i
Historische Vereniging Schiedam blijft
aandacht vragen voor antieke gymzaal
Theater Schuurkerk
Theater de Teerstoof
Stadsgehoorzaal
Theater a.d. Schie
Tiiea^er
prograninia
Expositie Beaty C in Pervelle
S.
'Het gebouw is de inspanning waard'
Miniatuur
3
Woensdag 6 januari 1999
wx54
Reinder van der Naalt
Dunk
Het carriereverloop van Reinder van der Naalt is even dynamisch als het le-
ven zelf. De nadrukkelijke aanwezigheid van leerlingen smoorde een glan-
zende loopbaan als leraar natuurkunde in de kiem. Als computerprogram-
meur voorzag hij als een van de eersten het millenniumprobleem. Vandaar
dat hij cabaretier is geworden. En na drie avondvullende theatershows
draagt een steeds groter wordend publiek hem op handen. 'Dunk' is zijn al-
lerbeste programma tot nu toe. Er kan nog meer gelachen worden. Niet om
wat voor de hand ligt, maar om wat voor de voet komt. En dat is veel, heel
veel.
Zaterdag 16 januari, aanvang 20.30 uur, toegangfl. 22,50.
kaarten zijn verkrijgbaar bij de informatiebalie van het stadhuis, op werk-
dagenvan 9.00 tot 17.00 uur (vrijdag tot 16.00 uur), tel. 5931931 enaande
kassa van Theater Schuurkerk, op werkdagen van 12.00 tot 14.00 uur, tel.
5913700.
Geert Hautekiet
De Held
Geert hautekiet heeft een lijf vol muziek, sfeervolle teksten en een charis
ma waarvoor je door de knieen gaat. 'Een vakman' en 'een prettig theater-
Beest', schreef-de pers na zijn vorige programma 'Dorst'. In 'De Held'
zingt Hautekiet wonderlijke liedjes en doet dat met een bezetenheid die
aan Jacques Brel doet denken. Elk jaar woTdt in het Stadspark der Helden
een nieuw heldenbeeld onthuld. Geert Hautekiet neemt plaats achter de
piand om zijn voorgangers en voorbeelden te bezingen, maar laat niet na
zichzelf met deze helden te meten. De genomineerden voor dit jaar zijn
nog niet bekend, maar hij maakt een kans. Denkt hij. In zijn emotionele
chansons geeft hautekiet zich helemaal bloot waardoor er als vanzelf een
band met het publiek ontstaat. En of hij nou achter de piano zit, een gitaar
om zijn nek hangt of in de accordeon klimt; muzikaal is het uitermate
krachtig.
Zaterdag 9 januari, aanvang 20.15 uur, toegang fl. 22,50.
Mahalia, the Mother of Gospel
De makers van 'The Glory of Gospel' brengen in deze nieuwe show een
ode aan de legendarische gospelzangeres Mahelia Jackson, die 25 jaar ge-
leden overleed, maar wier stem nog altijd doorleeft op de miljoenen cd's
die er van haar zijn verkocht. In Mahalia krijgt u een indringende blik ach
ter de schermen van haar boeiende leven vol verdriet en tegenslagen. Een
gedreven vrouw, die als gospel-koningin een levende legende werd, maar
hoge offers bracht voor haar roem. Mahalia kijkt terug op haar leven,
waarin zij verhaalt over haar ontmoetingen met Ethel Waters, Billy Holi
day, Josephine Baker en Ella Fitzgerald. A1 deze grote sterren zullen in de
show tot leven komen. Het wereldrepertoire van Mahalia en de gospel zijn
het middelpunt van de show, muziek die in de negentiger jaren een ware
revival beleeft en niet alleen ontroerend maar vooral ook opzwepend is.
Woensdag 13 januari, aanvang 20.00 uur, toegang fl. 47,50/fl. 45,-.
I I
Coqny Janssen Danst...
Oktober
'Herhaling van beelden
drukt beweging uit'
Beelden van Beaty Czeto: ook te zien in Pervelle. Foto Roger van der Kraan
VLAARDINGEN - Ze maken
ongelooflijk zware bewegingen,
hun gezichten zijn wit gemaakt
met krijt. Japanse Butoh-dan-
sers: de Vlaardingse kunstenares
Beaty Czeto heeft er weer een
Rotterdams Dagblad TV, kort-
weg RDTV, is een kabelkrant die
te zien is op alle kabelnetten in
Rotterdam en wijde omgeving. El-
ke dag, zeven dagen in de week, en
24 uur per dag, worden actuele ge-
beurtenissen vaak uit uw eigen
omgeving snel via de kabel in uw
huiskamer gebracht. In een pro
gramma dat steeds wordt geactua-
liseerd en herhaald.
