Schiedamvan Gouden Eeuw naar Gouden Toekomst
Stichting Beschermd Stadsgezicht
Schiedam houdt vinger aan de pols
Historische Vereniging participeert
volop in De Gouden Eeuw van Schiedam
MaasposT
Colofon
Wethouder ziet grotemogelijkheden in Schiedam
Veel monumenten in verleden verloren gegaan
Leden schreven boeken vol over tentoonstelling
SCHIEDAM - De Gouden Eeuw van Schiedam is Synoniem
aan bruisende welvaart en een levendig cultureel leven. In de
perioden erna is het met Schiedam niet altijd even goed ge
gaan, maar als het aan wethouder L.A. Hafkamp ligt komt er
zeker in de toekomst weer wat meer leven in de brouwerij. Het
beeld dat hij voor ogen heeft is 'een stad die alles biedt, gezel-
ligheid uitstraalt en waar het goed toeven is. Een stad dus waar
je niet alleen alles kunt kopen, maar waar je gezellig een pilsje
kunt drinken en ook nog van cultuur kunt genieten'
Binnenstad
SCHIEDAM - „Ze heeft een
goede babbel. Een museum
moet je toch aan de burger
brengen." Prof. Ir. G. Meeu-
se, voorzitter van Stichting
Beschermd Stadsgezicht
Schiedam (SBSS), heeft ver-
trouwen in de nieuwe koers
die D. Wind heeft ingezet.
„Ik geloof dat het goed is dat
het Stedelijk Museum zich
meer in de samenleving
plaatst. Het onder de aan-
dacht brengen van het
Schiedamse cultuurgoed be-
tekent een enorme verrijking
van het museum."
SCHIEDAM - Het zijn
mooie tijden voor de Histori
sche Vereniging Schiedam
(HVS). Met haar 950 leden is
de HVS een bloeiende ver
eniging, en het ledental blijft
stijgen. ,,De Historische Ver
eniging heeft nog nooit een
jaar gekend waarin het leden
tal daalde'zegt voorzitter S
Rosman tevreden. En wel-
licht dat de tentoonstelling
De Gouden Eeuw van
Schiedam een flink aantal
nieuwe leden zal opleveren,
want de bezoeker kan voor fl.
6,- een extra uitgave van Scy-
edam aanschaffen dat alle
tentoongestelde voorwerpen
en schilderijen van een be-
schrijving voorziet.
Woensdag 5februari 1997
MAASPOST SCHIEDAM XQ 57
(wfuwfu njpiww
Schiedam; van Gouden Eeuw
naar Gouden Toekomst is een
uitgave van MaasposT, onder-
deel van Maasstad Weekbla-
deN
Redactie:
Monique Siemsen
JalmarTeunissen
Irene Veringmeier
Eindredaetie:
Karin van der Knaap
Vormgeving:
Joop Been
Fotografle:
Roger van der Kraan, fotobu-
reau Willem de Bie
Jacco Zanstra, fotobureau
Willem de Bie
Stedelijk Museum
Gekroonde Brandersketel
Foto voorpagina:
Bas Czerwinski, Stedelijk
Museum
Voorstelling: portret van Da
niel Pichot, burgemeester van
Schiedam 1787-1791 en vice-
admiraal Holland en West
Friesland door P.F. de la
Croix
Acquisitie:
Edith van Kekem
Marja van der Lee
Stadsgesprekken als aanzet
voor een gouden toekomst
Voor Hafkamp, als wethouder ver-
antwoordelijk voor Ruimtelijke
Ordening, Cultuur en Sport, is dit
beeld op termijn zeker haalbaar,
omdat alle randvoorwaarden om
opnieuw economisch tot bloei te
komen aanwezig zijn. De binnen-
stad staat immers vol met mooie
oude panden, er is water waar je
leuke attractieve dingen mee kunt
doen en er zijn een aantal mooie
musea in Schiedam. Bovendien, zo
geeft de wethouder aan, zijn er na
jaren van discussie nu een aantal
concrete projecten gerealiseerd die
de stad weer een nieuwe impuls
kunnen geven. Te denken valt aan
het ABC-complex, de Nieuwe Pas
sage en het Stadserf dat over een
aantal maanden klaar voor gebruik
zal zijn. En zo is de symbolische
link met die vorige Gouden Eeuw,
die ook toen voor Schiedam iets la
ter kwam dan voor de rest van Ne-
derland, snel gelegd.
Wethouder Hafkamp is blij met de
Gouden Eeuw tentoonstelling: „dit
is een mooie gelegenheid om een
aantal historische zaken uit
Schiedam aan het publiek te laten
zien, die lang in een depot bleven
opgeborgen." De tentoonstelling
en de samenwerking met winke-
liers uit de binnenstad rond het
Gouden Eeuw project passen bo
vendien uitstekend in het streven
van het gemeentebestuur om be-
woners en ondernemers meer be-
trokken te maken bij het welvaren
van hun stad. „De tentoonstelling
richt zich op het verleden. Nu dis-
cussieren we over de toekomst van
de binnenstad," aldus Hafkamp.
