LML
De Rotterdamse haven nog altijd de grootste haven ter wereld
.v.*.
m U w iyp» -*s
- mes
A
1
ROTTERDAM - De Rotter
damse Eaven was zes eeuwen
geleden nog een vissersha-
ven. Nu heeft Rotterdam de
grootste haven van de we
reld. De achterlandverbin-
ding en de gunstige ligging
van de haven, maar ook het
milieubeleid van het Ge
meentelijk Havenbedrijf Rot
terdam hebben daar een grote
bijdrage aan geleverd. Bo-
vendien moet het Rotterdam
se havengebied blijven uit-
breiden, want anders dreigt
het vol te raken.
door Stella Schaper
Rotterdamse haven staat bekend als grootste haven ter
wereld en als 'mainport van Europa'. Zeker dat laatste is
voor Rotterdam erg belangrijk. Het Gemeentelijke Ha
venbedrijf Rotterdam doet er alles aan om die positie te
kunnen behouden. Maar wat maakt de Rotterdamse ha
ven eigenlijk zo aantrekkelijk?
Leeflbaarheid
Industriecomplex
Achterland
mmmm,
&>n~
V
Donderdag 6 aprll 2000
CX43
Niet voor niets 'Mainport van Europa'
s
5. "91
Iv-is
5^
HetBotlekgebied, haven- en industriegebied datzich uitstrekt van de westflank van de Oude Maas totaan Rozenburg.
Het bodemonderzoek wordt uitgevoerdin opdracht van de atdeling milieu van het Gemeentelijk
Havenbedrijf. foto DeJong Van ES fotografen
In de veertiende eeuw was de Rot
terdamse haven nog een vissersha-
ven aan de rivier de Rotte. Zes eeu
wen later is de haven de grootste in
de wereld en de belangrijkste ha
ven van Europa. Het begon in
1328, met de aanleg van de Oude
Haven.
De import en export van producten
trokken de aandacht naar het klei-
ne stadje en er werd een verbin-
ding gelegd met de Engelse en
Portugese havens. Omdat de ex
port snel groeide, werden twaalf
andere havens aangelegd.
tn (872 werd de ditecte verbinding
tussen Noordzee en het binnenwa-
ter, namelijk de Nieuwe Water-
weg, voor het eerst in gebruik ge-
nomen. Door deze verbinding
werd de Rotterdamse haven uitge-
kozen als doorvoerhaven voor de
Duitse kool- en staalindustrie. Dit
was het begin van het bulktrans-
port.
De Tweede Wereldoorlog bracht
veel schade toe aan het Rotterdams
havengebied. De grootste prioriteit
na de oorlog was dan ook de we-
deropbouw en modernisering van
de haven. In 1950 was de recon-
structie van de haven voltooid.
Het Botlekgebied, het haven- en
industriegebied dat zich uitstrekt
van de westflank van de Oude
Maas tot aan Rozenburg werd in
1957 voltooid en trok veel klanten
naar het Rotterdamse havengebied.
Veel mensen dachten dat het com
plex pas in dertig jaar volledig be
zel zou zijn. Het complex liep bin-
nen negen maanden al vol.
Het Hartelkanaal moest een ver
binding tussen Europoort en het
achterland tot stand brengen. De
aanleg van de Europoort startte op
13 September 1957. In 1960 was
ook het Europoort gebied gereed.
In 1963 ontving Rotterdam een te-
De shuttletrein die van het Eemhavengebied goederen van en naar het achterland vervoerd.
foto Freek van Arkel
legram met de felicitaties van de di-
rectie van de New Yorkse haven.
Rotterdam was nu de grootste ha
ven in de wereld.
De Maasvlakte breidde het haven
gebied uit met 2400 hectare grond.
Deze vlakte is in zee aangelegd. In
1969 werd de Nieuwe Waterweg
uitgediept, om de Rotterdamse ha
ven toegankelijk te maken voor
olietankers. Het kanaal is nu zo'n
zeventien meter diep.
In 1967 vestigde het containerbe-
drijf ECT zich in de Eemhaven. In
het jaar ervoor meldde het eerste
containerschip, de US Fairland met
226 containers aan boord, zich bij
deze haven. Inmiddels worden de
meeste containers verwerkt op de
Maasvlakte. Om de positie van het
Rotterdamse havengebied als Euro-
pese mainport te versterken, zijn er
vanaf eind jaren tachtig drie distri-
parken ontwikkeld.
De leefbaarheid en het milieu staan
bij het Gemeentelijk Havenbedrijf
Rotterdam hoog op de agenda. Het
is niet alleen belangrijk dat het ha
vengebied commercieel welvarend
is en blijft, maar ook de omgeving
mag geen overlast hebben van de
haven. Om dat te kunnen waarbor-
gen heeft het Gemeentelijk Haven
bedrijf een afdeling Milieu.
Verschillende projectontwikkelaars
en bouwers van het havengebied
moeten verantwoording afleggen
aan zowel de commerciele afdeling,
als de afdeling milieu. De afdeling
milieu stelt een milieu-effect rap-
portage op. Zo kunnen zij scherp in
de gaten houden wat voor effect het
havengebied heeft op de omgeving.