Elke maandag en dinsdag wordt
bijzonder aandacht besteed aan
Wonen en Onroerend Goed. En op
zondag aan lokale sportgebeurte-
nissen.Stem uw TV dus af op
RDTV, uw eigen nieuwskanaal!
Voor meer informatie of voor
adverteren op RDTV kunt u bel-
len met 010 - 4004.285.
Het moge bekend zijn bij de kenners, choreografe Conny Janssen onder-
scheidt zich in de moderne-danswereld door de eigenheid van haar bewe-
gingsmateriaal en het evenwicht tussen pure dans en theatraliteit. Ze heeft
o_qg voor het dynamische groepswerk, maar ook voor gestileerd individu-
eefdetail. En als we deze artistieke highbrow-woorden achterwege laten,
zien we gewoon een dansgroep die hele mooie voorstellingen maakt, die
voor iedereen een genot zijn om naar te kijken. Of je nu veel of weinig
Verstand hebt van moderne dans, daar gaat het bij Conny Janssen Danst...
niet om. Het gaat om de schoonheid van de beweging en de expressieve
uitdrukking daarvan. De acht dansers en danseressen vertellen een verhaal
met hun lichaam. Dat verhaal is duidelijk te volgen door de enorme zeg-
gingskracht van de bewegingen. In 'Oktober' staan de herinneringen van
een oude vrouw centraal. Een moderne dansvoorstelling die u persoonlijk
raakt, door de herkenbaarheid van het universele gebaar. Kom kijken!
Donderdag 14 januari, aanvang 20.00 uur, toegangfl. 27,50/fl. 25,-.
Theo en Vincent
Een briefwisseling in Nederlandse gebarentaal
I 8<?v
Een briefwisseling in Nederlandse gebarentaal door Handtheater Toog.
Theo en Vincent gaat over de innige, maar gecomplicerde band tussen de
broers Van Gogh, en over de bevlogenheid waarmee zij zich met de schil-
derkunst bezighouden. In de voorstelling worden brieffragmenten afge-
wisseld door visualisering van schilderijen van Vincent in drie dimensies
en korte choreografieen. De Nederlandse gebarentaal is een visuele taal
met een eigen grammaticale structuur en lexicon. Het werk van Vincent
van Gogh heeft treffende overeenkomsten met deze Nederlandse voertaal
voor doven; sterk visueel, beeldend, kleurrijk en impressionistisch. De
brieven van Vincent aan zijn broer hebben eenzelfde uitgesprokenheid.
De brieven zijn vertaald' en gedramatiseerd, waardoor er een andere kijk
op het leven van Vincent ontstaat en op de relatie met zijn broer.
Vrijdag 15 januari, aanvang 20.00 uur, toegangfl. 22,50/fl. 20,-.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij de kassa van de Stadsgehoorzaal,
Schiedamseweg 51, van dinsdag tot en met zaterdag van 13.00 tot 20.00
uur en een uur voor aanvang van de voorstelling.
St. Radboud
Concert aan de Schie
Muziekvereniging St. Radboud geeft haar nieuwjaarsconcert op zaterdag
9 januari in het nieuwe theater van Schiedam. Aan dit eerste 'Concert aan
de Schie' zal medewerking worden verleend door een van de beste big-
bands uit de regio, de Big Fun Band Overschie. Het harmonie-orkest
speelt een breed scala van speciaal voor harmonie gecomponeerde en ge-
arrangeerde muziek, van licht klassiek tot filmmuziek. Ook klanken uit
Startrek trekken voorbij plus melodieen uit de Koreaanse volksmuziek.
Het concert begint om 20.15 uur, zaal open om 20.00 uur. Kaarten zijn
verkrijgbaar bij de leden van St. Radboud en aan de kassa van het Theater
a.d. Schie.
Zaterdag 9januari, aanvang 20.00 uur, toegangfl. 10,-.
