Een complete tekening van anderhalve centimeter hoog Schiedam bouwde in de Gouden Eeuw een echte wereldnaam op Rotterdams Dagblad 2 weken gratis...? Vul deze bon in... Stadsgehoorzaal Theater Schuurkerk Theater de Teerstoof Tiieafer progranmia Kaart van De Gheyn beginpunt van De Gouden Eeuw De Gouden Eeuw Etalaqes in gouden sfeer Gouden Toekomst BON Programma Voor een voordelig abonnement op het Rotterdams Dagblad. Bezorg mij het Rotterdams Dagblad 4 weken vrijblij- vend op proef voor maar /13,75. Ik neem een kwartaalabonnement. De eerste twee UI weken zijn gratis, daarna betaal ik 30,40 automa- tisch per maand. Naam: Adres: Postcode:Plaats: Bank/gironummer: Handtekening: Woensdag 5 februari 1997 MAASPOST SCHIEDAM XQ 54 PO This Lachspectakelshow Bassie Adriaan Nederlands bekendste jeugdidolen bewijzen hun vakmanschap ook in het theater door de gehele familie twee uur lang volledig in hun ban en aan de stoelen gekluisterd te houden met hun programma. Wan- neer Bassie Adriaan de meest doldwaze en komische schetsen opvoeren knallen de lachsalvo's in hoog tempo door de zaal en het spreekt uiteraard voor zich dat Bassie alles in het honderd laat lopen. Dankzij het eindeloos geduld van Adriaan komt alles weer op zijn pootjes terecht. Woensdag 12 februari, Grote Zaal. aanvang 14.00 uur, toegang fl. 17,50. Neuk Het Systeem Theo Maassen Theo Maassen, de Eindhovense cabaretier -met hoge grapsnelheid-, is 29 jaar en nog steeds geabonneerd op de Donald Duck. Hij twijfelt, maar hij weet niet waaraan. Hij heeft spijt, maar weet niet waarvan. Hij heeft heim- wee naar iets dat hij nooit heeft meegemaakt. De pers over Theo Maassen: 'Onnavolgbaar geestig, snel, onvoorspelbaar, laat zijn publiek geen se- conde met rust. Hij is goed, heel goed. Theo Maassen is verschrikkelijk leuk! Vrijdag 14 februari, Grote Zaal, aanvang 20.00 uur, toegang fl. 27,50 fl.25,-. Deelder Zingt Jules Deelder Perfect in zijn vorm spuit hij sardonisch en zachtaardig zijn inhoud op. Natuurlijk rijdt hij veel te hard (men maakt zich zorgen). En praat alsof hij nog maar even heeft. Laat hem alsjeblieft zijn solo vol liefde voor het hila- rische leven blijven blazen. Uit: Remco Campert (dichter). Zaterdag 15 februari, Grote Zaal, aanvang 20.00 uur, toegang fl. 32,50/ fl.30,-. Toppers van Toen Annie de Reuver, Frans Vrolijk, e.a. Samen zijn ze 507 jaar jong. Ja, jong voelen ze zich zeker, deze zeven top pers van toen. Frans Vrolijk. Annie de Reuver, trio de Valentina's en het goochelduo Eddy en Jacqueline Schuyer. Ouderwets gezellig entertain ment zonder poespas. Zondag 16 februari, Grote Zaal, aanvang 15.00 uur, toegang van fl. 25,- tot en met fl. 5,-. Outbreak Film Een dodelijk virus grijpt om zich heen en de grootste medische ramp uit de geschiedenis is nabij. Het dodelijke virus is jarenlang verborgen geble- ven in de jungle, maar komt via een aapje in de Verenigde Staten terecht. Een gescheiden echtpaar, beide hoofd van verschillende gezondheidsin- stellingen, gaat de strijd aan met het virus. Ze stuiten daarbij op allerlei mi- litaire belangen en staatsgeheimen. Vrijdag 7 februari, aanvang 20.30 uur, toegang fl. 10,-. Golden Fiction Het Volk De mannen van toneelgroep Het Volk zijn meesters in het neerzetten van types. In Golden Fiction geven ze een beeld van mensen die zich even wil- len ontworstelen aan de ziekenhuiswereld. Het verhaal speelt zich af in de rookkamer van een ziekenhuis. De lokatie waar men door middel van het opsteken van een sigaret vergetelheid zoekt. De plek waar angst en onze- kerheid door kwinkslagen worden gerelativeerd. En waar men ondanks alles zijn toekomst tracht te overzien. Zaterdag 8 februari, aanvang 20.30 uur, toegang fl. 20,-. Brommen De Lucifer Brommen gaat over de groep, het erbij willen horen. Het gaat over het doorbreken van de regels. En de consequenties daarvan. Hoofdpersoon is Spier. Spier is sterk, heeft veel