Zelf houdt de wethouder zich vrij-
wel dagelijks bezig met de
vorming en inrichting van de
Schiedamse binnenstad. Hij is de
drijvende kracht achter de stadsge-
gemeentebestuur worden vertaald
in concrete plannen compleet met
plan van aanpak, tijdsnotitie en een
weergave van de financiele conse-
quenties van iedere maatregel.
Het algemene idee achter de stads
gesprekken was voor wethouder
Hafkamp dat economische rand
voorwaarden voor een bruisend le
ven in de stad niet voldoende zijn.
„Als je al die nieuwe gebouwen
ziet verrijzen, vraag je je af hoe je
ook de stad zelf erbij kunt betrek-
ken." Hij zocht naar een middel
om de afstand tussen bestuur en in-
woners en gebruikers te verklei-
nen. Door in gesprek te gaan met
bewoners, winkeliers of mensen
die ergens hun marktkraam hebben
staan, schep je naar zijn mening
mogelijkheden om de betrokken-
heid bij de verdere ontwikkeling
van de binnenstad te vergroten en
een draagvlak voor maatregelen te
creeren. De beleidsplannen die op
de stadsgesprekken volgen. zullen
immers een visie uitdragen die ge-
zamenlijk tot stand is gekomen.
Voorlopig is het nog niet zover,
maar de opkomst bij de stadsge
sprekken en de manier waarop tot
nu toe de dialoog is verlopen, laten
zien dat er in ieder geval weer po-
sitieve beweging in de ontwikke
ling van de voormalige jeneverstad
zit.
IRENE VERINGMEIER
De voorzitter van de Historische Vereniging Schiedam, de heer S. Rosman
Maar het themanummer is meer
dan alleen maar een catalogus. In
het nummer zijn bijdragen van de
leden opgenomen die ingaan op de
verschillende clusters waarop de
tentoonstelling is gebaseerd. On-
derwerpen als economie, religie en
bestuur komen ruim aan bod. Ros
man is verantwoordelijk voor het
artikel over kunst en cultuur in
Schiedam. Rosman schrijft:
„Schiedam was in vroege tijden
niet een stad met een echt sterke
culturele traditie. Aanvankelijk
een vissersstad later brandersstad.
Uit archieven is bekend dat er
kunstbeoefenaren in Schiedam
werkzaam waren. Uit de rekenin-
gen van St. Lucasgilde weten we
bijvoorbeeld dat een zekere Jan Ja
cobs hier heeft gewerkt als
'antycksnijder', iemand die klas-
sieke kunstwerken snijdt. Zo zijn
er meer namen en kunstsschilders
bekend, waarvan de werken ons
helaas niet zijn overgeleverd."
Wie als Schiedammer wel een
plaats in de cultuurgeschiedenis
heeft verworven, is A. Pijnacker.
In de tentoonstelling is 6en van zijn
werken opgenomen, Italiaans
landschap, een ets uit 1670. Een
andere Schiedammer die in de
Gouden Eeuw naam heeft ge-
maakt, is G. van Vucht. Hij schil-
derde rond 1650 een stilleven met
fruit (olieverf op paneel). „Die is
toch echt wel bekend in de kunst-
wereld", zegt Rosman.
Rosman vindt het meer dan terecht
dat de in 1598 vervaardigde stads-
kaart van Schiedam van Jacques de
Gheijn de sleutel van de tentoon
stelling 'De Gouden Eeuw van
Schiedam' vormt. Het is een schit-
terende kaart, vindt Rosman. „Als
je de kaart vergroot, vallen er on-
gelooflijk veel details op. Hier,
daar zie je bij de Lange Haven hoe
ze een schip aan het bouwen zijn.
En daar staat de Schiedamse stads-
kraan, lijkt heel veel op de kraan
die nu in Vlaardingen is her-
bouwd." Rosman kijkt geamu-
seerd verder naar de kaart en wijst
op de door Jacques de Gheijn gete-
kende tafereeltjes van oude
Schiedammers die noest in hun
tuintjes aan het werk zijn. Een be-
langrijk detail is de vermelding
van De Gheijn over de zogenaam-
de 'tijkwerkers', die de hoezen van
beddengoed maakte. Rosman: ,,Na
de teloorgang van de haringvisserij
door oorlogen en andere oorzaken,
heeft het stadsbestuur geprobeerd
de textielindustrie op poten te zet-
ten." Uit Vlaanderen werden tijk
werkers aangetrokken, maar het le-
verde geen succes op. Al gauw
verdween dit ambacht uit het
Schiedamse straatbeeld. Pas met
de komst van de jeneverindustrie
zou Schiedam weer een nieuwe
bron van inkomsten krijgen.
