Zoo zit dat
Zoo groot is een olifant
I
Fokprogramma's belangrijk
voor Diergaarde Blijdorp
m
Blijdorp abonnementen
Het is een echt damesgebeuren, daarin Blijdorp
Blijdorp zet zich in voor natuurbehoud
Een Dikdik had beter een Dundun kunnen heten omdat
het een slanke dwergantilope is.
In Blijdorp kun je al voor Pasen je ei kwijt (programma
Eitje).
Een giraf is als baby al groter dan een volwassen mens.
Een ooievaarsnest weegt honderden kilo's.
Zebra's trekken hele gekke bekken als ze vrouwtjes wil-
len versieren; zebra's hebben in hun gehemelte een reuk-
orgaan waarmee ze kunnen ruiken of de vrouwtjes willen
paren.
Een atlantische mensenhaai slaapt nooit echt; hij moet
namelijk blijven zwemmen om adem te kunnen halen.
Een giraf doet hazeslaapjes, in totaal slaapt hij maar 30
minuten per 24 uur.
Een krokodil en een giraf kunnen even lang zijn, alleen
de een horizontaal en de ander verticaal.
Krokodillen zijn de oudste Blijdorp-bewoners.
Flamingo's zijn roze omdat ze garnalen eten.
Een kudde van tien olifanten produceert per dag onge-
veer 1500 kilo poep.
Een dromedaris wandelt rustig 17 dagen zonder te drin-
ken door de woestijn, maar drinkt dan bij de eerst volgen-
de oase in 10 minuten wel 135 liter water.
Een struisvogel kan wel 70 km per uur rennen en loopt
zodoende dus een grote kans aangehouden te worden als
hij dit binnen de bebouwde kom doet.
In Blijdorp is er voor elk wat wils; alle kleuren en maten
zijn aanwezig, of je nu voor een knalblauwe gifkikker of
een rustig grijze olifant kiest.
Er zijn padden waarbij de jongen in de huid van de rug
van de moeder groeien.
Sommige dieren kunnen heel goed toneelspelen, denk
maar aan een wandelende tak of een zweefvlieg die op
een gevaarlijke wesp lijkt.
Elk dier heeft zo zijn/haar eigen plantenwensen.
Zeeotters gebruiken net als mensen bestek; zij eten altijd
drijvend op hun rug; harde schelpen slaan ze stuk op een
steen die ze op hun borst leggen.
Een papegaai eet ook hondenbrokken.
Schuttersvissen vangen insecten door ze met waterdrup-
pels te bekogelen waarna ze in het water vallen en dus
gegeten kunnen worden.
Sommige vissen gaan elke dag naar de schoonheidsspe-
cialiste; tandbaarsen laten zich bijvoorbeeld iedere dag
gewillig door poetsvissen reinigen.
ROTTERDAM - Olifanten,
je kunt er niet omheen. Zeker
niet in Blijdorp waar er maar
liefst tien rondlopen in Ta-
man Indah, het prachtige,
nieuwe olifantenverblijf. Oli
fanten zijn, aldus de voor-
lichter van Blijdorp, Con
stance Alderlieste, ontzettend
sociale dieren. Om de rust
(voorwaar een groot goed als
het om olifanten gaat) te be-
waren, is de kudde onlangs in
tweeen gesplitst: Irma, Doua-
nita en Yasmin aan de ene en
Tin Tin, Phyo Phyo en Yu
Yu Min met hun kalveren aan
de andere kant. De manne-
tjes, de bullen Alexander en
Palong lopen daar niet tus-
sen. Dat zou, zeker als een
van de dames een vruchtbare
periode heeft, tot rarapzalige
situaties kunnen leiden.
ROTTERDAM - In Blijdorp
zijn altijd veel jonge dieren te
bewonderen, zoals olifantjes,
okapi's en girafjes. Kleine
olifantjes en andere babydie-
ren zijn reuze leuk, maar ook
noodzakelijk. Het fokken van
bepaalde diersoorten is nodig
om uitsterven te voorkomen.
