Tentoonstelling Jheronimus
Bosch nu al een groot succes
Weemoedige blik op laatste
gulden in Kunsthal Rotterdam
36
Rotterdam 2001 Culturele
Het Gergiev Festival brengt
Dmitri Sjostakovitsj in beeld
Stadsgezichten centraal
in 'Panorama Rotterdam'
Hoofdstad van Europa
Paul de Leeuw brengt
'Foxtrot' terug in theater
Geschiedenis Nederlands geld
van negentiende eeuw tot euro
ING
X
ROTTERDAM - In 1936
zorgde een tentoonstelling
van werk van Jheronimus
Bosch voor de eerste 'block
buster' voor Museum Boij-
mans Van Beuningen. Maar
liefst 54.000 bezoekers kwa-
men destijds op de tentoon
stelling af. Een veelvoud
daarvan wordt verwacht bij
de Bosch-expositie die zater-
dag werd geopend door ko-
ningin Beatrix. In de voor-
verkoop werden daarvoor al
55.000 kaarten verkocht.
ROTTERDAM - 'Voor een
dubbeltje op de eerste rang
zitten', kan straks niet meer.
En niemand is vanaf 1 januari
'geen cent meer waard'. Be-
talen met een meier is dan
historie en knaken zul je ook
niet meer aantreffen. Veel
mensen zullen straks met
weemoed terugdenken aan de
gulden, het eigen Nederland
se betaalmiddel dat in 2002
plaatsmaakt voor de euro.
Om de gulden nog eenmaal
in het zonnetje te zetten en de
overgang naar de euro onder
de aandacht te brengen, start
in Kunsthal Rotterdam op 15
September de tentoonstelling
'Hulde aan de gulden'.
Rotterdam 2001
Culturele Hoofdstad
van Europa
TIP VAN DE WEEK
Religieus Rotterdam on Route.
Was ihr wollt door Schauspielhaus Zurich (CH)
do 6 (Ned. premiere) en vr 7 sep
Ja ja maar nee nee
6 - 23 September
Rigoletto
6-9september Sponsor: ING
Rising
vr 7, di 11, en wo 12 September
Hartstocht Heimwee in Rotterdam
Do 6, vr 7, di 11 en wo 12 September
Tentoonstelling 'De Boompjes...Venster op de wereld'
7 September t/m 15 november Sponsors: Fortis, Multi Vastgoed
Zap City "60x60"
Za 8 en zo 9 September
Religieus Rotterdam en route
8 en 9 September
Preken voor andermans parochie
9 September Sponsor: BankGiroLoterij
Dumrul lie Azrail door Theater van de Vijfde Straat (TR)
ma 10 (Ned. premiere) en di 11 sep
Interbellum
Panorama Rotterdam
8 September t/m 6 januari 2002
ABN AMRC
A
ROTTERDAM - Na het enorme
succes van het toneelstuk 'Art'
presenteert gastprogrammeur Paul
de Leeuw nu 'Foxtrot' in het Oude
Luxor Theater. Deze befaamde
musical van Annnie M.G. Schmidt
en Harry Bannink is na 25 jaar
weer terug in het theater. De
hoofdrollen worden vertolkt door
Carice van Houten, Jenny Arean,
Sanne Wallis de Vries en De
Leeuw zelf.
De musical 'Foxtrot' maakte furo
re in de jaren zeventig en zorgde
ervoor dat velen losbarstten in het
zingen van het lied 'Foxtrot'. Het
was niet alleen een musical met
een goed verhaal, sterke liedjes en
veel spektakel, maar ook een voor-
stelling met spitsvondige dialogen,
scherpe humor en veel hilariteit.
Minder bekend is dat 'Foxtrot' in
vele opzichten over schrijfster An
nie M.G. Schmidt zelf gaat: het
provinciale meisje dat in de grote
stad komt wonen, kennismaakt
met het artiestenmilieu en een on-
mogelijke liefde meemaakt.
