samen met een
collega, die ook pas 16 jaar was,
werd hij de nacht ingestuurd. „Het
is gewoon vreemd die eerste keer.
Alles waaraan je gewend bent is er
niet. De oliebollen van je moeder,
de gezellige kamer, het moment
waarop de glazen geheven worden
en het vuurwerk dat om 12.00 uur
de lucht in gaat. Mijn collega kon
het niet aan is naar huis gegaan",
lacht Kees nu. Natuurlijk herinnert
hij zich ook het vuurwerk dat de
Russen en Chinezen destijds vanaf
hun schepen afstaken. Maar ook de
Kaap liet zich in die jaren niet on-
betuigd en liet de haven in een zee
van bont licht staan; veroorzaakt
door de duizenden pijlen die het
luchtruim ingeschoten werden.
Kees neemt op oudejaarsavond
een spelletje mee naar zijn sluis-
wachtershuis, want druk zal het
wel niet worden. Flip kijkt verrast
op en er wordt gelijk besproken
welk spelletje dat zal worden. Of
zij daaraan toekomen is maar de
vraag, want ook kwebbelen blijkt
een liefhebberij te zijn van de he
ren. Het zal dus wel rustig zijn met
oudjaar, maar niet stil.
Jacqueline Nugteren werkt bij de
informatielijn Buitenland van PTT
Telecom. Zij heeft al meerdere ma-
len met Oud en Nieuw gewerkt.
- „Als je op deze baan solliciteert,
weet je van tevoren dat je wellicht
ook op feestdagen moet werken."
Toch zal zij daarom geen andere
baan gaan zoeken. ..Eigenlijk vind
ik dat niet zo erg. Vanuit het be-
drijf wordt er echt van alles aan ge
daan om het exjra gezellig te ma
ken. De afdeling is versierd en ge
zellig gemaakt. Er staan veel hap
jes en drankjes. Om twaalf uur
wensen we elkaar allemaal geluk
kig nieuwjaar. De tijd vliegt voor
bij." Jacqueline hoeft ook niet tus-
sen de rotjes en dronken feestgan-
gers naar huis te reizen. PTT tele
com regelt voor haar werknemers
tijdens deze dagen vervoer met
taxi. Jacqueline vindt het moment
van vertrek van thuis het moei-
lijkst. „Als ik de voordeur achter
me dichttrek, is het eventjes zwaar.
Maar als ik eenmaal op mijn werk
ben, valt het reuze mee. Bij een
vroege dienst ben ik om 2.00 uur 's
nachts klaar. Ik heb weleens ge-
probeerd om het daarna nog met
verwanten te vieren, maar daar-
voor ben je na het werk eigenlijk
net even te moe." De drukte op
oudejaarsavond is groot voor de te-
lefoondienst. Jacqueline: ,,We zit
ten hier dan met een voile beman-
ning om de telefoontjes te kunnen
beantwoorden. De mensen die bel-
len zijn meestal heel vrolijk. Voor-
dat ze een telefoonnummer vragen,
krijg je eerst zelf de beste wen-
sen."
Waar een andere stemming hangt,
is bij de Kindertelefoonlijn. Ook
zij werken op oudejaarsavond. De
Kindertelefoon is dan op hun ge
wone tijd van 14.00 tot 20.00 uur
bereikbaar. Emmy werkt al een he-
le tijd bij de Kindertelefoon. Zij
weet dat als er rond deze tijd ge-
beld wordt, het kinderen zijn die
zich heel eenzaam voelen. Zij zoe
ken dan iemand om mee te praten
en zien het vaak echt niet meer zit
ten. Zij bevinden zich in een heus
sociaal isolement en voelen dat ex
tra tijdens de feestdagen.
Bij Stichting Kindertelefoon is net
als bij PTT telecom ook aan de ge-
zelligheid voor de medewerkers
gedacht. De zaal is versierd en de
oliebollen en appelflappen liggen
in schalen. Emmy vertelt dat er bij
hen veel boeken staan. Kinderen
kunnen van alles vragen, bijvoor-
beeld over sex, maar ook over re
ceptee Kinderencyclopedieen,
moppenboeken, kookboeken, kin-
dervoorleesboeken, bundels met
korte gedichten. Emmy heeft de
boeken bij de hand om vragen te
beantwoorden of de bellers op hun
gemak te stellen. Maar rond de
feestdagen bellen kinderen niet
met korte vragen. Emmy: „Rond
de feestdagen wordt er niet zoveel
gebeld, maar als er gebeld wordt is
het meestal wel heel ernstig."
Rotterdamse )udo
- -«-i .,umnen
18-19 januari
I 2 rnaart
3 9 maart
22 maart
20 april
14 mei
7 - 8 (uni
27 juni - 8 lul1
21-14 augustus
29 September
27 oktober
30 december
TOpen Rotterdamse judo
Kampioenschapp schappen
Nederlandse K-amp
^TmRO World Tennis Tournament
C.H.l.O. Rotterdam BoUsen
Boksen ^'qTTERDAM -
TOPSPORT
de verwarming werken op olie.
Burger heeft zich inmiddels als een
van de weinige nog actieve ser-
vicemonteurs van olie-installaties
een zekere faam verworven. Het
blijkt een uitstervend beroep en
zijn klanten, waaronder gemeenten
en woningbouwverenigingen, zit
ten steeds verder weg.
kerst kon vieren."
De servicemonteur heeft zijn klan
ten in Ouderkerk en ver daarbuiten
zitten. Onder hen bevinden zich
veel schippers, die rond de jaarwis-
seling in de thuishaven in Ouder
kerk liggen.
„Ik heb al vaak op Oudejaars
avond in de machinekamer van
een schip gezeten. Een keer echt
een hele avond omdat een spiks-
plintemieuwe oliebrander van de
cv het niet wilde doen. De tempe
ratuur in de machinekamer was al
onder het vriespunt gedaald, toen
ik erbij gehaald werd. Als alle lei-
dingen Op zo'n binnenvaartschip
bevriezen, zijn de problemen niet
teoverzien." Als leek staje erove-
rigens niet bij stil dat schepen niet
uitgerust kunnen worden met een
gas-c.v.installatie. Niet alleen de
motor, maar ook het aggregaat en
Als het om het inschakelen van
zijn bedrijfje bij accute problemen
gaat, is Burgers' ervaring, dat
huurders van een woning meteen
naar de telefoon lopen als de ver
warming het niet meer doet. Huis-
eigenaren moeten de reparatiekos-
ten zelf betalen en kijken eerst of
ze de cv niet zelf 'aan de praat'
kunnen krijgen. Lukt dat niet en
wordt hij gebeld, dan hoeft Burger
in ieder geval de c.v.-ketel niet
eerst op te graven vanachter kof-
fers, dozen, noem maar op. Dat
heeft de huiseigenaar dan al zelf
gedaan. Want dat het vaak een
puinhoop is op Nederlandse zol-
ders, daar is deze Ouderkerker in
middels wel achter. „Ik zeg dan:
'Zoek eerst de c.v.-ketel maar eens
voor me op'. Daar zijn ze toch
gauw een minuut of tien mee be-
zig."
Bert's Servicedienst is dag en
nacht telefonisch bereikbaar via
telefoonnummer 06-54626701.
