Dichten in het Antilliaans, Afrikaans,
Surinaams, Indisch en Vlaardings
ins, Afrikaans,
Vlaardings
y. vi
r
ARBO-wet: Elke zaak heeft een of
meer bedrijfsHulpVerleners nodig'
flits
Musis Sacrum van start
in nationale trioleague
MaasposT
'Nederlands taal mondiaal'als thema Vlaardingse taalfestival
LT
v
X. -
Verkeer
Branders-
feesten
Pasar Asia
Wielerronde
r
Twirlteams
scoren goed
posT
hgse taalfestival
-V. V
Fire Escape opent opleidingscentrum in Schiedam
7,
-A- v J* f
m
VLAARDINGEN - 'Het
Nederlands is te mooi om
aan de Nederlanders over te
laten'. Deze uitdagende stel-
ling werd verdedigd in een
discussie tussen weten-
schappers en publicisten in
de zaal Harmonie te Vlaar-
dingen. Thema van het 7e
Vlaardingse festival was 'de
Nederlandse taal mondiaal'
oftewel hoe in verschillende
landen als Belgie, Suriname,
Indonesia, de Antillen en
Zuid-Afrika een 'soort' Ne
derlands wordt gesproken.
En niet alleen gesproken
maar ook gezongen, ge-
speeld en voorgedragen
door een tiental niet-profes-
sionele taalkunstenaars. De
stelling werd al snel bewaar-
heid. Hoe mooi ben je, Ne
derlands van over de grens?
Een middag vol weemoed
en verlangen gehuld in pro-
za en poezie.
Papiemento
x -
Schaaktoernooi voor partnersteden
Bosch wint internationaal judotoernooi
Run-bike-run op wielerbaan
Historisch bockeybeeldmateriaal gezocht
WK integraal op de buis
Plomp legt voorzitterscbap Fortuna neer
Stuur sportnieuws naar de Maaspost
'7# 4rrjf w
Gospelkoor Good Spirit'still haven't found what i'm looking
for' Foto Roger van der Kraan
Woensdag 22 September 1999
SCHIEDAM - Om de Schie
damse Branderfeesten, in de
week van maandag 20 tot en
met zondag 26 September,
ongestoord en veilig te laten
verlopen worden door de ge-
meente diverse verkeers-
maatregelen genomen. Stra-
ten waar evenementen
plaatsvinden worden afge-
zet. Het doorgaande verkeer
zal met borden om de bin-
nenstad worden geleid. In het
drukke weekend van zater-
dag 25 en zondag 26 Septem
ber worden pendelbussen en
extra trams ingezet.
De belangrijkste verkeers-
maatregelen op een rij. In
verband met de kermis is de
Broersvest ter hoogte van de
Boterstraat en het Emma-
plein afgesloten voor het
doorgaande auto- en fiets-
verkeer van maandag 20 Sep
tember 8.00 uur tot en emt
maandag 27 September om
12.00 uur. Omdat op vrijdag
24, zaterdag 25 en zondag 26
September ook nog andere
festiviteiten plaatsvinden is
de Broersvest op deze dagen
helemaal afgesloten, dus
vanaf de Boterstraat tot aan
de Rotterdamsedijk. De bus-
sen van de RET en Connex-
xion rijden deze periode niet
over de Broersvest. De tram
blijft normaai rijden.
In verband met de verplaat-
sing van een gedeelte van de
weekmarkt, de opbouw van
de Pasar Asia en diverse an
dere activiteiten zullen van
vrijdag 24 tot en met zondag
26 September worden afge
sloten:
De Rotterdamsedijk, gedeel
te Buitenhavenweg-Boer-
haavelaan vanaf vrijdag
12.00 uur;
Buitenhavenweg, gedeelte
Koemarkt-parkeerterrein
vanaf vrijdag 12.00 uur;
Lange Haven, oostzijde van
af vrijdag 17.00 uur;
Lange Haven, westzijde, ge
deelte Griffioenstraat-Ger-
rit Verboonstraat, vanaf
vrijdag 17.00 uur;
's Gravelandseweg ten zui-
den van de Burgemeester
Honnerlage Gretelaan voor
het verkeer in de rich ting van
de binnenstad, vanaf zater-
dagmorgen;
Lange Kerkstraat, gedeelte
Grote Markt-Grofbaan en
Grote Markt westzijde, van
af zaterdagmorgen.
