Natuurfotografie
Meimaand,
Natuurmaand
Een bijzonder beestje
NOODKLOK LUIDT VOOR VELDHAMSTER
M
Hou je van Nederland, dan ben
je lid van Natuurmonumenten
Deelname tegen bodemprijs
maar inschrijven verplicht
Fotowedstrijd 'natuur in mei
W:
Zaterdag 2 mei
Zondag 3 mei
Woensdag 6 mei
Donderdag 7 mei
Zaterdag 9 mei
Zondag 10 mei
Maandag 11 mei
Woensdag 13 mei
Donderdag 14 mei
Vrijdag 15 mei
Zaterdag 16 mei
Zondag 17 mei
Dinsdag 19 mei
Woensdag 20 mei
Vrijdag 22 mei
Zaterdag 23 mei
Zondag 24 mei
Maandag 25 mei
Dinsdag 26 mei
Woensdag 27 mei
Zaterdag 30 mei
Prijzen
JL
^olf
Laat de Korenwolf blijven!
i-fe
r
Tijd: 20.00-22.00 uur.
Kosten: fl.3,- (aanmelden).
Opening zintuigentuin.
Lokatie NME-centrum Harre
Wegh, Harreweg, Schiedam.
Tijd: 15.00 uur.
Kosten: geen.
Onthulling bord NME-centrum 't
Hof.
Lokatie: NME-centrum 't hof,
Hofsingel 80, Vlaardingen.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten: geen.
Natuurspeurtocht.
Lokatie Wipperspark, Maassluis.
Start: Wippersmolen.
Tijd: 11.00 uur.
Kosten: geen.
Fluitekruid Fietstocht.
Start: Heemtuin't Hoefblad, Bea-
trixpark Schiedam.
Tijd: 13.30-17.30 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Er op uit int groen, wandeling door
Midden-Delfland.
Start: boerderij Recreatieschap,
Zuidbuurt 85, Vlaardingen.
Tijd: 11.00-15.00 uur.
Kosten: volw. fl. 2,-; kind fl. 1,-.
Excursie o.l.v. een gids.
Start: boerderij Recreatieschap,
Zuidbuurt 85, Vlaardingen.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten: volw. fl. 2,-; kind fl. 1,-.
Heemtuinexcursie.
Lokatie: Heemtuin 't Hoefblad,
Beatrixpark, Schiedam.
Tijd: 19.30 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Excursie natuurpark Holy-Vlaar-
dingen.
Lokatie: Kinderboerderij Holy-
wood, Boerderijpad 1, Vlaardin
gen.
Tijd: 19.30 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Lezing natuurfotografie.
Lokatie: Stadskantoor, Stadserf 1,
multifunctionele zaal, Schiedam.
Tijd: 20.00-22.00 uur.
Kosten fl. 10,-(aanmelden).
Landelijke Fietsdag
Start (3 keer):
ANWB, Rotterdamsedijk 302,
Schiedam;
Molen Aeolus, hoek Kortedijk/
Westlandseweg, Vlaardingen.
Pannenkoekenboerderij 't Sonne-
tje. Kortebuurt 15, Maasland.
Tijd: 09.00-17.00 uur.
Kosten: fl. 5,-.
Geraniummarkt.
Lokatie: Markt, Vlaardingen.
Tijd: 09.00-17.00 uur.
Excursie ecologische zone Nieuwe
Waterweg.
Start: Station Maassluis-West.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Natuurvriendelijk tuinieren.
Lokatie: Boerderij de Groene Raat,
Harreweg 19, Schiedam.
Tijd: 13.30-15.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Kruiden in de Geneeskunst,
Lokatie: Pannenkoekenhuis't Hof,
Hofsingel 80, Vlaardingen.
Tijd: 20.00-22.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Knutselmiddag voor de jeugd
Lokaties: Kinderboerderij't Hoef
blad, Schiedam;
Kinderboerderij Holywood, Vlaar
dingen;
Dierenhoek 't Sparretje, Maassluis.