De musical speelt zich af in de ja
ren dertig, de tijd van onbekom-
merd vertier, zorgeloos dansen en
ROTTERDAM - Het 'Gergiev Festival' van 13 tot en met 22 September
brengt het werk van de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj zowel
muzikaal als visueel in beeld. Dit gebeurt middels de aankleding van de
grote zaal, met een tentoonstelling en door voor en tijdens de concerten
films en documentaires te tonen. Tientallen muziekstukken van Sjostako
vitsj staan in de schijnwerpers, waarvan er zeven voor het eerst in Neder-
land gespeeld worden. Tot slot is er nog een symposium onder leiding van
Michael Zeeman. Alle concerten vinden plaats in de grote zaal van De
Doelen, de locaties voor de randprogrammering zijn Theater Lantaren/
Venster, het Nieuwe Luxor Theater, het Rotterdams Conservatorium en
de Rotterdamse Schouwburg. Meer informatie: www.gergievfestival.nl.
ROTTERDAM - In Kunsthal Rot
terdam gaat naast 'Hulde aan de
gulden' nog een bijzondere ten
toonstelling van start deze maand.
In 'Panorama Rotterdam' staat het
Rotterdamse stadsgezicht centraal.
Buitenlandse kunstenaars reisden
vanaf het begin van de 19e eeuw
naar Rotterdam op zoek naar Rem
brandt en het 'Hollandse Licht'Ze
wilden daar de dynamische haven-
stad aan de Maas met zijn specifie-
ke lichteffecten vastleggen.
Honderdtwintig schilderijen en
vijftig werken op papier uit 1820-
1940 tonen hoe de Maasstad bui
tenlandse kunstenaars als William
Turner, Camille Corot, Eugene
Boudin, Paul Signac en Kurt Sch-
witters wist te inspireren. Ook tien
tallen Nederlandse kunstenaars,
zoals George Hendrik Breitner,
Jan Sluijters en Charley Toorop
gaven gestalte aan het Rotterdam
van voor het bombardement. Voor
het eerst in Nederland worden drie
zeldzame schetsboeken getoond
van de grote Engelse schilder Wil
liam Turner, afkomstig uit de col-
lectie van de Tate Gallery in Lon-
den: 'The Dort Sketchbook' uit
1817, 'The Rotterdam Sketch
book' en 'The Rotterdam and Rhi
ne Sketchbook', beide uit 1841.
'Panorama Rotterdam' biedt een
ruim en internationaal samenge-
steld overzicht en laat zien op wel-
ke wijze Europese kunstenaars tus-
sen circa 1820 en 1940, die korte
of langere tijd in Rotterdam ver-
bleven, hieraan gestalte gaven. De
tentoonstelling laat de kunsthisto-
rische ontwikkelingen zien in de
Europese schilderkunst en de evo-
lutie van het stadsgezicht als be-
proefd schildersthema. Tegelijker-
tijd belicht 'Panorama Rotterdam'
zo een nauwkeurige topografie van
een snel veranderende stad, die in
korte tijd expandeerde tot de groot-
ste haven ter wereld.
Te zien van 8 September 2001 tot
en met 6 januari 2002 in Kunsthal
Rotterdam. Informatie: 010-
440.03.03 of www.kunsthal.nl.
Carice van Houten in 'Foxtrot'
foto: Maarten Corbijnconcept: Studio Paul Koeleman
het zwaaien met struisveren. Tege-
lijkertijd is er een economische cri
sis, de oorlogsdreiging en de Hol
landse kleinburgerlijkheid. Jules
(Paul de Leeuw) vormt samen met
Lisette (Sanne Wallis de Vries) een
derderangs zangduo in een louche
nachtclub in de grote stad. Hij
geeft zich uit voor leraar Duits en
zij voor concertzangeres. In het
pension waar zij beiden wonen,
trekt het provinciale meisje Josien
(Carice van Houten) in. Ze krijgt
Duitse les van Jules en wordt ver-
liefd op hem. Maar Jules kan haar
liefde niet beantwoorden.
Naast een verrassende cast wisten
Paul de Leeuw en regisseur Ruut
Weissman ook een ijzersterk crea-
tief team aan zich te binden, met
onder anderen Ivo de Wijs voor de
bewerking. De muziek van Harry
Bannink wordt uitgevoerd door
een veertien man tellend orkest. De
voorstelling is gedurende vier
maanden te zien in Paul de Leeuws
thuistheater, het Oude Luxor in
Rotterdam.