JALMARTEUNISSEN
nog aantrekkelijker en leefbaarder
te maken. Beslist moet ook worden
welke plekken of straten er eerst
zullen worden aangepakt.
Prof. Ir. G. Meeuse van de Stichting Beschermd Stadsgezicht Schiedam
De SBSS zal voor het Stedelijk
hierin hand- en spandiensten verle-
nen.
Stichting Beschermd Stadsgezicht
Schiedam, door de Rijksoverheid
erkend als 'Eigen bouwer', richt
zich op het instandhouden van het
culturele erfgoed van Schiedam
door bedreigde monumenten van
de ondergang te redden. Meeuse,
drie jaar geleden als voorzitter ge-
parachuteerd, kijkt nauwlettend
toe op de stedebouwkundige ont-
wikkelingen in Schiedam. Meeuse:
„Er zijn in het verleden best best
wel veel monumenten verloren ge
gaan, of 'vervangen', laten we het
zo maar zeggen. Wat je moet be-
houden, bewaren en bewaken is
elke weer een groot dilemma." De
stichting gaat met de pet rond wan-
neer zij meent dat het waard is om
een bepaald pand te behouden. Een
met zorg samengesteld multidisci-
plinair team bestaande uit een ar
chitect, projektontwikkelaar, aan-
nemer, jurist en een bouwbureau
kijkt vervolgens hoe het pand weer
in oude luister kan worden her-
steld. „Het pand moet wel een
nieuwe functie krijgen, anders is
het een zinloze bezigheid."
Een voorbeeld van deze visie is
Pand Paulus aan de Korte Haven,
waar Kunstwerkt in is gevestigd.
De gerestaureerde panden die
SBSS via de gemeente heeft ver
worven, mogen niet vrij worden
doorverkocht. Meeuse: „We moe-
ten het eerst aan de gemeente aan-
bieden."
Aan de Lange Haven heeft SBSS
inmiddels tien projekten gereali
seerd. Volgens Meeuse zou de
Schiedammer uit de Gouden Eeuw
ook nu nog lopend langs de Lange
Haven gemakkelijk zijn weg kun
nen vinden. Maar zou dat ook gel-
den voor het gebied rondom het
Stadserf? Hoogst waarschijnlijk
niet. Meeuse is er nog niet uit hoe
hij het Stadserf moet waarderen,
net naast de burcht van Vrouwe
Aleida. ,,Je moet er wel even bij
slikken, maar misschien valt het
wel mee. Het beeld is nog niet vol-
tooid. Ik geef het voorlopig de be
nefit of the doubt."
JALMARTEUNISSEN
Een van de ideeen, waar de wet
houder zelf veel voor voelt, is het
opnieuw inrichten van de Koe-
markt. Door de huidige snack-en
andere eettentjes te verplaatsen
zou je op dit plein gezellige terras-
jes kunnen maken en komt er
ruimte vrij om af en toe een leuke
attractie te organiseren. Het pro-
bleem bij een dergelijke maatregel
is natuurlijk dat dan voor de be
staande eetzaakjes weer een andere
plek gevonden moet worden. Wet
houder Hafkamp ziet ook moge
lijkheden om gebruik te maken van
oude monumentale panden in de
binnenstad, die wat betreft struc-
tuur volgens hem zeker te vergelij-
ken is met de centra van Delft of
Leiden. Te denken valt bijvoor
beeld aan het zakkendragershuisje:
„een leuk pand in een leuke hoek
van Schiedam met aardige bmine
cafeetjes waar je een leuke ver-
blijfplaats kunt creeren." Ook het
water in de binnenstad biedt voor
Hafkamp perspectieven^ Zo is er
vorig jaar een proef gedaan met
een terras op een boot aan de Lan
ge Haven. Hierop zijn heel veel
leuke readies binnengekomen.
De uitkomst van het laatste stads-
gesprek zal uiteindelijk door het
sprekken die in het voorjaar van
1996 zijn gehouden en die deze
week in het eindgesprek een ver-
volg zullen krijgen. Uit de eerdere
gesprekken zijn verschillende
ideeen naar voren gekomen. Het
algemene beeld dat hieruit ont-
stond is globaal verwerkt in het
boekje 'Met het oog op het oor' dat
onlangs verscheen. Het is de be-
doeling dat in het eindgesprek op 4
februari de ideeen concreter inge-
vuld gaan worden. Er zullen kno-
pen moeten worden doorgehakt
omtrent wat er nu precies in de bin
nenstad moet gebeuren om deze
Een stad die alles biedt, gezelligheid uitstraalt en waar het goed toeven is. Dat is het beeld dat wethouder Hafkamp voor ogen
staat
