MaasstaP
Over de kracht van
Schiedamse binnenstad
'Puntgave' straat komt weer
helemaal tot leven
'Over het algemeen luisteren
zelfs kinderen aandachtig'
Muziek en Theater nieuw
thema van etalageproject
Met het oog op het oor
Cultuur en ambacht aan de Lange Haven
De etalage als visitekaartje
Colofon
De suppoost ziet dagelijks wat de bezoekers boeit
SCHIEDAM - Een stad kan
vol zitten met monumentale
panden en andere 'rijke his
toric' Maar voor een echt ge-
slaagd dagje uit is er toch
meestal wel iets meer nodig
dan een verzameling monu-
menten alleen. De Lange Ha
ven is lange tijd zo'n typische
straat geweest waar je be-
wonderend langs mooie ge-
vels en indrukwekkende ge-
bouwen kon lopen, zonder te
weten wat je er eigenlijk ver
der moest zoeken. Langzaam
aan is daar echter verande-
ring in gekomen. En vooral
kunstliefhebbers, of gewoon
mensen die van mooie of
grappige spullen houden,
kunnen tegenwoordig hun
hart ophalen aan de keur van
galeries en winkeltjes die hier
de afgelopen jaren versche-
nen zijn.
Verbaasd
Favoriet
Schilderactie
Woensdag21 mei 1997 J MaasposT
MAASPOST SCHIEDAM XQ 62
Schiedam; van Gouden Eeuw
naar Gouden Toekomst is een
uitgave van MaasposT, onder-
deel van
Redaktie
Anita Beijer
Margreet Feenstra
Karin van der Knaap
Monique Siemsen
JalmarTeunissen
Irene Veringmeier
Opmaak
Joop Langeveld
Fotografie
Roger van der Kraan
Jacco Zanstra
Acquisitie
Sandra Haak
Marja van der Lee
Edith van Kekem
Remy Versnel
Afbeelding voorpagina
Jaap Clarenburg
SCHIEDAM - De voorpagina
van deze speciale uitgave toont
Schiedam vanuit een vogeiper-
spectief en is tevens de voor-
kant van een mooi uitgegeven
boekje Met het oog op het oor.
Het is een voorstel voor de bin
nenstad van Schiedam en ge-
bruikt de spedfieke contouren
van het centrum als een start-
punt om de stad op te stuwen
in de vaart der volkeren.
„Wie in vogelvlucht naar het
centrum kijkt ziet een oor, De
Noordvesrt en Nieuwe Haven
vormen de begrenzing van de
oorschelp. Het gehoor ligt in het
centrum bij de Nieuwe Passage,
Dat oor is het beeld en het sym-
bool van de stadsgesprekken en
hun vervolg", staat in de inlei-
ding te lezen, Het boekje is uit
gegeven door de gemeente
Schiedam waarin wordt bena-
drukt dat onze stad een eigen ka-
rakter en gezicht heeft en nooit
zal opgaan in een Groot-Rotter-
dam. Ook worden er de resulta-
ten gegeven van de stadsge
sprekken die in het voorjaar van
1996 zijn gehouden. Hierin werd
een inventarisatie gemaakt van
wat er speelt in Schiedam. Met
de resultaten wordt nu verder ge-
werkt.
„De kracht van de Schiedamse
binnenstad is zijn beperkte maat.
Alles ligt op loopafstand: wo-
nen, winkels en werken. De am
biance is divers: een Koemarkt
en omgeving met eetgelegenhe-
den, de Grote Omloop Broers-
vest, Broersveld, Hoogstraat.
Lange Kerkstraat en omgeving
met een breed winkelareaal; mo
dern overdekt winkelen in de
Nieuwe Passage; betrekkelijke
rust bij het Oude Kerkhof en de
Grote Markt." De samenstellers
zien Schiedam als een huis met
kamers: ..Steeds kun je door
neutrale ruimtes nieuwe ver-
blijfs- of ontmoetingsplekken
bereiken met verschillende sfe-
ren. Hier is een gebied waar te-
rassen zijn, elders de vrijdag-
raarkt, weer ergens anders de
monumentale haven wand.
Schiedam zal moeten streven
naar behoud en uitbreiding van
zulke locaties met een bepaalde
functie en sfeer." Er wordt in
Met het oog op het oor ook aan-
dacht besteed aan het verbeteren
van de bereikbaarheid.
..Concentratieplekken voor au
to's zijn te verwezenlijken aan
de rand van de oorschelp.
