Scabreuze en religieuze messen zij aan
zij in Streekmuseum van Jan Anderson
349
Rotterdams Dagblad 2 weken gratis...? Vul deze bon in...
179
149
SI
BERGWEG 110
ROTTERDAM
m-
BERGWEG110, ROTTERDAM
Stuk van de maand
Start Kunstestafette
BON
m-
TEL.: 010-4.618.600
Fargo
Kunst
Jubileum
CORRECT DE GR00TSTE KEUZE IN
MINIDISC'S, WALKMAN'S, DISCMAN'S,
KLOKRADIO'S, WERELDONTVANGERS
EN RADI0CASSETTEREC0RDERS.
WEI
ITVANGERMETSSB
AUT0REVERSE CASSETTE MET RADIO
S0UNDMACHINE
MET CD
VLAARDINGEN - „Wie tij-
dens het eten rochelt en zijn
neus in het tafellaken snuit:
beide dingen vind ik niet erg
welgemanierd. En ge moet
uw tanden niet schoonmaken
met het mes, zoals sommigen
doen. Het is verder niet ge
past om tijdens het eten aan
ogen en oren te zitten, of het
vuil uit de neus te halen: die
drie dingen zijn niet goed."
Tegenwoordig mag deze raad
nogal vanzelfsprekend over-
komen (uitzonderingen daar-
gelaten), maar in de dertiende
eeuw werden er boekjes vol-
geschreven met welgemeen-
de adviezen hoe men zich aan
tafel diende te gedragen. Het
bestek, voor zover je van be-
stek kon spreken, speelde
daarbij tot ver in de voile
middeleeuwen een marginale
rol. Goed beschouwd had je
eigenlijk alleen maar een
goed scherp geslepen mes
nodig om je lekker te kunnen
volstoppen met gebraden ge-
vogelte en everzwijn aan het
spit, meende de Middeleeu-
wer. Het is dan ook niet toe-
vallig dat Streekmuseum Jan
Anderson juist aan het Mes,
de Moeder van het bestek,
deze maand een expositie
heeft gewijd.
Voor een voordelig abonnement
op het Rotterdams Dagblad.
Bij Correct kunt u kiezen uit een groot
assortiment portable audio apparatuur waarmee
u overal kunt genieten van uw favoriete muziek.
HET ZATERDAG
Woensdag 4 juni 1997
MAASPOST SCHIEDAM XQ 54
CORRECT
PORTABLE
AUDIO
IaasposT (PCus
SCHIEDAM - In het Film-
huis Schiedam wordt vrij-
dag 6 en zaterdag 7 juni de
film Fargo gedraaid van de
regisseurs Joel en Ethan
Coen. De beginscene van
Fargo zet meteen de toon:
een zenuwachtige ontmoe-
ting tussen de guitige Jerry
Lundegaard en twee crimi-
nele minkukels, Carl Sho-
walter en Geaer Grimsrud.
In het besneeuwde plaatsje
Fargo, ergens in North
Dakota, smeden zij een ei-
genaardig plan. Carl en Ge
aer ontvoeren Jerry's
vrouw (gespeeld door Fran
cis McDormand, die voor
deze rol een Oscar ontving),
waarna zij gedrieen het
door haar vader te betalen
losgeld zullen delen. De kij-
ker voelt dan al dat het hele
plan vreselijk mis zal lopen.
Het einde is dan ook gruwe-
lijk... Hoewel het regie-duo
beweert dat de film geba-
seerd is op waargebeurde
feiten, blijkt dit echter niet
het geval te zijn. Wat Fargo
wet heeft is een verrassend
script met veel visuele grap-
jes en een keur aan kleurrij-
ke personages. Een film die
heel afwisselend, hilarisch
en heel spannend is, Een
aanrader. Het Filmhuis is te
vinden in de Nieuwstraat 12.
Aanvang van de film is 21.30
uur op de vrijdag- en 20.30
uur op de zaterdagavond.
Toegang is fl. 7,-. Kaarten
kunnen worden gereser-
veerd via de Schiedamse
Theaterkassa, tel. 4269563.