Tijd: 13.30-16.00 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Excursie Heemtuin Westwijk
Lokatie Heemtuin Vlaardingen.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Voorlichtingsavond biologische
landbouw.
Lokatie: KNVV-centrum de Bos-
hoek, Bospad 3, Schiedam.
Vleermuizenexcursie.
Start: NME-Centrum 't Hof,
Hofsingel 80, Vlaardingen.
Tijd: 22.00 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Vogelexcursie, park- en stadsvo-
gels nader bekeken.
Lokatie: NME-centrum Harre
Wegh, Harreweg 8, Schiedam.
Tijd: 07.00 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Vogelexcursie, vogels van polder
en stadsrand.
Lokatie: Parkeerplaats Rijsplas, vi
aduct, Broekpolder, Vlaardingen.
Tijd: 07.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Vogelexcursie Oranjeplassenge-
bied.
Lokatie: onderkomen surfvereni-
ging naast de spoorlijn, Maassluis,
Tid: 07.00 uur.
Kosten fl. 3,-.
Wandeling Beatrixpark
Lokatie: Heemtuin 't Hoefblad,
Beatrixpark, Schiedam.
Tijd: 14.00-16.00 uur.
Kosten fl. 3,-. (aanmelden).
Lezing Historie, Lanschap en Na-
tuur van Midden Delfland.
Lokatie: Pannenkoekenhuis't Hof,
Hofsingel 80, Vlaardingen.
Tijd: 20.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Excursie Staelduinse Bos ins-Gra-
venzande.
Lokatie: Vertrek per bus vanaf het
plein voor het Stadhuis, Maassluis.
Tijd: 13.30 uur.
Kosten: fl. 6,- (aanmelden).
Nachtvlinderen.
Lokatie: t.o. Watersportver. De
Bommeer, Watersportweg, Vlaar
dingen.
Tijd: 22.00 uur.
Kosten: geen.
Wildexcursie
Start: tussen W.S.V. de Bommeer
en het hek bij de golfbaan a/d Wa
tersportweg, Vlaardingen.
Tijd: 06.00 uur.
Kosten: fl. 3,- (aanmelden).
Start Koop Groen actie.
Lokatie: Winkelcentrum Van Ho-
gendorplaan, Vlaardingen.
Schaapherdersfeest.
Lokatie: Kinderboerderij 't Hoef
blad, Schiedam.
Tijd: 13.00-16.00 uur uur.
Kosten: geen.
Reuzenkanotocht voor niet-ka-
noers.
Start: clubgebouw Kanovereniging
Natsec, Watersportweg, Vlaardin
gen.
Tijd: 19.30 uur.
Kosten: fl. 15,- (aanmelden).
Cursus bloemschikken met wilde
planten.
Lokatie: NME-centrum Harre
Wegh, Harreweg 8, Schiedam.
Tijd: 20.00 uur.
Kosten fl. 10,-(aanmelden).
Lokatie: Kantine Wijkbeheer,
Hofsingel 80, Vlaardingen.
Tijd: 20.00 uur.
Kosten: fl. 10,- (aanmelden).
Lokatie: NME-centrum Oleander-
straat la, Maassluis.
Tijd: 20.00 uur.
Kosten fl. 10,-(aanmelden).
Open dag dierenles Meneer de
Pauw.
Lokatie: Dierenhoek 't Sparretje,
Maassluis.
Tijd: 13.30-16.00 uur.
Kosten fl. 3,- (aanmelden).
Vaarexcursie
Lokatie: einde Watersportweg,
Vlaardingen.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten: volw. fl. 10,-; kind: fl. 5,-
(aanmelden).
Kanovaren door de Vlietlanden.
Vertrek: Cafe Vlietzicht, Vlaar-
dingsekade 60, Vlaardingen.
Het REON organiseert in het kader
van 'meimaand natuurmaand' een
fotowedstrijd met als thema 'na-
tuur in mei'Iedere deelnemer mag
maximaal drie kleuren of zwart/wit
foto's (dus geen dia's) opsturen.