In verband metde wielerron
de in bedrijvengebied 'sGra-
veland en de tr aditioneel gro
te toeloop van het publiek op
zondag gelden op zondag 26
September nog extra afslui-
tingen:
Singel gedeelte Emmastraat-
Laurens Costerstraat;
's Gravelandseweg westelij-
ke rijbaan, gedeelte zuidelij-
ke afrit A-20, Pein '40-'45
richting binnenstad;
's Gravelandseweg westelij-
ke rijbaan, gedeelte Neher-
straat-Fokkerstraat;
Neherstraat en Fok-
kerstraat.
Bezoekers kunnen op zater
dag 25 en zondag 26 Septem
ber gebruikmaken van de in-
zet van extra openbaar ver-
voer. Er zullen extra trams
worden ingezet er er rijden
gratis pendelbussen. Auto-
mobilisten kunnen parkeren
in de bedrijvengebieden 's
Graveland (op zondag in ver
band met de wielerronde al-
leen ten oosten van de's Gra
velandseweg), Merwehaven,
Nieuw Mathenesse of op het
parkeerterrein aan de
noordkant van het NS-sta-
tion Schiedam-Centrum (in
het centrum is alleen de par-
keergarage van de Nieuwe
Passage open).
Gratis pendelbussen zorgen
op beide dagen voor vervoer
naar het centrum van Schie
dam. Deze bussen kunnen
worden aangehouden en ze
stoppen ook bij de reguliere
halteplaatsen. De pendelbus
sen rijden de volgende route:
beginpunt 's Gravelandse
weg nabij Algerastraat, Al-
gerastraat, Van heekstraat,
Jan van Riebeeckweg,
Nieuwpoortweg, Overschie-
seweg, station Schiedam-
Centrum, Prof, kamerlingh
Onneslaan, Lorentzplein,
Boerhaavelaan, Rotterdam
sedijk, Koemarkt, Gerrit
Verboonstraat, Oranje-
straat, Nieuwe Haven en ver-
volgens weer terug naar het
beginpunt.
Tijdens de Brandersfeesten
zullen de bussen van de RET
en Connexxion, die normaai
via de Broersvest rijden,
worden omgeleid via de
Boerhaavelaan. De halten op
de's Gravelandseweg en de
Broersvest komen daarmee
te vervallen. Het doorgaande
autoverkeer zal de gehele
week met borden om het cen
trum worden geleid. Op zon
dag 26 September kunnen
automobilisten niet richting
centrum rijden vanaf de af-
slag Schiedam-Centrum van
rijksweg A-20.
Door Frank Willemse
Het Vlaardings Taalgenotschap
(VTG) begint langzaam maar ze-
ker een zekere faam op te bou-
wen. Niet alleen in de stad waar
zij trots de naam van voert en
waaraan zij zelfs het dialect als
een der talen van de Nederlandse
stam ziet. Maar ook daarbuiten
met de typische VTG-producten
als: de restauratie van oude muur-
reclames, de driemaandelijkse
talkshow 'Haringkaken' in De
Steeg en het literaire maandblad
'DeZwart-Witte Vlaardinger'
Vorig jaar was het thema van het
taalfestival 'Dialecten', nu werd
was de noemer voor het zevende
festival 'Nederlands uit het bui-
tenland'. Op het podium stonden
een keur van artiesten met hun
bijdrage aan de cultuur van het op
Nederlandse wijze communice-
ren. Presentator Berry Lussen-
burg opende de middag met en-
kele korte zinnetjes: bang om
door de mand te vallen met ruim
veertig taalliefhebbers in de zaal.
Mischien niet veel toeschouwers
maar de kwaliteit compenseerde
het aantal. Organisator Peter de
Jong stelt dan ook terrecht vast:
'dat het festival eerder een deel-
nemersgebeuren is dan een pu-
bliekstrekker'Toch zeker een
publiekstrekker is Coen Pronk
(62, Batavia) die het sprookje As-
sepoetser in het Petjoh voor-
droeg. Petjoh, een mengtaal van
Nederlands en Maleis, is een In
disch accent met duidelijk voor-
in-de-mond gespoken uitspraak.