Bernhardine Fonds
Wie een abonnement voor Blijdorp koopt zal merken dat dit
meer is dan een doorlopend toegangsbewijs. Abonnementhou-
ders kunnen namelijk niet alleen het hele jaar Diergaarde Blij
dorp onbeperkt bezoeken, maar kunnen ook genieten van vele
leuke extra's. Daarnaast draagt men met het abonnement ook
een steentje bij aan de belangrijkste doelstelling: natuur- en
soortbehoud. Meer hierover lezen de abonnementhouders in
het 'Blijdorp Blad'. Dit kleurrijke magazine valt een keer in de
twee maanden in de bus. Het nieuwe abonnement is momen-
teel weer te koop, op doordeweekse dagen bij de bezoekersser-
vice en in het weekend aan de kassa's van Blijdorp. In principe
zijn de abonnementen geldig van 1 mei 1999 tot en met 30
april 2000. Indien het abonnement al in maart of april aange-
schaft wordt, heeft men dus een aantal weken extra!
Tarieven
gezinsabonnement (twee ouders/verzorgers en de inwonen-
de kinderen t/m 17 jaar) fl.230,-
Eenouder-gezinsabonnement (een ouder/verzorger en de in-
wonende kinderen t/m 17 jaar) fl. 165,-
persoonlijk abonnement, 12 t/m 64 jaar fl. 105,-
kinderabonnement, 4 t/m 11 jaar fl.65,-
seniorenabonnement, 65 jaar en ouder fl.75,-
Een gezin met twee kinderen heeft het abonnement na drie be
zoeken al ruim terugverdiend!
Voordelen abonnement
- onbeperkt toegang tot Diergaarde Blijdorp.
- een keer in de twee maanden het magazine Blijdorp Blad.
- gratis een aantal introduces meenemen.
- korting in de ZOOvenirwinkels van Blijdorp.
- aanbiedingen in de horecalokaties.
- korting op een rondrit met de Jungle Express.
- korting op kleurenfoto's van de Blijdorp Fotoservice.
- korting op bepaalde Blijdorp arrangementen zoals verjaars-
partijtjes en Zoocamp Aanbiedingen voor Blijdorp abonne
menthouders bij andere attracties en musea.
- 2x gratis toegang tot Artis en Antwerpen ZOO/Planckendael.
- korting op de toegang van de Efteling, Het Land van Ooit,
Waterland Neeltje Jans, Naturalis, het Museon, Aqualutra en
Iguana.
- korting bij andere dierentuinen die aangesloten zijn bij de
Nederlandse vereniging van Dierentuinen.
- gratis entree bij een aantal Europese dierentuinen.
Educatie
Bijzondere dieren
Beantwoord de volgende drie vragen. Uit de goede inzendingen
worden drie gezinsabonnementen verloot.
1. Hoe heet het jongste gorilla-aapje in Blijdorp?
2. Hoe zwaar weegt de mannetjesolifant Alexander?
3. Waarom zijn flamingo's roze?
V
Het is dus echt een damesgebeu
ren, daar in Blijdorp. „Zo is het in
de natuur ook. De mannetjes voe-
gen zich alleen in de paartijd bij de
kudde. Is die vdbrbij dan gaan ze
weer. Het groepsgedrag van onze
olifanten is overigens vergelijk-
baar met-dat van olifanten in de
vrije natuur. Onderzoek heeft dat
uitgewezen." Als voorbeeld geeft
Alderlieste: ,.Wij hebben, net als in
een wilde kudde, olifanten van
verschillende leeftijden. Jonge oli
fanten worden beschermd door
hun moeder en alle tantes. Als een
dier een kik geeft, komen ze alle-
maal te hulp." Toch zijn er ver-
schillen: in de natuur moet een oli
fant zestig kilometer afleggen om
aan voldoende voedsel te komen.
Op een dag eet hij zo'n tweehon-
derd kilo bladeren, fruit en gras. In
de dierentuin is die zoektocht niet
nodig. Daar liggen de appels en si-
naasappels - netjes in tweeen ge-
sneden - de kroppen sla, het halfje
brood en de bananen - ongepeld -
klaar voor het oprapen. Voor een
volwassen olifant in totaal zo'n
tachtig honderd kilo per dag.
„Nee, daaraan komt hij niet te kort.
Het voedsel in de natuur is van een
lager voedingsgehalte dan bij ons.
Hier krijgen zij ook compacte
paardenbrokkeri. Die honderd kilo
is genoeg." Het niet hoeven zoe-
ken naar voedsel heeft nog een bij-
komstigheid: de nagels slijten min
der. dus moet er geknipt worden.
Of liever: gevijld. Hoe gaat dat dan
bij de bullen waar de oppassers
Jonge olifanten worden beschermd door hun moeder en alle tantes.
geen lijfelijk contact mee hebben?
Die vraag beantwoordt Martin van
Wees, een van de vijf oppassers.