geld en vrienden en hoort er helemaal bij. Hij heeft een lieve moeder en een ietwat onhandige vader met een mooie slagerij. Spier mag soms helpen en kan goed met de kassa overweg. Spier neemt, onschuldig als hij is, een noodlottige beslissing. Woensdag 12 februari, aanvang 14.00 uur, toegang fl. 8,50/fl. 7,50 (vanaf 8 jaar). Kaarten zijn verkrijgbaar bij de informatiebalie van het stadhuis, Koningshoek, op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur en aan de kas sa van Theater Schuurkerk. Telefonisch reserveren op 5931931 (stad huis) en 5913700 (theater). Een kaartje kan natuurlijk ook aan de zaal worden gekocht. Chickentales De Dulle Roeckers Als u uw geliefde man, vrouw of uw vriend(in) nou eens origineel wilt verrassen op Valentijnsdag. Dan kunt u ook denken aan deze wel zeer gevarieerde voorstelling speciaal op Valentijnsdag. In Chickentales gaan De Dulle Roeckers de boer op met hun eigen bereide kippenverhalen. Dulle Roeckers staan garant voor, ra- zendsnel, brutaal, tweestemmig, muzikaal, maniakaal, amicaal, maar vooral niet kaal cabaret. Deze twee uitstekende performers kunnen mooi zingen en staan hun manetje op de buhne. Niet goed helaas geen geld terug. Hier in Schiedam staat uw vernieuwde waspoeder, witter dan wit: uw hoop in vuile dagen. Vrijdag 14 februari, aanvang 20.30 uur, toegang fl. 19,50. De Jam is Op! Robert Brouwer Deze voorstelling is een spreekbeurt over het paringgedrag van hamsters, snertverslaving, sex met zorro, surfen op rode bloedlichaampjes, in 'De Jam is op!' wordt alles aangegrepen als verzachtende omstandigheden. In zijn vierde cabaretprogramma dendert Robert Brouwer als een fysieke verbale sneltrein langs talloze onderwerpen. Hij moet wel want zijn leven hangt er vanaf. Zolang er nog jam is, is er hoop. Zaterdag 15 februari. aanvang 20.30 uur, toegang fl. 19,50. Knuffels Juffrouw Dotje en Juffrouw Lotje Juffrouw Dotje en Juffrouw Lotje zijn goede vriendinnen. Alleen over een ding zijn ze het niet eens: de knuffel van Juffrouw Dotje. Juffrouw Lotje vindt dat Juffrouw Dotje een beetje te groot is voor een knuffelbeest en plaats haar daarmee. Als dan de knuffel zoekt raakt en juffrouw Lotje en meer van wet zijn de poppen aan het dansen. Natuurlijk krijgt ook dit ver haal een goede afloop. Deze voorstelling is uitverkocht. Zondag 16 februari, aanvang 14.00 uur, toegang fl. 7,50. Reserveren bij de Schiedamse Theaterkassa, tel. 4269563 (op maan- dag gesloten). j.,am v, Vf /XX- •- J«»x- tox if imm SCHIEDAM - In de tentoon- steling De Gouden Eeuw is een belangrijke plaats inge- ruimd voor de kaart van Schiedam die Jacques de Gheyn in 1598 tekende. En terecht. Want hoewel deze kaart niet de zuiverste is die van Schiedam is gemaakt, geeft hij een schitterend beeld van de stad bij de aan vang van de zeventiende eeuw. De afbeelding is gete- kend in het zogenaamde 'vo- gelvlucht-perspectief, waarin alle gebouwen -belangrijk en onbelangrijk- zoveel moge- lijk zijn weergegeven. Deze kaarten hadden eerder een il- lustratief karakter dan dat ze konden worden gebruikt voor geografische of militai- re doelen. Wat we zien is een beeldverhaal van Schiedam waarin de tekenaar zoveel mogelijk details heeft weer gegeven. Dat was ook uitdrukke- lijk de wens van de opdrachtge- vers. De belangrijke gebouwen zo- als de kerk. het stadshuis en het St. Jacobs Gasthuis aan de Hoogs- traat. waarin tegenwoordig het Ste- delijk Museum is gevestigd, zijn ook wat groter afgebeeld dan de overige woonhuizen. Het ging er- om, een modieus beeld te geven van de welstand van de stad, met alle bedrijvigheid die daarbij be- hoorde. Uiteindelijk was de kaart bedoeld om als illustratie te wor den opgenomen in het boek. In de opdracht schrijven de burgemees- ter en wethouders dan ook van 'een coperen plate by een constich meester omme deselve gei'nsereert te werden in het bouck'. Dat boek is er overigens nooit