4
Voetbalgek Marseille
Les Calanques de Cassis
Mi
Cf
A J1
MARSEILLE
MARSEILLE - Het Stade Velodrome is er klaar voor, net als
de 800.000 voetbalgekke inwoners van Marseille. In kranten
als La Marseillaise en La Provence wordt inmiddels afgeteld
tot de dag, Jour J, dat de bal in Frankrijk gaat rollen. Het por-
tret van Zinedine Zidane, geboren en getogen in de Zuid-Fran
se havenstad en daar liefkozend Ziezoe genoemd, staat op ie-
der magazine en is prominent als redder des vaderlands aan
wezig in alle reclamecampagnes. De voetbalgekte is hier be-
gonnen alsof de Fransen al wereldkampioen zijn. En dat ter-
wijl de meeste tegenstanders nog niet eens in La Douce Fran
ce gearriveerd zijn. In Marseille heerst kortom de cupkoorts-
.Toch is het niet alleen voetbal dat de klok slaat. De stad maakt
zich momenteel namelijk ook op voor de viering van het 2600-
jarig bestaan in 1999. Er wordt dan ook hard gewerk om Mar
seille een beter aanzien te geven en zodoende de komende ja-
ren vele toeristen te lokken. En dat moet lukken, want Marseil
le is allang niet meer die vieze, industriele havenstad waar ze
altijd voor versleten wordt.
TEKST EN FOTO'S: MAURICE HEIJNEN
IJzeren masker
Bouillabaisse
Ma rseil I e
lie d'lf, gezien vanaf zee, met op de achtergrond Marseille met op de heuvel rechts de Notre Dame de la Garde, het symbool van de stad.
Het opgepoetste stadhuis van Marseille aan de Vieux Port.
Marseille ligt er die dinsdagmid-
dag in mei schitterend bij. Vooral
het gebied rond de oude haven is
een lust voor het oog. In de tot
jachthaven getransformeerde
Vieux Port liggen peperdure zeil-
boten en kapitale motorjachten te
blinken in de felle zon. De monu-
mentale panden aan het water zijn
opgepoetst evenals het tafelzilver
dat uitgestald ligt op de vele terras-
tafeltjes waar de inwoners van
Marseille en toeristen de lunch ge-
bruiken, onder het toeziend oog
van de hoger gelegen Notre Dame
de la Garde, het symbool van de
stad.
Deze kerk op de hoogste heuvel
van Marseille, 154 meter boven
het wateroppervlak, lijkt ouder dan
hij is. Eenmaal op de top blijkt het
eigenlijk maar een protserig Neo-
Byzantijns bouwwerk te zijn, inge-
wijd in 1864, waar Marseille des-
ondanks trots op is, omdat de kerk
de recente historie van de haven-
stad vertelt. De Notre Dame de la
Garde hangt boordevol gedenkste-
nen en dankbetuigingen van men-
sen die op miraculeuze wijze aan
de dood ontsnapt zijn. In de kerk
dus geen grafstenen of herinnerin-
gen aan overleden stadgenoten,
maar uitsluitend bedankjes van
mensen die de dood in de ogen
hebben gezien. Vaak afkomstig
van zeelieden die in zwaar weer
voor de grillige kust schipbreuk le-
den en overleefden, maar ook van
moeders en kinderen die uit bran-
dende huizen ontsnapten of piloten
die het neerstorten van hun vlieg-
tuig op miraculeuze wijze onge-
schonden hebben doorstaan. Aan
de muren hangen overigens ook
verschillende vaantjes en posters
van Olympique de Marseille, want
de supporters van de voetbalclub
plegen voor belangrijke wedstrij-
den nog wel eens naar de Notre
Dame te gaan om Onze Lieve
Vrouw te vragen om bescherming
in de vorm van het liefst een over-
winning. Over voetbalgekte ge-
sproken...
