maassta
Regio Calais is een bezoek meer dan waard
n
maar dan anders
Papier maken ze hier
II
Dertien meter hoogteverschil
Bunker voor V2's
I
Slenteren door Saint Omer
Over glaswerk gesproken
fc. I
i
Nederland staat bekend als fietsland. Nergens ter wereld wordt
er zoveel gefietst als in ons land. Zodra een kind een jaar of
drie is wordt het eerste echte fietsje aangeschaft. Eventueel
met tijdelijke zijwieltjes. Nu is er ook geen land zo vlak als
Nederland. Maar zodra de auto in de vakantietijd richting bui-
tenland rijdt, wordt de fiets vaak thuisgelaten. In het buiten-
land is toch niet te fietsen. Of hij wordt meegenomen om er-
gens op een boulevard langs de kust van de Franse Riviera te
kunnen rijden.
AJI
Meerinformatie:
Frans Nationaal
Verkeersbureau
Prinsengracht
670,1017 KX
Amsterdam
tel. 020-6201601
Fax 020-6203339
www. fransverkeersbureau. nl.
Smsv
iimm
ilLM-
Fietsen in Frankrijk; een aanrader
door Bab Riem Vis
Over de kust gesproken, die van
Calais in Noord-Frankrijk is ook
heel geschikt om met de fiets te
verkennen. Net als het achter-
land, de regio Nord-Pas de
Calais. Een vrij vlak gebied pal
onder de Belgische grens met als
belangrijkste steden Saint Omer,
Boulogne sur Mer, Duinkerken
en Calais.
Een gebied dat deze zomer hele-
maal in het teken van de Tour de
France staat. Dit jaar is de start van
'de Tour' in de Cote d'Opale, het
kustgebied van de departementen
Le Nord en Pas de Calais. Een
goed moment, zo vonden enkele
instanties om meteen het recreatie-
fietsen in Frankrijk eens flink te
gaan promoten. Half maart is een
grote landelijke campagne gestart
met als resultaat dat er nog dit jaar
in heel Frankrijk zo'n 40 fietsrou-
tes zullen zijn uitgezet. Het bete-
kent een enorme investering, waar-
aan allerlei toeristische organisa-
ties ook een bijdrage leveren. De
fietsroutes staan vermeld in specia-
le fietsgidsen. Die zijn verkrijgbaar
bij de plaatselijke toeristenbu-
reaus.
Alleen al het gebied ten oosten en
zuiden van Calais heeft zo'n 6000
kilometer aan departementale we-
gen. De routes die zijn samenge-
steld zijn uitgekozen op veiligheid
en uiteraard op toeristische aan-
trekkelijkheid. Ze voeren dan ook
langs prachtige landschappen en
erfgoederen. De ervaring van een
zo'n route verkennen leert, dat het
fietsen in bijvoorbeeld de regio
Nord-Pas de Calais goed te doen is.
Okay, er valt wel eens een heuvel-
tje te nemen. Maar daarna komt er
altijd weer een afdaling, om in ter-
men van de Tour te spreken. Ver-
dwalen zal de recreant tijdens zo'n
fietstocht niet, want in tegenstel-
ling tot de bewegwijzering in ons
land staat op de richtingborden ook
een plattegrond met daarop aange-
geven bezienswaardigheden en
waar men iets kan gebruiken.
Op uitnodiging van het Frans Ver-
keersbureau in Amsterdam, Logis
de France en de gezamenlijke
plaatselijke toeristenbureaus werd
een indruk verkregen van de vele
toeristische mogelijkheden die het
gebied Pas de Calais te bieden
heeft. Daarbij werden wat kilome
ters gemaakt rondom St. Omer op
dezelfde route die ook door de ren-
ners van de Tour de France wordt
gereden. Een gebied waar de
meeste toeristen komende vanaf
Lille met zo groot mogelijke snel-
heid doorheen rijden richting Nor-
mandie of Bretagne. Daar eens een
paar dagen verblijven in een van
de kleine familiehotels of cam
pings blijkt zo slecht nog niet.