Foto's moeten aan het thema vol-
doen en moeten gemaakt zijn in de
provincie Zuid Holland. Men kan
foto's inzenden; niet opgeplakt
(wel is een eenvoudige passe-par
tout toegstaan) in formaten van
13x18 cm t/m 30x40 cm zijkn. El-
ke foto moet zijn voorzien van
naam en volledig adres. Vermeld
eventuele bijzonderheden op de
achterkant van de foto of voeg een
apart briefje bij. De fotograaf ver-
klaart door in te zenden te beschik-
ken over het volledige copyright
van zijn/'haar opnamen voor even
tuele publicatie en expositie. De
inzender moet woonachtig zijn in
de gemeente Schiedam,Vlaardin
gen of Maassluis en is amateurfo-
tograaf.
Een deskundige jury beoordeelt de
inzendingen direct na de sluitings-
datum (10 juni). De resultaten
worden zo spoedig mogelijk be-
Tijd: 19.30 uur.
Kosten: fl. 12,50 (aanmelden).
Excursie Eendenkooi-Aalkeet bui-
ten.
Lokatie: Eendenkooi, Parallelweg
A20 tussen Maassluis en Vlaardin
gen.
Tijd: 14.00 uur.
Kosten volw. fl. 3,-; kind fl. 1,-
(aanmelden).
kend gemaakt. In juni zal van een
deel van de ingezonden foto's een
expositie worden gemaakt in de
Stadswinkel van het Schiedamse
Stadskantoor. Over de uitslag kan
niet worden gecorrespondeerd. In
zendingen dienen geadresseerd te
worden aan: Fotowedstrijd natuur
in mei, Dienst Educatie, postbus
1501, 3100 EA Schiedam.
De volgende prijzen zijn beschik-
baar: le prijs: Carton verrekijker
(7x50) ter waarde van fl. 345, -
(aangeboden door fotovakhandel
Van de Waal, Schiedam); 2e prijs:
boek 'terug naar de bron; ter waar
de van fl. 89,90 (aangeboden door
boekhuis Den Draak, Vlaardingen)
3e prijs: fotoboek 'oog in oog'
van Frans Lanting ter waarde van
fl. 50,- (aangeboden door boek-
handel Koningshoek BV, Maas
sluis). De prijzen zullen worden
uitgereikt tijdens de opening van
de expositie. Voor meer informatie
kan men terecht bij gemeenste
Schiedam, Dienst Educatie, dhr. S.
Miske, telefoon 2465984.
Het REON samen werkings-
verband tussen de gemeente
Schiedam, Vlaardingen en
Maassluis op het gebied van na
tuur- en milieu-educatie) orga
niseert in het kader van de 'mei
maand natuurmaand' een lezing
over natuurfotografie. De le
zing is bedoeld voor zowel be-
ginnende als gevorderde (na-
tuur)fotografen. Aan de hand
van een schitterende dia-show
leert men van een bekende Ne-
derlandse natuurfotograaf niet
alleen de grondbeginselen maar
ook de fijne kneepjes van het
vak. Tevens wordt er donder
dag 7 mei een fotowedstrijd ge-
start met als thema 'natuur in
met
De lezing natuurfotografie
vindt plaats op donderdag 7 mei
van 20.00 tot 22.00 uur in de
multifunctionele zaal van het
Stadskantoor, Stadserf 1 in
Schiedam. De zaal is open van
af 19.45 uur. Het Stadskantoor
is goed met het openbaar ver-
voer te bereiken. De bussen 52,
80, 125, 126 en de tramlijnen 1
en 4 stoppen allemaal op
Broersvest wat grenst aan Stad
serf. Tevens ligt het Stadskan
toor op loopafstand van het sta
tion Schiedam Centrum. Parke-
ren in de directe omgeving is
geen probleem.
Lekker er op uit en de mooiste
groenplekjes van de regio ont-
dekken, tijdens de 'meimaand
natuurmaand' hoeft niet diep in
de buidel worden getast. De
drie organiserende diensten Na
tuur Milieu en Educatie (NME)
hanteren lente- en dus bodem-
prijzen. Voor het merendeel
van de activiteiten geldt een
deelnemersprijs van gemiddeld
slechts fl. 3,-. In verband met de
grote belangstelling voor eerde-
re afleveringen van het evene-
ment is inschrijven van te voren
echter wel verplicht.