gekomen, maar kaart en 'coperen plate' zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Van Jacques de Gheyn zijn maar twee kaarten bekend. De andere is van de stad Den Haag. Ook dit is een schitterend exemplaar. Boordevol details die een goede indruk geven van het dagelijks le ven. De Gheyn is dan ook beter be- .ScHKOMMtt rtxuWMA. Ch'ftA* ADJWlRVW KXWTCM SCHJEMAM Schiedam in 1598 vanuit het vogelvluchtperspectief van Jacques de Gheyn kend gebleven als etser van land- schappen, stillevens, militaire tafe- relen en portretten en bovenals als leermeester van Rembrandt van Rhijn. Aan het eind van de jaren tachtig werd in Museum Boymans van Beuningen een grote tentoon- stelling gewijd aan deze tekenaar en graficus, dievooral opviel door de veelheid van onderwerpen die door De Gheyn voor het nage- slacht werden vastgelegd. De gra ficus toont zich hierin een vakman die belangstelling had voor vrijwel alles dat zich tot tekenen leende: de studie van planten en dieren, ana- tomie, militaire uniformen en -oe- feningen in opdracht van prins Maurtis, toneel, portretten, kroeg- leven, natuurkunde en al wat de mens aan het begin van de Gouden Eeuw nog meer boeide. En..., op de kaart die in 1598 werd gedrukt is dat allemaal terug te vin- den. De meeste afbeeldingen van het dagelijks leven in Schiedam zijn niet groter dan een vierkante centimeter. Maar zijn toch zo goed gedetailleerd dat we er heel wat bijzonderheden uit kunnen halen. Zo weten we bijvoorbeeld dat de St. Joris Doelen, waarin de schut- terij - het legertje dat Schiedam er tot eigen verdediging op na hield - een overdekte schietbaan had voor het oefenen met vuurwapens en een open baan voor de schutters met de boog en de voetboog. Deze zien we aan het eind van de banen ook samen lopen met hun wapen- sover de schouder. Een ander gegeven dat we van de kaart leren is dat de netten van de vissersschepen werden gerepa- reerd onder de bomen langs de te- genwoordige Niwue Haven. We zien op de kaart de visservrouwen bezig aan deze netten, schuin te- genover de toenmalige sluis van de Korte Haven die door een groot looprad omhoog en omlaag werd bewogen. Een andere aardig detail is het grasveld van het Begijnhofje dat aan het Oude Kerkhof lag. Hier zien we dat de begijntjes (oude vrouwen en nonnen die hun laatste levensjaren buiten het klooster sle- ten) hun kleding en habijten op het gras te bleken hadden gelegd en achter een huis aan de Dam vlie- gen de duiven op de kaart van de Gheyn millimeter-groot rond een even kleine duiventil. Maar..., er is meer. Op de plaats waar zich te genwoordig de Nieuwe Sluis be- vindt, was vroeger de vismarkt. We zien hier de vis op kramen en op doeken op de grond te koop lig- gen. Een stukje verderop rolt een man achter een huis aan de Lange Haven z'n haringvaten naar de poort, terwijl aan de overzijde tim- merlui aan het werk zijn met het bouwen van een huis. Ook op de scheepswerven (ter hoogte van de tegenwoordige Vismarkt) is het een drukte van belang. Hier wordt een mast van een bijna zeilklare (harings)buis rechtop gezet, staat de ketel met pek te walmen en wordt de kiel gelegd voor weer een nieuw schip dat de naam van Schiedam als vissersstad luister moet bijzetten. Deze hele tekening is overigens nog geen vijftien mil limeter hoog, terwijl alle details er- op zichtbaar zijn. Op tientallen plaatsen zien we hoe Schiedam aan het begin van de ne- gentiende eeuw woonde en werk- te. Een stad die zeker niet de min- ste was in de rij van Hollandse ste- den en die we op de kaart van de Gheyn centimeter voor centimeter kunnen leren kennen en waarop nog lang niet alle ontdekkingen zijn gedaan. HANS VAN DER SLOOT SCHIEDAM - De wereldwijde roep die de naam Schiedam ge- durende generaties heeft beze- ten, is opgebouwd in de achttien- de eeuw de echte 'Gouden Eeuw' voor Schiedam. In deze tijd groeide Schiedam uit tot on- betwist de grootste