Marseille is geen stad als alle ande-
re. Er is weliswaar een oude bin-
nenstad en de oude haven lijkt
voor een belangrijk gedeelte de ba-
kermat, maar eigenlijk is Marseille
opgebouwd uit veel, heel veel ver
schillende dorpen. Maar liefst 111
om precies te zijn, die tot op de dag
van vandaag hun eigen typische ei-
genschappen als dorpsgemeen-
schap behouden hebben en waar-
door het heerlijk zwerven is. Van-
daar dat Marseille ook niet een-
voudig te typeren is. De verschil
lende wijken verschillen hemels-
breed van elkaar qua sfeer en ka-
rakter. Dan weer smalle straatjes
en steegjes met woonkazernes
waar hoog boven de grond het
wasgoed hangt te drogen in de zon,
Fabrizio Ravanelli, belaagd door handtekeningjagers.
MARSEILLE - Marseille is
compleet voetbalgek. Het nade-
rende Wereldkampioenschap
maakt dat in de Zuid-Franse ha-
venstad onmiskenbaar duidelijk.
Ook zonder aanstaande Coupe
du Monde blijken de inwoners
van Marseille grote liefhebbers
van de mooiste sport ter wereld,
gezien de hartstochtelijke relatie
die de stad onderhoudt met de
plaatseiijke trots Olympique de
Marseille.Prominent in de stad
aanwezig is het Stade Velodro
me gelegen aan de Prado-boule-
vard, net buiten het oude cen
trum van de stad. Dat is de thuis-
basis van Olympique en straks
zeker een keer onderkomen van
Oranje, op 20 juni tegen Zuid-
Korea.
Ook veel andere landen moeten
in Marseille aantreden. De stad
is dan ook voorbereid op een wa
re invasie van voetballiefhebbers
en verwacht dat er ook veel men-
sen zonder kaartje naar Zuid-
Frankrijk komen. Uiteraard zul-
len die er alles aan doen om een
toegangsbewijs op de zwarte
markt te kopen, maar mocht dat
niet lukken dan kunnen ze te-
recht op de stranden op de kop
van de Prado-boulevard en in de
Oude Haven. Daar zal het orga-
nisatiecomite kosten noch moei-
te sparen om de liefhebbers een
veelzijdig programma voor te
schotelen en vrijwel alle wed-
strijden live/integraal uit te zen-
den op immense schermen.
Er is inmiddels in Frankrijk een
levendige handel in kaarten voor
de wk-wedstrijden ontstaan. Ui
teraard ontkent het organisatie-
comite iedere betrokkenheid en
beweert het stelselmatig dat het
onmogelijk is met zwarte kaar
ten de stadions te betreden, maar
de praktijk blijkt momenteel
toch iets anders. Veel kaarten lij-
ken aan de strijkstok van mede-
werkers van het organisatieco-
mite te zijn blijven hangen. Zo
werd me inmiddels via een tus-
senpersoon een kaart voor de fi
nale aangeboden voor de lieve
som van tienduizend Franse
Francs, zeg maar een slordige
3300 gulden. Dan toch maar een
COUPE OU MONDE
plekje zoeken op het gezellige
strand en de wedstrijd daar op
het scherm bekijken. Of plaats
nemen op het terras van L'OM-
cafe in de Oude Haven, waar de
wedstrijden zijn te volgen in een
typische Olympique-sfeer. Alles
in de zaak ademt voetbal en on-
afgebroken worden de hoogte-
punten uit de rijke geschiedenis
van de club getoond op televisie-
schermen en in vitrines. Momen
teel zijn de grote sterren van de
ploeg Christophe Dugarry en Fa
brizio Ravanelli. Vooral Ra
vanelli is ongekend populair in
Marseille. Op een willekeurige
woensdagmiddag wordt hij bij
het verlaten van het trainings-
complex bijkans onder de voet
gelopen door schreeuwende aan-
hangers van de club die allemaal
met hem op de foto willen. Hij
blijft er opvallend rustig onder
zo blijkt even later als hij de tijd
neemt voor de Nederlandse pers.