Hilarisch in zijn voordracht met
de beschijving van de twee ja-
loerse stiefzusjes van Assepoet-
ser. „Ze verbeelden sexbommen,
de ene met een neus als 'n pisang
goreng en de ander z6 scheel als
de papagaai."
In de Antillen spreekt men Ne
derlands op school, Engels in de
handel en Papiamento op straat.
Natalie Koster (31,Curasao) gaf
met gitaar en rappende mond rit-
mische poezie ten beste. Waarin
de zaal meedeed; al klappend en
rappend 'Bekita' zingend. Net als
Lucky Pop (Bonaire) met zware
en moedige gedichten over 'In-
justitia', Zij komt op in haar ge
dichten voor alleenstaande moe-
ders en blikt terug met heimwee
weemoed naar haar eiland.
In Zuid-Afrika is het 'Suid-Afri
kaans' slechts den van de elf talen
die daar gesproken worden. Het
Engels overheerst en volgens his-
torisch taalkundige, Dr. Els Ruij-
sendaal (Universiteit Nijmegen)
dicigt deze taal 'de schuld te krij-
gen wat er in Zuid Afrika is mis-
gegaan'. Dit laatste was ook te
horen in de gedichten van de 23-
jarige Zuid-Afrikaanse student
van bloedstelping en verbandmid-
delen, ook de snackbarhouder zal
de klant moeten kunnen reanime-
ren bij een hartaanval. „Wij leren
de cursisten omgaan met calami-
teiten waarbij de eerste 5 minuten
van cruciaal belang zijn. Hierna
nemen 'professionals', als brand-
weer, politie en ambulanceperso-
neel de zaak over."
Theo Kimp. De flarden woorden
die te onderscheiden waren, als
Hiroshima, Politiek, Ongekende
Werkelijkheid en In God's naam
Vergeef Ze, voelden zwaar en be-
klemmend aan. Gelijk de politie-
ke situatie in zuidelijke Afrika.
Lichter en beschouwender waren
de gedichten die taalprof. Jacques
van der Elst van de Universiteit
Potchefstroom voordroeg. De
werken van bekende dichters
konden meegelezen worden en
waren zo beter te begrijpen. De
taaldeskundige gaf tijdens de dis
cussie voorbeelden van zuiver
Nederlandse of Afrikaanse woor
den als prikkelpopje voor gla-
mourgirl of droogslinger voor
centrifuge.
De inheemse taal 'Vlaardings'
werd vertegenwoordigd door de
dichter Leo Minigh (52) die zijn
liefde voor Vlaardingen beleed.
En dat als aangetrouwd Vlaardin
ger. In zijn gedicht Taal-Lokaal
vergelijk hij de stad met een
vrouw met straatnamen als Lies-
veld en Waai- en Buizengat. De
andere autochtoonse dichter is
Sanab Humon waarin, die ver-
kleed in korte broek, Hawai'-shirt,
helm en prei, een lid van VTG
was te herkennen. Fatagonie was
het slagwoord waaraan in zijn
teksten, liederen, rijmjes en ver-
haaltjes werd verwezen. Droog
mingen. Immers al twee jaar wor
den bij grote bedrijven de cursus-
sen op locatie gegeven. Met de
opening van het kantoor aan de
Nieuwe Mathenesserstraat 79,
kunnen nu de trainingen in lesloka-
len worden gehouden. Kleinere
bedrijven hebben vaak weinig
ruimte en met meerdere bedrijven
bijelkaar kan een klas worden ge-
vormd.
De cursussen worden ook 's
avonds gegeven zodat de onderne-
mers het personeel niet overdag
kwijt zijn.