Zijn antwoord is verrassend: „De
bul steekt gewoon zijn poot door
het luikje. Olifanten zijn ontzet
tend slimme dieren. Dus als je hem
twee keer een brood geeft als hij
zijn poot door dat luikje steekt, dan
weet hij dat de volgende keren feil-
loos."
Om de dieren in de pas te houden
en hen discipline bij te brengen,
moeten ze iedere dag oefenen.
..Wij hebben uitgerekend dat we
een uur met ze bezig zijn. We zet-
ten ze allemaal op een rijtje en dan
moeten ze op commando bepaalde
oefeningen doen: bijvoorbeeld hun
slurf naar boven rollen of een poot
optillen." Dat laatste commando is
niet om het dier een geinig trucje te
leren, maar wordt voor heel andere
situaties gebruikt, aldus Van Wees.
„Je kan een olifant niet vertellen
dat hij moet stilstaan. En tegenhou-
den kan uiteraard al helemaal niet.
Willen wij toch dat het dier stopt,
dan geven wij het commando
'Voet'. Als het goed is, dan tilt hij
zijn poot op. En staat hij gelijk stil,
want een olifant kan vanwege zijn
gewicht nu eenmaal niet op drie
poten lopen." Dat oefenen heeft
nog een ander effect: het is een
soort bezigheidstherapie voor deze
intelligente dieren. Want hoe goed
Blijdorp de natuurfijke omgeving
voor olifanten ook heeft weten te
benaderen, olifanten moeten toch
worden beziggehouden. Om die
reden ook krijgen ze meerdere ma-
len per dag te eten en wordt er dus
druk met ze geoefend. In dat oefe
nen hebben ze overigens niet altijd
zin. Van Wees:,, Wat dat betreft
zijn het net kinderen. Ja, wij mer-
ken dat gelijk. Maar ze moeten wel
luisteren, of ze nu willen of niet.
Die commando's moeten er in slij
ten. Zeker bij de jonkies Timber en
Maxim. Die staan er nu, als eenja-
rigen, maar een beetje bij en doen
gewoon hun moeder na."
Een nieuwkomer in Taman Indah
is Palong, een tien jarige bul. Vo-
rig jaar uit Singapore overgevlo-
gen om te zorgen voor de broodno-
dige genetische variatie in het fok-
programma van de Aziatische oli
fant, dat Blijdorp voor Europa co-
ordineert. Men hoopte dat de da
mes als een blok voor hem zouden
vallen maar vooralsnog tonen zij
weinig belangstelling; hun interes-
se gaat meer uit naar "kroonprins"
Alex. „De vrouwtjes zijn door de
ze vijf ton wegende koios zeer ge-
imponeerd. Als we ze bij hem la-
ten, volgen ze met argusogen al
zijn bewegingen. Ze zijn dan
enorm onderdanig." Alexander
heeft inmiddels al succes gehad:
Bernhardine. de eerste olifant in
een Nederlandse dierentuin gebo-
ren en inmiddels verhuisd naar
Miinster, is zwanger van hem ge-
weest. Helaas is haar jong overle-
den. In Blijdorp is Douanita in ver-
wachting. Van Ramon, de vriende-
lijke bul die nu bijna een jaar gele-
den plotseling overleed. Haar be-
valling wordt verwaeht in het jaar
2000 -de totale draagtijd duurt tus-
sen de 22 en 24 maanden- en is de
eerstkomende in Taman Indah.
Dan breken er weer spannende tij-
den aan voor de verzorgers want
net zoals bij de vorige bevallingen,
staan zij handenwringend aan de
zijlijn: bevallingen in Blijdorp zijn.
net als in de natuur, een groepsge-
beuren. Daar hoort geen mens bij.
Blijdorp neemt deel aan zo'n ze-
ventig Europese fokprogramma's,
zogenaamde European Endange
red Species Programmes (EEP's)
en is een van de toonaangevende
zoo's in Europa. Zes van deze
EEP-programma's worden in Rot
terdam gecodrdineerd, waaronder
die van de Aziatische olifanten en
de kleine panda's.Voor deze soor-
ten worden in Rotterdam stamboe-
ken aangelegd. Deze bevatten be-
langrijke gegevens, zoals de ge-
boortedatum, wie de ouders zijn en
de bloedgroep. Deze 'burgerlijke'
stand maakt het mogelijk om te be-
palen welke dieren met elkaar ge-
ruild moeten worden of welke
beesten gekoppeld moeten wor
den. Naast burgerlijke stand is
Blijdorp dus ook een soort dating-
bureau voorbedreigde diersoorten.
