Zorgen aan de kant, de luie stoel op het zonnedek,
genieten van omgeving en culinaire hoogstandjes
Riviercruise meer dan zingen over langs de Rijn
Varen met een cruiseschip op Rijn of Moezel maakt een
vakantie bijzonder. A1 enkele uren na inschepen lijkt het
alsof je reeds dagen onderweg bent. Varen is tijdloos
vermaak in een sfeer van ongedwongen vriendelijkheid.
Op een cruiseschip is het gist voor een zwellende gezel-
ligheidsband met andere passagiers. Je ontmoet, bekijkt
en begroet elkaar in aanvang met enige reserve in de
gangen, op de dekken, in de lounge, tv-room of het res
taurant. Het met elkaar in gesprek raken, duurt meestal
niet lang. Nieuwsgierig kom je onvermijdelijk met een
'he, waar komen jullie vandaan'. Interesse in elkaar en
aftasten hoort erbij. Het varen duurt nog dagen en je wilt
weten welk vlees je in de kuip hebt.
^trrririrrifj
Het motorpassagiersschip (mps) Victoria Cruziana in de Rijn aan de kade bij het centrum van Keulen.
Genieten op het zonnedek op de Rijn ter hoogte van de monumentale Dom van Keulen, die op de terugvaart werd bezocht.
Victoria Cri
tekst en foto's Elisabeth Schop
Inschepen aan boord van de Victoria Cruziana in Arnhem, waarna Bernkassei aan de Moezel het
verste punt wordt van de route.
Elke morgen gymnastiek op het bovendek voor wie er trek in
heeft onder leiding van 'Amsterdamse Cor'.
In Konigswinter in een boemeltje onderweg naar de tandradtrein naar de Drachenfeis. Op de
voorgrond Trudy Egeter en moeder Truus. Daarachter (links) purser Rosa en stuurman Bianca
Ernst.
depassagiers en dagelijks meedoen
aan gymnastiek op het bovendek.
A1 zo'n dertig keer mocht ik in de
afgelopen jaren over een loop-
plank lopen voor inschepen op een
cruiseschip. Dit keer de Victoria
Cruziana van Bonaventura Cruises
van directeur Jan van den Engel.
Een insider vertelde enige maan-
den eerder dat het bedrijf een bij-
zondere formule hanteert. Zo in de
trant van: 'kom aan boord en laat
alles maar over je heen komen-
'.Met de auto eerst naar Arnhem.
Het is zaterdag, onderweg geen fi
le. Zoals steeds, ben ik te vroeg.
Purser Rosa de Mooy (51) mani-
festeert zich als een schat van een
vrouw en geeft toestemming de ba-
gage, hoewel een uur te vroeg, aan
boord te zetten. Vooraf was al een
plek voor de auto besproken in de
gemeentelijke parkeergarage aan
de Langestraat, op een afstand van
driehonderd meter. Weer terug aan
boord, blijken mijn eigendommen
al te zijn verkast naar de hut. „Ser-
vice van de zaak," lacht Rosa bij
het overhandigen van de cabine-
sleutel. De andere passagiers blij-
ven er niet van verstoken. De twee
meter lange 'duizendpoot' Arthur
Cats neemt buitenboord koffers,
tassen en andere verpakking in
ontvangst en tilt deze over railing
van het tussendek. De matrozen
Peter en Pavel nemen ze in ont
vangst en zorgen voor transport
naar de juiste hut. Niks zelf sjou-
wen, alleen uitpakken in de hut en
je spullen wegleggen in de kastjes.
Een cabine aan boord heeft niet de
omvang van een hotelkamer, is
kleiner. Zo'n ding is daarom com
pact ingericht, compleet met zitje,
uitklapbaar bed (hoef je niet zelf te
doen), toilet en douche van maten
die minimaal zijn. Het heeft iets
weg van kamperen, maar met een
comfort dat acceptabel is op de
momenten die je in je hut verblijft.