Schiedam zal aantrekkings-
kracht aan een goed en (met an-
dere steden) concurrerend par-
keerbeleid. Ook voor de fietsers
moet de binnenstad goed ontslo-
ten zijn. Zowel door fietspaden
als (bewaakte) stallingen." Par-
keren bij het station wordt een
priori teit, belooft de gemeente
verder. Wonen, werken en recre-
eren vormt ook een belangrijk
aandachtspunt in Met het oog op
het oor. De drempel die inwo-
ners van Schiedam-Norod erva-
ren ten opzichte van het centrum
moet worden verlaagd. Het komt
te vaak voor dat inwoners uit de
Woudhoek nooit eens een keer-
tje het centrum bezoeken en dat
moet worden veranderd. Het
boekje is prachtig uitgegeven en
mooi vormgegeven. Met het oog
op het oor kan bij de gemeente
worden besteld.
Burgemeester R. Scheeres, die
naar eigen zeggen „tamelijk snel
onder de indruk raakt van oude ge-
bouwen", is blij met de opknap-
beurt van de Lange Haven. Hij
herinnert zich nog de aanblik van
de binnenstad zo'n dertig jaar te-
rug, toen hij als student in
Schiedam kwam wonen. De mo
numentale panden van nu stonden
er destijds voor een behoorlijk deel
nogal verwaarloosd en onttakeld
bij. Dat een aantal voormalige pak-
huizen en oude koopmanswonin-
gen aan de Lange Haven nu weer
in oude luister is hersteld, is voor
hem echter „niet iets waar de ge
meente zich alleen voor op de
borst mag kloppen". Het is vooral
ook particulier initiatief geweest
dat de face-lift heeft bewerkstel-
ligd.
Met de vestiging van kunstwinkel-
tjes en art-galeries, en niet te ver-
geten het Branders-museum, is het
particulier initiatief er evdneens
verantwoordelijk voor dat het ge
bied weer een beetje een eigen ka-
rakter begint te krijgen. En ook
daarmee is burgemeester Scheeres
blij. Want: „er is weer wat te
SCHIEDAM - De bezoekers van
de tentoonstelling over de Gouden
eeuw in Schiedam kondigen zich-
zelf aan door het kraken van de
houten vloer in de kelder. Wanneer
ze de aanwezige suppoost ontdek-
ken tussen de gewelven en pilaren,
groeten ze meestal. Tibi Levai is
een van de suppoosten in het Ste-
delijk. Hij is in februari van dit jaar
aangesteld. De Gouden Eeuw is
zijn eerste expositie in de hoeda-
nigheid van toezichthouder.
Het is niet Levais taak om de reac
hes van het publiek te peilen, maar
onbedoeld hoort hij toch hoe de
bezoekers denken over het ten-
toongestelde. De reaches zijn
overwegend positief. Levai: „Ik
hoor regelmatig complimenten
over de manier waarop de tentoon
stelling is ingericht." De objecten
uit de zeventiende en achttiende
eeuw staan niet in vitrines, maar
vrij of onder een glazen stolp. Om
diefstal of beschadiging tegen te
gaan is het houten looppad op enj-
ge afstand van de objecten aange-
legd zodat een bezoeker met
kwaad in de zin belemmerend
wordt om de waardevolle objecten
aan te raken. Levai: „De voorwer-
pen zijn zeldzaam en daar mag na-
tuurlijk niets mee gebeuren." Kor-
te tijd na de opening was een enkel
negatief geluid te horen over het
beperkte aantal geplaatste tekst-
bordjes bij de voorwerpen. De be
zoekers moesten naar hun zin te
veel heen en weer lopen om de
passende beschrijving bij de voor
werpen te lezen. De suppoosten
kaartten deze opmerkingen aan bij
de staf en spoedig daarna zijn meer
tekstbordjes geplaatst.
Tibi Levai hoort regelmatig ver-
baasde reaches over twee koper-
gravures van de Grote Markt met
het stadhuis en de Korte Haven uit
1775 respectievelijk 1770. Enkele
raampjes van de afgebeelde huizen
zijn uitgeknipt en aan de achter-
De suppoost ziet de readies van de bezoekers meestal als
allereerste. roto Jacco Zanstra
kant beplakt met doorschijnend
gekleurd papier. Qmdat er een spot
op de achterkant van de afbeelding
schijnt, lijkt het net of er licht uit
de ramen komt. De gravure van de
Korte Haven laat zelfs een enkel
fonkelend sterretje aan de hemel
zien. Bezoekers willen hier vaak
het fijne van weten. De gravures
zijn zodanig opgehangen in de
ruimte dat vanaf het pad de achter
kant te bekijken is. Zo wordt de
kitscherige true ontsluierd. De ob
jecten in de kelder van het Stede-
lijk zijn zeer gevarieerd. Het
prachtige goud- en zilverwerk uit
de Grote Kerk geeft de rijkdom
van de Gouden Eeuw weer. Levai:
..Bezoekers zijn er verbaasd over
deze bekers in het Stedelijk te kun
nen zien. De meesten komen nooit
in de Grote Kerk, dus dan is dit de
gelegenheid om het goud en zilver
te zien."