jeneverstad in de lage landen. Groter dan Weesp in haar glorietijd, groter dan Hasselt en heden ten dage slechts vergelijkbaar met Schot- iand als producent van sterke drank nummer een op de werel- dranglijst van dit moment; de whisky. Om de betekenis van Schiedam te kunnen bepalen, zijn er twee graadmeters. De eerste wordt ge- vormd door de belangrijke monu- menten van vandaag. Het St. Ja cobs Gasthuis, met z'n streng clas- sicistische gevel, de Korenbeurs, het huis met het Bordes aan de Lange Haven, het Proveniershuis, het door Giudici ontworpen woon- huis dat thans deel uitmaakt van het UTO-complex tussen Noord- vest en Zijlstraat, de vijf trotse mo- lens die Schiedam bezit, het ver- bouwde stadhuis op de Grote Markt en de vele fraaie branders- gevels aan de Lange Haven herin- neren nog steeds aan een tijd van ongekende voorspoed. En niet alleen deze bouwwerken vertellen van rijkdom. Ook een- voudiger gebouwen zoals het Blauwhuis, waarin de tegenwoor dige Streekmuziekschool is geves tigd, het Proveniershuis, waarin bejaarden woonden en het Zakken- dragershuis laten zien dat er in die gouden eeuw goed verdiend werd aan de jenever. Een tweede graadmeter zijn de ex- portactiviteiten die vanuit Schiedam werden ontwikkeld in de negentiende eeuw. Na de Fran- se tijd van 1795 tot 1813, waarin Schiedam vrijwel geheel van z'n markten was afgesneden, begon voor deze stad een nieuwe periode van expansie. De distillateurs richtten zich daarbij geheel op af- zetgebieden die ze in de achttiende eeuw reeds hadden verkend. Hierbij werden ze geholpen door nieuwe middelen van vervoer. De schepen waren sneller geworden en de uitrusting en kennis sterk verbeterd. Dit maakte het mogelijk om regelmatiger vaarten te onder- houden op overzdese gebieden. De ontwikkeling van de stoomvaart na 1824 deed daar nog een schepje bovenop. In die tijd zien we dan ook dat de jenever het belangrijkste gedistil- leerd ter wereld werd dat van Aus tralia tot aan het verre westen van de Verenigde Staten en van Zuid Afrika tot aan de Noordpool werd verkocht. Hoe dat in z'n werk ging wordt duidelijk gemaakt door de duizen- den etiketten die uit deze periode zijn overgebleven. Om het produkt te kunnen slijten moesten de distil lateurs gebruik maken van symbo- len en afbeeldingen die het goed deden op de buitenlandse markt. Een voorbeeld is de Henkes 'Star- brand die teruggreep op een em- bleem dat ook in de slavenhandel al had dienst gedaan, maar ook 'Giraf en 'Olifant' zijn daar voor- beelden van, evenals 'Locomo- tief; een symbool van kracht en vernieuwing in het oude Indie. Hetgeen de jeneveretiketten bij- zonder maakt is dat ze stuk voor ztuk laten zien hoe de distillateurs gebruik maakten van zeemans- en handelaarsverhalen over die verre volken op de tekentafel van de drukker leidden tot vrije vertalin- gen vanlegendes en feiten. Natuur lijk moeten we soms raden zoals wanneer een zichzelf respecterend distillateur z'n jenever in West- Afrika verkocht onder het merk 'Parapluie' en er in Oost-Afrika een 'Fiets' van maakte. Bijna geen land of volk ter wereld of we komen het in etiketten tegen. De Irokezen zowel als de Apachen in Amerika. de Duitse immigran- ten, waarvan de meeste cowboys nakomelingen waren, de hande- laars in hun huifkarren zoals we die kennen uit de strips van Lucky Luke en van de film, de Transvaal- se boeren in Zuid-Afrika, de op- Het programma van Rotter- dinsdag een groot aanbod van koopwoningen. Elke dag wordt Auto TV uitgezonden om 07.00 uur, 16.30 uur en nog een herha- ling om 00.15 uur. Op zaterdag en zondag om 09.30 uur, 16.30 uur en 20.30 uur.Auto TV is een programma met nieuws op het gebied van au to's, verkeer en vervoer. Woensdag: Dag en nacht Rotterdams Dagblad TV, onderbroken door Stads TV van 17.00 tot 24.00 uur Donderdag en vrijdag: Dag en nacht Rotterdams Dagblad TV, onderbroken door Stads TV van 17.00 tot 