maaqqtad
rc
Beheerder: 'Het Hoekschewaardslandschap moet blijven zoals het
Cursus favoriet onderdeel
bij educatie van de jeugd
t
Hoeksche Waards landschap onder druk
van oprukkende bouwactiviteiten
.1
1 41 %3I %C3I %sJI
De vereniging Hoekschewaards Landschap heeft sinds
1995 een vast onderkomen. In de voormalige zalmvisse-
rij Klein Profijt in Oud-Beijerland is deze vereniging ge-
vestigd en bedoeld als een vesting tegen de oprukkende
industrie en uitbreidende woningbouw. „Want" zo
verzekert beheerder Merijn van den Hoogendorp „de
schoonheid van de Hoeksche Waard doet niet onder
voor die van het groene hart. Het landschap moet blij
ven zoals het is." Om hun taak goed uit te kunnen voe-
ren, hebben de vrijwilligers van het Hoeksckewaards
Landschap een plek nodig waar de mensen voorgelicht
kunnen worden, waar vergaderingen gehouden kunnen
worden en gereedschap opgeborgen kan worden. Dit al
les is mogelijk in de panden van de voormalige zalmvis-
serij. Op deze pagina een impressie van het werk van het
Hoekschewaards Landschap.
Boerderij
Ontmoetingspunt
Karakter
r
woensdag 20 decernber 2000
LSI
cx48
Bezoekerscentrum 'Klein Profijt', is het
ontmoetingspunt tussen mens en natuur
In het bezoekerscentrum zijn diverse opgezette dieren te bezichtigen.
„De historie van gebouw Klein Profijt omvat een uitgebreid
verhaal met mooie legenden.
In het winkeltje van het bezoekerscentrum is van alles met betrekking tot de natuur te koop.
„De historie van het gebouw Klein
Profijt omvat een uitgebreid ver
haal met mooie legenden. Begin
1900 werd het pand gebouwd en
was tot 1919 in gebruik als zalm-
visserij. Er werden hier grote zal-
men gevangen met de zegenvisse-
rij. Er werd dan een net over de
breedte van de rivier uitgezet. Bo-
ven aan de netten zaten kurken en
onderaan stenen. Maar al in 1915
liep de vangst terug, waarna in
1919 het doek viel voorde visserij-
."Er zit nog een mooi verhaal bij,
over het personeel vertelt Merijn.
„De dienstmeiden die bij de visse-
rij werkten hadden in hun contract
op laten nemen dat ze niet meer
dan twee maal per week vis hoef-
den te eten. En dat terwijl vis toen
ook al heel duur was. Van een gro
te zalm konden ze veel weeklonen
betalen."
Nadat de visserij niet meer loonde
werd Klein Profijt een boerderij.
Dit bleef zo tot de jaren zestig.
Toen werd Klein Profijt overgeno-
men door een directeur van Shell
die het als vakantiehuis wilde ge-
bruiken. „Het huis was helemaal
verbouwd en ingericht in de Louis
XIV stijl. Maar er was hier geen
stromend water, geen gas en geen
licht. Het verhaal doet de ronde dat
toen hij hier noodgedwongen een
nacht had doorgebracht, hij 's och-
tends gillend weg is gegaan en
nooit meer teruggekomen" ver
telt de huidige beheerder. Nadat
het pand sinds die tijd voorname-
lijk dienst deed als vakantiehuis en
tevens diende voor kampen en
bruiloften, werd het langzaam ge-
sloopt door rondhangende jeugd.
De toenmalige beheerder kon het
niet meer bolwerken en had de
voormalige visserij eind jaren
tachtig opgegeven, waarna het ge
bouw in 1993 tot een complete rul-
ne verworden was.„Veertien da-
gen nadat wij van het Hoeksche
waards Landschap Klein Profijt
hadden overgenomen, is het finaal
afgebrand. Om alles te laten her-
bouwen zouden we anderhalf mil-
joen gulden nodig hebben gehad.
Maar dankzij donaties en twaalf-
duizend uur vrijwilligerswerk is
het toch goed gekomen" ver-
klaart Merijn met enige trots in zijn
stem.