De praktijk vertelt dat je er alleen
slaapt of er bent op een moment
dat je even alleen wilt zijn, wat
nauwelijks voor komt. Van de
prachtige omgeving, waar het
schip vrijwel continue doorheen
vaart, wil je niks missen. En al
evenmin van de zon die op warme
dagen op het enorme bovendek
met zwembad 1.60 meter diep; in-
houd van 36.000 liter water) zorgt
voor een diepbruine huidskleur.
Annie van Leeuwen (44) uit Ca-
pelle aan den IJssel sluit er in een
luie stoel samen met dochter Sabri-
ne 18) regelmatig de ogen. Groot-
vader Gerrit van Leeuwen (70)
woont in de Rotterdamse wijk
sll
werkt. Pas daarna volgt het eind-
examen. Als dat met goed gevolg
is afgelegd, volgt na verstrekken
van een werkvergunning aanstel-
ling op een van de drie Bonaven-
turaschepen. „Iedereen staat legaal
op de loonlijst. Het is een construc-
tie die prima werkt, ook naar de
passagiers toe." De praktijk aan
boord bewijst dat Van den Engel
geen komma overdrijft; de bedie-
ning is voortreffelijk. Vrijwel elke
passagier steekt ongevraagd de lof-
trompet. Dat geldt ook de voor-
lichting die 'duizendpoot' Arthur
Cats onderweg via de boordinstal-
latie geeft. De 38-jarige Putters-
hoeker werkt aan boord niet alleen
als assistent-pursur, kelner en gids,
maar ook als bingomaster als het
weer tegenzit of bij langdurig va
ren. ,,Mensen bezighouden en va
ren vormen mijn grootste hob
by's," vertelt hij op een rustig mo
ment. Tijdens zijn eigen schaarse
vrije uren studeert hij voor een
nautisch vak. „Hoewel ik een ho-
recabeest ben, wil ik me straks ook
nuttig maken als stuurman, mis-
schien wel als kapitein. Het zijn
doelen die ik mezelf heb gesteld."
Purser Rosa de Mooy zwaaide
eveneens vaarwel naar de horeca
op de wal. In Frankrijk werkte ze
op een camping, was jaren achter-
een eigenares van een Indonisch
restaurant en actief op ook tal van
andere fronten voordat de loop-
plank lonkte. „Nu heb ik weer een
rijk en gevarieerd leven. Geen dag
is hetzelfde. Ik ging me danig irri-
teren aan de route tussen mijn
woon- en werkplek. Natuurlijk
moet ik aan boord lang en soms
hard werken, maar ik ben dan crea-
tief en improviserend bezig. Dat
zijn mijn beste eigenschappen."
De zussen Jannie (72) en Sjaan
Verhoef (65) uit Spijkenisse en
Schiedam zijn na twee dagen varen
geen bleekneusjes meer. „Wat een
fantastische reis en wat een prach-
tig weer," roept de jongste. Haar
zus: „Dit is onze eerste varende va
kantie, aangeboden door onze kin-
deren. Volgend jaar, als de knip
het toelaat, boeken we zeker weer.
Natuurlijk dit schip, want we kun-
nen geen klacht bedenken." Trudy
Egeter (44) uit Blijdorp en haar
moeder Truus (70) uit IJsselmonde
hebben geen ander verhaal. „Af,
zonder meer," vat senior aan het
eind van de cruise samen. „Dit was
de eerste keer dat ik op vakantie
ben geweest. Alleen wil ik nu wel
naar huis. Ik mis Beppie, mijn
Duitse dog." Trudy lacht maar wat
Het door Willeke en Willie Al-
berti sinds jaren zo vrolijk en in-
sprirerend bezongen 'Ja, dat
reisje langs de Rijn, Rijn, Rijn' is
anno 2001 achterhaald als ver-
heffing van de Rijn en andere
bevaarbare rivieren en kanalen
in Europa en ook Nederland.