In een mengeling van Italiaans
en Frans roemt hij de voetbal-
sfeer in de havenstad. „Ze zijn
hier helemaal gek van voetbal en
vooral van de club. L'OM is een
symbool voor de bevolking, In
dat opzicht kun je de sfeer hier
goed vergelijken met Itale, al
moet ik zeggen dat je hier buiten
het voetbal iets meer met rust ge-
laten wordt. En dat bevalt mij en
mijn gezin goed. Als het aan mij
ligt blijf ik hier dan ook voorlo-
pig spelen. En goed spelen, zo-
dat ik opgenomen wordt in de
Italiaanse selectie en mee kan
doen aan het WK. Of ik denk dat
ik daar speel? Moeilijk te zeg
gen. Italie heeft erg veel goede
aanvallers, dus het zal moeilijk
worden. Maar ik hoop het wel.
En als het een finale Italie-Ne-
derland wordt denk ik net zo'n
mooi doelpunt te gaan maken als
toen in de Champion's League-
finale tegen Ajax", neemt hij
grijnzend afscheid en baant zich
een weg door de schreeuwende
fans naar zijn auto.
even later statige kolossale heren-
huizen aan immense boulevards
zoals die ook uit Parijs bekend
zijn, waar de chique van de haven
stad uitzicht heeft op het eigen
jacht dat iets verderop 'gepar-
keerd' ligt, wachtend op een tocht-
je buitengaats, bijvoorbeeld rich-
ting het lie d'lf waarover prachtige
legendes de ronde doen.
Even buiten de poorten van de ha
ven op ongeveer een kilometer uit
de kust doemt het lie d'lf op met
hoog op de kleine rots het chateau.
Dit kasteel werd in 1531 opgele-
verd nadat Francois de Eerste in
1516 opdracht had gegeven een
fort te bouwen op het eiland dat al
door Julius Ceasar als zeer strate-
gisch werd gezien. Ondanks deze
ligging is het lie d'lf nooit doelwit
van oorlog en belegering geweest
en dus werd het al snel daarna in
gebruik genomen als gevangenis,
vooral om protestanten in op te
bergen. Er zijn veel verschillende
versies over de leefomstandighe-
den van de gevangenen. De ooit
daar gedetineerde graaf Mirabeau
prees in brieven de luxe van zijn
eel en de kookkunsten van de kan-
tinejuffrouw, al kan het er iets mee
te maken hebben gehad dat hij een
prominente status had en diezelfde
mademoiselle de cuisine had ver-
leid.Veel zwaarder heeft de eerst
gevangene waar officiele docu-
menten van zijn gevonden het ge
had. Ridder Anselme werd uitein-
delijk in zijn eel gevonden, om het
leven gekomen door verwurging.
Zoals gezegd gaan er vele verhalen
over het eiland. Zo zouden roem-
ruchte Fransen als Markies de Sa-
de en de Man met het ijzeren mas
ker gevangen hebben gezeten in
een kerker op If. Die verhalen wor-
De oude haven van Marseille, met aan de kades vele restaurants en terrassen.
den tegenwoordig naar het rijk der
fabelen verwezen. De graaf van
Monte Christo echter lijkt wel de-
gelijk in gevangenschap te hebben
verkeerd op het eiland voor de
kust. Keiharde bewijzen zijn er
niet voor, maar wie heeft anders
met de blote hand dat beroemde
gat in de muur gegraven, dat heden
de grootste toeristische trekpleister
van het voormalige gevangenisei-
land is...
Wie een bezoek aan het eiland wil
brengen om zichzelf te overtuigen
van de verschillende legendes kan
vrijwel dagelijks opstappen op de
Quai des Beiges. Meer informatie
is te krijgen bij het Office du Tou-
risme aan La Canebiere, de straat
die uitkomt op de kop van de oude
haven.