SCHIEDAM - Het nieuwe
cursusprogramma Kunstge-
schiedenis van de Sichting
Vrije Academie voor Kunst -
historisch Onderwijs en
Openbaar Kunstbezit is
vanaf deze week weer ver-
krijgbaar in het Stedelijk
Museum en de Openbare
Bibilotheek. Het program-
ma is geheel vernieuwd en
voor de snelle inschrijvers
geldt een aantrekkelijke
korting. De cursussen van
de academie bieden iedereen
de kans om op een plezierige
en degelijke manier kennis
te maken van met de kunst-
geschiedenis. De doelstelling
is npg steeds de verbreiding
van kennis onder een groot
publiek. Het onderwijs zelf
wordt verzorgd door en-
thousiaste en vakbekwame
kunsthistorici. Wie gebruik
wil maken van de korting
van fl. 15,- per cursus moet
zich voor woensdag 25 juni
aanmelden. Meer info staat
in het programmaboekje
verkrijgbaar bij museum en
bieb.
VLAARDINGEN - De
Christelijke Harmonie Ver-
eniging Sursum Corda be-
staat 95 jaar en geeft op za
terdag 7 juni een openiucht
concert om deze verjaardag
gepast te vieren. Het concert
wordt van 14.00 tot 16.00
uur gehouden op het pleint-
je naast gebouw Triangel
aan de Fransenstraat 14. Bij
slecht weer zal het optreden
plaatsvinden in de Triangel.
Sursum Corda brengt op
deze middag hoofdzakelijk
populaire muziek ten geho-
re, die niet alleen bedoeld is
om het jubileum te vieren,
maar ook om de vereniging
onder een groter publiek te
brengen. Voor meer infor-
matie kan men bellen naar
Gerda Verkade, tel 273 23
32.
Via het kabelnet kunt u het pro-
gramma van RDTV op uw televi-
sie ontvangen. RDTV, ofwel Rot-
terdams Dagblad TV, is een ka-
belkrant die elke dag 24 uur lang
te zien is. Ze bevat het laatste ac-
tuele nieuws uit uw omgeving.
Op RDTV is elke dag het program-
ma AUTO TV te zien om 16.30
uur, 20.30 uur en 23.30 uur. Auto
TV is een programma met nieuws
op het gebied van auto's, verkeer
en vervoer. Met daarin veel aan-
dacht voor vergelijkende tests, rij-
impressies, nieuwe modellen, ac-
cessoires en nuttige tips.
Ook elke dag wordt het program
ma VRU VAKANTIE TV uit-
gezonden, en wel om 10.00 uur,
15.00 uur, en 21.30 uur. Dit pro
gramma geeft informatie over rei-
zen, vacantie en vrije tijd. Veel
aandacht wordt besteed aan diver
se vacantiebestemmingen. Aan het
einde van het programma krijgt u
enkele vacantietips.
Elke maandag en dinsdag krijgt u
via RDTV extra veel informatie
over onroerend goed en wonen.
Tafelgewoonten kunnen veel ver-
tellen over een maatschappij. De
stelling: 'Toon me uw boekenkast
en ik vertel u wie u bent', gaat ook
op voor de manier waarop we onze
dagelijkse portie calorieen naar
binnen werken, concludeerde de
Duitse socioloog Norbert Elias. In
zijn beroemd geworden standaard-
werk Het Civilisatieproces betoog-
de Elias eind jaren dertig dat onder
andere door het 'fatsoenlijk' eten
het leven van de mens in de mid
deleeuwen meer gereguleerd werd.
Hierdoor trad er een ordening op in
de vroegstedelijke maatschappij
waardoor het voor de vorst gemak-
Ook messen hebben een rijke historie. Dat bewijst de tentoonstelling in het Streekmuseum. toto
Roger van der Kraan
kelijker werd om zijn rijk te bestu-
ren. De mens werd zo in al zijn na-
tuurlijke driften beteugeld en aldus
enigszins voorspelbaar. 'Het mes
op tafel', aanvankelijk vooral een
aanvalswapen, kreeg bovendien
door de introductie van het lelijke
stiefzusje de lepel en de pedante
vork een minder dominante rol op-
gelegd. Zijn functie werd in de
twintigste eeuw zelfs dienend:
aardappels en groenten worden nu
door het mes voorzichtig op de
vork gelegd, waarna de wat saaie
reis naar de mond begint.