Niet alleen de theorie komt aan-
bod, de mogelijkheid bestaat dat
een 'ramp' wordt nagespeeld. Ge-
trainde acteurs van de toneelgroep
LOTUS spelen levensecht voor
slachtoffer. Neem bijvoorbeeld
een bedrijfsbrand. De hulpverlener
wordt geleerd allereerst mensen te
redden en hierna pas de brand te
bestrijden. Een acteur speelt dan de
directeur die zich in paniek opsluit
op de toilet en die door de hulpver
lener moet worden opgespoord en
gekalmeerd.
Het opstellen van ontruimings-
plannen bij calamiteiten is een an
dere 'poot' van het bedrijf Fire Es
cape. Essentieel noemt Van Gogh
daarbij dat deze plannen in de
praktijk getest worden. Met de
nieuwe vestiging hoopt directeur
Van Gogh de klanten in en random
de regio van dienst te kunnen zijn.
SCHIEDAM - Voor bowlend Ne-
derland is de periode van de be-
langrijke individuele toernooien
weer voorbij. Met ingang van zon
dag 26 September gaan de nationa-
le competities weer van start. Als
eerste de trioleague en vervolgens
ook de vijfmans-league. De ope-
ningsdag van de heren trioleague
wordt gespeeld op de banen van
bowlingcentrum Musis Sacrum.
Deze bowlingvereniging is tradi-
tioneel goed vertegenwoordigd in
de hoogste divisies van de triolea
gue. Net als vorig seizoen zijn de
Schiedammers daarin met drie
teams actief. In de vijfmans-league
is de Musis Sacrum de aansluiting
met de top enigszins kwijt. Na de
degradatie van vorig seizoen is de
club met geen enkele team meer te
rug te vinden in deze eredivisie.
Na het mindere seizoen 98-99 gaan
de dames van Musis Sacrum dit
jaar proberen het geschonden bla-
zoen in de trioleague weer wat op
te poetsen. Onder de naam Musis
Cad Inside hebben Mercedes Ever-
duim, Chris Koopmans, Johanna
Brandsma en Silvia van Baest dui
delijk aspiraties om de vierde
plaats van vorig seizoen te verge-
ten en de titel weer terug naar
Schiedam te halen.
Het Almela-mannenteam dat vorig
jaar de titel op slechts een half punt
misliep, komt dit jaar terug als
ONS/Almela. Met in de selectie
namen als Henk van Essen, Roel
Mol, Adwin Minderhoud, Johnny
Fransen, Olaf van Kalken en Mar-
tijn Bakker, geldt deze Musis Sa-
crum-ploeg zeker als een kansheb-
ber voor de titel. „In de heren trio
league zijn de onderlinge verschil-
len meestal erg klein. Daarom is de
factor geluk in deze competitie ook
niet onbelangrijk", tekent Henk
van Essen echter meteen bij deze
mogelijke favorietenrol aan.
Het tweede team dat als A-Class
Computers voor de competitie is
ingeschreven, lijkt op voorhand
een minder prominente rol te gaan
spelen. Van Essen: „De teamsa-
menstelling is dusdanig veranderd
dat er met een stuk minder erva-
ring gepoogd zal moeten worden
het eredivisieschap te verdedi-
gen." Musis Sacrum 2 bestaat dit
seizoen uit Jan de Bruijn, Koos van
der Enden, Frans Maarse, John
Kool en Rinaldo Tollenaar. Aan
dit vijftal kom afgelopen zondag
op de valreep nog de Belg Henri
Clerckx worden toegevoegd.
SCHIEDAM - De drie twirlteams
van de The Yellow Rainbows heb
ben zaterdag 18 September met
succes deelgenomen aan een mars-
en twirlfestival in Zierikzee. Het
C-team kreeg in de jeugddivisie
7.3 punten. Een zeer goed resul-
taat, aangezien het de eerste keer
was dat deze jongste twirlsters aan
een wedstrijd deelnamen. Het B-
team onder leiding van Charlotte
de Jong behaalde 8.73 punten en
het A-team onder leiding van Syl
via de Jong wist 8.33 punten bij el-
kaar te sprokkelen. Voor deze bei
de teams was het puntentotaal vol-
doende om als tweede in respectie-
velijk de jeugd- en derde divisie te
eindigen. De instructrices Annita
Olsthoorn en Marije Gelderblom
toonden zich zeer tevreden met dit
resultaat.