Informatie en kaartverkoop: 010-
484.33.33 of de Nationale Thea-
terkassa 0900-9203 (75 ct/pm,
geen reserveringskosten).
door Vincent Wernke
Niet voor niets verwacht
Boijmans Van Beunin
gen dat deze tentoon
stelling een van de
grote publiekstrek-
kers van Rotterdam
2001, Culturele
Hoofdstad van Eu
ropa gaat worden.
Het is de belang-
rijkste expositie die
ooit aan deze laat-
middeleeuwse Ne
derlandse schilder
is gewijd. Achttien
aan Bosch toege-
schreven panelen
zijn in Rotterdam
te zien, evenals ze
ven tekeningen die
zeker van zijn hand
zijn. De tentoon
stelling toont ver-
der werk van tijd-
genoten, en heden-
daagse kunstenaars die
door Bosch zijn gei'nspi-
reerd.
Jheronimus Bosch (ca. 1450-
1516) is een van de beroemdste
schilders uit de late middeleeuwen.
Hij is de schepper van een hoogst
origineel en wonderlijk oeuvre.
Zijn 'cult-status' heeft Bosch voor-
al te danken aan zijn mysterieuze
leven en de betekenis van zijn
schilderijen. Over zijn leven is
weinig bekend, maar wel veel ge-
speculeerd. Hij werd als Jheroni
mus van Aken geboren in 's-Her-
togenbosch, waar hij zijn hele le
ven woonde en werkte. Daarom
noemde hij zich Jheronimus
Bosch.
Bosch schilderde zowel godsdien-
stige als wereldsmoraliserende
werken. Hij schiep de meest fan-
tastische vergezichten en helse
angstvisioenen. Hij verbeeldde de
goede en vooral slechte kanten van
mensen vol satire en ironie. Daar-
tegenover had hij een voorliefde
voor hermieten, die zich hadden
teruggetrokken uit de aardse we
reld vol ondeugden. Ook het leven
en lijden van Christus en andere
heiligen gaven hem stof tot schil-
deren. „Een schilderij van Bosch is
niet alleen
om te kij-
ken,
ningen van Bosch vormen het hart
van de tentoonstelling. Rondom
worden facetten van zijn oeuvre,
techniek, stijl, motief, cultuur en
tijd uitgewerkt. Ook hangt er werk
van zijn tijdgenoten en navolgers.
Zo wordt de invloed van Bosch ge
toond op de hedendaagse en mo-
deme kunst door werk van Bill
Viola, Salvador Dali, Jorg Immen-
dorff, Rober Gober, Pipilotti Rist
en
ook
om te
lezen",
stelt Jos
Koldeweij, curator van de exposi
tie. ,,Beeldlezen bedoel ik, want er
zit allerlei beeldtaal in waar men
indertijd vertrouwd mee was. Ver-
der is de combinatie van tekst en
beeld in zijn schilderijen prachtig.
Het zijn een soort satirische car
toons met allerlei dubbele beteke-
nissen."
De eigenhandige panelen en teke-
Wil-
liam Kentridge. Directeur Chris
Dercon van Boijmans Van Beu
ningen: „Liefhebbers van heden
daagse kunst moeten altijd naar
achteren kijken. Het is ook goed
dat de mensen van de oude kunst
eens naar de toekomst kijken. Zo
wenden we de kunst uit het verle-
den aan om het heden beter te be-
grijpen. Dat is toch prachtig?"
De werken die in Rotterdam te
zien zijn, komen uit diverse Euro
pese en Amerikaanse collecties,
waaronder topstukken als 'Het
Narrenschip', 'De dood van een
vrek', 'Johannes op Patmos', 'Jo
hannes de Doper', 'De Keisnij-
ding', 'De Visioenen van het Hier-
namaals' en het complete tekenin-
genoeuvre. Daardoor biedt deze
tentoonstelling een unieke moge-
lijkheid om het werk van Jheroni
mus Bosch te zien. Bovendien is
als aanvulling op de expositie een
uitgebreide website ontwikkeld
vol historische informatie en de
mogelijkheid om in te zoo-
men op de vele details die
zijn schilderijen ken-
merken. Deze site is
te vinden via
www.Bosch-
Universe-
.com.