Het zijn geen cruises meer voor
uitsluitend senioren van respec-
tabele leeftijd, maar een dynami-
sche uitdaging geworden voor
jonge en ook iets belegen men-
sen. Voor jonge kinderen is een
riviercruise niet geschikt.
Een bedrijf als Bonaventura Crui
ses te 's-Gravendeel van Jan van
den Engel heeft bijgedragen aan
een positieve ontwikkeling op de
ze vakantiemarkt. Een Rijn/Moe-
zelcruise is bepaald niet meer al
leen voorbehouden aan mensen die
de zeven, acht of meer kruisjes zijn
gepasseerd. Juist dat beeld werpt
een schaduw over deze prachtige
vorm van vakantie, waar steeds
meer mensen vanaf dertig jaar en
zelfs jonger jaarlijks een of meer-
dere keren van genieten. Dat komt
mede door een uitgekiend vaarpro-
gramma, dat tal van mogelijkhe-
den tot vertier op de wal mogelijk
maakt. Afstappen hoeft overigens
niet eens. De meeste schepen,
waaronder de Victoria Amazonica,
Victoria Regina en Victorica Cru
ziana van rederij Bonaventura,
hebben standaard een muzikant
aan boord. 's Avonds kunnen de
beentjes van de vloer en als deze
moe zijn geworden, kunnen ze
bungelen langs een kruk aan de ge-
zellige bar. Wat dat betreft doet
een rivierkruiser nergens voor on
der. Recent maakten we een acht-
daagse cruise mee aan boord van
de Victoria Cruziana tussen Arn
hem en Bernkassei. Anders ge-
schreven: genieten tussen bergtop-
pen, wijngaarden, interessante me
de fijne onderdelen van mijn vak.
Je vaart niet de gehele dag, maar
geniet tussendoor van vrije uren.
Zo zie je nog eens iets van de we-
reld." Nog maar twee maanden
vaart ze als eerste stuurman op de
Victoria Cruziana. Eerder behaal-
de Bianca Ernst haar papieren en
doorliep een harde stage als ma-
troos op zandschepen en tankers.
„Nu ga ik voor het Rijnpatent.
Wanneer ik het op zak heb, mag ik
varen als kapitein. Dat is mijn gro-
te ideaal."
Het ontbijt, de lunch en het diner
zijn van uitstekend gehalte. Chef-
kok Frank Glaab (39) en zijn assis-
tent komen elke dag met een hoog-
standje. Al spoedig heeft hij als
bijnaam 'culinair-artiest'. Glaab is
achter het fornuis niet de eerste de
beste. Hij werkte in gerenommeer-
de restaurants in Zwitserland, No-
votel Schiedam, Admiraliteit in
Rotterdam, Australia en Bangkok.
„Werken op een cmiseschip is fan-
tastisch. Het menu is van mijn
hand, zonder bemoeienis van wie
dan ook. Dat is mijn werkwijze,
lekker stressen en zorgen dat de
passagier precies op tijd en op de
juiste temperatuur eten op tafel
krijgt. Dat geeft mij een kick. Een
goed resultaat bereiken kan alleen
met een goed team, en dat heb ik
op de Victoria Cruziana. Het hore-
capersoneel is afkomstig uit Tsje-
chie en zeer gedisciplineerd."
Directeur Jan van den Engel van
Bonuventura Cruises beaamt men-
sen uit het oostblokland in dienst te
hebben. ,,Het is uitstekend gemoti-
veerd en Engelstalig sprekend per-
soneel, dat begrijpt hoe de vork in
de steel steekt." Van den Engel
leidt het personeel op via zijn kan-
toor in Tsjechie, waar ook de Ne-
derlandse taal aandacht krijgt. On-
derdeel is een stageperiode in ho
tels waarmee zijn bedrijf samen-
en weet dat ze enkele dagen na het
uitschepen haar dagelijkse arbeid
in Diergaarde Blijdorp moet her-
vatten. „Daar werk ik alweer ruim
tien jaar in onder meer de horeca.