Op 12 oktober 1995 was de grote
dag daar. De opening van het na-
tuurbezoekerscentrum Klein Pro
fijt was een feit. Van den Hoogen
dorp: „Dit is ons ontmoetingspunt
tussen mens en natuur. We leggen
alles uit over de natuur in de Hoek
sche Waard en geven cursussen. Er
worden hier tentoonstellingen in
gericht, er is een documentatiecen-
trum, een jeugdlokaal, een sfeer-
volle ontvangstruimte waar men-
sen lekker een bakkie kunnen doen
terwijl ze uitkijken over het Spui.
We hopen nog meer bezoekers
hier te krijgen, om ze de schoon
heid vain de Hoeksche Waard te to-
nen."Want daar is het uiteindelijk
om te doen. De mensen stil te laten
staan bij de schoonheid die ze om-
ringt. Merijn licht dit toe: „De
mensen weten hier niet beter, ze
zijn dit allemaal gewend. Daardoor
staan ze er niet bij stil dat er ook
aandacht aan moet worden ge-
schonken. Eigenlijk zou iedereen
een half jaar weg moeten, als ze
dan terug komen weten ze weer
hoe mooi het hier is", vindt Me
rijn. wiens taak het helpen van
mensen is die wat dan ook willen
weten. „Dat varieert van iemand
over de telefoon de openingstijden
van Klein Profijt vertellen tot mee-
denken bij een streekplan. Of ie
mand belt en gaat een vlinder be-
schrijven die ze in de tuin hebben
gezien. Dan willen mensen weten
wat voor vlinder het is. Als ik het
zelf weet kan ik mensen zo helpen
en als ze bij een expert moeten we-
zen verwijs ik ze door."
door Maarten Ritman
Foto's Rob Kamminga
Educatie van de jeugd wordt door
de beheerder van het Hoeksche
waards Landschap als een voorna-
me taak gezien. Het favoriete on
derdeel van Merijn van den Hoog
endorp is een cursus die in het be
gin altijd veel weerstand vindt bij
de jonge deelnemers. „Dat is de
cursus braakballen pluizen, zegt
Van den Hoogendorp. „Deze cur
sus zorgt altijd voor een hoop gegil
in het begin. 'Dat doe ik niet','bah,
dat raak ik nooit aan'Dat zijn toch
wel de standaard eerste reacties"
zegt Merijn lachend. „Maar als er
dan een is die de stoute schoenen
aan trekt en zo'n bal begint te ont-
pluizen, dan willen ze wel weten
wat eruit komt. Als ze dan die bot-
ten zien of zelfs schedeltjes, dan
willen ze allemaal gaan pluizen.
Zo leer je over de natuur, en dat
past bij de -doelstelling van het
HWL."
Het was een flinke klap voor het
HWL en ook voor Merijn toen
voor de eeuwwisseling de schuur
die bij Klein Profijt hoorde af-
brandde. „A1 ons gereedschap was
onverzekerd, omdat het allemaal
tweedehands is. We hadden een
trekker die veertig jaar oud was,
die kan je niet eens verzekeren. De
schuur zelf was ook niet veel
waard, dus door de brand zaten we
toen echt met een probleem. We
hebben toen een noodkreet laten
horen, want zonder hulp van bui-
tenaf zouden we het niet hebben
kunnen opvangen. We hebben
toen een geldbedrag van 42.000
gulden gekregen van scholen en
andere instellingen. Dat was hart-
verwarmend, de Hoeksche Waard
geeft om haar buurt hebben we
toen gemerkt."„We hebben ook
heel veel gereedschap gekregen.
Daardoor hebben we de schuur
binnen een half jaar weer in ge
bruik kunnen nemen. Dankzij de
financiele en materiele hulp en
dankzij de inzet van onze vrijwilli
gers. Zij zijn het hart van onze ver
eniging. Iedereen wordt gewaar-
deerd. Het plezier en de motivatie
en het bezig zijn zorgt voor zoveel
vrijwilligers", besluit Merijn over-
tuigen.