Aanmelden kan bij de volgen
de adressen:
Schiedam, VW, Buitenhaven-
weg 9, telefoon 010-4733000
Vlaardingen, VW, Markt 12,
telefoon 010-4346666;
Maassluis, Balie Stadhuis, Ko
ningshoek 93050, telefoon 010-
5931931.
1
Koning Winter neemt dit jaar afscheid met veel wapengekletter.
Toch zit het voorjaar weer duideltjk in de lucbt. Terwijl de mensen-
soort en masse probeert de winteipondjes kwijt te raken, pakt de na
tuur dat anders aan. Die slaat uttbundigt aan het uitdijen, groeien en
bloeien,
Dat biedt gelegenheid bij uitstek om het stoffig spinrag te verwijde-
ren dat zich al die lange donkere maanden heeft genetseld. Laat dat
huis maar even zitten, start met eigen lijf en leden, trek erop uit. On-
der bet motto 'Meimaand Natuurmaand' biedt de REON een evene-
ment op maat aan om de lente op gepaste wijze in te luiden.
Het programma beslaat in totaal vier weken (met het zwaartepunt
op de weekenden), bestemd voor jong en oud, en omvat een gevari-
eerd aantal activiteiten zoals nachtvlinderen, wandelen en kanova
ren.
'Meimaand Natuurmaand' gaat zaterdag 2 mei officieel van start in
alledrie de deelnemende gemeenten en biedt liefhebbers de kans om
op sportieve en ontspannen wijze de fraaiste plekjes van de regio te
ontdekken.
Laat de Korenwolf blijven
De hamster is een populair
huisdiertje. Wie kent hem niet,
het vriendelijke bruine beestje
met zijn bolle wangzakken?
De oorspronkelijk uit Azie
afkomstige hamster heeft een
grotere Nederlandse neef: de
Korenwolf. Deze in het wild
levende hamster komt voor in
de klassieke Limburgse koren-
velden waar het koren nog in
schoven staat opgebonden.
Hij kan daar op zijn gemak
eten bij elkaar scharrelen en
schuilen in zijn burcht. Met het
verdwijnen van die velden,
wordt ook de Korenwolf nog
maar zelden gezien. Recente
tellingen tonen aan dat het
niet goed gaat met de Koren
wolf. We moeten zuinig zijn
met de rijkdom aan planten en
dieren in ons land. Dat vindt de
Vereniging Natuurmonumenten
die wil voorkomen dat nog
meer soorten definitief uit
Nederland verdwijnen.
De Korenwolf kan het redden,
maar alleen als nu alies op alles
wordt gezet. Daarom werken
In Limburg verschillende partij-
en, waaronder Natuurmonu
menten, samen aan het behoud
van de Korenwolf.
Clooiende heuvels met wuivende korenvel-
den. Een lappendeken van veldjes met ver
schillende soorten graan, afgewisseld met
rode klaprozen, witte kamille en blauwe
korenbloemen. Daarvoeltde Korenwolf zich
thuis. De huidige akkerbouw is zo intensief
geworden, dat de Korenwolf het niet meer
kan bijbenen. Met de moderne manier van
oogsten, wordt het gewas in een paar dagen
van de akkers gehaald. Te snel voor de
Korenwolf om voldoende te kunnen hamste-
ren. En er speelt meer. Boeren kiezen tegen-
woordig liefst voor een gewas. En dan ook
nog dat gewas dat de Korenwolf niet eet:
mai's. Nog maar kort geleden deed de
Korenwolf zijn ronde tussen verschillende
veldjes met tarwe, haver, gerst en rogge.