X
xq56
v*
Presentator Berry Lussenburg begon ietwas nerveus tussen
de taalkundigen, maar eindigde als standup-comedian. Foto
Roger van der Kraan
en komisch vertelde hij dat zijn
Vlaardingse zeillogger twee eeu-
wen geleden was vergaan voor
Patagonie door houtworm.
De nieuwslezeressen Philomena
Bijlhout en Carmelita Reeberg
van Radio Rijnmond maakte hel-
der hoe nieuws in het Surinaams
klinkt. Surinaams wordt op straat
en thuis gesproken en is een mix
van Engels, Frans, Portugees en
Hollands. Het nieuws-item 'emi-
gratie boeren naar Suriname' was
hilarisch en schokkend tegelijk.
Het 24 man/vrouw sterke gospel
koor 'Good Spirit' vertegenwoor-
digde de Surinaamse Gospelmu-
ziek met swingende en tevens
stichtelijke liederen. Een voor-
beeld hoe religieuze teksten je
kunnen beroeren door de meesle-
pende swingmuziek.
Niet uitbundig maar heel zachtjes
swingen deed zanger/gitarist
'Bubbles' Toorop met liedjes uit
Nederlands Indie. Liedjes van
weemoed waarbij hij de sfeer van
een huiskamer opriep en het pu
bliek deed meeneurien. Be-
schaafd en elegant net als zijn In-
dische landgenoot publicist Frank
Neijendorff (70), die verhaalde
hoe de taal Petjoh langzaam maar
zeker verdwijnt. Opgeslokt door
mondialisering en zijn metgezel
het Engels. Voorzitster Ruijsen-
daal voorspelde dat deze 'ver-
woording' door het Engels om
zijn beurt weer ingehaald zal
worden door het Spaans. En het
Vlaardings? Geen zorg, daar
zorgt het VTG wel voor.
Door Frank Willemse
SCHIEDAM - „Het is net een
verzekering; je hoopt 'm nooit
nodig te hebben. Maar als de
nood aan de man is, ben je dol-
blij dat de schade vergoed
wordt. Dat geldt ook voor be
drijfsHulpVerleners vertelt
directeur Hans van Gogh. Sinds
10 September is zijn gloednieuwe
opleidingcentrum 'Fire Escape'
geopend op bedrijfsterrein Ma
thenesse in Schiedam. Dit oplei
dingscentrum verzorgt de scho-
ling en training van zogenaamde
BedrijfsHulpVerleners of BH-
V'ers. Niet aile ondernemers we-
ten dat zij verplicht zijn deze
hulpverleners in dienst te heb
ben. Bij Fire Escape kunnen
werknemers het benodigde di
ploma halen.
BedrijfsHulpVerlening is de nieu
we naam voor eerste hulp bij onge-
lukken en bestrijding van calami
teiten.
..BedrijfsHulpVerleners (BH-
V'ers) worden weleens mislukte
brandweerlieden genoemd", legt
Hans van Gogh uit. Niets is minder
waar, vindt hij. De BHV'er is een
allround hulpverlener. Niet alleen
brandblusser maar ook EHBO'er,
verpleegkundige, paniekbestrijder
en ontruimingsdeskundige. Duur
klinkende namen voor een functie
die, volgens de nieuwe Arbo-wet
uit 1994, verplicht is voor alle be
drijven, instellingen en organisa-
ties. Deze Arbo-wet geeft als richt-
lijn dat op iedere vijftig aanwezige
personeelsleden of bezoekers ddn
BedrijfsHulpverlener aanwezig
moet zijn. Bij openbare gebouwen,
als ziekenhuizen of scholen, zullen
er meer speciaal opgeleide mede-
werkers nodig zijn.
Het zijn niet alleen grote bedrijven
die BHV'ers in dienst moeten heb
ben. Een kleinere onderneming als
slagerij of snackbar kunnen ook
veel baat hebben van de hulpverle-
ning. De slager moet iets weten
m
Directeur Hans van Gogh. Foto Roger van der Kraan
Het opleidingscentrum richt zich
vooral op de wat kleinere onderne-
SCHAKEN - Schaakvereniging Groenoord en de gemeente Schiedam or-
ganiseren van vrijdag 24 tot zondag 26 September een internationaal
schaaktoernooi. Dit denksportevenement wordt gehouden in het kader
van de regelmatige uitwisselingen tussen Schiedam en haar partnersteden.