Natuurbezoekerscentrum Klein
Profijt is geopend van dinsdag
tot en met zaterdag van 10.00-
17.00 uur en is te vinden op het
Zalmpad 11. Telefoonnummer:
0186-621888.
Educatie behoort tot een hoofdtaak. Jaarlijks ontvangt Klein Profijt zo'n zes a zevenduizend
kinderen die uitgelegd krijgen wat natuur allemaal is.
r-M
K& W-S
IK:
In de vlindertuin zijn bijzondere exemplaren aan te treffen.
Het gebied waar de mensen van
het Hoekschewaards Landschap
zich op richten is heel breed. De
natuur staat centraal. Niet om
dat het zo slecht gaat, maar om
dat de natuur steeds waardevol-
ler wordt. Beter beheer zou er-
voor zorgen dat het optimaal
met de natuur zou gaan, maar
natuurlijk zijn er factoren die
meespelen. De eventuele komst
van bedrijventerreinen, wegen
en kassen, de zekere komst van
de HSL, zorgen voor extra druk.
Merijn begrijpt ook wel hoe dat
komt. „Eenplannenmakerdie 'niet
van hier' komt, ziet de Hoeksche
Waard als een grote bouwvlakte.
Het gebied is plat en er staan geen
bossen. Dus die denkt, hier kan een
woonwijk, daar een bedrijventer-
rein, en ga zo maar door. Omdat
dit gebied niet het natuurgebied is
wat mensen voor ogen hebben.
Natuur, dat is een bos of iets derge-
lijks. Geen groot open landschap.
Maar we doen hier niets onder
voor het groene hart en dat is hei-
lig"
Het agrarische karakter van de
Hoeksche Waard moet behouden
blijven. Juist door de grote open
vlaktes hebben we hier een heel
uitgebreide natuur. Neem bijvoor-
beeld maar de Veluwe, bekend bij
heel veel mensen. Daar heb je tus
sen de twintig en vijfentwintig vo-
gelsoorten. Hier heb je honderd
soorten. We zijn onbekend, maar
er is veel in de Waard" verklaart
Merijn. Merij geeft ook de verkla-
ring waarom de Hoeksche Waard
al die tijd onbekend is gebleven.
„Jarenlang hebben ze hier gedacht,
als we maar stil zitten en niets van
ons laten horen dan laten ze ons
wel met rust. En tot voor kort lukte
dat steeds. Want als je nu een kaart
van de Hoeksche Waard van vroe-
ger naast een recente kaart houdt,
herken je de Waard. De dorpen
zijn gegroeid, maar je ziet heel
veel terug. We zijn gered door het
water. Als de Hoeksche Waard
geen eiland was, hadden we hier
allang industrie en noem maar op
gehad."
Gelukkig voor de natuurliefheb-
bers is dat niet gebeurd. Daardoor
is er voor Merijn en zijn collega's
veel te doen. De tien werkgroepen
die het Hoekschewaards Land
schap (HWL) rijk is, inventarise-
v
Schedels van diverse dieren zijn een onderdeel van de tentoonstelling.
Als je een kaart van de Hoeksche Waard van vroeger naast een recente kaart houdt, herken je
nog steeds de Waard.
ren de Hoeksche Waard en bren-
gen jaarlijks verslag uit. Van daar
uit kunnen ze kijken wat er nodig
is. Dat is een voorname taak voor
het HWL, maar ook educatie be
hoort tot een hoofdtaak. „Met na
me de jeugd. We ontvangen hier
jaarlijks zo'n zes a zevenduizend
kinderen die we uitleggen wat de
natuur allemaal is." Dat gebeurt
op alle niveaus, vertelt Merijn.
„Van de allerkleinsten tot de al wat
ouderen, voor allemaal hebben we
een wandeling. Het kabouterpad is
f
voor de jongsten, we hebben een
waterpad en ga zo maar door. Het
zijn wandelingen door de natuur
waarbij de kinderen opdrachten
moeten doen, zoals watermonsters
nemen. De interactie met de kinde
ren is geweldig."