Ook het gebruik van chemische bestrijdings-
Door de modernisering van de akkerbouw, wordt ook de Korenwolf nog maar zelden
gezien. Het gaat niet goed met de Korenwolf. Daarom de actie Laat de Korenwolf
blijven Foto: Natura.
middelen, de overmatige bemesting en de
versnippering van het landschap door aan-
leg van wegen en bebouwing hebben het
leven van de Korenwolf er niet gemakkelijker
op gemaakt.
Steeds verder in het nauw
Vanwege verontrustende berichten, zijn er
de laatste jaren verschillende onderzoeken
gedaan naar de populatie van Korenwolven
in Limburg. De uitkomst van die onderzoe
ken laat zien dat het aantal snel terugloopt:
in ruim tien jaar tijd zo'n 20 tot 50 procent.
De Korenwolf wordt alleen aangetroffen in
Zuid-Limburg. Waarschijnlijk leven daar nog
hooguit een paar honderd van deze ham
sters. Het is echt vijf voor twaalf voor de
Korenwolf. Reden voor Natuurmonumenten
om in samenwerking met Staatsbosbeheer,
Het Limburgs Landschap en andere natuur-
beschermers de noodklok te luiden en extra
activiteiten te ondernemen.
Net wakker uit winterslaap
Dat we de Korenwolf niet vaak tegenkomen,
heeft ook te maken met zijn leefgedrag: het
is een nachtdier, hij leeft tussen het hoge
gewas en slaapt een groot deel van het jaar.
In de koude periode leeft de Korenwolf in
zijn burcht onder de grand. Al vroeg in het
najaar verdwijnt hij, om pas rond deze tijd
van het jaar tevoorschijn te komen. Een
goed moment voor de actie Korenwolf van
Natuurmonumenten. Want wie wil er niet
verrast worden als hij net wakker wordt?
Het reddingsplan
Om de Korenwolf te redden, moet vooral ge-
zorgd worden voor een prettig leefgebied.
Waar de Korenwolf zich thuis voelt, is het land
schap op zijn mooist: korenvelden vol rode
klaprozen, witte kamille en blauwe koren
bloemen. Behalve de Korenwolf, profiteren
ook patrijzen, grauwe gorzen, dwergmui-
zen, vlinders en planten van dit landschaps-
herstel. Zelfs de das scharrelt er graag rond.
Vereniging Natuurmonumenten heeft samen
met andere organisaties, waaronder het
ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en
Visserij, Staatsbosbeheer, Het Limburgs
Landschap, de Vereniging Das en Boom, de
Hamsterwerkgroep en het Natuurhistorisch
Genootschap Limburg onderzocht waar de
laatste Korenwolfpopulaties voorkomen.
Een aantal burchten zijn gevonden in de
directe nabijheid van gebieden die in het
bezit zijn van Natuurmonumenten. Door
aangrenzend akkerland te kopen en behe-
ren, kan de toekomst van de Korenwolf en
vele andere planten en dieren worden veilig
gesteld. Het betreft onder andere circa zes
hectare grand op het plateau bij Eys, akkers
rond de Wanenberg, ten oosten van Geleen
en terreinen grenzend aan Landgoed
Altenbroek. In deze gebieden wil
Natuurmonumenten het karakteristieke
Limburgs landschap herstellen.
Hamstervriendelijk boeren
Naast aankoop van land, is een belangrijk
deel van de inspanningen gericht op het
afsluiten van beheer- en gedoogovereen-
U kunf de Korenwolf steunen
door lid te worden van de
Vereniging Natuurmonumenten,
Telefoon: 0900-8335 (22ct./min.)
Of door een gift over te maken op:
Gironummer 9933, ten name van
Vereniging Natuurmonumenten
in VGraveland, onder vermelding
van 'De Korenwolf'
komsten met boeren. De provincie Limburg
en de Dienst Landelijk Gebied hebben hier-
mee ervaring. In het Zuiden van Limburg
voert de dienst het 'Ruime-Jasproject' uit.
Voor een gebied van honderd hectare zoekt
de provincie boeren die een 'hamstervrien-
delijke beheerovereenkomst' willen afsluiten.