Snijden en prikken, dat was de
trotse rol van het mes in de middel
eeuwen. Concurrentie had het mes
alleen te dulden van de vingers en
de lippen. Streekmuseum Jan An
derson heeft een grote collectie
messen in huis die de ontwikkeling
van het mes goed weergeeft. Tot
de oudste exemplaren behoren de
Amsterdamse messen uit de
vroege vijftiende eeuw. De mes
sen, twintig jaar geleden door An
derson gekocht van een andere al-
lesverzamelaar, zijn verrassend
goed bewaard gebleven waarbij
vooral de prachtig versierde heften
opvallen. De mespunten laten ver
der duidelijk zien dat er niet alleen
mee gesneden werd, maar ook dat
het ideale messen waren om het
voedsel aan de punt te prikken.
„Hoewel het lullige gebruiksvoor-
werpen waren, namen de mensen
toch de moeite om de heften te ver-
sieren", zegt Anderson terwijl hij
bewonderend den van de messen
oppakt. Een ander mes toont een
afbeelding van Maria Magdalena,
nog net 'done' voor de Reformatie
van de zestiende eeuw. Het Streek
museum heeft verder een reeks
scabreuze messen in de expositie
opgenomen. Het heft van een mes
uit de zeventiende eeuw heeft als
onderwerp een paartje dat zittend
de liefde bedrijft, terwijl een ander
heft een naakte vrouw afbeeldt.
Deze mesjes zijn typische voor-
beelden van messen die men als
mannelijkheidssymbolen aan de
gordel droeg. Handig voor op reis
of in het cafe. Het pronkstuk van
de expositie is een Zeeuws mes uit
1756. Het schitterend bewerkte
ivoren heft toont een scene uit de
Sint Jorislegende en is van genera-
tie tot generatie overgedragen.
Het was nog tot diep in de twintig
ste eeuw heel gewoon om als man
een mes op zak te hebben. Een ge-
tuigenis hiervan is het relatiege-
schenk dat Wilton Fijenoord tot in
de jaren zestig heeft uitgebracht:
een handzaam zakmes met op het
heft de beeltenis van de werf en de
Statendam, gestoken in een handig
foedraal. „Daar hoef je als bedrijf
nu niet meer aan te komen", zegt
Anderson die zich de laatste tijd
meer verbaast over hoe snel ont-
wikkelingen kunnen lopen. „Bijna
geen man heeft nu nog een mes op
zak." Het is echter een misver-
stand om te denken dat vroeger al
leen mannen messen op zak droe-
gen. Ook vrouwen hadden messen
in hun bezit, weliswaar in een iets
kleiner formaat. Soms waren ze
onmisbaar, zoals tegen het einde
van de negentiende eeuw toen da-
messchoeisel in de mode kwam
met onooglijk kleine oogjes voor
de veters. Alleen met een haakje
dat zich in het zakmes bevond, kon
demodebewuste vrouw haar
schoentjes succesvol inrijgen. Een
ander zakmesje dat in de vitrine
ligt, is uitgegeven ter gelegenheid
van de kroning van Wilhelmina in
1898.
Een verhaal apart zijn de Vlaar-
dingse vismessen. Als de wind
ging liggen konden de Vlaardin-
gers die werkzaam waren in de vis-
verwerking uren besteden aan het
verfraaien van hun messen met ini-
tialen en voorstellingen. Het heft
van een mes is zelfs zo bewerkt dat
't een klein klompje herbergt, vol-
ledig losstaand van het houten
heft. Hoe mooi ook versierd, de
echte werkmessen zijn veel in-
drukwekkender. Het zijn woeste
kaakmessen, waarmee de kabel-
jauw van zijn graten werd gestript.
Elk mes was uniek en stond volle-
dig naar de hand van de arbeider.
Anderson: „En had't hart niet in je
donder om even een mes van je
collega te lenen. Er zijn in Vlaar-
dingen heel wat gevechten over
uitgebroken."