Sexteto Cayengue
Tangueros de Hollanda
Gedreven door hun liefde voor het werk van de grote maestro's Osvaldo
Pugliese en Astor Piazzolla, richtten bandoneonspelers Carel Kraayenhof
en Leo Vervelde in 1988 het eerste Nederlandse tangosextet op. De muzi-
kale interpretaties van Sexteto Cayengue zijn romantisch, weemoedig,
energiek en soms ruig, maar altijd hartstochtelijk. De bandoneons, hart en
stem van de tango, geven in het sextet de cayengue aan, het kenmerkende
pompende ritme. Cayengue is voor tango wat swing is voor jazz. In de ar-
rangementen klinken duidelijk invloeden door vanuit de pop, jazz, salsa,
klassieke en contemporaine muziek. Sexteto Cayengue heeft in de tien
jaar van haar bestaan wereldwijd erkenning gekregen en een trouwe scha-
re fans opgebouwd. Een concert van Cayengue is altijd weer een vurige
ontlading van passie en weerbarstige energie.
Zondag 10 januari, aanvang 15.00 uur, toegang le rangfl. 29,-/fl. 26,50,
2e rangfl. 24,-/fl. 21,50.
Rowwen Heze
Lange tijd is Rowwen Heze het best bewaarde geheim van Limburg ge-
weest. Inmiddels is de populairste band van het zuiden in het hele land
door|ebroken. In de afgelopen tien jaar heeft de groep bovendien een be-
langnjke bijdrage geleverd aan de popularisering van de accordeon in de
popmuziek en het gebruik van dialect in de songteksten. De teksten, ge-
schreven door leadzanger/gitarist Jack Poels, schetsen het leven in al zijn
verschijningsvormen. Herkenbaar bezingt de band alles wat een mens be-
zig houdt; liefde en dood, geboorte, bruiloft en begrafenis, roddel en ach-
terklap, fanfare en de onvervulde verlangens in een grijs bestaan. In 1997
ontving Rowwen Heze een Gouden Notenkraker, de prijs die wordt toege-
kend aan de beste Nederlandse live-muziekact. Ook in de theaterzaal (se-
mi-akoestisch) is een optreden van Limburg's trots een feest.
Vrijdag 15januari, aanvang 20.15 uur, toegangfl. 44,-.
Toegangskaarten voor Theater de Teerstoof en Theater a.d. Schie zijn
verkrijgbaar bij de Theaterkassa, Stadserf 1, van maandag tot en met vrij
dag van 10.00 tot 15.00 uur en op zaterdag van 12.00 tot 14.00 uur, tel.
2467467.
nieuwe liefde bijgekregen, naast
haar al bestaande hartstocht
voor de Sumo-worstelaars. Het
mooie daarbij, vindt Czeto, is het
contrast tussen de volstrekt emo-
tieloze gezichten van de Butoh-
dansers en hun bewegingen. Be
wegingen waaruit zoveei kracht
en spanning spreken dat je als
toeschouwer volledig gevangen
en verstrikt raakt.
De Butoh-dans is ontstaan in de ja
ren zestig, als protest tegen de oor-
log in Vietnam. Anti-oorlog, anti-
onderdrukking. Terug naar de oor-
sprong, terug naar de geboorte.
Zelf heeft Beaty Czeto nog nooit
een Butoh-dans bijgewoond: zeer
zelden treden de Japanse dansers
naarbuiten. Een keer hebben ze bij
weten van Czeto buiten Japan op-
getreden, maar video-opnames van
hun voorstellingen geven toch wel
wat van de magie prijs.
Het lichaam komt in al het werk
van de Vlaardingse kunstenares
naar voren en dat merk je meteen
als je de trap van Pervelle afdaalt.
Aan de muren hangen etsen, schil
derijen en beelden van lichamen.
Een rood getint lichaam, daar: een
blauwe. Grote formaten, kleine.
Met het lichaam kan je zoveei uit-
drukken, meent Beaty Czeto, zo
veei gevoelens en emoties dat ze
nog lang niet toe is aan zoiets als
een landschap. Ik denk ook niet dat
ik gauw een vrouw met een poedel
op schoot zal schilderen, zegt ze
lachend in haar atelier. Opvallend
genoeg wordt ze niet geraakt door
sport. Toch beweging pur sang?