Dat de
Bosch-
expositie
een suc
ces
wordt,
staat vast.
In de ver-
koop
werden
al 40.000
reserve-
ringen
voor
groeps-
bezoek
geboekt.
Ook voor
de
avond-
rondleidin-
gen hebben zich
al 15.000 mensen
aangemeld. Logisch
volgens intendant van
Rotterdam 2001 Bert van
Meggelen. Want, schreef hij
in het Rotterdams Dagblad:
„Hier dragen schilderijen, panelen,
beelden, objecten een vorm van
kritische kennis en nodigen uit tot
reflectie waaraan het gelukkig
moeilijk ontsnappen is. En de
schilderijen zijn een feest om naar
te kijken, een orgie van schilder
kunst zoals die zelden is ver-
toond."
Te zien tot en met 11 november
2001 in Museum Boijmans Van
Beuningen, Museumpark 18-20.
Voor meer informatie: 0900-
2021932 (30 cent p/m).
Port of Rotterdam, 1909, van Maximilien Luce (1858-1941).
afbeelding: Kunsthal Rotterdam
door Vincent Wernke
„Het wordt een hele operatie, die
overgang van gulden naar Euro",
vertelt Benno Tempel van Kunst
hal Rotterdam. ,,Aan het begin van
de negentiende eeuw was er ook
zo'n operatie toen Koning Willem
I de huidige munteenheid invoer-
de, maar dat ging toen heel gelei-
delijk. Nu is de gulden binnen een
maand helemaal weg. Het vergt
nogal wat om dat soepel te laten
verlopen. Juist daarom maakt die
omschakeling zoveel los."
De verhalen zijn bekend. Over
mensen die het fijn vinden dat ze
straks geen geld meer hoeven te
wisselen als ze in Europa op va-
kantie gaan. („A1 is de charme als
je in Italie bent, dat je met die dui-
zenden lires moet betalen"). Of
oudere mensen die de overgang
van gulden naar euro niet zien zit
ten („Veel ouderen zullen er mis-
schien helemaal niet meer aan
wennen"). Toch zijn Nederlanders
tamelijk makkelijk akkoord ge-
gaan met de nieuwe munteenheid.
„Maar veel mensen vinden de om
schakeling naar de euro eng en
spannend, en kijken straks met
weemoed terug op de gulden."
Juist daarom komt de Kunsthal
met 'Hulde aan de gulden - Het
Nederlandse geld en de eerste eu
ro's'. We laten allerlei zaken zien
die met geld te maken hebben. Zo
komt er een tijdstunnel van Studio
Drupsteen, waarin een chronolo-
gisch overzicht wordt gegeven van
het Nederlandse geld tot eind de-
cember 2001Ook tonen we video-
Benno Tempel van Kunsthal Rotterdam: Veel mensen vinden de omschakeling naar de euro eng
en spannend, en kijken straks met weemoed terug op de gulden.foto: Rob Kamminga
projecties van het maakproces van
biljetten en munten, en wordt aan
dacht besteed aan de bijnamen van
geld. We tonen ook hele rare din-
gen. Zoals een tientje dat is meege-
wassen in de wasmachine of een
geldbiljet dat werd gevonden in de
maag van een koe."
zien geweest. Ook tonen we werk
van studenten van de Rijksacade-
mie, die hun eigen eurogeld heb
ben ontworpen."
Maar ook vals geld, oorlogsgeld en
eurospotjes uit binnen- en buiten-
land zullen in de Kunsthal te zien
zijn. „Als je die spotjes bekijkt zie
Een belangrijk aspect van de over-
gang naar euro's, is dat we steeds
minder Nederlandse ontwerpen
zullen krijgen op de biljetten. „Ne-
derland heeft hele mooie bankbil-
jetten", vindt Tempel. „Als je dat
vergelijkt met die eurobiljetten,
ogen die nogal flets en saai. We
zullen er wel aan wennen, maar het
is toch jammer. Op de tentoonstel
ling laten we ook bijzondere ont
werpen zien voor bankbiljetten
van kunstenaars als Pyke Koch,
Leo Gestel en M.C. Escher. Het
meeste van dit werk is nog nooit te
je hele opmerkelijke verschillen.