Een heel wat plezieriger gevoel
houdt de bezoeker over als hij
weer op de fiets stapt na een kijkje
te hebben genomen in de oude pa-
pierfabriek van het plaatsje Esque-
redes. Aan het riviertje de Aa staat
nog de oude molen van Confosse.
Al in de 15e eeuw werden in het
Aa-dal alle mogelijke soorten pa
pier gefabriceerd. In La Maison du
Papier krijgt het publiek daarvan
een goede indruk.
Terwijl de grote schoepen van het
tandrad buiten rustig ronddraaien,
heerst binnen de bedrijvigheid van
het scheppen van papier uit grote
ondiepe houten vaten. Na enkele
tellen scheppen wordt voorzichtig
het platte houten raam omgekiept.
Vervolgens wordt het papier in de
pers gelegd en uiteindelijk te dro-
gen gehangen. Publiek mag het
zelf ook eens proberen en terwijl
het resultaat droogt kan een be-
zoekje worden gebracht aan het
museum. Daar wordt pas duidelijk
in hoeveel soorten en varieteiten
papier in het dagelijks leven wordt
gebruikt! Ook hier is een industrie-
le activiteit slechts mogelijk dank-
zij de aanwezigheid van water. In
deze regio staan niet minder dan
zeven papierfabrieken, die hun
producten over de hele wereld ver-
kopen.
Gevolgd werd een deel van de
fietsroute van Saint Omer tot Air
sur la Lys, die de bezoeker voert
door de Audomarois. Een zeer wa-
terrijk gebied dat enigszins doet
denken aan Giethoorn. Een polder-
landschap waar vele huizen slechts
per boot bereikbaar zijn.
En opgestapt op een bacove, de
traditionele schuit waarmee vroe-
ger de groente door de groente-
kwekers werd vervoerd, lijkt de
tijd stil te staan. Zachtjes tuffend
worden wat sloten bevaren. In de
streek wonen zo'n 120 tuinders op
buitengewoon rijke grond. Met el-
kaar verbouwen ze bloemkool,
prei en spruitkool, maar tegen-
woordig ook steeds meer witlof.
Al die groente wordt nog altijd per
boot vervoerd over 160 kilometer
sloten. En in de zomer kan men
aan de vele kraampjes langs de slo
ten de plukverse groente kopen.
De beroemde bloemkool uit deze
streek is in het vroege vootjaar nog
niet tot wasdom gekomen, de rust
die afstraalt van dit gebied doet een
mens goed. Hoe afgelegen dit ge
bied ligt, blijkt wel uit het feit dat
zelfs de brievenbus aan de water-
kant staat!
En ja, er komen zo'n 135 soorten
vogels in het gebied voor en ook
de fluiteenden, slobeenden, snater-
eenden, talingen en aalscholvers
strijken er graag even neer om uit
te rusten op hun lange reis naar
warmere streken.
Het gebied kent nog veel meer bedrijvigheid dankzij het water. Neem nu de Fontinettes scheepslift in Le Canal
d Arques, die is echt een bezoekje waard. In Frankrijk hebben ze het fenomeen scheepsliften zo ongeveer uitge-
vonden, omdat er veel rivieren zijn met nogal wat hoogteverschil.
Voorheen was scheepvaart daarop nauwelijks mogelijk. Daarom zijn er kanalen gegraven en in rivieren om de
paar honderd meter een kleine sluis of lift aangebracht. De scheepslift van Arques is zelfs uniek voor Frankrijk.
Het is nu een monument, waar de bezoekers in kunnen worden rondgeleid. Maar in vroeger tijden werden in
twintig minuten tijd twee volgeladen binnenvaartschepen tegelijk naar een hoogteverschil van dertien meter ge
bracht. En dat met uitsluitend behulp van samengeperste lucht en van waterkracht. Een klein museum laat bezoe
kers de wereld van de binnenschippers ervaren. Uiteraard zijn er ook boottochtjes op de rivier te maken en de
fiets mag mee.