Maar dat opgefokte dat je zo vaak
in de sport ziet, dat vindt ze maar
niets. Presteren, ouders die gillend
langs de lijn hun kroost aanmoedi-
gen. Liever portretteert ze sjama-
nen die met hun bewegingen oude
wijshedfen en ervaringen lijken te
verbeelden.
De bewegingen die zo belangrijk
in haar werk zijn, probeert Czeto
behalve met het kunstwerk zelf,
ook op te wekken door de beelden
te herhalen. Hierdoor onstaan er
vormen van ritmes. Soms lopen er
zo twee of drie verhalen door het
kunstwerk heen.
Tijdens het werk luistert ze con
stant naar muziek, steeds naar de-
zelfde cd bij hetzelfde werk. Het
kan haast niet anders of de muziek
bei'nvloedt haar bij haar werk. Mo-
menteel zijn het vooral de langza-
me klanken van de vroege Tom
Waits waar ze naar luistert.
Voor het eerst heeft ze zich toege-
legd op miniatuuretsjes die ze met
een geheim precede („chemicalien
die op elkaar inwerken'heeft we
ten te maken. Verscheidene daar
van kunnen op de expositie in Per
velle worden bekeken. Kleine for
maten, dat is alleen maar handig
wanneer ze straks het vliegtuig in-
stapt, zegt ze. Hoeft ze niet zoveei
mee te torsen, alleen maar een
klein koffertje, lacht Czeto. Een
reis naar de Verenigde Staten, Bea
ty Czeto is er samen met Annette
Braad en Patricia Elsakkers in ge-
slaagd een New Yorkse galerie-
houder van hun kwaliteiten te
overtuigen. Drie brutale meiden
die vorig jaar door New York ren-
den, met Annette als absolute aanj..
voerster, om toch maar die galerie-
houders over de streep te trekken.
En het lukte, in februari vertrekt
het trio voor een gezamenlijke ex
positie in de Cast Iron Gallery mid
den in Soho.
Het is een droom die voor haar uit-
komt, exposeren in New York.
New York is toch een beetje wat
Parijs vroeger was. In Soho en
Greenwich Village stikt het van de
galeries en kunstenaars en potenti-
ele kopers. En de geschiedenis.
Andy Warholl met zijn Factory,
die Beaty Czeto bij een eerder be-
zoek helaas niet kon terugvinden.
Veel geschiedenis in de stad lijkt
onopgemerkt ten gronde te gaan.
Veel titels van haar huidige ets$p
en schilderijen heeft Czeto mogen t
lenen van Phil Demise Smith, een
New Yorkse kunstenaar, dichter?%
muzikant die bij de opening van de
expositie met zijn band zal spelen.
Titels als 'Wing of bodies' en 'The
blue clear decrease' die ze al bla-
derend door een dik boek van
Smith samenstelt. Je kunt zo ook
zien in Pervelle.
Het blijken drukke tijden voor
Beaty Czeto te zijn, want op 31 ja
nuari (18.00 uur) komt haar atelier
in beeld bij Kunstblik, een pro
gramma van de AVRO. Deelne-
mers konden in het programma een
kunstwerk winnen en Czeto was
geselecteerd. Later kreeg ze nog
een foto van de gelukkige winnaar
en ze moest wel lachen toen ze zag
hoe haar kunstwerk in de huiska-
mer uitkwam. Een zeer traditioneel
ingericht huis, met aan de muur
een niet zo'n traditioneel schilde-
rij-
Beaty Czeto exposeert tot en met
21 januari in Pervelle aan de
Fransenstraat. De expositie in de
Cast Iron Gallery 159 Mercer
Street, New York) Wordt geopend
op 21 februari. Tot 12 maart kan
de groepsexpositie worden heke-
ken.
i
i
SCHIEDAM - De Historische
Vereniging Schiedam blijft zich
zorgen maken over de toekomst
van een oude gymnastiekzaal
aan het Broersveld. Het gebouw,
momenteel ingebruik door dans-
leraar Rudolf Fitskie, is vermoe-
delijk gebouwd in de eerste helft
van de negentiende eeuw en is
daarmee volgens de Historische
Vereniging een uniek gebouw. In
het decembernummer van Scy-
edam wordt de laatste stand van
zaken vermeld.