Zij verplichten zich om eens in de twee jaar
graan op het land te zetten, het land's win
ters bedekt te laten, niet dieper te ploegen
dan veertig centimeter, het land niet te
bemesten en geen chemische bestrijdings-
middelen te gebruiken. In de toekomst komt
daar mogelijk de verplichting bij natuur-
graanmengsels te zaaien. Inmiddels werken
acht boeren mee aan het project en zijn er al
voor tachtig van de honderd hectaren over-
eenkomsten afgesloten.
De Korenwolf is iets groter dan de ham
sters die we als huisdier kennen. Het is een
eigenwijze slaapkop met echte handjes en
voetjes. De Korenwolf heeft een oranjebruine
vacht. Op zijn kop, hals en nek zitten witte
vlekken en de vacht op zijn buik is zwart.
De wilde hamster-is een alleseter, maar hij
houdt vooral van graankorrels. 's
Zomers eet hij vooral bloemen,
kruiden en graankorrels. In de
winter eet de Korenwolf alleen
nog maar graan. Zijn
wangen doen dienst als
boodschappentas.
Overdag gaat
hij op zoek
naar eten,
's avonds
brengt
hij het
naar de
burcht.
De meeste
burchten liggen
op een diepte van veertig tot vijftig centime
ter. Zijn burcht is net een echt woonhuis. Er
is een nest- en een voorraadkamer. De nest-
kamer is zo'n dertig bij dertig centimeter en
is gestoffeerd met grassen, zaden en blade-
ren. De voorraadkamer is iets groter. Dat
moet wel, want de Korenwolf heeft ongeveer
vijf kilo graan nodig om de winter door te
komen. De burcht staat in contact met de bui-
tenwereld via een tot negen gangen.
De Korenwolf woont alleen in gebieden
waar de bodem stevig genoeg is om een
burcht te graven. De Limburgse loss- of
leembodem is daar
ideaal voor. En
omdat hij een flinke
wintervoorraad wil
opslaan, moet er in
de omgeving voldoen
de gevarieerd voedsel
te vinden zijn. Hij
houdt het meest van
graanakkers met tarwe,
gerst, haver en rogge.
Tijdens bovengrondse
avonden kan de hamster
honderden meters van zijn
burcht afdwalen.
Korenwolven zijn echte
kluizenaars. Alleen tijdens de
voortplanting staat het vrouwtje
het mannetje toe haar territorium te betre-
den. Na de paring moet het mannetje
meteen weer terug naar zijn eigen gebied.
Ook de jongen, meestal zes tot tien per
worp, moeten al binnen een paar weken de
burcht uit. Zo klein als ze dan zijn, gaan ze
helemaal alleen op verkenning uit. Onder de
huidige omstandigheden, wordt een
Korenwolf gemiddeld twee jaar oud.
De Korenwolf is groter dan de goud-
hamster, het populaire huisdier.
Illustraties: Eke van Mansvelt.
De actie 'Laat de Korenwolf blijven is een van de vele projecten die
Natuurmonumenten uitvoert om de natuur in ons land in stand te houden.
Natuurmonumenten werkt aan natuurbehoud in Nederland door het verwerven,
beheren en beschermen van natuurgebieden. De ruim 350 terreinen varieren van
vrijwel ongerepte natuur tot cultuurlandschappen met daarbij behorende monu-
mentale gebouwen. Ook in de discussies over de ontwikkeling van Nederland
komt Natuurmonumenten op voor de natuur. Daarnaast doet zij veel aan voor-
lichting, via de bezoekerscentra, het tijdschrift Natuurbehoud, maar ook via het
televisieprogramma Puur Natuur. Wilt u ook lid worden, bel dan 0900-8335
(22ct./min.).
Als u nu lid wordt, krijgt u gratis de 500 pagina's dikke 'Complete Gids Natuur-
en Wandelgebieden in Nederland'. Ook ontvangt u ieder kwartaal het prachtige
tijdschrift Natuurbehoud. A
Een lidmaatschap kost 35,-
per jaar of 17,50 indien u /fix
Vereniging
jonger bent dan 21 jaar of Natuurmonumenten
ouder dan 65 jaar.
4
t