Een tocht die ook kan voeren langs bijvoorbeeld de Bunker in Eper-
lecques. Een betonnen monster nabij La Coupole, waar in de oorlog
de V2's vandaan zouden zijn gelanceerd als commandant Mouchot-
te niet op tijd had ingegrepen.
In de bunker werden V2's gemonteerd en vloeibare zuurstof ge
maakt. Het had volgens de Duitse bezetters het startpunt voor de
verovering van het heelal moeten worden. Gelukkig is er nimmer
een wapen gelanceerd. De Bunker valt sinds 1985 onder monumen-
tenzorg en is helemaal gerestaureerd. In dit als Historisch Centrum
over de oorlog en de ontwikkeling van de raket ingerichte bouw-
werk is ook alle informatie te verkrijgen over de modernste sceno-
grafische en audiovisuele apparatuur. In eigen tempo kan een fasci-
nerend parcours van twee uur via 15 films en diapanorama's, recon-
structies en bewegende maquettes gevolgd worden. Een ontdek-
kingstocht van het verschrikkelijke Duitse wapen tot aan de verove
ring van de ruimte, voortgekomen uit de V2-technologie. Verder is
er een overzichtstentoonstelling over het leven van de inwoners van
Frankrijk tijdens de oorlogsjaren.
Saint Omer zelf is een middelgrote stad met huizen uit de zeventien-
de eeuw met die zo typische trapgevels. Een vrij kleine compacte
stad, waar je doorheen slenterend vanzelf uitkomt bij de Notre Da
mes des Miracles, een kerk uit de zevende eeuw, met er omheen bo-
men die minstens honderd jaar oud zijn. Een kathedraal waarvan de
bouw 300 jaar heeft geduurd en die tot een van de mooiste gotische
bouwwerken van de Nord-Pas de Calais kan worden gerekend. En
wilt u lekker buiten wandelen, dan biedt het prachtige stadspark van
twintig hectare, net buiten de stadsmuren, met zijn botanische tui-
nen en hele oude bomen een prachtig stuk natuur waar het goed toe-
ven is na een fietstocht.
We kunnen nog even doorgaan met het vertellen over water. En dan
vooral over helder water in combinatie met schoon zand. Daar we-
ten ze in Arques ook wel raad mee. Wie kent er niet het zo bekende
Arcopai? Precies, die van de vuurvaste schalen. Of het Cristal d'Ar
ques, het prachtig geslepen glaswerk dat menig fraaigedekte tafel
tot een nog groter succes maakt.
Bij Arc Nationaal werken maar iiefst 14.000 mensen en met elkaar
produceren zij alle mogelijke soorten glaswerk. Van schitterend
kristal tot speciaal glaswerk dat meteen vanuit de diepvries in de
magnetron kan. Het bedrijf werd in 1825 opgericht en produceert
elke dag 5.500.000 artikelen, over de hele wereld bekend onder ze
ven verschillende merknamen. Uiteraard kan ook deze fabriek wor
den bezocht en u bent dan zeker niet de enige. Er is een complete or-
ganisatie opgezet, inclusief busjes, om het bezoek over het immens
grote bedrijfsterrein rond te leiden. Eenmaal binnen in de grote pro-
ductiehallen heeft u een ding zeker nodig en dat zijn oordopjes. Die
worden overigens gratis verstrekt, net als de enorme hitte die er
heerst. Afkomstig van de tientallen machines waaronder het na-
gloeiende glaswerk dat al afkoelend rond draait. Werknemers wer
ken dan ook steeds hele korte perioden om vervolgens elders zelf
weer even af te koelen.
Hoe groot het assortment is, is te zien in de onvermijdelijke shop
die u bij de uitgang aantreft. Alleen al leuk om eens op uw gemak
doorheen te wandelen. 'Oh, is dat ook van Arc?', zult u menigmaal
uitroepen.