Het gebouw heeft in die honder-
vijftig jaar niet alleen dienst ge-
daan als gymnastiekzaal. Zo is het
van de buitenkant ietwat spook-
achtige gebouw tijdens de Tweede
Wereldoorlog gebruikt als maga-
zijn en kantoor van de Distributie-
dienst. Tot 1980 heeft verder de St
Jans/Aloysiusschool er gebruik
van gemaakt. Bijzonder zijn de
dertien hoge boogramen.
Er hebben de laatste jaren nogal
wat dreigende wolken over de
gymnastiekzaal gehangen. In de
plannen om het Gat van Bolmers
(tussen Broersveld en Broersvest)
te dichten was steeds voorzien in
sloop van het gebouw. „Geduren-
de al die jaren heeft de vereniging
in het Projectteam Centrum ge-
tracht het gebouw in de plannen in-
gepast te krijgen, daarbij gesteund
door Bewonersvereniging Schie
dam-Centrum", schrijft R. W.
Poels in de rubriek historie actueel.
„Het gebouw is de inspanning
waard."
De gemeenteraad van Schiedam
heeft uiteindelijk op 5 oktober uit
een viertal varianten voor een mi-
nimunvariant gekozen. „Of dit be-
houd uiteindelijk alle eer laat aan
het gymnastiekgebouw is nog
maar de vraag. De gekozen mini-
mumvariant gaat louter uit van
handhaving op het (verder slecht
toegankelijke) middenterrein."
In het decembernummer wordt
verder aandacht geschonken aan
de 'groene linten doorZwart Naza
reth'. Ing. W. C. Hoogeweij gaat
in op de geschiedenis van het ste-
De eeuwenoude gymnastiekzaal, uniek in Nederland. Foto Roger van der Kraan
delijk green in Schiedam. Duide
lijk wordt dat de stad Schiedam
green lang veronachtzaamde, tot
diep in de negentiende.eeuw. Aan-
zetten waren er echter zeker wel.
Zo kan je op een kaart van Jan
Stampioen uit 1650 zien dat er
stroken land zijn beplant, zoals
langs de Seedijck naar Spierings-
hoek en van de Mathenesserdijk
naar huize Spangen. Maar, stelt
Hoogeweij, we moeten daarbij niet
denken dat het recreatieve wandel-
routes waren. „De buitenomwal-
ling was militair terrein, de lijn- en
spinbanen waren bedrijfsterreinen,
en de rivierdijken poldercontruc-
ties. De bomen langs deze linten
gaven schaduw, braken de wind en
leverden geriefhout en takkenbos-
sen voor de bakkerijen. Bomen
waren toelaatbaar, als ze maar niet
de zeilschepen en de trekschuiten
in de weg stonden en zich niet be-
vonden in het schootsveld van de
kanonnen en hun schutters." Tui-
nen waren er overigens wel.
Meestal waren het warmoezeniers-
tuinen, graftuinen bij kloosters en
artsen en tuinen voor het fruit.
In de stad zelf, langs de Lange Ha
ven en de Schie, de Korte Haven
en de Dam stonden de huizen zon-
der groen. Dat vind je ook weer te
rug op de kaarten van De Gheijn
(1598), Jacob van Deventer(1560)
en Rutger van Bol'es (1770). Het
groen in de stad kon je vooral vin-
den langs de touwslagerijen en in
de hoek tussen Schie en Noord-
vest.
Het eerste echte groen ten behoeve
voor de recreatie dateert van 1550.
De burgemeester, schout en sche-
penen wezen een gebied aan waar-
op de burgerij het kolfspel kon be-
oefenen. Wel waarschuwde de
burgemeester dat er niet mocht
worden gekaatst op zondag bij het
stadhuis of op straat. Alleen buiten
de stad op de Vest was het toege-
staan te kaatsen.
In 1766 werd de Plantage aange-
legd, door Horsman en de
stadsaardewerkers, het eerste
stadspark van Nederland: „Een be-
wust aangelegd groen lint waar
niet alleen langs maar ook dodrj
kunt wandelen." Maar, vervolgt
Hoogeweij, de Franse Tijd gooide
wat roet in het eten (eind achttien-
de eeuw). Het bestuur besloot flink'
te snijden in de afdeling groen-
voorziening waardoor de Plantage
achteruit ging. Dat kwam allemaal
pas weer min of meer op orde in
het begin van deze eeuw.
Scyedam, een uitgave van de His
torische Vereniging Schiedam, kan
gewoon in de boekhandel worden
verkregen. Prijs: fl. 6,-.