JALMAR TEUNISSEN
Kunstzinnig duel tussen
Schiedam en Vlaardingen
WATERWEG - De laatste rellen
tussen Vlaardingers en
Schiedammers op de busbaan
dateren alweer uit 1993 en ook in
bestuurlijk opzicht werken de
twee steden meer met elkaar.
Het is dan ook met een vette
knipoog naar het verleden dat
het thema van de komende
Kunstestafette Het Duel heet,
met als subtitel Water en Vuur.
„Water staat natuurlijk voor het
visserijverleden van Vlaardin
gen, terwijl het vuur verwijst
naar de branderijen van
Schiedam", verklaart Henk
Horsten, directeur van de Vrije
Academie. Het is voor de eerste
keer dat de twee steden geza-
menlijk aan de Kunstestafette
meedoen.
Hoewel de Kunstestafette pas in
September Vlaardingen en
Schiedam bereikt, wordt er nu al
een voorschot gegeven op het ste-
denduel. Speciaal voor de Avond-
vierdaagse hebben twee kunste-
naars, Vlaardinger Andre Pelgrim
en Schiedammer Michel Snoep sa-
men een kunstwerk gemaakt. Het
kunstwerk bestaat uit vier vlakken,
waarvan de kunstenaars onafhan-
kelijk van elkaar wandelaars en
route hebben afgebeeld. Het werk
vormt een geheel, en heeft naast
overeenkomsten ook verschillen.
„De wandelaars zijn niet even
groot", zegt Henk Horsten. „De
Vlaardingers zijn ook wat dikker.
Ze lopen echt bepakt en bezakt",
zegt Michel Snoep, ,,Het is wel
grappig", vervolgt hij, „We heb
ben natuurlijk wel wat heen en
weer gefaxt, maar toch heeft hij er
heel wat anders van gemaakt. And
re heeft het heel regionaal gehou
den; ik houd het wat avontuurlijker
met die rokende vulkaan op de
achtergrond."
Na elke etappe krijgen de wande
laars een stempel op hun wan-
delkaart, zodat men na afloop een
leuk aandenken aan de Avondvier-
daagse overhoudt. De twee kunste
naars zijn verder bereid gevonden
Michel Snoep (links) en Henk Horsten nemen het aanstaande duel alvast even door. Foto Roger van
der Kraan
strijdbanen ingericht, zodat het pu
bliek baantjes kan trekken en hele-
maal in de kunst kan duiken. Het
wordt zo een bron van inspiratie
voor de kunstenaars en het pu
bliek. Dat klinkt wat heavy, maar
zo is het wel bedoeld." De basis-
scholen worden ook in het project
betrokken en kunnen hun kunst-
werken tentoonstellen in het, hoe
kan het ook anders, kinderbad.
Tussen de twee tentoonstellings-
ruimten bevindt zich een achttal
douchehokjes, twee aan twee,
waarin een Schiedamse en Vlaar-
dingse kunstenaar een kunstzinnig
sportief duel met elkaar aangaan.
„Maar het is niet zo dat de kunste
naars sportonderwerpen tentoon
stellen", zegt Snoep. Horsten ziet
echter toch nog wel een raakvlak
met sport: „Kunst is toch ook top-
sport, Michel?" „Dat zal ik niet
ontkennen", antwoordt Snoep. De
kunstenaars krijgen bovendien in
het Rotterdams Dagblad de ruimte
om elkaar met de pen te bestrijden.
Dat belooft een warme zomer te
worden.
JALMAR TEUNISSEN
om hun werk ook te signeren.
Voor de Schiedammers geschiedt
dat op zaterdag 7 juni tussen 10.00
en 13.00 uur in Pand Paulus aan de
Korte haven 25. De Vlaardingers
lopen de route een weekje later en
kunnen op zaterdag 14 juni terecht
in het gebouw Hollandia aan de
Oosthavenkader 42, eveneens van
10.00 tot 13.00 uur.
Schiedam en Vlaardingen kun je
eigenlijk beschouwen als de twee
dissidenten onder de steden die aan
de Kunstestafette meedoen. Het
provinciaal gekozen thema De Sa
lon vonden Stichting Kunstwerkt
(Schiedam) en de Vrije Academie
(Vlaaringen) toch wat mager.