24.00 uur Zaterdag: Dag en nacht Rotterdams Dagblad TV Zondag: Dag en nacht Rotterdams Dagblad TV om 11.00 uur kerkdienst Maandag en dinsdag: Dag en nacht Rotterdams Dagblad TV, onderbroken door Stads TV van 17.00 tot 24.00 uur. standelingen en rijke ranchero's in Mexico en Zuid Amerika, de Brit- se- en Hollandse kolonialen in In dia en Nederlandsch Indie, de Chi nese kooplieden in Soerabaja en in Hong Kong, de Russische adel. Finse houthakkers en Arabische reizigers; stuk voor stuk duiken ze op in een geweldige hoeveelheid afbeeldingen en verlokkende tek- sten om toch vooral maar jenever te drinken en allereerst de Schiedamse als lekkerste en zui verste ter wereld. In de achttiende eeuw werd van deze etiketten nog geen gebruik gemaakt. Maar wel vinden we al de flessen, glazen, kruiken en an dere voorwerpen die erop wijzen hoe Schiedam tot ongekende bloei kwam en over de gehele wereld een naam werd die iedereen kende en iedereen wist uit te spreken. Al wisten de meesten niet eens waar ze Nederland, laat staan die kleine stad aan de Maas konden vinden. HANS VAN DER SLOOT SCHIEDAM - In het Stede- ltjk Museum is van 8 februa ri tot en met 26 oktober De Gouden Eeuw van Schiedam 1598-1795 te zien. De bedoeling hiervan is dat het museum in samenwer- king met onder andere het Gemeentearchief Schiedam, het stadskantoor en winke- liers gedurende negen maanden de Gouden Eeuw opnieuw in de binnenstad van Schiedam tot leven laat. De tentoonstelling is gewijd aan de twee eeuwen waarin Schiedam zich ontwikkelde van haringvisserstad tot welvarend centrum van de Hollandse gedistilleerdin- dustrie. Het beginpunt wordt gevormd door het jaar waarin de stadsplatte- grond door Jacques (Jacob) de Gheijn is gemaakt; het historisch eindpunt ligt bij de bestuurlijke ommezwaai die plaatsvond met het af- zetten van de Vroedschap in de politieke periferie van de Franse Revolutie. De ten toonstelling is te zien in de witte kelder van het mu- seumgebouw. De officiele opening vindt plaats op 7 februari om 17.00 uur. Om 18.00 uur vertrekt vanuit het museum een17e eeuwse stadsomroe- per' die pers en genodigden meeneemt, via het historisch centrum, naar het Neder lands Gedistiileerd Mu seum. Hier wordt om 18.30 uur namelijk de cxpositie 'Schiedam, voorheen Zwart Nazareth', geopend Bij de tentoonstelling over de Gouden Eeuw wordt te- vens een CD-Rom gemaakt en een educatief programma ontwikkeld. De Historische Vereniging geeft bovendien een extra 'Gouden Eeuw nummer' (in kleur) uit van hun periodiek Scyedam. SCHIEDAM - De winkeliers in het centrum van de stad hebben in samenspraak met het Stedelijk Museum en de afdeling stadsontwikkeling van de gemeente Schiedam een zogenaamd etalagepro- ject op poten gezet. Dit bete- kent dat tussen 8 februari en 26 oktober de etalages vier maal worden ingericht vol- geris thema's uit de tentoon stelling De Gouden Eeuw van Schiedam. Ook hebben de winkeliers verschillende prijzenfestivals in petto die geinspireerd zijn op de Gou den Eeuw. De MaasposT zal de lezer van dit alles op de hoogte houden in vier specials, die voorafgaand aan elke aktie- periode versehijnen. SCHIEDAM - De afdeling stadsontwikkeling van de Dienst Gemeentewerken Schiedam heeft in de afslui- tende 'stadsgesprekken over de toekomst' die zij dinsdag 4 februari in de Nieuwe Pas sage voerden met belang- hebhenden van Schiedam een link gelegd van Gouden Eeuw naar Gouden Toe komst. Dit alles, en nog veel meer, heeft uiteindelijk geleid tot een enorm enthousiasme binnen de stad waarin het motto 'van een Gouden Eeuw naar een Gouden Toe komst' een grote inspiratie- bron is. TelefOOn.'(i.v.m. controle bezorging) Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Rotterdams Dagblad Abonnee Service Antwoordnummer 1579, 3000 VB Rotterdam T029

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Maaspost / Maasstad / Maasstad Pers | 1997 | | pagina 13