De expositie over de geschiedenis
van de eigen stad boeit voorname-
lijk door de herkenningspunten.
Afbeeldingen van beroemde figu-
ren, maar vooral straatgezichten
die gedeeltelijk nog bestaan, bren-
gen de geschiedenis dichterbij. Ge-
bouwen die verdwenen zijn, wor
den herkend en gememoreerd. De
suppoost: ,,Er komen uiteraard
veel Schiedammers en qud-
Schiedammers naarde tentoonstcl
ling. De afbeeldingen frissen Sfieit
geheugen van deze mensen op."
De suppoost Levai krijgt regelma
tig gecfefaflldfeifld Vnfg&iftfver eeft
voorwerp. Ojij^Ctj^jnog niet zp
lang in dienst isf verwijst hij voor-
lopig naar zijn collega's. Pirn
Schenkelaars is daar een van. Hij
leidt regelmatig schoolklassen
rond door de tentoonstelling. De
kinderen krijgen een vragenlijst
uitgereikt, die ze na goed luisteren
en rondkijken. zelf kunnen invul-
len. Weer terug op school leveren
de kinderen de antwoorden in en
krijgen een cijfer voor hun oplet-
tendheid. Op deze manier maken
de leerlingen al vroeg kennis met
de geschiedenis van de stad en met
het museum. ,,Over het algemeen
kijken en luisteren de kinderen
aandachtig. Al is er in elke klas die
enkeling die het niet zoveel inte-
resseert", aldus Levai.
De tentoonstelling over de
Schiedamse bloeitijd is zeer
toegankelijk en informatief. De
Gouden Eeuw van Schiedam is
nog te hezichtigen tot 26 oktoher
van dit jaar.
MARGREET FEENSTRA
w..
ken. „We moeten tenslotte niet
vergeten dat de Lange Haven niet
alleen een monumentale straat is,
maar ook de belangrijkste ader van
Schiedam voor het vervoer over
het water."
Wat de bestemming van de Koren-
beurs gaat worden is overigens nog
niet bekend. Al circuleren er voor
dit gebouw sinds de stadsgesprek
ken behoorlijk wat ideeen, varie-
rend van tentoonstellingscentrum
tot luxe horeca-gelegenheid.
Burgemeester R. Scheeres is blij met de opknapbeurt die onder andere de Lange Haven heeft
ondergaan. Foto Roger van der Kraan
doen." En het imago van cultuur
en ambacht dat zich langzaam
vormt, geeft het gebied volgens
hem meer eenheid en maakt het
herkenbaarder en aantrekkelijker
voor bezoekers. Zowel voor
Schiedammers zelf als voor bezoe
kers van buitenaf. Daar maakt hij
geen onderscheid in.
„Maar", zo meent Scheeres, „al is
de Lange Haven een van de dichtst
met monumenten bebouwde stra-
ten in Nederland, we kunnen er
veel meer mee. Er zijn nog genoeg
panden die om een bestemming
vragen. Bijvoorbeeld het gebouw
waar nu de bibliotheek zit, of de
Korenbeurs." Het lijkt hem tevens
een goed idee om meer faciliteiten
langs de kades van de Lange Ha
ven te verzorgen voor de plezier-
vaart. Want „een enkel klein boot-
je dat langs komt tuffen zou wel
leuk zijn", aldus de burgemeester.
Hij kan zich indenken dat er de ko-
mende jaren wat aanlegplaatsen
worden gecreeerd en dat er inspan-
ningen zullen worden geleverd om
de route vanaf de Waterweg voor
kleinere schepen te vergemakkelij-
Hoewel burgemeester Scheeres ei
genlijk heel de Lange Haven een
'puntgave' straat vindt, hoeft hij
niet lang na te denken over de
vraag wat zijn favoriete stukje
Schiedam hier is: „De Vismarkt.