De verschillende factoren waar de
milieuafdeling allemaal op moet let-
ten zijn onder andere bodem, water,
lucht en geluid. Het geluid is een
van de belangrijkste factoren. Het
havengebied is gebonden aan de
wet op de geluidshinder. Afhanke-
lijk van de locatie van de havens is
de belasting van het geluid voor het
gebied aan een maximum gebon
den. In het gebied van de oude ha
vens, ligt het maximum hoger dan
in de andere havengebieden.
Het (jemeentelijk Havenbedrijf
probeert de grenzen van het geluid
te handhaven. De afdeling milieu
stimuleert bedrijven op verschillen
de manieren om het geluid in het
havengebied te beperken. Dit doen
zij bijvoorbeeld door middel van
onderzoek om de bedrijven te sti-
muleren oude containerkranen te-
vervangen door geluidsarme con
tainerkranen. Zo kunnen zij de
overlast gedeeltelijk indammen.
De Rotterdamse haven heeft het
grootste industriecomplex van Eu
ropa. Alle voorzieningen voor de
industrie zijn in dat gebied aanwe-
zig. Bij het indelen van de bedrij
ven in het gebied wordt zoveel mo-
gelijk rekening gehouden met het
onderlinge profijt. De restproduc-
ten van het ene bedrijf zijn grond-
stoffen voor het andere. Bedrijven
die van elkaar kunnen profiteren
worden bij elkaar gezet. Een voor-
beeld hiervan is dat het warme wa
ter, dat van de electriciteitscentrale
afkomt, weer door een ander wordt
bedrijf gebruikt. Op deze manier
kan het bedrijf goedkoop en mi-
lieuvriendelijk aan zijn productie-
middelen komen.
Nog een groot voordeel is dat be
drijven kunnen 'meeliften' met al
le voorzieningen die al in het ge
bied aanwezig zijn. Potentiele
klanten, die zich in het gebied wil-
len vestigen, kunnen kijken hoe
het met de concurrent gaat in het
gebied. Op deze manier trekt de
Rotterdamse haven veel bedrijven
naar zich toe.
Nog een belangrijk element van de
Rotterdamse haven is de verbin
ding met het achterland. Rotter
dam heeft een hele gunstige lig
ging in Europa. De Rotterdamse
haven moet zowel over de weg, via
de binnenvaart, via het spoor als
per pijpleiding optimaal bereik-
baar zijn. In het haven- en indu
striegebied werkt het Gemeentelijk
Havenbedrijf nauw samen met
NS-Railinfrabeheer en met Rijks-
waterstaat.
Door het vergroten van het aandeel
van het spoor en de binnenvaart in
het achterlandvervoer blijft het ha
ven- en industriegebied in de toe-
komst optimaal bereikbaar. Een
groter aandeel van het spoor en de
binnenvaart heeft bovendien posi-
tieve gevolgen voor het milieu en
de leefomgeving.
De trein is een belangrijk vervoer-
middel voor de Rotterdamse ha
ven. Een trein kan veel vracht tege-
lijk vervoeren en is bovendien erg
betrouwbaar. Vanuit Rotterdam
rijden veel shuttletreinen naar het
achterland. Dat zijn een soort inter-
city's voor goederen die volgens
een vaste dienstregeling, zonder de
trein te rangeren. direct naar de
plaats van bestemming gaan. De
klant weet dan precies hoe laat hij
zijn lading moet aanleveren en
weer af moet halen. Het rangeren
van treinen kost veel geld en is een
tijdrovend karwei.
De Rotterdamse haven wil graag
meer gebruik maken van treinen.
Daarvoor moet het spoorwegnet
wel verbeterd en uitgebreid wor
den. De Betuwelijn, die in 2005
gereed is, is hiervan een goed
voorbeeld. Deze brengt een directe
verbinding voor het goederenver-
voer met Duitsland tot stand. Ook
worden bestaande enkelspoor tra-
jecten, zoals de havenspoorlijn
foto Dick Sellenraad
verdubbeld en van een elektrische
bovenleiding voorzien. Dit zal in
2002 klaar zijn.
Het Rotterdamse havengebied
raakt aan alle kanten vol. Toch
moeten zij de klanten nieuwe
ruimte kunnen bieden. Het idee be-
gint te ontstaan dat de haven geen
ruimte meer kan uitgeven. dat is
slecht voor de concurrentiepositie.
Het is de bedoeling dat er in de toe-
komst een tweede Maasvlakte bij
komt.
In het havenplan 2010 van 1993
werd het initiatief voor een tweede
Maasvlakte voor het eerst gepre-
senteerd. De overlegfase over
Maasvlakte II met de verschillende
bedrijven is al afgerond. Het kabi-
net bespreekt voor de zomer het
voorstel over de financiering van
Maasvlakte II. Het is de bedoeling
dat de overheid en de bedrijven sa
men de tweede Maasvlakte gaan
financieren.
Maasvlakte II moet 1000 hectare
groot worden. Daarnaast komt er
750 hectare natuur- en recreatie-
ruimte bij. Over de plaats van het
recreatiegebied wordt nog gedis-
cussieerd. In 2003 zal vermoede-
lijk begonnen worden met de aan
leg van de tweede Maasvlakte..
""♦US"
De Maasvlakte, een havengebied dat in zee is aangelegd.
foto Dick Sellenraad