Horsten: „Als je dat thema uit-
werkt kom je toch weer uit op een
soort kunstbeurs en dat heeft
Schiedam al. De Vrije Academie is
toen door Kunstwerkt benaderd
om dit jaar wat gezamenlijks te on-
dernemen." Gekozen werd voor
Het Duel, waarbij sport als me-
tafoor dient. Op sportpark De Vijf-
sluizen, eigenlijk op de grens van
Vlaardingen en Schiedam, worden
voor het publiek door kunstenaars
vijf nieuwe sporten getoond. De
deelnemende teams worden door
de kunstenaars gerecruteerd uit de
twee duellerende steden en ze heb
ben zelf passende trofeeen voor
hun sport ontworpen. Toch wordt
er aan het thema De Salon niet he-
lemaal voorbij gegaan. In het
Vlaardingse Kolpabad zullen
Schiedamse en Vlaardingse kun
stenaars werk tentoonstellen.
Horsten: ,,We gebruiken daarvoor
het diepe bad. Er worden wed-
Bezorg mij het Rotterdams Dagblad 4 weken vrijblij-
vend op proef voor maar /13,75.
Ik neem een kwartaalabonnement. De eerste twee
weken zijn gratis, daarna betaal ik /30,40 automa-
tisch per maand.
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
Telefoon:(I.v.m. controle bezorgtng)
Bank/gironummer:
Handtekening:
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar:
Rotterdams Dagblad Abonnee Service
Antwoordnummer 1579, 3000 V8 Rotterdam J02g
SONY
beschikking. Ontvangst van FM, LG,
MG,KGen SSB stations. De
ontvanger heeft een digitate klok en
een sleeptimer met wekfunctie.
In zwart. Afm. 18.5x12x3.5 cm.
Incl.tasen kortegolf gids.
SONY ICF-SW 7600
WERELDONTVANGER
Zeer compacte wereldontvanger met
digitaal uitleesvenster. Hiernaast heeft
u 22 voorkeuze-toetsen tot uw
Art.nr.
1859
C0RRECTPRIJS
AKAIPM-R45 PORTABLE STEREO
RADIO CASSETTESPELER
Slim(line) uitgevoerde cassettespeler
met autoreverse, een super bass
schakelaar voor net dat beetje meer
laag en ingebouwde luidspreker. Voor
radio ontvangst kunt u kiezen tussen
FM-stereo en MG. Wordt compleet
geleverd met stereo oortelefoon.
In zwart uitgevoerd.
Afm. (bxhxd) 9.5x11.5x3.5 cm.
Art.nr.
13135
SONY CFD-6 STEREO RADIO
CASSETTE RECORDER MET CD
Het radiogedeelte is geschikt voor
ontvangst van MG en FM-stereo.
De twee grote luidsprekers zorgen
voor een prima geluidsweergave.
In zwart. Afm.49.5x15.5x22 cm.
Art.nr.
25311
C0RRECTPRIJS
Het laatste uurtje van de week is bij Correct een super-uurtje. I
Op de Bergweg 110kunt u van 17.00 uurtot 18.00uuriedere I
zaterdag profiteren van een super-aanbieding.
Technics
TECHNICS SL-XP145
PORTABLE CD-SPELER
Portable CD-speler met volledig
openklappende deksel voor het
gemakkelijk inleggen van de CD.
Programmeerbaar tot 24 nummers
Wordt geleverd met stereo-
oortelefoon, lichtnet adapter/accu-
lader en accu. In zwart uitgevoerd.
Afm.13x3.5x14 cm.
Art.nr.
41983
r en accu. In zwart uitgevoerd. m-
BEREIKBAARHEID:
Met de tram: lijn 4,6 en 9. Met de
bus: 170,171 en 173stoppen
praktisch voor de deur en bus 35,
•er 39 en 40 stoppen bij Station
t'?r>Noord. Met de auto: volg
c - de diverse
aanwijsborden.
C0RRECTPRIJS VAN
17.00 TOT 18.00 UUR
OPENINGSTIJDEN: maandag t/m donderdag 9.00-18.00 uur,
vrijdag 9.00-21.00 uur, zaterdag 9.00-18.00 uur.
Iedere 1e zondag van de maand geopend van 12.00-17.00 uur.