Mede door het fokprogramma in
Blijdorp kan de bevolking van
Darjeeling in Noord-India weer ge~
nieten van kleine panda's, die door
de diergaarde daar naartoe zijn ge-
bracht. In de plaatselijke dieren
tuin zitten ze in de boom, terwijl
hun voortbestaan op de hellingen
van het Himalayagebergte een stuk
onzekerder is. Samen met Indiase
natuurbeschermingsorganisaties
werkt Blijdorp aan een project om
de kleine panda's weer terug te
zetten in de natuur.
voorkomen dat de dieren zich ver-
velen. Hoe intelligenter de dieren.
des te belangrijker is het dat ze
worden beziggehouden. Het straalt
ook van de dieren af als ze het naar
hun zin hebben. Voor het publiek
biedt dit tevens de kans om meer te
weten te komen over bekende en
minder bekende diersoorten.
Naast alle inspanningen binnen de
tuin op het gebied van natuurbe
houd streeft Blijdorp er ook naar
om dieren uit te zetten in de natuur.
Dit is echter verschrikkelijk moei-
lijk, omdat er weinig veilige leef-
gebieden voor de dieren zijn. Door
de toename van de bevolking en
het kappen van bos, blijft er weinig
ruimte voor hen over. De diergaar
de ondersteunt natuurbescher-
mingsprojecten ter plaatse via het
Bernhardine Fonds, dat daar speci-
aal voor is opgericht, Vorig jaar
stond een onderzoeksproject naar
de olifantenpopulatie in Laos cen-
traal. Het nieuwe thema voor dit
jaar is de Maleise Bosrand, die vo
rig jaar in Blijdorp werd aange
legd. In de loop van het jaar zullen
diverse activiteiten rond dit thema
worden georganiseerd, waarvan de
opbrengst zal worden besteed aan
een nog nader te bepalen natuurbe-
schermingsproject op de Filippij-
nen. waar natuurbehoud heel hard
nodig is.
if.
In Blijdorp zijn a I meer dan 45 gira fjes geboren
Maar natuurbehoud is meer dan al
leen fokprogramma's. Diergaarde
Blijdorp besteedt ook veel aan-
dacht aan educatie en doet dat op
een leuke manier. Het publiek
loopt door de verschillende leefge-
bieden, waarin een stukje natuur
uit verre landen dichterbij wordt
gebracht. De relatie tussen leefge-
bied en dier is hierdoor heel goed
zichtbaar. In de tuin hangen bij alle
soorten die met uitsterven worden
bedreigd ook speciale bordjes. De
diergaarde wil de bezoekers op de
ze manier bewust maken van de
kwetsbaarheid van de natuur. De
aanwezigheid van een groot aantal
bijzondere en zeldzame diersoor
ten, benadrukt deze kwetsbaar
heid.
Dankzij de samenwerking met ver
schillende buitenlandse tuinen, be-
schikt Blijdorp over veel diersoor
ten die zelden in andere tuinen te
zien zijn. Zo kijken twee Amoer-
panters vanuit hun luxe verblijf ta-
melijk zorgeloos naar het passe-
rende publiek. Honderden kilome
ters verderop - in Vladivostok,
Rusland - lopen nog maar dertig
soortgenoten rond in het wild.
Voor hen ligt de dood dagelijks op
de loer. Ze bevinden zich letterlijk
en figuurlijk aan het einde van de
wereld.
In Blijdorp wonen ook de allereer-
ste zeeotters die ooit levend in Eu
ropa te zien waren. En de diergaar
de maakt het zichzelf overigens
niet gemakkelijk, want net als veel
bijzondere dieren, stellen de zeeot
ters bijzonder hoge eisen aan hun
voedsel en leefomgeving. Vandaar
dat veel aandacht wordt besteed
aan toegepast onderzoek naar
voorplanting, gedrag, voeding en
medische zorg. Het wordt de die
ren ook niet te gemakkelijk ge-
maakt in hun beschermde woon-
omgeving. De inwoners van de
diergaarde krijgen hun voedsel
niet op een presenteerblaadje. Zo
wordt de vis voor de ijsberen ver-
pakt in ijsblokken. Ze moeten net
als in de natuur iets doen om aan
eten te komen. Zo wordt meteen
Stuur je antwoorden op een briefkaart (zonder envelop) naar:
Diergaarde Blijdorp, o.v.v. Prijsvraag, Postbus 532,3000 AM Rotterdam.