Naast schaakvereniging Groenoord zullen daarom teams deelnemen uit
Esslingen (Duitsland), Vienne (Frankrijk), Udine (Italie), Neath (Wales)
en Piotrk6w Tribunalski.
De wedstrijden worden gespeeld in het bedrijfsrestaurant van het Stads-
kantoor aan het Stadserf 1 in Schiedam. Vrijdag 24 September wordt ge-
schaakt vanaf 14.30 uur en in het weekeinde vanaf 9.30 uur. Burgemees
ter Scheeres reikt zondag na afloop van de vijfde ronde, omstreeks 12.00
uur, de prijzen uit.
JUDO - De Vlaardingse judoka Edith Bosch heeft afgelopen zaterdag in
Berlijn de sterk bezette open Duitse kampioenschappen voor junioren op
haar naam geschreven. Bosch wist in de finale tegen haar Britse rivale
Costello een kleine voorsprong, yuko, tot het eind toe vast te houden.
Bosch toonde in Duitsland opnieuw aan favoriet te zijn voor het Europese
kampioenschap voor junioren in november. Met die titel op zak wil de
Vlaardingse afscheid nemen van haar juniorenstatus.
DUATHLON - Triathlonvereniging Rijnmond organiseert zondag 26 Sep
tember op de wielerbaan aan de Vlaardingsedijk 5 in Maassluis een run-
bike-run. De wedstrijd die deel uitmaakt van een onderlinge competitie
tussen triathlonverenigingen uit de wijde omtrek, staat ook open voor niet-
triathlonleden.
De duursportproef start om 11.00 uur maar in het geval dat een te groot
aantal deelnemers zich inschrijft, zal om 13.00 uur nog een tweede serie
van start gaan. De triatleten moeten na het startschot achtereenvolgens 5
kilometer hardlopen, 20 kilometer fietsen en tot slot nogmaals 2,5 kilome
ter hardlopen.
HOCKEY - Een wolk van nostalgie lijkt over de Schiedamse en Vlaar
dingse hockeywereld te zijn neergedaald. Zowel hockeyclub Asvion als
Pollux roepen (oud)leden op om beeldmateriaal uit het verleden te voor-
schijn te toveren. Het Schiedamse Asvion is, om een vervolg te geven aan
een eerder georganiseerde foto-expositie, op zoek naar oud filmmateriaal
over de club. De bedoeling is om met behulp van deze beelden een histori-
sche videoband samen te stellen.
Het Vlaardingse Pollux zoekt voornamelijk oude foto's. Met deze kiekjes
wil de club de opening van het nieuw gebouwde clubhuis wat historische
luisterbijzetten.
VOETBAL - De kantine van de Schiedamse zaterdag tweedeklasser VVK
is sinds kort voorzien van een gesloten TV-circuit. Daarom worden met
ingang van dit seizoen alle thuiswedstrijden van VVK integraal op video
opgenomen en afgewisseld met reclameboodschappen en club-informatie
op de buis aangeboden. Na enkele proefuitzendingen is het TV-circuit on-
langs officieel in gebruik genomen.
VOETBAL - Na rijp beraad heeft Ary Plomp, gedwongen door persoon-
lijke omstandigheden, met onmiddellijke ingang het voorzitterschap van
Fortuna Vlaardingen neergelegd. Tot nader orde zullen de voorzittersta-
ken door de overige bestuursleden worden waargenomen.
SPORT - Sportverenigingen en individuele sporters uit het Waterwegge-
bied worden opgeroepen persberichten, clubbladen, agenda's, etc. te stu-
ren naar de sportredactie van de Maaspost. Het adres daarvoor luidt: Post-
bus 373, 3100 AJ Schiedam. Het kantoor, gevestigd aan de Over de Ves-
ten 3 in Schiedam, is ook te bereiken via de telefax, (010) 473 15 89.