Het valt op dat Franse spotjes nog
al formeel zijn, en de Nederlandse
juist heel gezellig. De euro is be-
doeld om te komen tot meer een-
heid, maar in de presentaties ko
men nog duidelijk stereotypen van
de eurolanden naar voren."
'Hulde aan de gulden' wordt vol
gens Benno Tempel een veelzijdi-
ge tentoonstelling, die een heel di
vers publiek aan zal spreken. „Het
is een familietentoonstelling. Naast
de nostalgie is het interessant voor
liefhebbers van design, juist omdat
Nederlands geld er altijd zo bijzon-
der uitzag. Maar we hebben ook
speciale dingen voor kinderen, zo
als ontwerpen die zij konden ma
ken voor de laatste gulden. Daar
komen er hier een heleboel van te
hangen. Maar ook kunstliefheb-
bers en muntenverzamelaars zul
len aan hun trekken komen. Heel
misschien gaan we hier zelfs een
aantal zeldzame munten verkopen,
al is dat nog niet zeker."
„En", vult Tempel aan. „Mensen
kunnen bij ons ook de eerste euro
biljetten zien. Dat is natuurlijk
hartstikke leuk." De toegangsprijs
voor 'Hulde aan de gulden' be-
draagt vijftien gulden (CJP en
groepen tien gulden, kinderen tot
15 jaar drie rijksdaalders). En deze
moet gewoon in guldens worden
voldaan. ,,Behalve de laatste paar
dagen, want 'Hulde aan de gulden'
is tot 6 januari te zien. En die laat
ste dagen kun je dus met euro's be
talen", besluit hij.
Voor meer informatie: 010-
440.03.01 of www.kunsthal.nl of
www. hulde aande gulden, nl.
Woensdag 5 September 2001
Dit weekend openen 50 kerken, moskeeen, tempels, synagogen, diaconale en
spirituele locaties hun deuren voor het publiek. Gids met routekaarten en meer
informatie verkrijgbaar bij o.a. Publiekscentrum Rotterdam 2001,010-4022001
Christoph Marthaler regisseert de komedie Twelfth Night van
Shakespeare op een energieke, visuele wijze. Duitstalig met
Nederlandse boventitels.
Rotterdamse Schouwburg. Grote Zaal aanvang 20:15 uur
Toneelstuk van Rudy Bekaert dat op komische en herkenbare manier het
sociaal contact binnen een groep flatbewoners in de grote stad toont.
Dagelijkse ontmoetingen in flitsende dialogen over actuele stedelijke thema's
gespeeld door leerlingen van het Rotterdams Centrum voor Theater (RCTh).
Coproductie van het ro theater, RCTh en Rotterdam 2001.
ro theater, entree f1.20,-117,50,115,-aanvang 20.30 uur.
De beroemde opera Rigoletto van Verdi, die oorspronkelijk 1851 afspeelt,
vertaald naar de harde zakenwereld van de 21ste eeuw. Een bijzondere
uitvoering in de natuurlijke setting van de Rotterdamse haven.lnformatie:
www.opera-rigoletto.nl; aanvang 20:00 uur
Wilhelminapier
Multi-bassband Intermission met de dansers Toru Iwashita (Japan) en
David Zambrano (Venezuela). Muziek en dans op het moment zelf
bedachten uitgevoerd: improvisatie puur.
7/9 locatie: op een tot openluchttheater ingerichte vlonder aan de
Maas in Schiemond-Delfshaven, aanvang 21.00 uur. 11 en 12
September, theater Lantaren Venster, aanvang 20.30 uur
Sponsors: ING, Shell, Dura Vermeer.
Film over de geschiedenis van Rotterdam van 1850 tot de
wederopbouw. Een digitale reconstructie van het vooroorlogs
Rotterdam, waardoor u een reis door de tijd maakt.