Deze reis was fantastisch. Ik heb
geen ongetogen woord gehoord."
Geen vreemde, wel deftige woor-
den komen van 'de heren van
stand' Max en Paul Schumacher.
De broers - diamantairs uit Zand-
voort - lijken hun stembanden te
hebben gebrand aan een hete aard-
appel. Naast genieten van de zon,
houden ze zich bezig met het tot op
de komma uitspellen van roddel-
bladen. Elke dag gaan ze aan wal
voor het kopen van een Nederland-
se ochtendkrant. „Voor de beurs-
noteringen, kijken of we nog iets
hebben verdiend," legt Paul uit
met zijn aanstekelijke stemgeluid.
Hij en zijn broer verklaren om het
hardst 'zeer tevreden te zijn over
het schip, de bediening en alle za-
ken uit de keuken." „Ik ben zeker
een halfpond aangekomen,"* be-
weert Paul als op de slotdag de
Rijnkade in Arnhem in zicht komt.
Het idee dat ze worden afgehaald
door een chauffeur in livrei in een
glanzende limousine, komt niet uit.
Het duo wandelt met een kleine
koffer op wieltjes naar het station.
Vrijwel iedereen wordt afgehaald
of heeft de auto in een aanpalende
parkeergarage achtergelaten. Voor
138 gulden mocht deze bewaakt
overnachten.
Inlichtingen over de activiteiten van
Bonaventura Cruises zijn verkrijg-
baar aan de Kerkstraat 21a, 3295
BD 's-Gravendeel, telefoon 078-
6736838.
tot de culinaire hoogstandjes waarop hij de passagiers elke dag
trakteerde.
Een beetje rivierkruiser heeft een zwembad aan boord, zoals de
Victoria Cruziana. Dus zwemmen terwijlje vaart door het water
van de Moezel.
Wielewaal en geniet mee met zijn
dochter en kleindochter. Hij zoekt,
als hij er genoeg van heeft, vervol-
gens de schaduw op. De zon lonkt
alle dagen van de reis en bezorgt
iedereen een mooie teint. Sabrina
kan het waarderen. „Een heerlijke
reis," vertelt ze in Cochem am
Mosel. „Alleen vind ik het wel
jammer dat we telkens zo lang va
ren. Vier uur per dag vind ik ge
noeg."
Andere passagiers klagen even
eens, maar nemen kapitein Jan
Blokzijl (61) en zijn stuurman Bi
anca Ernst (23) de vertraging niet
kwalijk. Deze groeit door het lange
wachten op de schutbeurt bij de
veertien sluizen op de heen- en te-
rugroute op de Moezel tussen Kob
lenz en Bernkassei. „Wanneer het
meezit, vaar je in nog geen vier uur
door een sluizengebied van vijftig
kilometer. Zit het tegen, ben je
ruim het dubbele aan tijd onder
weg," luidt later de uitleg van ka
pitein Blokzijl. Wachten is verve-
lend, ook in het prachtige en afwis-
selende decor dat de Moezel met
zijn wijngaarden op de hellingen
biedt. Willem en Trijntje van der
Made (80 en 77 jaar) uit Vlaardin-
gen vinden het niet erg. Het echt-
paar geniet volop. De ex-stoker
van sleepboten van Piet Smit kan
er niet genoeg van krijgen. „Varen
is onze lust en leven," vertelt de in
korte broek gestoken ex-hardloper.
„Dat kan ik niet meer, vanwege
kwalen die mijn leeftijd nu een-
maal meebrengt."
De eerste aanlegplaats is Konigs
winter am Rhein. Vrijwel iedereen
gaat op excursie naar de mine van
de burcht Drachenfeis. Een treintje
brengt in twee keer het gezelschap
naar een tandwieltrein, die de af
stand van vijfhonderd meter naar
de top overbrugt. Stuurman Bianca
Ernst stapt ook in. ,.Dit is een van