Terug aan wal is het de hoogste tijd
om te genieten van de culinaiure
specialiteit van de havenstad een
bezoek aan Marseille is immers
niet compleet zonder Bouillabaisse
gegetene te hebben. Deze visscho-
tel is fameus en biedt volgens de
restaurateur het beste wat de zee te
bieden heeft. Hij bedoelt het 'echt
niet' Frans-chauvinistisch als hij
zegt dat dit de beste visschotel ter
wereld is. Hoe dan ook, de vis die
hij ter keuring aan tafel voorrijdt
ziet er inderdaad indrukwekkend
uit: zeeduivels sardines, krabben,
het hele Middellandse zeevispalet
passeert de revue. Zelfs de grootste
vishater durft bij zoveel enthousi-
asme geen 'No merci' meer te zeg
gen. En eerlijk is eerlijk: de Bouil
labaisse smaakte voortreffelijk, al
leen de bijgeleverde escargots ble-
ven onaangeroerd liggen. Er zijn
tenslotte grenzen.
Marseille is tegenwoordig eenvoudig te bereiken per trein of vliegtuig.
Met de Thalys naar Parijs en dan door met de TGV naar Marseille is
een optie. Nog veel sneller is het tegenwoordig dankzij de directe ver-
binding die de kleine Franse luchtvaartmaatschappij Regional Airli
nes twee keer per dag onderhoudt tussen Amsterdam en Marseille.
Voor informatie: Air Agencies Holland, tel. 010 - 437 99 11.
Voor meer informatie over de toeristische mogelijkheden van Mar
seille en de regio Bouches du Rhone (deel van de Pronvence): Maison
de la France (Frans Nationaal Verkeersbureau), Prinsengracht 670,
1017 KX Amsterdam, tel. 0900-1122332
Voor meer informatie in Marseille zelf: Office du Tourisme, 4 La Ca-
nabiere, Marseille (op de hoek van de Vieux Port)
De enthousiaste restaurauteur met de ingredienten van de
Bouillabaisse.
CASSIS - Op pakweg twintig
minuten van Marseille is het
kleine dorp Cassis te vinden, dat
niets met de gelijknamige fris-
drank te maken heeft. Op het
eerste gezicht is het een vissers-
dorpje als vele andere in Zuid-
Frankrijk, maar Cassis heeft een
paar bijzondere bezienswaardig-
heden die een bezoek zeker
rechtvaardigen. Naast de heerlij-
ke vooral witte wijn, die nauwe-
lijks geexporteerd wordt omdat
de oogst daarvoor simpelweg te
klein is en de Fransen deze vin
blanc daarom maar lekker voor
zichzelf houden, heeft Cassis de
Calanques. Calanques zijn een
soort mediterrane fjorden, adem-
benemend van grilligheid. Ze
zijn vanaf het water te bezoeken
met een bootje en vanaf het land
eigenlijk alleen te voet, al dient
er dan ook behoorlijk wat ge-
klommen te worden.
Alleen de grootste, de Calanque
de Port Miou, is eenvoudig ook
met de auto te bezoeken. Deze
zeetong doet dan ook dienst als
grote natuurlijke jachthaven,
waar veel Fransen hun bootje
hebben liggen. Veel rustiger is
het in de andere Calanques. Vol
gens de gids zijn deze 'fjorden'
het terrein van de wildklimmers
en kampeerders, al is dit laatste
eigenlijk niet toegestaan. Het ge-
beurt echter wel zo blijkt, want
vanaf het schip is een klein ver-
dekt opgesteld lichtgewicht tent-
je te ontdekken, dat als basis-
kamp gebruikt wordt door klim-
mers. „En de smalle strandjes
aan het einde van de Calanques
zijn in de zomer erg in trek bij
mensen die er wel een voettocht
voor over hebben om een rustig
plekje te bemachtigen'aldus de
gids. „Ook de jeugd uit de om-
geving weet de Calanques overi
gens goed te vinden op warme
zomeravonden. het zijn natuur-
lijk ideale plekken om een feest-
je te houden zonder dat iemand
er last of weet van heeft", lacht
ze alsof ze er meer van weet.
De Calanque de Port Pin is een waar paradijs voor klimmers
(en mensen die graag een rustige strandje hebben).