Calypso 2001, Mauritsweg 5, aanvang 13.30 en 15.30 uur. Do 6envr7
September ook 20.00 uur, entree fl.10,-.
Baltimore, Barcelona, Hamburg en Londen inspireren Rotterdam
voor de plannen voor De Boompjes - het gebied tussen Leuvehaven
en Oudehaven. In de tentoonstelling is te zien hoe deze prachtige
plek, de schakel tussen de binnenstad en de rivier, zich kan
ontwikkelen tot een attractief onderdeel van het stadshart.
Openingstijden ma-vr 9.00-17.00, za en zo 12.00-17.00, Willemswerf
de Boompjes 40, Rotterdam
60 Rotterdamse jongeren zetten in 60 minuten het Schouwburgplein
in vuur en vlam met een show vol jongerencultuur: twee DJ's op tien
meter hoogte, abseilende graffiti-artiesten, een stuntbike parcours,
een 26 meter lange catwalk gevuld met (break)dansers en modellen.
Alles ondersteund door live rap, R&B en kawinamuziek.
Schouwburgplein 15.00 uur Toegang gratis. Meer informatie:
www.zapcity2001.nl
In het kader van Rotterdam 2001, Culturele Hoofdstad van Europa,
zullen twee weekeinden lang meer dan 50 religieuze locaties hun
deuren openen. U kunt dan persoonlijk kennismaken met de vele
geloofsgemeenschappen in de wereldhavenstad Rotterdam.
Gids met routekaarten verkrijgbaar bij o.a. publiekscentrum
Rotterdam 2001.
Pastor Frans Verkleij van de R.K. Parochie De Doortocht preekt tijdens de dienst
van de Deense Zeemanskerk. Aansluitend gelegenheid voor vragen. Titel van
de preek: Vreemdelingen: meer dan wat aan de randen blijft liggen. Dienst in
het Deens, preek in het Nederlands.
Deense Zeemanskerk, Coolhaven 1-7, aanvang 15.00 uur, toegang gratis
De Turks-Koerdische schrijver Murathan Mungan combineerde een
eeuwenoud Turks volksverhaal met een intelligent en actueel
pleidooi voor vrijheid en onafhankelijkheid. Turkstalig met
Nederlandse boventitels.
Grote Zaal 20:15 uur
t/m 2 december Hoofdsponsor: Robeco; met dank aan: De E.U.
Deze kunst- en cultuurmanifestatie is een verbeelding van de
periode tussen de beide wereldoorlogen in de eerste helft van de
20e eeuw. Beeldende kunst uit de jaren twintig en dertig wordt
geplaatst in een context van gebeurtenissen die Rotterdam hebben
beinvloed.
LasPalmas, di-zo 09.30-17.30 uur, wo tot 22.00 uur entree fl.10,-.
Internationale tentoonstelling waarbij het Rotterdamse stadsgezicht
en de dynamiek van de havenstad centraal staat gezien door de
ogen van Europese kunstenaars uit de periode 1820-1940.
Schilderijen en werken op papier van o.a. Camille Corot, Eugene
Boudin, Paul Signac, Maximilien Luce en Kurt Schwitters.
Kunsthal Rotterdam. Di-za: 10.00-17.00 uur, zo: 11.00-17.00 uur.
Publiekscentrum Calypso 2001 (informatieen kaartverkoop)
Mauritsweg 5, tel. 0104022001.
Open: ma-vr van 10.00- 18.00, za-zo van 11.00 - 16.00 uur.
Kijk ook op: www.rotterdam2001.nl.
Las Palmas (kaartverkoop)
Wilhelminakade 66 (Kop van Zuid).
Open: di - zo 9.30-17.30, wo 9.30-21.00 uur
,llliiii|fill|f| Kaartverkoop Ticketservice in publiekscentrum Rotterda
Service® 2001, LasPalmas,de 151 groterepostkantoren, de33GWK
Istationskantoren, de 12 grotere WVkantoren.
ROBECO
u
I inilfver
de kunst van communlcatte
Deze weekladder is vervaardigd in samenwerking met
het Rotterdams Dagblad en Maasstad weekbladen