Dat is zo'n mooie rustige plek. Je
kunt er rustig op een bankje zitten
en van het uitzicht genieten. Je
kijkt dan aan de ene kant naar de
oude sluis en die mooie gevel van
Hosman. Daarachter zie je de mo-
lens draaien. En aan de andere kant
zie je de Havenkerk." Graag zou
Scheeres zien dat dit plein weer
een beetje meer een gebruiksfunc-
tie zou krijgen. Bijvoorbeeld als
plek voor kleinschalige activitei-
ten. Of gewoon als rustpunt voor
bezoekers die na het winkelen nog
even een wandeling langs de
grachten maken. Tenslotte heeft
Schiedam meer te bieden dan jene-
ver en molens alleen.
IRENE VERINGMEIER
SfHIEDAM - Nieuw! Van:...
Voor... Kijk, zegt Frank van Har-
men van Slijterij en Wijnhandel
Oranje, dat werkt dus niet altijd.
„Je hebt ondernemers die hun eta
lage twee jaar lang niet aanpakken
en denken te kunnen volstaan met
het ophangen van vergeelde kaart-
jes met dergelijke teksten. Terwijl
de etalage toch je visitekaartje is.
Die begrijpen 't gewoon niet." Sa-
men met zijn buurman Chris Cop-
pens laat Van Harmen zien dat het
ook anders kan. Beide etalages zijn
smaakvol ingericht en nodigen de
klant uit om naar binnen te gaan.
Beide winkels ademen de sfeer uit
van de Gouden Eeuw en benadruk-
ken het historisch schoon dat
Schiedam te bieden heeft.
Tegelijk met de start van de ten
toonstelling De Gouden Eeuw van
Schiedam is door het Centrumma-
nagent het etalageproject opgezet.
Het is de bedoeling dat alle etala
ges van de winkels in de binnen
stad een 'Gouden Eeuws tintje'
hebben. Het project valt uiteen in
vier perioden, waarbij de onderne
mers advies kunnen krijgen van
een etaleur. Tot en met 8 mei ston
den kunst en spel centraal. Hier-
voor werden door het Centrumma-
nagement gouden lijsten ter be-
schikking gesteld. waarmee de on
dernemers hun etalage inrichtten.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen
dat het initiatief van het Centrum-
De Gouden Eeuw herleeft in de etalages van nu. Foto Jacco zanstra
management nog niet en masse is
nagevolgd. In maar weinig winkels
in de Hoogstraat en in de Nieuwe
Passage wordt speels de link ge-
legd naar de tentoonstelling in het
Stedelijk. En dat is jammer, vindt
ook Chris Coppens, voorzitter van
het Centrummanagement. „We
krijgen met z'n tweeen veel reac-
ties. Mensen die voor de etalages
stil blijven staan, nieuwsgierig
worden en naar binnen gaan."
Toegegeven, helemaal historisch
correct is de etalage-inrichting
niet, zegt Coppens. Er zullen in
Schiedam tijdens de Gouden Eeuw
maar weinig stoere ridders zoals
die in Chris Coppens Slaapcomfort
staat opgesteld, hebben rondgelo-
pen. Maar je moet het ook niet te
streng opvatten, meent Coppens.
Het etalageproject moet ook een
ludiek element hebben.
De tweede periode van het project
is inmiddels van start gegaan.
Hierin staan muziek' en theater
centraal. De Gouden Eeuw was
immers ook de periode van een op-
bloei in de Nederlandse literatuur,
toneel en muziek. Met rode doeken
en gouden koorden kunnen de eta
lages als theaters worden ingericht.
Silhouetten van zwart plastic wek-
ken de illusie van publiek op. Ver
der worden er boekdummv's aan-
geboden met titelbladen van Gou
den Eeuwse toneelstukken. En na-
tuurlijk kunnen de ondernemes er
hun eigen 'touch' aangeven door
hun producten erin te verweven.
Een ander initiatief van het Cen-
trummanagent om de binnenstad
nog attractiever te maken is de
Schildersactie. Bij alle winkel-
pand-eigenaren is begin dit jaar ge-
informeerd of er interesse bestond
voor het opknappen en verven van
de voorgevels van de historische
panden in de binnenstad. Hierop
zijn inmiddels 85 readies binnen-
gekomen. Medewerkers van Sig
ma Coatings Service Centers heb
ben daarop schildertechnische en
visuele bouwkundige opnames van
de aangemelde panden gemaakt
om zo een plan van aanpak op te
stellen.
Degenen die nieuwsgierig zijn ge-
worden naar de etalages van Slij
terij en Wijnhandel Oranje en
Chris Coppens Slaapcomfort moe
ten maar snel naar de Oranje'-
straat gaan. Nog een week en dan
krijgen de etalages een geheel
nieuwe inrichting.
